Viết bài văn nghị luận phân tích cảm xúc của tác giả thể hiện trong đoạn trích sau: Sao tên sông lại là Thương.../Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá lớp 9

Dàn ý

I. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả Lưu Quang Vũ – một nhà thơ nổi bật với tâm hồn tinh tế, giàu cảm xúc và đầy nhân văn.

- Giới thiệu đoạn thơ trích từ bài “Qua sông Thương”, thể hiện những cảm xúc sâu lắng của tác giả khi trở lại dòng sông quê hương.

II. Thân bài

1. Cảm xúc hoài niệm, da diết và chất chứa nỗi buồn khi nhớ về quá khứ

- Ngay từ tên sông “Thương” đã gợi lên nỗi nhớ khôn nguôi, gắn với những kỷ niệm xưa.

- Câu hỏi tu từ thể hiện sự day dứt, bâng khuâng của tác giả về cái tên ấy – như một dòng sông chất chứa yêu thương và nỗi đau.

- Hình ảnh “dòng lệ nhỏ”, “suối buồn”, “nỗi đau cũ” cho thấy một miền ký ức từng đầy thương tổn, gắn với chiến tranh, chia ly, mất mát.

- Dòng sông không chỉ là cảnh vật mà là biểu tượng của ký ức, của nước mắt, của thời gian đau buồn.

2. Cảm xúc chuyển sang nhẹ nhàng, thanh thản khi trở về hiện tại

- Từ quá khứ buồn, cảm xúc tác giả chuyển sang hiện thực – hình ảnh tươi sáng, giàu sức sống.

- Dòng sông giờ đây gắn với mùa hè rực rỡ: hoa sen, ong bay, trái ngọt... thể hiện cuộc sống bình yên, tràn đầy hi vọng.

- Quang cảnh hiện tại như làm dịu đi nỗi đau quá khứ, mang đến cảm giác hồi sinh, chữa lành.

3. Cảm xúc yêu quê hương sâu sắc và niềm tin vào cuộc sống

- Câu kết “Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá” là cảm xúc hạnh phúc, mãn nguyện trước vẻ đẹp yên bình của quê hương hôm nay.

- Dòng sông không còn gắn với đau buồn mà đã trở thành dòng sông của hồi sinh, biểu tượng cho sự sống, sự tiếp nối.

- Qua đó thể hiện tình yêu quê hương tha thiết và niềm tin lạc quan của tác giả đối với con người, đất nước.

III. Kết bài

- Khẳng định lại những cung bậc cảm xúc tinh tế, chân thành mà Lưu Quang Vũ đã thể hiện trong đoạn thơ.

- Đoạn trích là sự hòa quyện giữa nỗi buồn và niềm vui, giữa quá khứ và hiện tại, cho thấy tình yêu quê hương sâu sắc, cảm xúc chân thành và niềm tin vào cuộc sống tươi đẹp.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Đoạn trích “Qua sông Thương” của Lưu Quang Vũ không chỉ đơn thuần là những dòng miêu tả phong cảnh, mà còn chất chứa những tầng cảm xúc sâu lắng và tinh tế của một tâm hồn tha thiết với quê hương, với dòng sông đã gắn bó bao kỷ niệm. Qua từng câu thơ, người đọc cảm nhận được sự đan xen giữa nỗi đau quá khứ và vẻ đẹp tươi sáng của hiện tại, giữa kỷ niệm và hiện thực, giữa nỗi buồn và niềm tin.

Mở đầu đoạn thơ, tác giả đặt ra một câu hỏi đầy cảm xúc: “Sao tên sông lại là Thương / Để cho lòng anh nhớ?” – một cách gọi tên sông không chỉ mang ý nghĩa địa lý mà còn gợi nên nỗi niềm, hoài niệm da diết. Từ “Thương” không chỉ là tên riêng, mà còn là biểu tượng của tình cảm, của những nỗi đau, của sự day dứt không nguôi. Tác giả không hỏi về tên sông như một thông tin, mà như đang hỏi chính trái tim mình về những xúc cảm khó gọi tên khi nhớ về dòng sông ấy.

Tiếp đó, hình ảnh “đôi dòng lệ nhỏ”, “những suối buồn” như một cách giải thích đầy chất thơ cho tên gọi ấy. Sông Thương hiện lên như dòng nước mắt của lịch sử, của những thân phận từng đi qua những tháng năm đầy mất mát. “Nỗi đau cũ thật không cùng / Sông cũng thành nước mắt” – cảm xúc của tác giả đã được đẩy lên cao trào, khi sông không còn là dòng nước chảy xuôi nữa, mà trở thành biểu tượng cho nỗi đau, nỗi nhớ của cả một vùng quê, của những con người từng chịu đựng chia ly, chiến tranh.

Tuy nhiên, đoạn thơ không chỉ ngập tràn cảm xúc bi lụy. Nét đặc biệt trong cảm xúc của tác giả là sự chuyển biến nhẹ nhàng nhưng rõ rệt từ nỗi đau đến niềm hy vọng, từ ký ức đến hiện thực. “Hôm nay, anh lại qua sông” – dòng thơ như một bước ngoặt, mở ra một khung cảnh khác: hiện tại tươi sáng, yên bình. Sông Thương giờ đây “giữa những đoá sen hồng”, “ong chấp chới bay”, “trái chín vàng”, “thơm ngát mật hương mùa hạ”. Một không gian sống động, tràn đầy sức sống và thanh bình, làm dịu lại những nỗi đau quá khứ.

Cuối cùng, hình ảnh “Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá” khép lại đoạn thơ trong cảm xúc thanh thản, nhẹ nhàng. Đó là vẻ đẹp của sự sống, của hồi sinh, của tương lai. Dường như, qua bao nỗi buồn và kỷ niệm, tác giả đã tìm lại được niềm tin, niềm vui trong chính vẻ đẹp bình dị của quê hương hôm nay.

Đoạn trích là bản hòa ca cảm xúc giữa hoài niệm và hiện thực, giữa nỗi buồn và niềm tin. Qua dòng sông Thương, Lưu Quang Vũ đã thể hiện một cách tinh tế nỗi lòng của người từng đi qua những mất mát, để rồi biết trân trọng vẻ đẹp thanh bình của cuộc sống hiện tại. Cảm xúc ấy không chỉ chân thành mà còn mang đậm chất nhân văn, khiến người đọc rung động và thêm yêu quê hương đất nước mình.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Trong đoạn thơ trích từ bài “Qua sông Thương”, nhà thơ Lưu Quang Vũ đã khơi gợi những cảm xúc sâu lắng, đậm chất hoài niệm và yêu thương tha thiết với dòng sông quê hương. Không chỉ đơn thuần là mô tả một chuyến đò qua sông, đoạn thơ còn là hành trình của cảm xúc, từ quá khứ chất chứa nỗi buồn đến hiện tại tươi sáng và tràn đầy hy vọng.

Ngay từ những câu mở đầu, cảm xúc của tác giả đã hiện lên rõ ràng trong câu hỏi đầy day dứt: “Sao tên sông lại là Thương / Để cho lòng anh nhớ?”. Câu hỏi như một lời tự vấn, gợi lên nỗi niềm sâu kín trong tâm hồn. Dòng sông không chỉ hiện diện với hình hài vật chất, mà còn là biểu tượng cho ký ức, cho tình cảm và những vết thương chưa lành. Cụm từ “lòng anh nhớ” cho thấy dòng sông ấy đã trở thành một phần không thể tách rời trong tâm hồn tác giả – một nơi chất chứa kỷ niệm, gắn bó với bao buồn vui của cuộc đời.

Tác giả không kể về một quá khứ cụ thể, nhưng qua hình ảnh “đôi dòng lệ nhỏ”, “những suối buồn”, “nỗi đau cũ”, người đọc có thể cảm nhận được một miền ký ức nhuốm màu chia ly, mất mát. Dường như sông Thương từng chứng kiến những câu chuyện buồn, những năm tháng chiến tranh hay chia phôi. Dòng sông ấy đã hóa thành nước mắt, thấm đẫm cảm xúc của con người. Đây là những câu thơ vừa nhẹ nhàng, vừa quặn thắt, thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của nhà thơ với những gì đã qua.

Thế nhưng, không dừng lại ở hoài niệm, dòng cảm xúc của tác giả chuyển hướng khi quay về hiện tại: “Hôm nay, anh lại qua sông”. Từ đây, một không gian khác được mở ra – không còn là khung cảnh buồn bã, mà là một bức tranh mùa hè rực rỡ, tràn đầy sức sống: “đoá sen hồng”, “ong chấp chới bay”, “trái chín vàng”, “mật hương mùa hạ”. Cảnh vật sinh động, tươi mới, thể hiện sự đổi thay tích cực của quê hương sau những năm tháng gian khó. Dường như trong lòng tác giả đang trỗi dậy một niềm vui âm thầm, một sự thanh thản sau bao nỗi niềm dồn nén.

Câu kết “Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá” là một hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng: cuộc sống đã trở lại bình yên, con người được sống trong hòa hợp với thiên nhiên và tình làng nghĩa xóm. Dòng sông Thương không còn gắn với nước mắt, mà trở thành biểu tượng của sự hồi sinh, của vẻ đẹp đời thường mà chân thành, giản dị.

Tóm lại, đoạn thơ là sự kết hợp hài hòa giữa hoài niệm và thực tại, giữa nỗi buồn và niềm vui. Qua hình ảnh dòng sông Thương, Lưu Quang Vũ đã thể hiện một cách tinh tế những cung bậc cảm xúc của con người trước sự thay đổi của thời gian và quê hương. Đó là nỗi nhớ, là sự tiếc nuối, nhưng cũng là niềm hy vọng và tình yêu cuộc sống sâu sắc.

Bài tham khảo Mẫu 1

Thơ ca là tiếng nói của cảm xúc, là nơi để con người gửi gắm tâm tư, nỗi niềm về cuộc sống và quê hương. Nhà thơ Lưu Quang Vũ một trong những tên tuổi nổi bật của văn học hiện đại đã để lại nhiều bài thơ sâu lắng, tha thiết. Trong đoạn trích từ bài thơ “Qua sông Thương”, nhà thơ đã thể hiện tình cảm thiết tha với quê hương đất nước, cùng những rung động tinh tế và sâu sắc trước thiên nhiên, con người vùng quê Kinh Bắc.

Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả đã đặt ra một câu hỏi đầy cảm xúc. Dòng sông Thương không chỉ mang tên gọi riêng mà còn gợi lên tình cảm, nỗi nhớ nhung da diết. Câu hỏi tu từ như một lời tự sự nhẹ nhàng, thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người với thiên nhiên quê hương. Dòng sông dường như đã trở thành một phần của tâm hồn thi sĩ, khiến trái tim không thể nguôi nhớ.

Dòng sông không chỉ là dòng nước chảy mà còn là nơi tích tụ bao nỗi buồn, nước mắt của người xưa. Những hình ảnh thơ mộng như “suối buồn”, “mênh mang” làm nổi bật vẻ đẹp buồn man mác, gợi cảm giác nhẹ nhàng nhưng thấm thía. Không chỉ gợi nhớ, tác giả còn dẫn người đọc đi qua những vùng đất quen thuộc: “Nhã Nam”, “Phù Lạng”, những địa danh gợi nhớ đến một miền quê yên bình. Hình ảnh “mùa chiều nắng rạng” lại càng làm cho không gian trở nên ấm áp, rực rỡ. 

Tuy nhiên, đoạn thơ không chỉ mang nỗi buồn mà còn chan chứa niềm tin và hy vọng. Những câu thơ cuối vẽ nên một bức tranh đẹp và tràn đầy sức sống:

“Đò anh đi giữa những đóa sen hồng...

Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá.”

Hình ảnh “đò anh” lặng lẽ giữa thiên nhiên thơ mộng, hoa trái ngọt lành, mùi hương mùa hạ gợi cảm giác yên bình và ấm áp. Cảnh vật hiện lên tươi sáng, trù phú như báo hiệu một tương lai tươi đẹp sau những nỗi đau quá khứ.

Qua đoạn thơ trích từ bài “Qua sông Thương”, nhà thơ Lưu Quang Vũ đã thể hiện một cách sâu sắc tình cảm yêu mến, gắn bó với quê hương đất nước. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa nỗi buồn, nỗi nhớ và niềm tin yêu cuộc sống. Bằng hình ảnh gần gũi, lời thơ nhẹ nhàng mà sâu lắng, tác giả đã để lại trong lòng người đọc nhiều xúc cảm khó quên về một dòng sông dòng sông của thương nhớ và hy vọng.

Bài tham khảo Mẫu 2

"Có bao giờ bạn tự hỏi, một dòng sông có thể mang trong mình bao nhiêu nỗi niềm?" Đoạn trích "Qua sông Thương" của Lưu Quang Vũ chính là lời giải đáp cho câu hỏi ấy. Qua những vần thơ đầy cảm xúc, tác giả đã đưa người đọc vào một không gian vừa tươi đẹp, vừa buồn thương, nơi những ký ức và tình cảm được gửi gắm một cách tinh tế. Dòng sông Thương hiện lên không chỉ là một con sông địa lý, mà còn là một dòng sông tâm trạng, nơi chất chứa những nỗi niềm hoài niệm, những trăn trở về thời gian, và tình yêu quê hương da diết.

Nỗi buồn hoài niệm, như một dòng chảy ngầm, len lỏi qua từng câu chữ, từng hình ảnh trong đoạn trích. Cái tên sông "Thương", tự nó đã gợi lên một nỗi buồn man mác, một sự nuối tiếc khôn nguôi. "Người xưa bảo đây đôi dòng lệ nhỏ", hình ảnh ẩn dụ này đã cụ thể hóa nỗi buồn thành những giọt lệ hữu hình, những giọt lệ của quá khứ, của những kỷ niệm đã xa. "Những suối buồn gửi tới mênh mang", nỗi buồn không chỉ gói gọn trong một cá nhân, mà nó lan tỏa, bao trùm cả không gian, tạo nên một bầu không khí u uẩn, trầm lắng. Câu "Nỗi đau cũ thật không cùng" như một tiếng nấc nghẹn ngào, khẳng định nỗi đau ấy vẫn còn nguyên vẹn trong tâm khảm tác giả, không thể nào phai nhòa theo năm tháng.

Tuy nhiên, giữa những dòng chảy buồn thương ấy, tình yêu quê hương vẫn sáng lên như một ngọn lửa ấm áp. Lưu Quang Vũ đã vẽ nên một bức tranh quê hương tươi đẹp, đầy sức sống, với "đoá sen hồng", "dứa chín vàng", "hương mùa hạ" và "thôn xóm đôi bờ xanh biếc". Những hình ảnh bình dị, gần gũi ấy cho thấy sự gắn bó sâu sắc, tình yêu chân thành của tác giả dành cho dòng sông Thương và cảnh vật hai bên bờ. Sự kết hợp giữa nỗi buồn và vẻ đẹp thiên nhiên tạo nên một sự tương phản độc đáo, làm nổi bật hơn những cung bậc cảm xúc phức tạp trong lòng tác giả.

Bên cạnh đó, đoạn trích còn thể hiện sự trăn trở của Lưu Quang Vũ về thời gian và sự thay đổi. Câu hỏi "Đã bao năm?" như một lời tự vấn, một sự ngỡ ngàng trước sự trôi đi nhanh chóng của thời gian, sự thay đổi của cảnh vật và con người. "Sông cũng thành nước mắt", hình ảnh ẩn dụ này cho thấy dòng sông không chỉ là một thực thể địa lý, mà nó còn là nhân chứng của thời gian, của những biến đổi thăng trầm. Hành động "anh lại qua sông" gợi lên sự trở về với quá khứ, với những kỷ niệm đã qua, nhưng đồng thời cũng là sự đối diện với hiện tại, với những đổi thay của cuộc đời.

Tóm lại, đoạn trích "Qua sông Thương" của Lưu Quang Vũ là một khúc tự tình đầy cảm xúc, là sự hòa quyện giữa nỗi buồn hoài niệm, tình yêu quê hương và sự trăn trở về thời gian. Qua những hình ảnh thơ giàu sức gợi, những câu hỏi tu từ đầy day dứt và giọng điệu thơ trầm lắng, sâu sắc, tác giả đã chạm đến trái tim người đọc, khơi gợi trong họ những suy tư về quê hương, về quá khứ và về những giá trị vĩnh hằng của cuộc sống. Đoạn trích khép lại, nhưng dư âm của nó vẫn còn vang vọng mãi trong lòng người đọc, như một lời nhắc nhở về những giá trị tốt đẹp của cuộc sống, về tình yêu quê hương và về những ký ức không thể nào quên.

Bài tham khảo Mẫu 3

Trong nền thơ ca Việt Nam hiện đại, Lưu Quang Vũ được biết đến không chỉ là một nhà soạn kịch tài hoa mà còn là một thi sĩ giàu cảm xúc, với những vần thơ trữ tình, sâu lắng và tha thiết với quê hương, con người. Đoạn trích “Qua sông Thương” là một bài thơ tiêu biểu thể hiện rõ nét cảm xúc dạt dào, phức hợp của tác giả khi trở lại một vùng đất xưa, nơi gắn với nhiều kỷ niệm và nỗi đau đã qua. Bằng lối viết tinh tế, giàu hình ảnh, Lưu Quang Vũ đã dựng nên một khung cảnh vừa thực vừa mộng, đồng thời gửi gắm những cung bậc cảm xúc rất người: nỗi nhớ, sự hoài niệm, niềm đau và cả hy vọng mới mẻ.

Mở đầu đoạn thơ là câu hỏi mang nhiều chất vấn: “Sao tên sông lại là Thương / Để cho lòng anh nhớ?”. Câu thơ không chỉ đơn thuần là thắc mắc về tên gọi một dòng sông, mà còn chất chứa một nỗi niềm da diết. Chữ “Thương” trong tên gọi như gợi lên cả một miền xúc cảm: thương nhớ, thương đau, thương mến... Dòng sông ấy không chỉ chảy trong không gian mà còn chảy qua tâm hồn nhà thơ, khơi dậy bao nỗi niềm đã cũ.

Tác giả gợi lại lời người xưa: “Người xưa bảo đây đôi dòng lệ nhỏ / Những suối buồn gửi tới mênh mang”. Hình ảnh “đôi dòng lệ nhỏ” không chỉ khiến sông Thương mang hình tượng cụ thể mà còn nâng dòng sông lên thành biểu tượng của nỗi đau, của những bi thương quá khứ, có thể là chiến tranh, chia ly hay mất mát cá nhân. Dòng sông trở thành chứng nhân cho những nỗi niềm không thể gọi tên.

Tiếp theo, tác giả đưa người đọc đi qua những địa danh: “Nhã Nam”, “Phủ Lạng”, những cái tên gợi nhớ lịch sử, văn hóa và cả bóng dáng con người. Nhưng ẩn sau đó vẫn là một câu hỏi đau đáu: “Đã bao năm? / Nỗi đau cũ thật không cùng / Sông cũng thành nước mắt.”

Sự chuyển hóa từ cảnh vật sang cảm xúc thật mượt mà, dòng sông không còn là một yếu tố địa lý mà đã hóa thành biểu tượng cảm xúc: nước mắt của quá khứ, của những điều không nguôi. Đây là cao trào cảm xúc đầu tiên của đoạn thơ – nỗi đau vẫn còn đó, như sông vẫn mãi chảy.

Tuy nhiên, đoạn sau của bài thơ lại mở ra một không gian khác: “Hôm nay, anh lại qua sông” – một cột mốc chuyển biến rõ rệt. Nếu phần đầu là hồi tưởng quá khứ u buồn, thì phần sau là hiện tại sống động và tươi sáng. Dòng sông ấy giờ đây đã đổi khác, vẫn là con đò nhưng chở đầy sức sống: “giữa những đóa sen hồng”, “mùa dứa”, “trái chín vàng”, “mật hương mùa hạ”. Những hình ảnh ấy gợi một không gian mùa hạ tràn đầy sự sống, biểu trưng cho sự hồi sinh của tâm hồn, của quê hương sau những nỗi đau.

Câu kết: “Thôn xóm đôi bờ xanh biếc quá” như một cái thở dài nhẹ nhõm, thể hiện sự yên bình, sum vầy. Nỗi buồn không biến mất, nhưng được xoa dịu bởi vẻ đẹp hiện tại, bởi sự sống mới đang sinh sôi trên vùng đất ấy.

Toàn bộ đoạn thơ là hành trình cảm xúc đi từ hoài niệm đau thương đến hy vọng và sự sống. Lưu Quang Vũ, với trái tim đa cảm, đã không chỉ viết về một dòng sông cụ thể mà còn dựng lên một dòng sông biểu tượng – nơi gửi gắm tâm trạng, lịch sử, và khát vọng sống.