Viết bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) phân tích truyện ngắn Anh Hai của tác giả Lý Thanh Thảo lớp 9

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Ấn tượng nổi bật về tác phẩm

2. Thân bài

- Nêu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm: Truyện kể về thằng bé con nhà giàu đòi từ chối ăn bánh kem và vứt nó đi; hai anh em nhà nghèo nhặt vội lên, thổi những chỗ lấm lem trên bánh để ăn nhưng cuối cùng bánh bị rơi xuống cống. Hai anh em liếm miếng kem còn rớt lại trên ngón tay.

- Nêu được chủ đề của tác phẩm: Ca ngợi tình cảm anh em ruột thịt yêu thương, đùm bọc, nhường nhịn, sẻ chia, gắn bó khăng khít trong hoàn cảnh khó khan, nghèo khổ. Món quà ý nghĩa nhất cho người thân yêu

- Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật của truyện:

* Phân tích đặc sắc nội dung.

+ Đứa con nhà giàu: Thằng bé lắc đầu quầy quậy, gạt mạnh tay, chiếc bánh kem văng qua cửa xe rơi xuống đường, sát mép cống.

+ Hai đứa trẻ đang bới móc đống rác gần đó, thấy chiếc bánh nằm chỏng chơ, xô đến nhặt. Mắt hai đứa sáng rực lên, dán chặt vào chiếc bánh thơm ngon.

+ Hai anh em chia nhau liếm hai ngón thôi.

-> Mối quan hệ giữa anh và em được thể hiện rất tự nhiên và chân thật. Anh Hai thể hiện tình cảm lo lắng và quan tâm đặc biệt đối với em gái khi thấy em ăn kem và có vẻ không thoải mái.

-> Tính cách nhân vật: một người anh chăm sóc và quan tâm đến em gái. Trong khi đó, em gái có vẻ thích ứng và không ngần ngại khi đối mặt với khó khăn.

* Đặc sắc nghệ thuật:

- Nghệ thuật tương phản, đối lập: truyện nói về số phận, hoàn cảnh hoàn toàn trái ngược nhau của đứa trẻ nhà giàu và hai anh em con nhà nghèo, qua đó làm nổi bật tư tưởng, chủ đề tác phẩm.

- Tình huống gay cấn: đứa em từ chối ăn bánh kem và đòi vứt đi, nhưng người anh vẫn cố gắng thuyết phục và thậm chí thổi sạch kem trên bánh để em có thể ăn. Tuy nhiên, cuối cùng, bánh vẫn rơi xuống cống và mất đi.

- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi miêu tả sự hồn nhiên của người anh.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc thông qua cử chỉ, hành động, việc làm.

3. Kết bài

- Bức thông điệp của truyện

- Tác động của văn bản tới nhận thức, cảm xúc của cá nhân người viết.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Truyện ngắn "Anh Hai" của Lý Thanh Thảo là một tác phẩm ngắn gọn nhưng đầy sức gợi, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Qua sự đối lập giữa hai hoàn cảnh sống, tác giả không chỉ thể hiện sự bất công trong xã hội hiện đại mà còn khắc họa vẻ đẹp của tình anh em, sự sẻ chia và tình thương giữa những mảnh đời bất hạnh.

Mở đầu truyện là cảnh một cậu bé sống trong gia đình giàu có, ngồi trên xe hơi, được mẹ nài nỉ ăn thêm chiếc bánh kem. Nhưng thay vì trân trọng, đứa trẻ lại tỏ ra ngán ngẩm, khó chịu, và cuối cùng hất tay mẹ làm chiếc bánh rơi xuống đường. Hành động phung phí ấy thể hiện sự vô cảm và thiếu thấu hiểu giá trị của những gì mình đang có – một biểu hiện đáng buồn của lối sống dư thừa, thiếu nhân văn trong một bộ phận giới thượng lưu.

Trái ngược hoàn toàn với hình ảnh ấy là hai đứa trẻ nghèo đang bới rác gần đó. Khi thấy chiếc bánh rơi xuống, ánh mắt chúng "sáng rực", dõi theo chiếc bánh như nhìn thấy một kho báu. Dù chiếc bánh đã lấm bụi, hai đứa vẫn cố gắng thổi sạch để ăn. Hình ảnh ấy thể hiện một thực tế tàn nhẫn: có những đứa trẻ phải sống trong cảnh đói nghèo, thiếu thốn đến mức một miếng bánh rơi cũng trở thành ước mơ cháy bỏng.

Nhưng điều khiến người đọc xúc động nhất chính là chi tiết chiếc bánh rơi xuống cống khi đứa em gái cố gắng thổi. Cảm giác hụt hẫng, tiếc nuối ấy được đẩy lên cao trào khi cậu bé anh Hai nhận trách nhiệm: “Ừa, tại anh!”. Cậu không hề trách em mà còn an ủi, nhường em phần kem dính trên tay: “Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi.” Hành động nhỏ ấy lại chứa đựng một tình thương bao la. Trong nghèo khó, tình anh em lại càng trở nên thiêng liêng, đầy ấm áp và xúc động.

Truyện ngắn sử dụng lối kể ngắn gọn, tự nhiên, hình ảnh giàu sức biểu cảm và ngôn ngữ đời thường nhưng tinh tế. Sự đối lập giữa hai hoàn cảnh sống – giàu và nghèo – không chỉ tố cáo sự bất công trong xã hội mà còn khiến người đọc suy ngẫm về lòng biết ơn, tình thương và sự sẻ chia giữa người với người.

"Anh Hai" là một truyện ngắn mà sâu, giản dị mà thấm thía. Đằng sau câu chuyện về chiếc bánh kem là cả một bài học nhân sinh đầy ý nghĩa: hãy sống biết yêu thương, trân trọng những gì mình có, và cảm thông với những mảnh đời bất hạnh quanh ta.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Văn học luôn là tấm gương phản chiếu đời sống, là tiếng nói của lương tri và tình người. Truyện ngắn "Anh Hai" của Lý Thanh Thảo tuy dung lượng ngắn nhưng lại truyền tải thông điệp nhân văn sâu sắc, khiến người đọc không khỏi bồi hồi, xúc động. Tác phẩm khắc họa một bức tranh đối lập giữa hai mảnh đời – một bên giàu sang, dư dả đến mức phung phí; một bên nghèo khổ đến mức thèm khát một chiếc bánh rơi – qua đó, làm nổi bật tình cảm anh em thiêng liêng và lên án sự vô cảm trong xã hội hiện đại.

Câu chuyện bắt đầu bằng khung cảnh trong xe hơi sang trọng, nơi một cậu bé được mẹ năn nỉ ăn thêm chiếc bánh kem. Dù được yêu chiều, cậu lại từ chối và cuối cùng hất mạnh tay làm bánh rơi ra ngoài. Hành động tưởng chừng vô tình nhưng lại thể hiện rõ sự vô tâm, ích kỷ của một đứa trẻ sống trong điều kiện vật chất dư dả, không biết trân trọng những giá trị mà người khác có thể không bao giờ có được. Đó là hình ảnh tiêu biểu cho một bộ phận lớp trẻ hiện nay – lớn lên trong sự bao bọc, đầy đủ vật chất nhưng thiếu hụt sự giáo dục về lòng biết ơn và cảm thông.

Trái ngược với sự thừa mứa ấy là hai đứa trẻ nghèo bên đống rác. Ánh mắt chúng sáng rực lên khi thấy chiếc bánh rơi xuống đất. Dù bánh đã lấm bẩn, chúng vẫn cố gắng thổi sạch để ăn, nhưng vì quá háu đói và vụng về, bánh rơi tõm xuống cống. Cảm giác hụt hẫng, tiếc nuối ấy là minh chứng rõ ràng cho hoàn cảnh nghèo đói đến cùng cực của các em. Tuy vậy, điều khiến người đọc xót xa hơn cả chính là tình cảm ấm áp giữa hai anh em. Cậu bé anh Hai không hề trách em, mà còn nhận lỗi về mình, rồi sẵn sàng nhường em phần kem còn sót lại trên tay: “Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi.” Trong tận cùng thiếu thốn, vẫn còn đó một tình yêu thương đẹp đẽ, nhân hậu và đầy xúc động.

Truyện sử dụng đối thoại chân thật, tự nhiên, tình huống truyện đơn giản nhưng mang tính biểu tượng cao. Sự đối lập giàu – nghèo, lạnh lùng – ấm áp, vô cảm – sẻ chia được thể hiện một cách tinh tế và sâu sắc. Đằng sau câu chuyện chiếc bánh kem không đơn thuần là một lát cắt của đời sống, mà còn là lời nhắc nhở con người hãy sống nhân ái, biết trân quý những gì mình có và yêu thương những người xung quanh.

Anh Hai là một truyện ngắn giàu chất nhân văn, góp phần thức tỉnh lòng trắc ẩn trong mỗi con người. Trong xã hội còn nhiều bất công và khoảng cách, những tình cảm chân thành như tình anh em nghèo khổ kia chính là ánh sáng giữ cho lòng người không nguội lạnh.

Bài tham khảo Mẫu 1

Truyện ngắn "Anh Hai" của Lý Thanh Thảo là một câu chuyện ngắn gọn nhưng đầy tính nhân văn, phản ánh sâu sắc sự chênh lệch trong cuộc sống giữa những đứa trẻ may mắn được sống trong điều kiện đầy đủ và những đứa trẻ bất hạnh phải mưu sinh trong cảnh nghèo khổ. Qua đó, truyện khơi gợi lòng trắc ẩn và nhấn mạnh tầm quan trọng của tình yêu thương trong xã hội.

Truyện mở đầu bằng hình ảnh một đứa bé ngồi trên xe hơi, được mẹ dỗ dành ăn bánh kem nhưng lại từ chối một cách phũ phàng. Hành động vứt bỏ chiếc bánh không chút do dự của đứa trẻ giàu có thể hiện sự thừa mứa và vô tâm trước giá trị của thức ăn. Hình ảnh này đặt trong hoàn cảnh đối lập với hai đứa trẻ nghèo đang bới rác, khiến người đọc không khỏi xót xa và suy ngẫm về khoảng cách giàu - nghèo trong xã hội.

Cao trào của câu chuyện được đẩy lên khi hai đứa trẻ nghèo nhìn thấy chiếc bánh, mắt sáng rực lên vì thèm thuồng. Dù chiếc bánh đã lấm láp, nhưng với chúng, đó là một món quà quý giá. Cách mà hai anh em cố gắng "thổi sạch" lớp bụi thể hiện rõ khao khát được ăn, đồng thời cũng cho thấy sự hồn nhiên, đơn giản trong suy nghĩ của trẻ thơ. Thế nhưng, một sự trớ trêu đã xảy ra khi chiếc bánh rơi tõm xuống cống, khiến ước mơ nhỏ bé ấy vụt tắt. Lời trách móc nhẹ nhàng của đứa em "Ai biểu anh Hai thổi chi cho mạnh" cùng tiếng thút thít đầy tiếc nuối càng làm nổi bật lên sự đáng thương của hai anh em.

Tuy nhiên, dù cuộc sống thiếu thốn, hai anh em vẫn giữ được sự sẻ chia, nhường nhịn nhau. Chi tiết "Cho em ba ngón, anh chỉ liếm hai ngón thôi!" tuy giản dị nhưng chất chứa tình yêu thương và sự hy sinh. Dù chỉ là chút kem còn sót lại trên tay, người anh vẫn dành phần hơn cho em mình. Điều đó thể hiện một tình cảm gia đình thiêng liêng, dù trong nghịch cảnh vẫn không mất đi sự nhân hậu, đùm bọc lẫn nhau.

Tác phẩm thành công không chỉ bởi nội dung cảm động mà còn nhờ vào nghệ thuật kể chuyện cô đọng, súc tích. Ngôn ngữ giản dị, đời thường, nhưng lại chạm đến trái tim người đọc. Hình ảnh đối lập giữa hai tầng lớp trong xã hội được xây dựng tinh tế, không quá gay gắt nhưng vẫn đủ để khiến người đọc phải suy nghĩ về sự bất công và giá trị của lòng nhân ái.

Truyện ngắn "Anh Hai" không chỉ là một câu chuyện về số phận trẻ thơ mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm của xã hội đối với những mảnh đời bất hạnh. Qua đó, mỗi người trong chúng ta cần biết trân trọng những gì mình đang có, đồng thời mở lòng giúp đỡ những người kém may mắn hơn. Bởi lẽ, chỉ khi có lòng nhân ái, thế giới này mới thực sự trở nên tốt đẹp hơn.

Bài tham khảo Mẫu 2

“Anh em như thể tay chân

Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần”.

Đúng thật như vậy, ở một giây phút nào đó trong cuộc đời, ta sẽ thấy được rằng cuộc sống không bao giờ suôn sẻ, con đường mà ta đang và sắp phải đi qua không bao giờ bằng phẳng và trải đầy hoa hồng. Những va vấp và sự cố trên đường đi có thể sẽ làm ta nản lòng và tuyệt vọng. Những lúc ấy, ta sẽ cần lắm một bờ vai để dựa vào, một nơi để sẻ chia những nỗi niềm, một vòng tay âu yếm đế chở che. Khi đó, người anh và người chị sẽ luôn sẵn sàng ở bên ta, nâng đỡ ta, che chở cho ta, thương yêu ta, sưởi ấm con tim và chữa lành vết thương cho ta. Thông điệp yêu thương ấy lại một lần nữa được gửi gắm trong câu chuyện “Anh Hai” của Lý Thanh Thảo.

Hai từ “Anh Hai” nghe thật tha thiết. Quả thật như vậy, câu chuyện kể về hai đứa trẻ nghèo phải đi bới móc rác, không có tiền để mua đồ ăn dù chỉ là một chiếc bánh nhỏ để ăn. Một hôm nọ, khi đang bới móc rác thì hai anh em bỗng thấy một chiếc bánh kem nằm sát mép cống. Bất chấp việc chiếc bánh đã bị vấy bẩn, hai anh em vẫn chạy đến, nhìn chiếc bánh một cách thèm thuồng. Vi thấy chiếc bánh bẩn quá người anh ra sức thổi hết bụi đi nhưng bụi “chẳng chịu đi cho”, người em vì đói qua nên phụ anh thổi. Nhưng chính “cái miệng háu đói” của người em đã làm chiếc bánh rơi tõm xuống cống. Người em khóc, đổ lỗi cho người anh. Người anh không phủ nhận mà lại nhận hết trách nhiệm về mình rồi còn nhường phần nhiều miếng kem dính trên tay cho người em. Chiếc bánh ấy mặc dù đã bị người khác vứt bỏ nhưng hai anh em ấy lại xem nó như món quà mà trời ban tặng cho. Qua câu chuyện trên, ta thấy được có nhiều người có được cuộc sống đầy đủ, ấm no, hạnh phúc nhưng không biết trân trọng trong khi còn có biết bao người bất hạnh hơn mình gấp trăm lần. Đồng thời câu chuyện còn muốn đề cao tình anh em, chia sẻ, nhường nhịn lẫn nhau.

Trong thực tế hàng ngày, ta có thể thấy trên ti vi hay sách báo, ở những vùng quê nghèo, gia đình không đủ chi phí để nuôi cả hai anh em hay chị em ăn học. Người anh hoặc người chị sẽ luôn luôn hi sinh cho em ăn học, còn mình thì đi làm để kiếm tiền phụ giúp gia đình nuôi em ăn học. Chính mẹ của tôi là một minh chứng. Ngày xưa khi còn nhỏ như tôi, vì gia đình nghèo, đông con nên mẹ tôi đã nghỉ học, ngày ngày phải đội mưa, đội nắng đi chẻ cùi, đi bán hàng rong để kiếm tiền nuôi sống cả gia đình. Mẹ tôi đã nhường tấm vé đi tới tương lai cho những đứa em của mình… Thể nhưng có những người anh, người chị xem em mình như một gánh nặng, luôn ghét bỏ và xua đuổi em của mình. Như bạn của tôi tên T, mỗi khi tôi đến nhà nó là nhìn thấy anh nó mắng chửi, đánh nó. Mặc dù nó khóc rất nhiều và đã nói xin lỗi cả trăm lần nhưng anh nó vẫn tiếp tục đánh nó.

Trong một gia đình, nếu như anh em hòa thuận, sống vui vẻ và thương yêu lẫn nhau thì tổ ấm của mình sẽ luôn tràn ngập niềm vui, tiếng cười và hạnh phúc. Giống như nhà thơ Tố Hữu từng viết:

“Có gì đẹp hơn trên đời hơn thế

Người với người sống để yêu nhau”.

Và nếu trên Trái Đất này tràn ngập niềm yêu thương và niềm hạnh phúc, ánh nắng ấm áp bao trùm cả Trái Đất, thì trên đời này sẽ không còn chiến tranh, không còn những xung đột, bất hòa. Vậy nên tình anh em trong mỗi gia đình là rất quan trọng. Nhưng ngược lại, nếu anh em trong gia đình bất hòa, ngày nào cũng gây gổ, chiến tranh lạnh với nhau thì bóng tối u ám sẽ bao trùm lấy cả Trái Đất này. Chúng ta sẽ phải ngày ngày sống trong chiến tranh, bất hòa, những cuộc cãi vã không có điểm dừng. Xã hội sẽ ngày càng đi xuống, an ninh trật tự trong xã hội sẽ bị rối loạn.

Trong xã hội ngày nay, tầng lớp nào cũng có, thành phần nào cũng có, đặc biệt là những người bị tê liệt cảm xúc, không có trái tim, không biết yêu thương người thân nhất là anh em của mình. Còn có những người còn tệ hại hơn nữa, những thành phần sống dưới đáy xã hội, là cặn bã của xã hội. Họ làm những chuyện đồi bại, hãm hại chính anh em của mình. Trong tầng lớp thượng lưu, ta có thể thấy rất rõ, vì tranh chấp tài sản, mà ngay cả anh em mình cũng hãm hại lẫn nhau. Chỉ vì bị vật chất và đồng tiền làm lu mờ mà “anh em tương tàn”, trở mặt với nhau. Những người đó đáng bị xã hội lên án và trừng trị.

Hiểu rõ và cảm nhận được sâu sắc sự quan trọng của tình anh em, chúng ta phải làm thế nào? Những ai đã xây dựng được tình anh em trong gia đình thì hãy trân trọng nó, hãy tiếp tục yêu thương, tiếp tục vun đắp cho nó thật vững chắc để ngọn gió nào cũng không thể đánh gục nó. Còn những người chưa yêu thương anh em của mình, hãy để tình yêu làm tan chảy trái tim băng giá của mình, đừng để mất rồi lại hối hận thì đã muộn. Và riêng những người hay ghen ghét, đố kị với anh em của mình thì “Đừng để con rắn ghen tị luồn vào trong tim. Nó là con rắn độc. Nó gặm mòn khối óc và làm đồi bại trái tim”. Hãy tập sống vị tha và bao dung, đừng bao giờ sinh lòng đố kị với anh em của mình. Nó sẽ che mắt mình dẫn mình vào con đường tăm tối và lạc lối. Hãy luôn nhớ sống trên đời là để yêu thương, nếu không biết yêu thương thì xem như ta đã “chết khi còn sống”.

Trong câu chuyện ta còn thấy có nhân vật cậu bé và người mẹ trong chiếc xe. Qua hình ảnh đó ta thấy được cậu bé ăn bánh đến nỗi ngán ngẩm không muốn ăn nữa còn hai đứa trẻ kia thì không có bánh để ăn, phải nhặt lại chiếc bánh mà cậu bé kia đã vứt bỏ. Từ đó ta nhận được thông điệp rằng mình còn hạnh phúc và may mắn hơn rất nhiều người khác nên hãy quý trọng cuộc sống của mình hoặc nếu có lòng nhân hậu thì hãy sẻ chia “chiếc bánh ấy” cho những người đang cần nó chứ đừng như cậu bé thẳng tay vứt bỏ “chiếc bánh”.

Tình yêu thương không cần thể hiện qua một cái gì đó lớn lao. Tình yêu thương có thể là thầm lặng. Tình yêu thương thể hiện qua những điều nhỏ nhặt và tầm thường nhất trong cuộc sống như hai anh em nhường nhau một mẩu bánh trong câu chuyện “Anh Hai” hay là một bàn tay nâng đỡ khi thấy người khác gặp hoạn nạn khó khăn. Tình anh em cũng thế, không cần thể hiện ra cho mọi người thấy, chỉ cần trong tim mỗi người đều có ngọn lửa yêu thương thì có thể sưởi ấm khắp cả thế gian