Phân tích bài thơ Nhớ ơn cha mẹ của Hoàng Mai lớp 9

Dàn ý

1. Mở bài

Giới thiệu được vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề nghị luận:

Tình cảm gia đình luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho văn chương nghệ thuật. Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” của Hoàng Mai là một minh chứng cho điều đó. Qua những vần thơ song thất lục bát đằm thắm, tác giả đã vẽ nên bức tranh xúc động về tình yêu thương, sự hy sinh cao cả của của cha mẹ và nỗi lòng day dứt của người con khi chưa kịp báo đáp.

2. Thân bài

Triển khai vấn đề cần nghị luận:

– Phân tích bài thơ:

Luận điểm 1: Phân tích nội dung chủ đề của văn bản

* Tám câu thơ đầu là cảm xúc, nỗi trạnh lòng của người con khi nghĩ về cảnh cha mẹ không còn nữa

“Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt
[ …]
Con chưa đền đáp ơn sâu cửu trùng”

– Mở đầu bài thơ là không gian trầm buồn, man mác, với hình ảnh “Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt. Từ láy “lướt thướt” diễn tả tiếng mưa như tiếng lòng người đang sụt sùi, nghẹn ngào khi nhớ về cha mẹ.

– Hai câu thất ngắt nhịp 3/4 => đọc lên nghe nhói đau, quặn thắt như những tiếng nấc tắc nghẹn diễn tả nỗi đau thổn thức trong những ngày tháng Vu lan báo hiếu của những người con khi không còn cha mẹ ở trên đời.

– Nỗi đau ấy cứ trở đi, trở lại, ám ảnh tâm trí con khiến con “chạnh lòng sướt mướt canh thâu”

– Câu hỏi tu từ “Mẹ cha giờ khuất nơi đâu/ Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn” càng khắc sâu thêm sự trống vắng, bơ vơ của người con khi không còn cha mẹ bên cạnh.

=> Lời thơ như một tiếng than đầy thương nhớ, nhẹ nhàng mà thấm thía, biểu hiện của người con luôn biết hướng về cha mẹ mặc dù có muộn màng nhưng cũng vô cùng đáng quý.

* Mười hai câu thơ tiếp theo là những công lao và ơn nghĩa sinh thành dưỡng dục của cha mẹ trong hồi tưởng của người con:

“Nhớ cái thủa bần hàn cạn kiệt
[…]
Xót xa con trẻ lệ nhoà đêm thâu”

– Từ nỗi nhớ da diết, người con hồi tưởng về những tháng ngày gian khó mà cha mẹ đã trải qua để nuôi con khôn lớn. Đó là những tháng ngày “bần cùng, cạn kiệt” mà “Cha đảm đương mải miết vườn rau”. Bữa cơm đạm bạc “cơm canh khoai sắn bên nhau”… là tất cả những gì cha mẹ có thể dành cho con, nhưng trong đó chứa chan tình yêu thương vô bờ bến. Cha mẹ không quản ngại khó khăn, gian khổ, luôn “chắt chiu ngày tháng mong cầu vươn lên” để con cái có một tương lai tươi sáng hơn.

– Khi con cái lớn lên, cha mẹ lại tiếp tục hy sinh, vun vén cho con. “Thời gian vững lòng bền cha bước/ Lên tỉnh thành sau trước lo toan”. Cha lên thành phố làm lụng vất vả để kiếm tiền nuôi con ăn học. Cuộc sống khó khăn, đói khổ, cơ cực, nhọc nhằn nhưng người cha luôn bền gan vững chí “Thời gian vững lòng bền cha bước”, mẹ thì lui về làm hậu phương vững chắc cho người cha, ở nhà “thay cha dạy bảo ban con khờ”.

=>Tình yêu thương, sự hy sinh ấy thật cao cả, thiêng liêng không gì có thể đong đếm được.

* Tám câu thơ cuối là nỗi ân hận dày vò khi người con chưa kịp báo đền đáp công lao to lớn của cha mẹ thì cha mẹ đã qua đời.

“Khi con đã bắt đầu ổn định
[…]
Luân hồi sinh tử nguyện cầu vãng sinh”

– Đoạn thơ đã diễn tả tình cảnh éo le, trớ trêu: “Rồi đến lúc con thơ đã lớn/ Bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa”, những đứa con rời xa vòng tay yêu thương để tìm kiếm tương lai cho riêng mình. Có đứa “an phận”, có đứa “bôn ba”, nhưng tất cả đều mang trong lòng nỗi niềm về cha mẹ. Khi đêm về, những đứa con mới thấm thía nỗi ân hận vì chưa báo đáp được công ơn sinh thành “Xót xa con trẻ lệ nhòa đêm thâu” đó là những giọt nước mắt muộn màng của người con khi cha mẹ đã không còn nữa.

=> Lời thơ giản dị, cảm xúc chân thành không chỉ ngợi ca công lao trời biển của cha mẹ mà còn diễn tả xúc động tình cảm của người con cái đối với cha mẹ của mình. Chính vì vậy mà bài thơ đã chạm đến trái tim người đọc, lay thức mỗi chúng ta về ý thức trách nhiệm, sự đền đáp công ơn dưỡng dục đối với những bậc sinh thành.

Luận điểm 2: Phân tích những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ

– Nhan đề tác phẩm giản dị, gần gũi đã góp phần thể hiện tư tưởng chủ đề ngay từ đầu bài thơ.

– Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” đã chạm đến trái tim người đọc bằng những hình ảnh giản dị, chân thực và ngôn ngữ giàu cảm xúc.

– Thể thơ song thất lục bát truyền thống với nhịp điệu trầm buồn, da diết càng làm tăng thêm sức lay động của những vần thơ.

– Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh giàu tính biểu cảm như “chạnh lòng”, “sướt mướt”, “bàng hoàng”, “xót xa”, “ơn sâu cửu trùng”… để diễn tả nỗi lòng người con.

– Bên cạnh đó, các biện pháp tu từ như điệp ngữ “nhớ”, câu hỏi tu từ, ẩn dụ, nói giảm nói tránh… cũng được sử dụng một cách khéo léo, tinh tế, góp phần tạo nên thành công của tác phẩm.

* Liên hệ mở rộng:

3. Kết bài

Khái quát giá trị của bài thơ và nêu tác động của bài thơ đối với cá nhân người viết:

– Bài thơ không chỉ là lời tự sự của một người con, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc đối với mỗi chúng ta về công ơn trời biển của cha mẹ. Tình yêu thương của cha mẹ là vô điều kiện, không gì có thể sánh bằng.

– Là những người con, chúng ta hãy luôn ghi nhớ công ơn ấy, hãy yêu thương, kính trọng và báo hiếu cha mẹ khi còn có thể. Đừng để đến khi “Mẹ cha giờ khuất nơi đâu” mới hối hận, day dứt vì những gì mình chưa làm được.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” của Hoàng Mai là tiếng lòng xúc động của người con dành cho đấng sinh thành đã khuất. Ngay từ câu mở đầu “Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt”, không gian trầm buồn của mùa Vu lan như hòa cùng nỗi nhớ thương da diết. Hình ảnh “mưa rơi lướt thướt”, “canh thâu”, “đêm trở gió” khiến ta cảm nhận rõ sự cô đơn, trống vắng của người con khi nghĩ về cha mẹ. Từ nỗi nhớ, người con hồi tưởng những năm tháng cơ cực cha mẹ vất vả “đảm đương vườn rau”, “chắt chiu ngày tháng mong cầu vươn lên”. Cả đời cha mẹ hi sinh lặng thầm vì con, đến khi con khôn lớn thì “mẹ cha khuất bóng đã lâu”. Nỗi đau ấy được đẩy đến tận cùng bằng lời nguyện cầu tha thiết “Phật pháp nhiệm màu… nguyện cầu vãng sanh”. Lời thơ giản dị mà chứa chan tình hiếu thảo, khiến người đọc không khỏi bùi ngùi, tự nhủ phải biết yêu thương, báo hiếu cha mẹ khi còn có thể.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Trong bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ”, Hoàng Mai đã tái hiện chân thực hình ảnh người cha, người mẹ Việt Nam mộc mạc mà vĩ đại. Từng câu thơ là lời tri ân sâu sắc với những hi sinh thầm lặng suốt một đời “bần cùng cạn kiệt”, “mải miết vườn rau”, “cơm canh khoai sắn bên nhau”. Hình ảnh ấy không chỉ khắc họa nỗi nhọc nhằn mà còn tỏa sáng tình yêu thương bao la của cha mẹ dành cho con. Khi con trưởng thành, cha mẹ vẫn lặng lẽ “lo toan”, “dạy bảo”, vun vén từng chút cho con nên người. Thế nhưng, trớ trêu thay, khi con “đã bắt đầu ổn định” thì “mẹ cha thân tịnh bất an”. Lời thơ giản dị mà lay động, chan chứa cảm xúc biết ơn, day dứt. Bằng giọng điệu chân thành và thể thơ song thất lục bát trầm buồn, Hoàng Mai đã chạm đến trái tim người đọc, nhắc nhở mỗi người hãy trân trọng, đền đáp công ơn cha mẹ ngay từ hôm nay.

Bài siêu ngắn Mẫu 3

Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” của Hoàng Mai không chỉ là tiếng khóc thầm của một người con hiếu thảo, mà còn là lời nhắn gửi nhân văn đến tất cả chúng ta. Qua những vần thơ song thất lục bát tha thiết, tác giả khắc họa trọn vẹn hành trình hi sinh của cha mẹ: từ những ngày “bần cùng cạn kiệt”, “chắt chiu ngày tháng” đến khi “mẹ cha khuất bóng đã lâu”. Nỗi nhớ thương hòa cùng nỗi ân hận khi con “chưa kịp đền đáp ơn sâu cửu trùng” đã tạo nên âm hưởng xót xa, day dứt. Giọng thơ trầm lắng, ngôn từ mộc mạc, nhiều hình ảnh gợi cảm xúc như “mưa rơi lướt thướt”, “lệ nhòa đêm thâu” càng làm tăng tính lay động. Bài thơ nhắc nhở mỗi người con hãy biết sống hiếu thảo, trân trọng công lao sinh thành, đừng để khi cha mẹ mất rồi mới hối hận, tiếc nuối.

Bài tham khảo Mẫu 1

Tình cảm gia đình luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong văn chương nghệ thuật Việt Nam. Trong đó, tình mẫu tử, phụ tử – mạch nguồn thiêng liêng nhất của con người – luôn được khắc họa với bao cung bậc xúc cảm. Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” của Hoàng Mai là một minh chứng sâu sắc. Qua thể thơ song thất lục bát truyền thống, tác giả đã gửi gắm tấm lòng tri ân, niềm thương nhớ và nỗi day dứt của người con khi chưa kịp báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục.

Mở đầu bài thơ là không gian buồn man mác của ngày tháng bảy mưa ngâu – thời điểm mùa Vu lan báo hiếu. Câu thơ “Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt” vang lên như tiếng lòng nặng trĩu nỗi nhớ. Từ láy “lướt thướt” gợi cảm giác buồn bã, rơi rớt, như giọt lệ của người con nhớ mẹ cha. Những câu thơ tiếp theo “Chạnh lòng con sướt mướt canh thâu/ Mẹ cha giờ khuất nơi đâu/ Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn” là lời tự sự nghẹn ngào. Câu hỏi tu từ vang lên trong tiếng nấc lặng, gợi sự bơ vơ, cô quạnh khi cha mẹ đã về nơi xa vắng. Từng nhịp thơ như từng nhịp nức nở của trái tim hiếu thảo. Dù cha mẹ không còn, tình yêu và lòng biết ơn của người con vẫn vẹn nguyên, sâu đậm.

Từ nỗi nhớ khôn nguôi ấy, người con hồi tưởng lại những năm tháng cơ cực mà cha mẹ đã hy sinh vì con cái. “Nhớ cái thuở bần cùng cạn kiệt/ Cha đảm đương mải miết vườn rau”. Hình ảnh người cha hiện lên mộc mạc mà kiên cường – tấm lưng còng trên ruộng rau, đôi bàn tay chai sạn lo toan cho gia đình. Mẹ tảo tần, cha nhọc nhằn, những bữa cơm “khoai sắn bên nhau” vẫn ấm tình thương. Tình cảm ấy được bồi đắp bằng sự chắt chiu, chịu thương chịu khó, bằng ước mong con “vươn lên” trong đời. Khi con lớn, cha “lên tỉnh thành sau trước lo toan”, mẹ “thay cha dạy bảo ban con khờ”. Đó là những câu thơ dung dị mà xúc động, ca ngợi tình yêu thương, đức hy sinh vô bờ của bậc sinh thành – thứ tình cảm thiêng liêng nhất trên đời.

Những câu thơ cuối cùng mang âm hưởng xót xa, hối tiếc. Khi con đã trưởng thành, đã có cuộc sống ổn định thì cha mẹ đã lần lượt ra đi. “Rồi đến lúc con thơ đã lớn/ Bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa/… Xót xa con trẻ lệ nhòa đêm thâu”. Sự đối lập giữa “chốn phồn hoa” và “lệ nhòa đêm thâu” càng khắc sâu nỗi day dứt của người con vì chưa kịp báo đáp công ơn sinh thành. Giờ đây, chỉ còn biết “nguyện cầu vãng sanh”, mong cha mẹ thoát cảnh khổ đau. Lời thơ giản dị nhưng chan chứa niềm thành kính và lòng hiếu thảo muộn màng.

Về nghệ thuật, bài thơ gây xúc động bởi giọng điệu chân thành, tha thiết; ngôn ngữ mộc mạc mà tinh tế. Tác giả sử dụng khéo léo thể thơ song thất lục bát – thể thơ truyền thống của dân tộc – để chuyển tải những cung bậc cảm xúc sâu lắng. Nhiều hình ảnh giàu sức gợi như “mưa rơi lướt thướt”, “bàng hoàng tỉnh giấc”, “lệ nhòa đêm thâu”… khiến người đọc như nghe được nhịp đập của trái tim người con hiếu thảo. Các biện pháp tu từ như điệp từ “nhớ”, câu hỏi tu từ, nói giảm nói tránh… càng làm nổi bật nỗi nhớ thương và lòng biết ơn cha mẹ.

Bài thơ “Nhớ ơn cha mẹ” không chỉ là tiếng lòng của riêng tác giả mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc đối với mỗi người chúng ta. Tình yêu thương và sự hy sinh của cha mẹ là vô hạn, không gì có thể sánh bằng. Là những người con, chúng ta phải biết trân trọng, yêu thương và báo hiếu cha mẹ khi còn có thể, đừng để đến khi “mẹ cha giờ khuất nơi đâu” mới tiếc nuối, muộn màng. Từ những vần thơ chân thành ấy, ta càng thêm thấm thía giá trị của hai tiếng “cha mẹ” – cội nguồn của mọi tình yêu thương trên đời.

Bài tham khảo Mẫu 2

"Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra"

   Câu ca dao từ ngàn xưa đã khắc sâu vào tâm khảm mỗi người con Việt Nam về công ơn trời biển của cha mẹ. Tình cảm ấy luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho văn chương nghệ thuật. Đoạn thơ "Nhớ ơn cha mẹ" của Hoàng Mai là một minh chứng cho điều đó. Qua những vần thơ song thất lục bát đằm thắm, tác giả đã vẽ nên bức tranh xúc động về tình yêu thương, sự hy sinh cao cả của cha mẹ và nỗi lòng day dứt, ân hận của người con khi chưa kịp báo đáp.

   Mở đầu đoạn thơ là không gian trầm buồn, man mác với hình ảnh "Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt". Tiếng mưa như tiếng lòng người con đang sụt sùi, nghẹn ngào khi nhớ về cha mẹ. Nỗi nhớ ấy cứ trở đi trở lại, ám ảnh tâm trí khiến con "chạnh lòng sướt mướt canh thâu". Câu hỏi tu từ "Mẹ cha giờ khuất nơi đâu/ Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn" càng khắc sâu thêm sự trống vắng, bơ vơ của người con khi không còn cha mẹ bên cạnh. Từ nỗi nhớ da diết, người con hồi tưởng về những tháng ngày gian khó mà cha mẹ đã trải qua để nuôi con khôn lớn. Đó là những tháng ngày "bần cùng, cạn kiệt" mà "Cha đảm đương mải miết vườn rau". Bữa cơm đạm bạc "cơm canh khoai sắn bên nhau" là tất cả những gì cha mẹ có thể dành cho con, nhưng trong đó chứa chan tình yêu thương vô bờ bến. Cha mẹ không quản ngại khó khăn, gian khổ, luôn "chắt chiu ngày tháng mong cầu vươn lên" để con cái có một tương lai tươi sáng hơn.

   Khi con cái lớn lên, cha mẹ lại tiếp tục hy sinh, vun vén cho con. "Thời gian vững lòng bền cha bước/ Lên tỉnh thành sau trước lo toan". Cha lên thành phố làm lụng vất vả để kiếm tiền nuôi con ăn học. Mẹ ở nhà "thay cha dạy bảo ban con khờ". Tình yêu thương, sự hy sinh ấy thật cao cả, thiêng liêng biết bao! Nhưng rồi, "Rồi đến lúc con thơ đã lớn/ Bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa", những đứa con rời xa vòng tay yêu thương để tìm kiếm tương lai cho riêng mình. Có đứa "an phận", có đứa "bôn ba", nhưng tất cả đều mang trong lòng nỗi niềm về cha mẹ. Khi đêm về, những đứa con mới thấm thía nỗi ân hận vì chưa báo đáp được công ơn sinh thành. "Xót xa con trẻ lệ nhòa đêm thâu" là những giọt nước mắt muộn màng của người con khi cha mẹ đã không còn nữa.

   Đoạn thơ "Nhớ ơn cha mẹ" đã chạm đến trái tim người đọc bằng những hình ảnh giản dị, chân thực và ngôn ngữ giàu cảm xúc. Thể thơ song thất lục bát truyền thống với nhịp điệu trầm buồn, da diết càng làm tăng thêm sức lay động của những vần thơ. Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh giàu tính biểu cảm như "chạnh lòng", "sướt mướt", "bàng hoàng", "xót xa", "ơn sâu cửu trùng"... để diễn tả nỗi lòng người con. Bên cạnh đó, các biện pháp tu từ như điệp ngữ "nhớ", câu hỏi tu từ, ẩn dụ... cũng được sử dụng một cách khéo léo, tinh tế, góp phần tạo nên thành công của tác phẩm.

   Đoạn thơ không chỉ là lời tự sự của một người con, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc đối với mỗi chúng ta về công ơn trời biển của cha mẹ. Tình yêu thương của cha mẹ là vô điều kiện, không gì có thể sánh bằng. Là những người con, chúng ta hãy luôn ghi nhớ công ơn ấy, hãy yêu thương, kính trọng và báo hiếu cha mẹ khi còn có thể. Đừng để đến khi "Mẹ cha giờ khuất nơi đâu" mới hối hận, day dứt vì những gì mình chưa làm được. Bởi lẽ, thời gian là hữu hạn, và tình yêu thương của cha mẹ là món quà vô giá mà chúng ta may mắn có được trong cuộc đời này.

Bài tham khảo Mẫu 3

"Thơ ca là tiếng lòng" (Diệp Tiếp). Thơ ca là khúc nhạc đồng điệu tâm hồn, là bản giao hưởng của thi nhân với triệu cung bậc cảm xúc để rồi gói gém trong những trang thơ nghệ thuật. Với trăn trở và tình yêu, hạnh phúc gia đình còn lắng đọng với cuộc đời, với văn chương, giống như cách tác giả Hoàng Mai đã thể hiện trọn vẹn trong tác phẩm " Nhớ ơn cha mẹ" của mình.

Trong cuộc đời mỗi con người, cha mẹ là những người giữ vị trí thiêng liêng nhất, là người mang đến cho ta sự sống, tình yêu thương, và những bài học đầu đời. Qua bài thơ "Nhớ Ơn Cha Mẹ" của Hoàng Mai, giá trị cao đẹp ấy được khắc họa một cách đầy xúc động và chân thực. Tác phẩm không chỉ là lời tri ân sâu sắc mà còn là tiếng lòng, là bài học quý báu nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm và lòng hiếu thảo đối với đấng sinh thành.

"Nhớ Ơn Cha Mẹ" mở đầu bằng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi để gợi nhắc về kỷ niệm ấm áp bên cha mẹ. Từng câu thơ như lời tâm sự, nhẹ nhàng mà sâu lắng, khơi dậy trong lòng người đọc những hồi ức đẹp về gia đình:

Ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt

Chạnh lòng con sướt mướt canh thâu

Mẹ cha giờ khuất nơi đâu

Dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn

Đêm trở gió bàng hoàng tỉnh giấc

Nhớ công ơn chất ngất lòng đau

Mẹ cha khuất bóng đã lâu

Con chưa đền đáp ơn sâu cửu trùng

Tác giả sử dụng hình ảnh "ngày tháng bảy mưa rơi lướt thướt" , nhà thơ đã lựa chọn thời gian vào tháng bảy- là dịp vu lan báo hiếu, là dịp để ta tưởng nhớ biết ơn công lao cha mẹ, vì thế đoạn thơ mở đã gợi lên nỗi buồn man mác và cảm giác mất mát khi cha mẹ không còn. Những từ ngữ giản dị mà chan chứa tình cảm như "bàng hoàng tỉnh giấc", "chắt chiu ngày tháng" hay "khoai sắn bên nhau" làm nổi bật lên sự vất vả của cha mẹ và tấm lòng biết ơn của người con. Bằng sự tinh tế trong cách biểu đạt, Hoàng Mai đã thành công trong việc tái hiện tình cha nghĩa mẹ, thiêng liêng và bất diệt. Trong khung cảnh ấy, nỗi nhớ cha mẹ khuất bóng dâng tràn trong lòng tác giả. Đây là nỗi nhớ không chỉ về những kỷ niệm ấm áp mà còn là nỗi hoài nghi, tiếc nuối khi nghĩ về cha mẹ giờ đây không còn hiện diện. Câu hỏi "Mẹ cha giờ khuất nơi đâu, dương gian hay cõi thâm sâu ngút ngàn?" vừa như lời tự vấn, vừa là lời than thở, thể hiện cảm giác bất lực và khoảng trống lớn lao khi mất đi người thân yêu nhất.

Thành ngữ “ơn sâu cửu trùng” truyền thống này mang ý nghĩa tôn vinh công lao trời biển của cha mẹ, vừa nhấn mạnh vừa làm giàu tính biểu cảm của câu thơ. Qua đó, tác giả gợi lên một hình ảnh cao cả và thiêng liêng, khiến người đọc cảm nhận được sự kính trọng tuyệt đối đối với đấng sinh thành.Điệp ngữ này lặp lại ở nhiều đoạn trong bài thơ, tạo sự nhấn mạnh mạnh mẽ về nỗi đau mất mát mà thời gian không thể làm nguôi ngoai. Sự lặp lại không chỉ là cách khắc họa cảm xúc mà còn thể hiện nỗi nhớ sâu sắc luôn hiện diện trong tâm trí người con, dù cha mẹ đã xa cách .Nhịp điệu câu thơ chậm rãi, kết hợp với những từ ngữ như "chất ngất", "cửu trùng" và "bàng hoàng" làm nổi bật nỗi đau dằn vặt và sự xúc động mạnh mẽ. Âm hưởng ấy như tiếng lòng của tác giả, vang lên đầy tha thiết và chân thành.

Tiếng thơ Hoàng Mai tiếp tục ngân vang, những hồi tưởng về quãng thời gian khó khăn khi gia đình còn nghèo khổ, cha mẹ đã hy sinh, tần tảo để nuôi con khôn lớn. Cuộc sống tuy thiếu thốn nhưng vẫn tràn đầy tình yêu thương và sự cố gắng không ngừng nghỉ:

Nhớ cái thuở bần cùng cạn kiệt

Cha đảm đương mải miết vườn rau

Cơm canh khoai sắn bên nhau

Chắt chiu ngày tháng mong cầu vươn lên

Thời gian vững lòng bền cha bước

Lên tỉnh thành sau trước lo toan

Đàn con sâm sấp hiền ngoan

Mẹ thay cha dạy bảo ban con khờ

Điểm đặc biệt trong bài thơ nằm ở cách tác giả khắc họa sự hy sinh to lớn của cha mẹ. Cha là người lao động không ngừng nghỉ, “đảm đương mải miết vườn rau”, gánh vác trách nhiệm kinh tế để mang lại cuộc sống tốt đẹp cho con cái. Mẹ, với sự đảm đang, đã thay cha nuôi dạy, bảo ban con khờ. Tác giả không chỉ nhấn mạnh công lao sinh thành, dưỡng dục mà còn đề cao những nỗ lực thầm lặng, không lời oán than của cha mẹ. Đây chính là sợi dây gắn kết bền chặt giữa cha mẹ và con cái, thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc của bài thơ.

Không dừng lại ở sự biết ơn, bài thơ còn gửi gắm nỗi lòng trăn trở và hối tiếc của người con khi chưa làm tròn chữ hiếu. Câu thơ "con chưa đền đáp ơn sâu cửu trùng" như lời tự vấn, thể hiện sự ái ngại vì những điều chưa làm được cho cha mẹ.

Rồi đến lúc con thơ đã lớn

Bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa

Đứa an phận đứa bôn ba

Xót xa con trẻ lệ nhòa đêm thâu.

Tác giả gợi lên hình ảnh "bỏ mẹ cha về chốn phồn hoa", nơi phố thị đầy náo nhiệt nhưng cũng xa rời sự giản dị, ấm áp của quê nhà. Đây không chỉ là khoảng cách địa lý mà còn là sự xa cách trong tình cảm gia đình.Mỗi người con có một hướng đi riêng: "Đứa an phận, đứa bôn ba", mô tả sự khác biệt trong lựa chọn cuộc sống. Nhưng dù chọn an phận hay bôn ba, việc rời xa vòng tay cha mẹ vẫn là một nỗi đau thầm lặng, bởi khoảng cách này ngày càng lớn dần theo thời gian. Từ góc nhìn của người con, khổ thơ còn là sự thấu hiểu muộn màng về những nỗi lòng cha mẹ: dù không nói ra, họ luôn đau đáu mong chờ sự đoàn tụ. Kết thúc bằng hình ảnh "xót xa con trẻ lệ nhòa đêm thâu", tác giả thể hiện sự ân hận và tiếc nuối khi không thể ở bên cha mẹ lúc họ cần nhất.

Trong xã hội hiện đại, nhiều người trẻ mải mê với cuộc sống phồn hoa mà quên đi những giá trị truyền thống, quên đi sự hy sinh lặng thầm của cha mẹ. Thông điệp mà Hoàng Mai gửi gắm không chỉ là lời nhắc nhở mỗi người cần sống có trách nhiệm mà còn là bài học lớn về cách trân trọng tình yêu thương, để không phải day dứt khi đã muộn màng.

Bài thơ "Nhớ Ơn Cha Mẹ" của Hoàng Mai nổi bật với nghệ thuật sử dụng hình ảnh giản dị, gần gũi, gợi lên không gian thấm đẫm cảm xúc đời thường. Từ láy như "sướt mướt", "bàng hoàng", "chất ngất" góp phần diễn tả nỗi nhớ nhung, day dứt đầy chân thực. Tác giả khéo léo sử dụng biện pháp đối lập giữa quê nhà và chốn phồn hoa, làm nổi bật sự xa cách trong tình cảm gia đình. Điệp ngữ "mẹ cha khuất bóng" lặp lại nhiều lần, nhấn mạnh nỗi đau mất mát không thể nguôi ngoai. Câu hỏi tu từ cùng thành ngữ như "ơn sâu cửu trùng" vừa bộc lộ nỗi trăn trở, vừa làm tăng tính truyền thống và chiều sâu ý nghĩa. Nhịp thơ chậm rãi, âm hưởng trầm lắng tạo nên giọng điệu tha thiết, sâu lắng. Tất cả đã góp phần làm nên một tác phẩm trữ tình giàu cảm xúc, lay động lòng người.

Ngoài giá trị nhân văn, bài thơ còn mang sức mạnh giáo dục lớn lao. Qua việc lồng ghép những hình ảnh đời thường với tâm trạng chân thành, Hoàng Mai đã khéo léo truyền tải thông điệp về lòng hiếu thảo và tinh thần hướng về gia đình. Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi những giá trị truyền thống có nguy cơ mai một, bài thơ càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nó như một lời nhắc nhở rằng, gia đình chính là nền tảng của hạnh phúc, là nơi chúng ta được yêu thương vô điều kiện, và trách nhiệm của mỗi người là bảo vệ, giữ gìn những giá trị ấy.

Cuối cùng, "Nhớ Ơn Cha Mẹ" không chỉ là tác phẩm thơ ca mà còn là bài học sâu sắc về đạo lý làm người. Tác giả không chỉ bày tỏ nỗi lòng riêng mà còn thay lời cho biết bao thế hệ, gửi gắm thông điệp về cái tâm và cái đức của con cái đối với đấng sinh thành. Bài thơ đã chạm đến trái tim của người đọc, khơi gợi những cảm xúc thiêng liêng nhất về tình yêu thương gia đình.

Tóm lại, bài thơ "Nhớ Ơn Cha Mẹ" của Hoàng Mai chính là một tác phẩm nghệ thuật giàu cảm xúc và ý nghĩa. Nó không chỉ giúp chúng ta nhận ra công lao to lớn của cha mẹ mà còn khơi dậy ý thức trách nhiệm trong việc báo đáp và gìn giữ giá trị gia đình. Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ như một hồi chuông nhắc nhở, rằng đừng bao giờ lãng quên tình yêu thương sâu sắc của cha mẹ, bởi đó chính là cội nguồn của mọi hạnh phúc.