Phân tích bài thơ Chỉ có thể là mẹ của tác giả Đặng Minh Mai lớp 9

Dàn ý

A. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Đặng Minh Mai - cây bút nữ viết nhiều về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẹ.

- Giới thiệu bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” - một tác phẩm xúc động ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, ca ngợi sự hy sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con.

- Nêu vấn đề cần phân tích: Vẻ đẹp hình tượng người mẹ và giá trị nghệ thuật của bài thơ.

B. Thân bài

1. Hình ảnh người mẹ trong bài thơ

- Giản dị, vất vả:  “Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu”, “mưa nắng nhuộm màu tóc trắng” - gợi hình ảnh người mẹ lam lũ, chịu thương chịu khó.

- Hy sinh thầm lặng:  “Cả đời mẹ long đong vất vả / Cho chồng con quên cả thân mình” - mẹ dành cả cuộc đời cho gia đình, không nghĩ đến bản thân.

- Tình yêu thương vô bờ: “Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng” dù nghèo khó, mẹ vẫn mang đến hơi ấm, tình thương cho con.

- Biểu tượng của tình mẫu tử vĩnh hằng:  Dáng mẹ, mái tóc bạc, ánh trăng cuối trời - gợi sự bền bỉ, dịu dàng và cao cả.

2. Nghệ thuật của bài thơ

- Thể thơ song thất lục bát: Nhịp điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, dễ truyền cảm xúc.

- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi: Dùng nhiều hình ảnh quen thuộc đời thường.

- Biện pháp tu từ: So sánh, ẩn dụ, từ láy gợi hình (“liêu xiêu”, “long đong”), khắc họa sinh động hình ảnh mẹ.

- Giọng điệu chân thành, tha thiết: Thể hiện tình cảm biết ơn, trân trọng của người con dành cho mẹ.

C. Kết bài

- Khẳng định lại ý nghĩa của bài thơ: ca ngợi tình mẹ thiêng liêng, bất diệt, gợi lòng biết ơn, yêu thương mẹ.

- Nêu cảm nghĩ: Bài thơ giúp ta hiểu hơn công ơn sinh thành, nhắc mỗi người con phải biết trân trọng, đền đáp tình mẹ khi còn có thể.

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Nhà thơ Đặng Minh Mai trong bài “Chỉ có thể là mẹ” đã khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần, hi sinh cả đời cho chồng con. Qua những câu thơ mộc mạc, người đọc cảm nhận rõ dáng mẹ gầy yếu, đôi tay lam lũ, mái tóc bạc phai theo năm tháng vì lo cho gia đình. Mẹ chẳng màng đến bản thân, chỉ mong con được no ấm, hạnh phúc. Dù thời gian có lấy đi tuổi xuân và sức khỏe, tình yêu thương con của mẹ vẫn bền bỉ, bao dung như ánh sáng soi đường cho con giữa cuộc đời. Bài thơ là khúc ca tri ân, ngợi ca tấm lòng bao la của mẹ – người luôn âm thầm hi sinh mà không cần đền đáp. Qua đó, tác giả nhắc nhở mỗi chúng ta phải biết trân trọng, yêu thương và đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của mẹ – người đã dành trọn đời để cho con được lớn khôn và hạnh phúc.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Nhà thơ Đặng Minh Mai trong bài “Chỉ có thể là mẹ” đã khắc họa sâu sắc hình ảnh người mẹ Việt Nam – tảo tần, hi sinh và chan chứa yêu thương. Mở đầu bằng khung cảnh “nắng dần tắt trên con đường nhỏ”, tác giả gợi nên dáng mẹ gầy yếu, “giẹo giọ liêu xiêu” sau một ngày vất vả nhưng vẫn tất bật lo cho bữa cơm chiều. Cả cuộc đời mẹ là những tháng ngày long đong, hi sinh tuổi xuân cho chồng con, quên đi bản thân mình. Thời gian và gian khổ đã in hằn lên mái tóc, làn da, dáng lưng còng – những dấu tích của tình thương và đức hi sinh thầm lặng. Dù tuổi già, sức yếu, mẹ vẫn dành trọn tấm lòng bao dung, lo cho con “từ tấm bé đến già”. Với ngôn ngữ mộc mạc, giọng thơ chân thành, “Chỉ có thể là mẹ” không chỉ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là lời nhắn nhủ mỗi người con hãy biết trân trọng, yêu thương và đền đáp công ơn sinh thành. Tình mẹ – giản dị mà cao cả – chính là ánh sáng bất diệt, là ngọn nguồn yêu thương nuôi dưỡng tâm hồn con người.

Bài siêu ngắn Mẫu 3

Bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” của Đặng Minh Mai khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần, hi sinh và giàu yêu thương. Mẹ hiện lên trong khung cảnh quê bình dị, dáng gầy yếu nhưng vẫn tất bật lo cho gia đình. Thời gian và gian khổ in hằn trên mái tóc, gương mặt, dáng người, song tình yêu thương của mẹ vẫn bền bỉ, bao dung, luôn lo cho con “từ tấm bé đến già”. Với ngôn ngữ mộc mạc, cảm xúc chân thành, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp giản dị mà thiêng liêng của người mẹ, đồng thời gửi gắm thông điệp: hãy trân trọng và đền đáp công ơn sinh thành, bởi tình mẹ là thứ tình cảm vĩnh hằng, không gì có thể thay thế.

Bài tham khảo Mẫu 1

Nhà văn Rudyard Kipling đã từng viết rằng: “Chúa trời không thể ở mọi nơi cùng một lúc, vì vậy người đã tạo ra những bà mẹ.” Đề tài tình cảm gia đình, nhất là những vần thơ, câu ca về sự vĩ đại của người mẹ luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các thi sĩ thả hồn, bộc bạch cho tấm lòng thơm thảo của mình. Bởi lẽ đó, nhà thơ Đặng Minh Mai cũng đã góp công sức nhỏ của mình làm giàu thêm có tủ thơ về mẹ với bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” để hương thơm của tấm lòng hiếu thảo tỏa hương đến mãi muôn đời sau.

Ngay từ mở đầu bài thơ, tác giả đã khắc họa lên cho chúng ta một hình ảnh người mẹ hiền dịu, tảo tần, chịu thương chịu khó để lo cho cuộc sống gia đình luôn đầm ấm, no say:

Nắng dần tắt trên con đường nhỏ
Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu
Mẹ về để nấu cơm chiều
Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng

Khi vạn vật đã bắt đầu kết thúc hoạt động của mình sau một ngày dài vất vả, thì mẹ vẫn đang làm việc không ngừng nghỉ để lo cho con mình no bụng ấm. Hai từ láy “giẹo giọ, liêu xiêu” đã gợi lên hình ảnh người mẹ gầy yếu, héo hon lặng bước trên con đường nhỏ. Mẹ vất vả, tảo tần lo lắng cho con đến mức còn chẳng quan tâm lấy vẻ bề ngoài của mình. Chỉ cần con của mẹ sống hạnh phúc, vui vẻ thì mẹ có ra sao cũng được. Bữa cơm đạm bạc dù chẳng có gì cao sang nhưng lại đầy ắp tình yêu thương mà mẹ gửi gắm vào đó. Tình yêu thương đó khiến cho bữa cơm nhà trở nên ngon hơn, trở nên đặc biệt hơn mà không gì có thể thay thế được. Sự tài tình khi sử dụng thể thơ lục bát đã khiến cho cảm xúc trong lòng độc giả được nhẹ nhàng chạm tới, đơn giản nhưng cũng không kém phần tinh tế.

Nhìn thấy hình bóng mẹ gầy yếu trong khung cảnh chiều tà ấy, như mẹ đã bước một nửa chân sang phía bên kia của sườn dốc, lòng con lại càng xót xa, càng nghĩ càng thấy thương mẹ hơn biết vạn lần:

Cả đời mẹ long đong vất vả
Cho chồng con quên cả thân mình
Một đời mẹ đã hy sinh
Tuổi xuân phai nhạt nghĩa tình đượm sâu

Mẹ cứ như một chú cò cần mẫn trong màn đêm tối tăm. Cả cuộc đời mình, mẹ chẳng màng lo nghĩ, chăm sóc cho bản thân mà luôn nghĩ cho chồng, cho con. Cuộc đời mẹ gắn liền với hai chữ “hi sinh”, hi sinh ước mơ, hi sinh tuổi xuân để đổi lấy được bình yên, hạnh phúc cho gia đình. Đối với mẹ, tiếng cười, niềm hạnh phúc của những thành viên trong gia đình là niềm vui lớn nhất của mẹ. Người mẹ ấy sẵn sàng đánh đổi cả thanh xuân, hy sinh đi giấc mơ của mình để đổi lấy hạnh phúc cho gia đình. Cách ngắt nhịp 3/4 và 3/2/2 đã góp phần nhấn mạnh những tình cảm, những cảm động mà tác giả dành cho mẹ mình, những điều mà tác giả luôn biết ơn vì mẹ đã hi sinh cho mình có được như ngày hôm nay.

Cũng chính bởi những lo toan cho gia đình mà những dấu vết của thời gian đã dần in hằn lên cơ thể mẹ, chứng minh cho những hi sinh mà mẹ đã dành cho bố và con:

Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng
Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn
Rụng rồi thương lắm hàm răng
Lưng còng chân yếu ánh trăng cuối trời

Giờ đây hình ảnh cô gái rạng rỡ của tuổi xuân đã không còn mà thay vào đó là hình ảnh người mẹ lam lũ, tảo tần lo từng bữa ăn, giấc ngủ cho con. Tác giả đã tiếp tục tô đậm thêm hình ảnh tần tảo của người mẹ với dáng người gầy gò, khắc khổ, cùng với mái tóc trắng như cước được nhuộm bằng nắng mưa của cuộc đời. Gương mặt ngày xưa giờ đây cũng đã xuất hiện những vết ngang dọc của thời gian, của những lo lắng, suy nghĩ phủ bụi lên mẹ. Tất cả đều như đã lên tiếng cho sự đánh đổi của mẹ để giành cho sự trọn vẹn, yên ấm của gia đình nhỏ của mình. Bút pháp miêu tả tài tình, tinh tế với những chi tiết tả thực như: “rụng rồi hàm răng, lưng còng tay yếu,…” không khiến cho hình ảnh của người mẹ trở nên yếu om, xấu xí, mà thay vào đó tựa như một chất xúc tác, giúp người mẹ thể hiện được tình yêu thương vô bờ bến dành cho đứa con của mình. Thứ tình cảm thiêng liêng, cao cả nhất chính là sự đồng điệu về cảm xúc, khi con người với con người được kết nối với nhau bằng những tình cảm chân thành, đơn điệu nhất. Đến đây, bỗng làm ta nhớ đến những câu thơ đầy xót xa của  khi viết về mẹ:

“Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao
Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con một ngày thêm cao”

Tình yêu của mẹ là trời là bể, là những gì vĩ đại và cao cả nhất mà con chẳng thể đong đếm bằng tiền bạc, vật chất. Mẹ đánh đổi, mẹ sẵn sàng hi sinh tất cả những gì tươi đẹp nhất của mình chỉ để mong sao con của mẹ có thể trưởng thành thật sự khỏe mạnh mà thôi. Thời gian thì cứ chạy mà không chờ đợi bất kì ai cả, cuộc đời của con ngày hôm nay đã được đánh đổi bằng những hi sinh của mẹ ngày nào. Hình ảnh của người mẹ đã được nhà thơ tái họa lại tới chân thực khiến cho ai ai cũng phải giật mình vì xúc động. Thời gian đã khiến cho nhiều điều thay đổi, lấy đi của mẹ biết bao nhiêu đắng cay ngọt bùi, thế nhưng có một điều vẫn mãi còn như ngày đầu đó chính là tình yêu thương mà mẹ dành cho con.

Nhà thơ Đặng Đinh Mai dường như cũng chung niềm xúc động, niềm tự hào khi nhắc tới tình yêu của mẹ dành cho con. Bởi lẽ ấy, mà ông viết rằng:

Tình của mẹ sáng ngời dương thế
Lo cho con tấm bé đến già
Nghĩa tình son sắt cùng cha
Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi

Nếu như Mặt trời là mẹ của thiên nhiên, là điểm khởi nguồn cho vạn vật, thì mẹ cũng là người đã sinh ra và nuôi nấng con khôn lớn từng ngày. Mẹ tựa như vầng dương soi tỏa, che chở cho con bằng sự ấm áp của tình yêu thương. Mẹ giúp cho con có được động lực để luôn cố gắng, luôn tiến bước, không gục ngã trước những khó khăn, thách thức trước mặt. Kể cả khi con rơi vào hố đen của sự thất bại, mẹ vẫn luôn ân cần, giản dị đứng phía sau, dang tay chờ đứa con bé bỏng của mình trở về nhà. “Con dù lớn vẫn là con của mẹ/ Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con.” Dù cho con có mang hình hài nào, dù cho con có là đứa trẻ con, hay đã là người đầu hai thứ tóc, thì trong mắt mẹ con vẫn chỉ là đứa trẻ bé bỏng ngày nào mà mẹ yêu thương, chăm bẵm mỗi ngày. Tuy rằng những điều mẹ làm cho con to lớn và vĩ đại tới vậy, thế nhưng mẹ vẫn cứ “giản dị, son sắt” làm một người mẹ thầm lặng như biết bao bà mẹ khác. Đây cũng chính là sự hi sinh cao quý nhất của những người mẹ, họ sẵn sàng làm tất cả vì con của mình dù rằng có phải đánh đổi với đó là sức khỏe, là mạng sống. Vậy nhưng họ không cần phải được vinh danh, được tạc tượng, đúc tên mà đơn giản là họ muốn sống mà yêu thương con của mình.

Giờ đây, khi con đã khôn lớn, đã trưởng thành, được đi nhiều nơi, được hiểu biết nhiều điều, thế nhưng tình cảm mà mẹ dành cho con chẳng thể có gì thay thế được cả:

Con đi khắp chân trời góc bể
Ân tình nào sánh xuể mẹ yêu
Nghĩa dày độ lượng bao nhiêu
Có trong lòng mẹ sớm chiều bao dung.

Mẹ luôn hết mình lo lắng cho con, hi sinh cho con để con có thể có được những thành công trong cuộc sống của mình. Cuộc đời mẹ vất vả lo toan cũng bởi tình yêu mẹ dành cho con là vô bờ bến, ân tình ấy chẳng điều gì có thể sánh nổi. Tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng, trân quý nhất của cuộc đời mỗi người. Tình yêu thương con của những người mẹ là rộng lớn mênh mông vô cùng. Cách kết thúc bằng hai câu thơ bảy chữ cùng với cặp lục bát đã giúp cho bài thơ kết thúc một cách nhẹ nhàng nhưng để lại trong lòng mỗi độc giả một cảm xúc sâu lắng, trầm bổng riêng khó quên.

“Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời”

Người mẹ luôn là hình ảnh đặc biệt nhất, ấn tượng nhất trong lòng mỗi người. Tác giả đã cho chúng ta thấy được tình cảm chân thành, kính trọng và hiếu thảo dành cho người đặc biệt nhất trong lòng mình. Đó là lòng biết ơn, là lòng yêu thương, sự kính trọng của những người con đối với mẹ.

Bài tham khảo Mẫu 2

Tình mẫu tử từ lâu đã là nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca Việt Nam. Hình ảnh người mẹ – tần tảo, hy sinh, lặng thầm nhưng cao cả – luôn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc. Trong bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” của Đặng Minh Mai, người mẹ hiện lên giản dị mà thiêng liêng, với tất cả những vất vả đời thường và tình yêu thương bao la dành cho chồng con.

Bài thơ mở ra bằng khung cảnh quê nhà quen thuộc: “Nắng dần tắt trên con đường nhỏ / Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu”. Chỉ qua vài nét chấm phá, tác giả đã khắc họa dáng mẹ nhỏ bé, yếu ớt nhưng vẫn tất bật với công việc thường nhật – “giẹo giọ” về nấu bữa cơm chiều. Một khung cảnh bình dị mà ấm áp, gợi nhớ biết bao ký ức tuổi thơ trong mỗi người con.

Hình ảnh người mẹ tiếp tục được khắc họa rõ nét qua những chi tiết về ngoại hình và hành động. Đó là “mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng”, là “bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn”, là “lưng còng, chân yếu” – tất cả đều là dấu tích của năm tháng lam lũ, của một đời hy sinh thầm lặng. Không chỉ vậy, mẹ còn quên cả bản thân mình vì chồng con, đến mức “tuổi xuân phai nhạt”, “một đời đã hy sinh”.

Đặc biệt, vẻ đẹp của mẹ không chỉ thể hiện ở ngoại hình mà còn ở tấm lòng. Mẹ “lo cho con từ tâm bé đến già”, luôn âm thầm che chở, nâng đỡ, bao dung cho con cái suốt cuộc đời. Tình mẹ được ví như ánh trăng cuối trời – dịu dàng, thanh khiết nhưng bền bỉ và bất diệt. Câu thơ “Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi” chính là sự kết tinh cho tất cả vẻ đẹp ấy: không cần tô vẽ cao siêu, không cần lời lẽ hoa mỹ, mẹ vẫn luôn là biểu tượng thiêng liêng nhất trong đời con.

Bằng ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi, giọng thơ trầm lắng, giàu cảm xúc, cùng hình ảnh chân thực, giàu sức gợi, bài thơ chạm đến trái tim người đọc. Đó không chỉ là lời tri ân gửi đến người mẹ cụ thể trong bài thơ, mà còn là lời nhắc nhở mỗi người con hãy biết nâng niu, trân trọng người mẹ của mình khi còn có thể.

Bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” đã lay động tâm hồn người đọc bằng tình cảm thiêng liêng, sâu sắc dành cho mẹ. Nó khiến ta thêm thấu hiểu những hy sinh âm thầm của mẹ, để từ đó biết sống hiếu thảo, yêu thương và đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục. Bởi “đi khắp chân trời góc bể”, không có ai yêu ta vô điều kiện như mẹ – người phụ nữ giản đơn, mà cả đời chỉ biết nghĩ cho chồng con.

Bài tham khảo Mẫu 3

Shelly đã từng nói: “Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử”. Có những giá trị vững bền của cuộc sống được lưu giữ lại nhờ những vần thơ, có những nhịp ngân của tâm hồn được in dấu lại qua mỗi trang văn. Có lẽ, những vần thơ đã giúp con người ghi lại những nhịp đập của trái tim, ghi lại những tình cảm thiêng liêng nhất. Chính bởi vậy, nhà thơ Đặng Minh Mai đã gửi gắm những tâm tư, tình cảm của mình vào bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” để cảm nhận sâu sắc tình mẫu tử thiêng liêng.

Bài thơ "Chỉ có thể là mẹ" của Đặng Minh Mai là một tác phẩm thơ ca đầy cảm xúc, giàu tình yêu thương và lòng hiếu kính đối với người mẹ. Thông qua những vần thơ nhẹ nhàng mà sâu lắng, tác giả đã vẽ nên một bức tranh chân thực về hình ảnh người mẹ – hình ảnh của sự hy sinh, vất vả và tình yêu vô bờ bến dành cho con cái. Bài thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là lời tri ân sâu sắc của những người con đối với mẹ, những người đã dày công hy sinh suốt đời vì gia đình.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã phác họa một cảnh hoàng hôn buông xuống trên con đường nhỏ, là lúc mẹ trở về sau một ngày dài làm lụng vất vả. Hình ảnh người mẹ già nua, gầy gò, liêu xiêu giữa bóng chiều không chỉ là sự miêu tả về một dáng điệu mệt mỏi mà còn là sự biểu thị rõ ràng của cuộc sống đầy khó khăn và gian khổ mà mẹ phải gánh vác để lo toan cho gia đình:

“Nắng dần tắt trên con đường nhỏ
Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu
Mẹ về để nấu cơm chiều
Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng.”

Tác giả sử dụng hai từ láy “giẹo giọ” và “liêu xiêu” để diễn tả sự mệt mỏi, yếu ớt của mẹ, phản ánh một phần nào đó những vất vả, gian truân mà mẹ phải chịu đựng suốt cuộc đời. Mặc dù mệt mỏi đến thế, mẹ vẫn luôn cố gắng trở về nhà để lo cho gia đình bữa cơm chiều, dù bữa cơm ấy có đạm bạc đến đâu, nhưng luôn đầy ắp tình yêu thương. Đây là một bức tranh rất đỗi bình dị nhưng cũng rất cảm động về hình ảnh người mẹ trong gia đình, người luôn vất vả làm lụng, hy sinh để chăm lo cho những người thân yêu.

Tiếp theo, Đặng Minh Mai tiếp tục mở rộng suy ngẫm về cuộc đời của mẹ. Một cuộc đời gắn liền với những hy sinh, mất mát, sự cống hiến vô điều kiện cho gia đình, cho chồng con mà không đòi hỏi sự đền đáp. Những vần thơ của tác giả như một lời tâm sự, một sự chiêm nghiệm về hình ảnh người mẹ trong suốt hành trình dài của cuộc đời:

“Cả đời mẹ long đong vất vả
Cho chồng con quên cả thân mình
Một đời mẹ đã hy sinh
Tuổi xuân phai nhạt nghĩa tình đượm sâu.”

Qua những câu thơ này, tác giả đã khắc họa rõ nét hình ảnh người mẹ hiền dịu, hy sinh cả tuổi xuân tươi đẹp của mình để chăm sóc chồng con. Mẹ không chỉ lo lắng cho con cái từ khi còn nhỏ mà còn hy sinh bản thân trong suốt cuộc đời mình. Tuổi xuân của mẹ phai nhạt, sức khỏe của mẹ dần yếu đi, nhưng tình yêu và nghĩa tình mà mẹ dành cho gia đình lại ngày càng đậm đà. Đây là một tình yêu vô bờ bến, không hề tính toán, không đòi hỏi sự đền đáp. Cả cuộc đời mẹ là những ngày tháng gian khó, nhưng cũng là những tháng ngày chứa đựng tình yêu thương vô hạn dành cho những người thân yêu nhất.

Men theo dòng chảy cảm xúc, tác giả đã khắc họa thêm những dấu vết của thời gian trên cơ thể người mẹ. Thời gian như một dòng chảy không ngừng, không chỉ lấy đi sức khỏe của mẹ mà còn để lại những dấu vết rõ ràng của những năm tháng gian truân trên mái tóc bạc và làn da nhăn nheo:

“Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng
Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn
Rụng rồi thương lắm hàm răng
Lưng còng chân yếu ánh trăng cuối trời.”

Những câu thơ này đã tả thực một cách sinh động hình ảnh người mẹ trong những năm tháng cuối đời, khi những dấu vết của thời gian và cuộc sống vất vả đã để lại trên cơ thể mẹ. “Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng,” “bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn” là những hình ảnh rất cụ thể, rất đời thường, nhưng lại chứa đựng sự đau xót của người con khi chứng kiến mẹ dần yếu đi theo năm tháng. Hình ảnh “rụng rồi thương lắm hàm răng” và “lưng còng chân yếu” như những vết thương không thể xóa nhòa trong ký ức của người con, là biểu tượng của sự hy sinh, của tình yêu vô điều kiện mà mẹ đã dành cho gia đình mình.

Cũng chính từ những dấu vết của thời gian ấy, tình yêu của mẹ lại càng trở nên thiêng liêng và cao cả. Tình yêu thương của mẹ là một tình cảm vĩnh cửu, không có gì có thể thay thế được. Đây chính là một trong những điều mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ: dù thời gian có lấy đi sức khỏe của mẹ, dù mẹ có già đi, yếu đi, nhưng tình mẹ dành cho con sẽ luôn bất diệt, là thứ tình cảm duy nhất không bao giờ thay đổi.

Cuối bài thơ, Đặng Minh Mai đưa người đọc đến một cảm nhận sâu sắc hơn về tình mẫu tử. Tình yêu của mẹ là thứ tình cảm vượt lên trên tất cả, không gì có thể sánh được. Tình mẹ có thể xua tan mọi khó khăn, đau khổ và mang lại cho con niềm tin, động lực để sống và vươn lên trong cuộc đời. Những câu thơ cuối của bài thơ như một lời khẳng định về giá trị của tình mẫu tử, một giá trị thiêng liêng và vô giá:

“Tình của mẹ sáng ngời dương thế
Lo cho con tấm bé đến già
Nghĩa tình son sắt cùng cha
Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi.”

Tình yêu của mẹ là ánh sáng không bao giờ tắt, là niềm hy vọng, niềm tin vững chắc giúp con vượt qua mọi thử thách trong cuộc đời. Câu thơ “Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi” như một sự khẳng định rằng, mẹ không cần phải làm gì to lớn, mẹ chỉ cần là chính mình, là mẹ của con, và chính tình yêu đó đã là tất cả. Đoạn thơ này không chỉ nói về mẹ, mà còn là một lời tri ân, một lời cảm ơn chân thành của người con dành cho mẹ – người luôn hy sinh, chăm sóc và yêu thương mình vô điều kiện.

Bài thơ kết thúc bằng những câu thơ nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, tạo nên một sự kết thúc vừa đầy xúc động lại vừa nhẹ nhàng, như là một lời nhắn nhủ gửi tới mỗi người con: hãy trân trọng và biết ơn tình mẹ, vì tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng, cao cả nhất trong đời mỗi con người.

"Chỉ có thể là mẹ" là một tác phẩm thơ dạt dào cảm xúc, sử dụng thể thơ song thất lục bát, với những vần điệu nhẹ nhàng, trữ tình nhưng cũng đầy sâu lắng. Tác giả đã thành công khi khắc họa hình ảnh người mẹ qua những vần thơ giản dị mà sâu sắc, để mỗi người con đọc bài thơ này đều có thể cảm nhận được sự hy sinh, tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ dành cho mình. Tình mẫu tử không có gì sánh bằng, và chỉ có thể là mẹ mà thôi. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc khó tả, những suy tư về tình yêu thương gia đình và sự biết ơn đối với những hy sinh thầm lặng của mẹ.

Có thể nói, bài thơ của Đặng Minh Khai đã rọi vào tâm hồn tôi thứ ánh sáng tình mẫu tử thiêng liêng, là ngọn đèn soi sáng trên suốt chặng đường tôi đi....