Bài 18: Bước mùa xuân trang 85 SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 2 Kết nối tri thức với cuộc sống

Khởi động

Trao đổi cùng bạn: Dấu hiệu nào của thời tiết giúp em nhận ra mùa xuân đang về, Tết sắp đến?

Phương pháp giải:

Em trao đổi với bạn dấu hiệu của thời tiết giúp em nhận ra mùa xuân đang về, Tết sắp đến mà em biết.

Lời giải chi tiết:

Mùa xuân về thì sẽ có nhiều mưa phùn, trời dần ấm áp hơn, cây cối bắt đầu đâm chồi nảy lộc, nhiều loài hoa đua nhau khoe sắc.

Nội dung bài đọc

Bài đọc

BƯỚC MÙA XUÂN

Mưa giăng trên đồng Uốn mềm ngọn lúa  Hoa xoan theo gió Rải tím mặt đường. Nụ xoè tay hứng  Giọt nắng trong veo  Gió thơm hương lá  Gọi mầm vươn theo. Cỏ lặng dưới chân Cũng xanh với nắng  Ven bãi phù sa  Dế mèn hắng giọng.

Chuyền trong vòm lá  Chim có gì vui  Mà nghe ríu rít  Như trẻ reo cười. Đây vườn hoa cải  Rung vàng cánh ong  Hoa vải đơm trắng  Thơm lừng bên sông. Mùa xuân đang nói Xôn xao, thầm thì…. Chốn nào cũng gặp Bước mùa xuân đi. (Nguyễn Bao)

Câu 1

Trong bài thơ, những từ ngữ nào gợi lên vẻ đẹp của nắng xuân, mưa xuân, gió xuân?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ 2 dòng thơ của đoạn thơ 1 và 2 dòng thơ của đoạn thơ thứ 2 trong bài thơ để tìm câu trả lời.

“Mưa giăng trên đồng

Uốn mềm ngọn lúa”

“Giọt nắng trong veo 

Gió thơm hương lá”

Lời giải chi tiết:

Bài thơ gợi lên vẻ đẹp của nắng xuân, mưa xuân, gió xuân.

- Mưa: uốn mềm ngọn lúa.

- Gió xuân nhẹ thổi làm hoa xoan rải tím mặt đường.

- Nắng xuân ấm áp gọi mầm vươn theo/ nụ xoè tay hứng nắng/ cỏ cũng xanh với nắng....

Câu 2

Tìm thêm chi tiết cho thấy cảnh vật mùa xuân hiện ra rất sinh động.

Gợi ý:

- Màu sắc: hoa xoan tím, giọt nắng trong veo,...

- Hương vị: gió thơm hương lá,...

- Âm thanh: dế mèn hắng giọng,...

- Sự chuyển động: chim chuyền trong vòm lá,...

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài thơ để tìm các chi tiết. 

Lời giải chi tiết:

- Cảnh vật có màu sắc: hoa xoan tím, giọt nắng trong veo, cỏ xanh, hoa cải vàng, hoa vải trắng.

- Cảnh vật có hương vị: gió thơm hương lá, hoa vải thơm lừng bên sông.

- Cảnh vật có âm thanh: dế mèn hắng giọng, chim ríu rít như trẻ con cười, mùa xuân đang nói, xôn xao, thầm thì,...

- Cảnh vật có sự chuyển động: nụ xoè tay hứng nắng, gió gọi mầm cây vươn lên, chim chuyển trong vòm lá, ong bay, chỗ nào cũng gặp bước mùa xuân đi.

Câu 3

Em thích cảnh vật được miêu tả trong khổ thơ nào nhất? Vì sao? 

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Em thích cảnh vật được miêu tả trong khổ thơ cuối cùng. Vì nó thể hiện được sự nhộn nhịp của mùa xuân đến.

Câu 4

Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua nhan đề bài thơ? 

* Học thuộc lòng bài thơ. 

Phương pháp giải:

Em đọc nhan đề, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ có nhan đề "Bước mùa xuân", gợi ra bước đi của mùa xuân, gợi ra khoảnh khắc mùa xuân đang về khắp nơi nơi. Chỗ nào, nơi nào cũng có hình bóng của mùa xuân, sức sống của mùa xuân, hương vị mùa xuân,...

Luyện tập Câu 1

Tìm những từ ngữ gợi cảnh vật quen thuộc ở làng quê trong các đoạn thơ dưới đây:

a.

Quê hương tôi có con sông xanh biếc 

Nước gương trong soi tóc những hàng tre 

Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng.

(Tế Hanh)

b. 

Mẹ hay kể chuyện sân đình

Khi ai nhắc chuyện làng mình ngày xưa

Mái đình cong nỗi nắng mưa

Giếng làng trong vắt qua mùa bão dông.

(Nguyễn Văn Song)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các đoạn thơ để tìm những từ ngữ gợi cảnh vật quen thuộc ở làng quê. 

Lời giải chi tiết:

a. Các từ ngữ gợi cảnh vật quen thuộc: con sông xanh biếc, những hàng tre, lòng sông lấp loáng.

b. Các từ ngữ gợi cảnh vật quen thuộc: sân đình, làng, mái đình cong, giếng làng.

Luyện tập Câu 2

Tìm từ ngữ có nghĩa giống với từ quê hương. Đặt câu với từ ngữ tìm được.

Phương pháp giải:

Em tìm các từ ngữ có nghĩa giống với từ quê hương và đặt câu. 

Lời giải chi tiết:

- Từ ngữ có nghĩa giống với từ “quê hương”: quê nhà, làng quê, quê cha đất tổ, quê hương bản quán, quê quán, nơi chôn rau cắt rốn,...

- Đặt câu: 

+ Dù đã đi xa nhưng em lúc nào cũng nhớ nơi chôn rau cắt rốn của mình.

+ Quê quán của em ở Hà Nội.