Trả lời câu hỏi mở đầu trang 39 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức với cuộc sống

Đề bài

Từ thời xa xưa, người Trung Quốc đã chế tạo ra la bàn để xác định phương hướng. Họ còn là chủ nhân của một nền văn minh phát triển với nhiều thành tựu mà cho đến nay nhân loại vẫn đang được thừa hưởng. Vậy, điều kiện nào giúp người Trung Quốc cổ đại đã tạo dựng được nền văn minh rực rỡ như thế? Những giá trị to lớn mà họ trao truyền đến nay là gì?

Lời giải chi tiết

Các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển của nền văn minh Trung Quốc cổ đại:

- Điều kiện tự nhiên:

+ Được hình thành bên lưu vực các con sông lớn (sông Hoàng Hà và sông Trường Giang);

+ Có nhiều đồng bằng lớn: đồng bằng Hoa Bắc, Hoa Nam, Hoa Trung rộng lớn, đất phù sa màu mỡ thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp;

+ Thượng nguồn của các dòng sông là vùng đất cao, có nhiều đồng cỏ nên chăn nuôi phát triển khá sớm.

- Điều kiện kinh tế - xã hội:

+ Nông nghiệp phát triển sớm: Trung Quốc cổ đại có nền nông nghiệp phát triển mạnh, đặc biệt là trồng trọt lúa nước dọc sông Hoàng Hà và sông Trường Giang, cùng với lúa mì và kê ở các đồng bằng phía Bắc. Những điều kiện này tạo nên nguồn cung lương thực dồi dào và ổn định, giúp dân cư định cư lâu dài và gia tăng dân số. Chăn nuôi cũng phát triển khá sớm ở khu vực đồng cả trên các vùng đất cao, tạo nguồn thực phẩm và nguyên liệu cho nghề dệt len và làm da. Sự kết hợp giữa trồng trọt và chăn nuôi giúp kinh tế Trung Quốc cổ đại tự cung tự cấp.

+ Vai trò của nhà nước tập quyền: Từ thời nhà Hạ, Thương và Chu, nhà nước Trung Quốc cổ đại đã phát triển một hệ thống chính quyền trung ương mạnh mẽ, với vua làm trung tâm quyền lực. Dưới các triều đại như Tần và Hán, hệ thống chính quyền tập quyền này càng trở nên chặt chẽ, với bộ máy quan lại được tổ chức quy củ, giúp quản lý chặt chẽ các vùng lãnh thổ rộng lớn.

+ Tư tưởng Nho giáo: Nho giáo trở thành nền tảng đạo đức và tư tưởng chủ đạo của xã hội, nhấn mạnh vai trò của gia đình, trật tự xã hội và lòng trung thành. Sự ảnh hưởng của Nho giáo tạo ra các giá trị truyền thống trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là lòng hiếu kính và vai trò của vua chúa.

Một số thành tựu của văn hóa Trung Quốc trao truyền lại đến ngày nay:

- Tứ đại phát minh: giấy, kĩ thuật in, la bàn, thuốc súng.

- Tư tưởng, tôn giáo: Nho giáo, Đạo giáo….

- Các công trình kiến trúc lớn, đồ sộ. Ví dụ: lăng mộ Tần Thủy Hoàng, Vạn lí trường thành…

Loigiaihay.com