Phân tích văn bản Bên bờ Thiên Mạc

Dàn ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả Hà Ân.

- Tác giả Hà Ân (1928-2011) tên thật là Hoàng Hiền Mô, quê ở Hà Nội. Là nhà văn nổi tiếng Việt Nam.

- Giới thiệu khái quát bài Bên bờ Thiên Mạc: Hoàn cảnh ra đời, nội dung của bài.

2. Thân bài:

a. Phần 1: Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ cho Hoàng Đỗ.

+ Nhiệm vụ đó là gì?

Đi giao bản lệnh cho Thượng tướng quân.

+ Những lời căn dặn của Trần Quốc Tuấn với Hoàng Đỗ.

b. Phần 2: Món quà mà Trần Quốc Tuấn thưởng cho Hoàng Đỗ

+ Món quà đó là gì?

+ Cảm xúc của Hoàng Đỗ khi nhận món quà đó?

Vui mừng, xúc động.

+ Cảm xúc của người cha khi thấy con mình được nhận quà.

Bất ngờ, sung sướng.

- Diễn tả tâm lí nhân vật một cách độc đáo, phương thức đối thoại làm cho câu chuyện hay hơn, sinh động hơn.

3. Kết bài:

Khái quát nội dung của bài.

Bài mẫu 1

      Tác giả Hà Ân tên thật là Hoàng Hiền Mô, quê ở Hà Nội; là một nhà văn Việt Nam. Ông nổi tiếng với các tác phẩm tiểu thuyết lịch sử, truyện kể lịch sử và dã sử. Bên bờ Thiên Mạc là tập truyện lịch sử gồm năm chương, kể về một địa danh lịch sử nổi tiếng gắn với tên tuổi những người anh hùng thời nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 2.

      Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc thuộc chương 4, phần 2, kể về việc Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ hết sức quan trọng và tuyệt mật cho Hoàng Đỗ, côn ông già Màn Trò, một nô tì ở vùng Thiên Mạc. Trần Quốc Tuấn cũng dành một phần thưởng dành cho Hoàng Đỗ. Đoạn trích cũng đã thể hiện tình yêu quê hương đất nước một cách tha thiết và mãnh liệt, khi dân ta đang bị quân giặc xâm lược.

      Mở đầu, là chuyện Trần Quốc Tuấn gặp cậu bé chăn ngựa, trông cậu bé cũng sáng sủa và hiểu rất rõ về bãi lầy. Nơi mà chút nữa cậu bé sẽ mang bản lệnh trao cho Thượng tướng quân. Trần Quốc Tuấn đã giao cho Hoàng Đỗ một nhiệm vụ vô cùng quan trọng có liên quan tới vận mệnh của đất nước. Trước khi giao, ông đã có những lời căn dặn cho cậu bé vì đây là việc lớn nên không thể để xảy ra sai sót nào được. Khi gặp giặc là phải cố gắng vượt thoát, còn nếu vượt không được phải nhau nuốt bản lệnh không để cho quân giặc lấy được bản lệnh đó.

      Hoàng Đỗ là một cậu bé ngoan ngoãn, nhanh nhẹn và có lòng yêu nước nồng nàn từ khi còn rất nhỏ, đây quả là một đức tính tốt và đáng để học hỏi cậu bé. “ Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ” mặc dù cậu bé này vẫn còn nhỏ tuổi nhưng trong thâm tâm cậu đã cháy lên ngọn lửa yêu nước vô cùng lớn, sẵn sàng hi sinh vì nước, dù có chết thì cũng chẳng sợ gì. Thế nhưng vì cậu cũng chỉ một cậu bé nên đứng trước với việc lớn như này mà bản thân mình phải tự làm cậu cũng tỏ ra lo lắng và sợ hãi. Cậu sợ đi nửa đường bị giặc bao vây, miệng thì nói sợ là vậy nhưng chính cậu bé lại tự nghĩ ra cách làm sao để mình chiến thắng lũ giặc và nếu có phải chết cậu cũng phải kéo lấy mấy tên giặc chết theo.

      Nhiều thắc mắc là vậy nhưng cậu bé cũng rất thông minh tính toán cả việc lỡ nuốt bản lệnh rồi thì lấy gì đưa cho Thượng tướng quân. Cậu bé tuy nhỏ tuổi mà thông minh vô cùng, dám làm cả việc lớn không sợ nguy hiểm, không sợ chết.

      Trần Quốc Tuấn quả thật rất có mắt nhìn người. Hoàng Đỗ chỉ là một đứa trẻ nhưng khi được ông giao nhiệm vụ cậu cũng sẵn sàng nhận và làm. Ông còn suy nghĩ thêm nếu như đất nước có thêm nhiều người lính có tấm lòng gan dạ, sẵn sàng hiến thân vì nước thì thật hạnh phúc và tốt biết bao.

      Vì sự can đảm và lòng gan dạ, sẵn sàng vì nước mà hiến thân mình của cậu bé nên ông quyết định tìm một phần thưởng để thưởng cho cậu bé. Đang trong thời gian giặc hoành hành xâm chiếm nước ta nên ông chẳng có gì ngoài mấy bộ quần áo chiến và thanh kiếm dùng làm vật giữ mình ra thì ông không có gì khác. Cậu còn ít tuổi quá nên áo chiến và kiếm cũng không dùng được. Suy nghĩ hồi lâu bỗng nhìn xuống mặt Hoàng Đỗ và sực nhớ ra một điều lớn lao. Ông đã rút thanh kiếm ra, dùng mũi kiếm rạch lên trán cậu bé một ô vuông nhỏ và lột làn da có thích chàm ba chữ “Quan trung khách” ba chữ này là để phân biệt thân phận những người dân tự do với các nô tì thân phận thấp hèn gần như loài vật. Cậu bé hẳn sẽ khao khát điều này lắm vì khi lột bỏ ba chữ đó đi thân phận của cậu không còn là một nô tì nữa, cuộc đời của cậu sẽ bớt cơ cực, khổ sở đi. Trần Quốc Tuấn với tấm lòng rộng lượng, nhân hậu đã nhận Hoàng Đỗ là em nuôi của mình, điều này chắc chẳng bao giờ cậu dám mơ tưởng đến. Việc cậu làm cũng xuất phát từ lòng yêu nước mãnh liệt, một lòng vì đất nước của mình. Thế nhưng, điều mà cậu không ngờ là cậu lại được một phần thưởng lớn như vậy.

      Sự xúc động của già Màn Trò khi nhìn lên trán đứa con trai của mình. Ông sửng sốt và cảm thấy vô cùng vui sướng. Thậm chí, ông còn không tin vào mắt mình hỏi con trai có thật không con. Niềm vui sướng của người cha khi thầy con trai mình thoát khỏi thân phận nô tì, cuộc đời của cậu như được bước sang một trang mới sáng sủa hơn, đỡ cực khổ hơn trước. Cũng vì lòng dũng cảm, sẵn sàng làm nhiệm vụ có liên quan tới vận mệnh của đất nước mà cậu bé đã được trao phần thưởng vô cùng quý báu này.

      Trần Quốc Tuấn là người có mắt nhìn người rất tinh tế và nhìn đúng người. Hoàng Đỗ là cậu bé tuy còn ít tuổi nhưng đã có lòng yêu nước nồng nàn, sẵn sàng hiến thân mình vì đất nước thân yêu. Truyện Bên bờ Thiên Mạc là một tác phẩm hay và ý nghĩa ngợi ca tấm lòng và tinh thần yêu nước của tầng lớp quần chúng, nhân dân.

Bài mẫu 2

Tác phẩm "Bên bờ Thiên Mạc" của Hà Ân là một tập truyện lịch sử đặc sắc gồm năm chương, miêu tả về một địa danh lịch sử nổi tiếng, gắn liền với tên tuổi của những người anh hùng thời nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai vào năm 1285. Đoạn trích trong sách giáo khoa kể về việc Trần Hưng Đạo giao cho Hoàng Đỗ, con trai ông già Màn Trò và là một nô tì ở vùng đất Thiên Mạc, một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng. Trước đó, ông đã cẩn thận dặn dò cậu về tầm quan trọng của nhiệm vụ, khuyên rằng nếu bị giặc bắt phải tìm cách trốn thoát, nếu không thể thì phải nhai nuốt bản lệnh để không rơi vào tay quân địch. Trước giờ chia tay, Trần Bình Trọng và Hoàng Đỗ đã có một cuộc trò chuyện cảm động. Trần Bình Trọng đã xóa vết xăm nô tì trên trán Hoàng Đỗ, giúp cậu trở thành người dân bình thường. Ông còn khắc lên trán cậu ba chữ "Quan trung khách," biểu tượng phân biệt giữa người tự do và các nô tì. Sau đó, ông nhận Hoàng Đỗ làm em nuôi. Nhiệm vụ mà Trần Hưng Đạo giao cho Hoàng Đỗ là một thử thách lớn, nhưng cậu bé đã không ngần ngại và dũng cảm nhận lời. Điều này được thể hiện qua lời nói của cậu: “Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ”, “Cháu sợ không đảm đương được việc này”, “Nuốt xong, cháu không chịu chết một mình đâu. Cháu sẽ xông vào chúng nó. May ra cháu đổi mạng cháu được vài mạng giặc”. Cậu chỉ lo lắng không hoàn thành nhiệm vụ, khiến giặc gây hại cho đất nước. Từ đó, ta thấy rõ lòng yêu nước và sự hy sinh cao cả của cậu bé. Không chỉ dũng cảm, Hoàng Đỗ còn rất thông minh và nhanh nhẹn. Khi lo lắng về việc bị giặc bắt, cậu đã có màn đối đáp tài năng với Trần Hưng Đạo, thể hiện sự nhạy bén và thông minh của mình. Trần Hưng Đạo đã ban thưởng cho cậu một bộ quần áo chiến và một thanh kiếm, thể hiện sự tin tưởng và quý trọng của ông đối với cậu. Hà Ân đã khéo léo diễn tả tâm lý nhân vật thông qua những đoạn đối thoại hấp dẫn, kết hợp với kiến thức lịch sử và trí tưởng tượng phong phú, làm cho câu chuyện trở nên sinh động và lôi cuốn hơn. Đoạn trích từ "Bên bờ Thiên Mạc" không chỉ là một câu chuyện lịch sử hấp dẫn mà còn góp phần giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ hôm nay. Tác phẩm mang đến giá trị nhân văn cao đẹp, đáng để chúng ta suy ngẫm và học hỏi.

Bài mẫu 3

Tác giả Hà Ân, tên thật là Hoàng Hiển Mô, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội. Ông đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả qua tác phẩm tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng "Bên bờ Thiên Mạc". "Bên bờ Thiên Mạc" là một tập truyện lịch sử gồm năm chương, kể về một địa danh lịch sử nổi tiếng gắn liền với những anh hùng thời nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai vào năm 1285. Tác phẩm này có thể được coi là một câu chuyện đa tuyến với ba tuyến chính. Tuyến đầu tiên xoay quanh Trần Bình Trọng, ca ngợi tinh thần gan dạ, quả cảm và bất khuất của vị tướng trước kẻ thù. Tuyến thứ hai tập trung vào vua Trần Nhân Tông và Trần Hưng Đạo, tôn vinh sự bình tĩnh, ung dung và tinh thần lãnh đạo của những người đứng đầu đất nước trong cuộc chiến tranh. Tuyến thứ ba kể về cha con ông già Màn Trò và những người dân Thiên Mạc, ca ngợi lòng yêu nước và sự kiên cường của tầng lớp nhân dân. Đoạn trích từ chương 4, phần 2 của "Bên bờ Thiên Mạc" kể về việc Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ tuyệt mật và quan trọng cho Hoàng Đỗ, con trai ông già Màn Trò, một nô tì ở vùng Thiên Mạc. Trước khi giao nhiệm vụ, Trần Hưng Đạo đã căn dặn Hoàng Đỗ về tầm quan trọng của sứ mệnh, rằng nếu bị giặc bắt, phải cố gắng trốn thoát hoặc nhai nuốt bản lệnh để không rơi vào tay quân địch. Trước giờ chia tay, Trần Bình Trọng và Hoàng Đỗ đã có cuộc trò chuyện quan trọng. Trần Bình Trọng đã xóa vết xăm nô tì trên trán Hoàng Đỗ, giúp cậu bé trở thành một người dân bình thường. Ông còn lột làn da có khắc ba chữ "Quan trung khách" lên trán cậu bé, biểu tượng cho sự tự do và không bị ràng buộc. Sau đó, ông nhận Hoàng Đỗ làm em nuôi. Qua đoạn trích, nhân vật Hoàng Đỗ hiện lên là một cậu bé thông minh, trung thành và giàu lòng yêu nước. Dù tuổi còn nhỏ nhưng cậu đã dám xông pha chốn nguy hiểm, không sợ cái chết. Dù vậy, khi đứng trước một trọng trách lớn, Hoàng Đỗ cũng tỏ ra lo lắng. Cậu lo ngại nếu bị giặc bao vây, phải nuốt bản lệnh thì không thể hoàn thành nhiệm vụ được giao phó. Nỗi lo của cậu không phải là về nguy hiểm bản thân mà là về việc không thể thực hiện được nhiệm vụ quan trọng. Ngoài ra, hình tượng Trần Quốc Tuấn cũng được khắc họa rõ nét là một người có mắt nhìn người, biết quý trọng và trọng dụng nhân tài. Với lòng can đảm và sự gan dạ, sẵn sàng hy sinh vì nước của Hoàng Đỗ, Trần Quốc Tuấn đã ban thưởng cho cậu một bộ quần áo chiến và một thanh kiếm. Đoạn trích từ "Bên bờ Thiên Mạc" đã thể hiện rõ nét tinh thần yêu nước, sự dũng cảm chống giặc ngoại xâm và lòng tự tôn dân tộc, khiến người đọc cảm phục và yêu mến các nhân vật lịch sử.

Bài mẫu 4

"Bên bờ Thiên Mạc" của Hà Ân là một tác phẩm lịch sử gồm năm chương, mô tả về một địa danh nổi tiếng và những người anh hùng thời nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai vào năm 1285. Tác phẩm không chỉ tái hiện lại một thời kỳ hào hùng của dân tộc mà còn làm sống lại tinh thần bất khuất và lòng yêu nước nồng nàn của những người anh hùng. Đoạn trích trong sách giáo khoa thuật lại việc Trần Hưng Đạo giao nhiệm vụ quan trọng cho Hoàng Đỗ, con trai ông già Màn Trò, một người nô tì ở vùng Thiên Mạc. Trước khi giao nhiệm vụ, Trần Hưng Đạo đã căn dặn kỹ lưỡng về tầm quan trọng của công việc, rằng nếu bị giặc bắt, Hoàng Đỗ phải cố gắng trốn thoát hoặc nhai nuốt bản lệnh để không rơi vào tay quân địch. Trước giờ chia tay, Trần Bình Trọng và Hoàng Đỗ đã có một cuộc trò chuyện đầy xúc động. Trần Bình Trọng đã xóa vết xăm nô tì trên trán Hoàng Đỗ, giúp cậu bé trở thành một người dân bình thường. Ông còn khắc lên trán cậu bé ba chữ "Quan trung khách" để phân biệt giữa người tự do và nô tì, và nhận Hoàng Đỗ làm em nuôi. Nhiệm vụ mà Trần Quốc Tuấn giao cho Hoàng Đỗ thực sự là một thử thách lớn đối với cậu bé. Tuy nhiên, với lòng dũng cảm và quyết tâm, Hoàng Đỗ không hề do dự mà chấp nhận nhiệm vụ. Điều này thể hiện rõ qua lời nói của cậu: "Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ", "Cháu sợ không đảm đương được việc này", "Nuốt xong, cháu không chịu chết một mình đâu. Cháu sẽ xông vào chúng nó. May ra cháu đổi mạng cháu được vài mạng giặc". Những lời nói ấy không chỉ thể hiện lòng trung thành mà còn là sự quyết tâm hy sinh vì đất nước. Hoàng Đỗ không chỉ dũng cảm mà còn rất thông minh và nhanh nhẹn. Khi lo lắng bị giặc vây bắt, cậu đã bày tỏ điều này với Trần Quốc Tuấn và có màn đối đáp đầy tài năng. Cảm phục trước tinh thần và tài năng của Hoàng Đỗ, Trần Quốc Tuấn đã ban thưởng cho cậu bộ quần áo chiến và một thanh kiếm, thể hiện sự quý trọng và tin tưởng của ông dành cho cậu bé. Tác giả Hà Ân đã thể hiện tài năng xuất sắc trong việc diễn tả tâm lý nhân vật và xây dựng các tình huống đối thoại hấp dẫn. Sự kết hợp giữa kiến thức lịch sử và trí tưởng tượng phong phú đã tạo nên một câu chuyện sinh động, lôi cuốn người đọc từ đầu đến cuối. Đoạn trích từ "Bên bờ Thiên Mạc" không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về lịch sử mà còn góp phần giáo dục tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ hôm nay. Tác phẩm thực sự là một giá trị nhân văn cao đẹp, làm giàu thêm truyền thống văn hóa và tinh thần của dân tộc.