Bài 3. Sự sống thiêng liêng

Nêu cảm nhận sau khi đọc Bức thư của thủ lĩnh da đỏ


Bức thư của thủ lĩnh da đỏ là một văn bản để lại khá nhiều ấn tượng trong lòng người đọc.

Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 8 tất cả các môn - Chân trời sáng tạo

Toán - Văn - Anh - Khoa học tự nhiên

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu về văn bản nhật dụng (những bài viết có nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trước mắt của con người và cộng đồng xã hội,…)

- Giới thiệu về văn bản “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật,…)

2. Thân bài

a. Cảm nhận về những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ

- Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em

- Dòng nước là máu của tổ tiên

- Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông

- Nghệ thuật: so sánh, nhân hóa

→ Tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó với đất đai, môi trường

b. Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng

- Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần

- Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai

- Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở

- Nghệ thuật: đối lập

→ Thái độ bảo vệ đất đai và ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên

c. Kiến nghị của người da đỏ

- Phải biết quý trọng đất đai

- Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ

→ Giọng điệu thống thiết, đanh thép, hào hùng

→ Khẳng định sự cần thiết phải bảo vệ đất đai, môi trường

3. Kết bài

- Cảm nhận giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

   + Nội dung: Qua bức thư trả lời yêu cầu mua đất của Tổng thống Mĩ Phreng-klin, thủ lĩnh người da đỏ Xi-át-tơn, tác giả đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại: Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của mình.

   + Nghệ thuật: giọng văn truyền cảm, so sánh, nhân hóa, điệp ngữ,…

- Bài học cho bản thân: yêu thiên nhiên, giữ gìn môi trường,…

Bài mẫu 1

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ là một văn bản để lại khá nhiều ấn tượng trong lòng người đọc. Đây là bức thư của thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn trả lời tổng thống Mĩ Phreng-klin Pi-ơ-xơ về việc ông này có ý định mua đất của người da đỏ. Một bức thư được viết bằng một văn phong khá độc đáo, trong đó người viết trình bày quan điểm và bộc lộ tình cảm của mình một cách đầy hàm ý, rất sâu xa, thâm thuý. Bao trùm lên toàn bộ bức thư là tình cảm yêu mến quê hương, đất nước thiết tha, sâu sắc, mạnh mẽ. Chính tình cảm ấy đã chi phối mạch cảm xúc của bức thư và quan điểm của thủ lĩnh da đỏ.

       Đối với thủ lĩnh Xi-át-tơn và đồng bào của ông, không có gì thiêng liêng hơn mảnh đất của họ bởi “Đất là mẹ”, nó gắn bó máu thịt với họ từ bao đời nay:

       "... Mảnh đất này là bà mẹ của người da đỏ. Chúng tôi là một phần của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi. Những bông hoa ngát hương là những người chị, người em của chúng tôi. Những mỏm đá, những vũng nước trên đồng cỏ, hơi ấm của chú ngựa con và của con người, tất cả đều chung một gia đình."

       Hơn nữa, mảnh đất này còn thấm đẫm mồ hôi và xương máu của cha ông họ.

      "Dòng nước óng ánh, êm ả trôi, dưới những dòng sông con suối đâu chỉ là những giọt nước, mà còn là máu của tổ tiên chúng tôi.

       Mảnh đất dưới chân chúng (người da trắng) là những nắm tro tàn của cha ông chúng tôi... đất đai giàu có được là do nhiều mạng sống của chủng tộc chúng tôi bồi đắp nên."

       Hình ảnh quê hương đất nước trở thành hình ảnh thân thương nhất, hằn sâu trong trái tim và kí ức họ:

       "Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm cùa côn trùng là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi. Những dòng nhựa chảy trong cây cối cũng mang kí ức của người da đỏ."

       Trong cảm xúc của thủ lĩnh Xi-át-tơn, quê hương đất nước họ là mảnh đất thật êm đềm và thơ mộng. Có tiếng lá cây lay động vào mùa xuân, tiếng vỗ cánh của côn trùng vào mùa hè, có tiếng ếch kêu ban đêm trên hồ, có âm thanh êm ái của những cơn gió thoảng qua trển mặt hồ, có hương thơm của phấn thông.

       Tâm hồn tinh tế nhạy cảm và sự gắn bó tha thiết với quê hương đất nước đã khiến thủ lĩnh Xi-át-tơn cảm nhận được tất cả những nét bình dị nên thơ của thiên nhiên, của cuộc sống và viết về nó với một niềm tự hào cao độ.

       Để trình bày được một cách rõ ràng, sâu sắc quan điểm đất đai của tổ tiên là thiêng liêng, không thể đem ra để mua bán, đổi chác! Và bộc lộ được tình yêu Đất Mẹ, yêu quê hương đất nước sâu nặng của mình, tác giả của bức thư đã sử dụng rộng rãi thủ pháp nghệ thuật so sánh, nhân hoá; đồng thời đối lập quan điểm, tình cảm của người da đỏ với quan điểm, tình cảm của người da trắng: Nếu như người da đỏ coi mảnh đất này là “Mẹ”, coi mọi vật xung quanh mình là “anh em”, thì người da trắng coi chúng là “kẻ thù”, là “vật mua được”, “tước đoạt dược”...

       Chính tình cảm sâu đậm đối với quê hương đất nước đã tạo nên chất trữ tình và sức lay động rất lớn của áng văn chương độc đáo này.

       Xuất phát điểm của bức thư là lòng yêu quê hương đất nước, nhưng thời gian trôi đi, bức thư có thêm một giá trị mới; nó trở thành một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường.

       Trong bức thư của mình, thủ lĩnh da đỏ không chỉ đề cập đến “đất” mà còn đề cập đến cả các hiện tượng có liên quan đến “đất” như: sông, hồ, rừng, núi, động thực vật, không khí, ánh nắng...Tức là những hiện tượng làm cho đất có giá trị, có ý nghĩa, những hiện tượng tạo nên cái mà ngày nay ta gọi là tự nhiên và môi trường sinh thái.

       Ngay từ giữa thế kỉ XIX, khi tự nhiên và môi trường sinh thái mới bắt đầu bị đe dọa bởi sự phát triển của nền công nghiệp cơ khí và ý thức vô trách nhiệm của con người, thủ lĩnh Xi-át-tơn đã nhìn thấy nguy cơ của việc vắt kiệt đất đai, biến nó thành những bãi hoang mạc; nguy cơ của những tiếng ồn ào lăng mạ trong tai; nguy cơ của cuộc sống không nghe được âm thanh lẻ loi của chú chim đớp mồi hay tiếng tranh cãi của chú ếch ban đêm bên hồ; nguy cơ của bầu không khí bị vấy bẩn bởi khói của các nhà máy; nguy cơ cạn kiệt nguồn động vật quý hiếm...

       Theo thủ lĩnh Xi-át-tơn: không khí quả là quý giá, vô cùng quý giá bởi không khí này là của chung muông thú, cây cối và con người cùng nhau hít thở. Và ông đề nghị người da trắng phải cùng người da đỏ giữ gìn bầu không khí trong lành:" Nếu có bán cho Ngài mảnh đất này, Ngài phải giữ gìn và làm cho nó thành một nơi thiêng liêng cho ngay cả người da trắng cũng có thể thưởng thức được những làn gió thơm đượm hương hoa đồng nội."

       Cũng theo thủ lĩnh Xi-át-tơn, sự cân bằng sinh thái là điều cần thiết của cuộc sống, ông đề nghị tiếp người da trắng phải đối xử với các muông thú sống trên mảnh đất này như những người anh em.

       Cuối cùng, ông cảnh báo:" Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú? Và nếu chúng ra đi, thì con người cũng sẽ chết dần, chết mòn vì nỗi buồn cô đơn về tinh thần, bởi vì điều gì sẽ xảy ra đối với con thứ thù cũng sẽ xảy ra đối với con người. Mọi vật trên đời đều có sự ràng buộc, Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra đối với đất đai, tức là xảy ra với những đứa con của Đất."

       Ngày nay, nguồn tài nguyên đã bị khai thác tới mức cạn kiệt, môi trường thiên nhiên đang bị ô nhiễm, bị tàn phá cực kì nghiêm trọng, quan điểm của thủ lĩnh da đỏ về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên trở thành vấn đề mang tính thời sự nóng hổi.

       Từ những giá trị trên, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ mãi mãi chiếm một vị trí xứng đáng trong văn chương và cuộc sống của con người.

Bài mẫu 2

“Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” là một bức thư nổi tiếng từng được nhiều người xem là một trong số những văn bản hay nhất về môi trường và thiên nhiên. Tác phẩm đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc.

Năm 1854, Tổng thống thứ 14 của nước Mỹ là Phreng-klin Pi-ơ-xơ tỏ ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-tơn đã trả lời bằng bức thư này. Phần mở đầu của tác phẩm đã đưa ra mối quan hệ giữa người da đỏ và thiên nhiên. Tác giả đã sử dụng các hình ảnh so sánh: “Dòng nước óng ánh, êm ả trôi dưới những dòng sông, con suối đâu chỉ là những giọt nước mà còn là máu của tổ tiên chúng tôi”, “Tiếng thì thầm của dòng nước chính là tiếng nói của cha ông chúng tôi”. Và những hình ảnh nhân hóa “Mảnh đất này - bà mẹ của người da đỏ: dùng để gọi sự vật trong thiên nhiên”, “Những bông hoa ngát hương - người chị, người em của chúng tôi: dùng để gọi sự vật trong thiên nhiên”, và “Những mỏm đá, những vũng nước - thành viên của một gia đình: dùng để tả hiện tượng thiên nhiên”... Việc sử dụng phép nhân hóa và so sánh trong đoạn văn làm cho mối quan hệ của đất với người trở nên gắn bó và hết sức thân thiết, như anh chị em, như người con trong một nhà, như con cái với cha mẹ. Cha ông, tổ tiên của người da đỏ tồn tại trong thiên nhiên, trong những dòng nước, trong âm thanh của côn trùng và nước chảy.

Tiếp đến thủ lĩnh Xi-át-tơn đã cho người đọc thấy được sự khác biệt người da đỏ và người da trắng trong cách sống, cách ứng xử với thiên nhiên. Người da đỏ trân trọng đất đai, gọi đất đai là mẹ, là một phần máu thịt của mình. Còn với người người da trắng, họ xa lạ với đất. Mảnh đất này là kẻ thù của họ và khi họ đã chinh phục được thì họ sẽ lấn tới. Họ đối xử với mẹ đất và anh em bầu trời như những vật mua được, tước đoạt được rồi bán đi. Thậm chí họ sẽ ngấu nghiến đất đai, rồi để lại đằng sau những bãi hoang mạc.

Với người da đỏ không khí quả là vô cùng quý gia. Ngọn gió mang lại hơi thở đầu tiên của cha ông chúng tôi và cũng là hơi thở cuối cùng của họ. Còn người da trắng lại chẳng để ý gì đến bầu không khí, muông thú, cây cối. Họ muốn xoá bỏ cuộc sống yên tĩnh, thanh khiết, hoà đồng với thiên nhiên để thay thế bằng cuộc sống thị thành ầm ĩ, ồn ào. Với sự khác biệt này, chúng ta có thể thấy được thái độ bảo vệ đất đai và ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên.

Cuối cùng, thủ lĩnh Xi-át-tơn đã đưa ra những đề nghị đối với người da trắng: “Nếu có quyết định chấp nhận yêu cầu của Ngài, chúng tôi phải đưa ra một điều kiện - đó là, người da trắng phải đối xử với các muông thú sống trên mảnh đất này như những người anh em”. Điều đó đã khẳng định được sự cần thiết phải bảo vệ đất đai, môi trường.

Sau khi đọc xong “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ”, có lẽ bất kì người đọc nào cũng sẽ đồng ý rằng: “Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình”.

Bài mẫu 3

Tác phẩm “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” đã đem đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về mối quan hệ giữa thiên nhiên và môi trường.

Mở đầu bức thư, tác giả đã chỉ ra mối quan hệ giữa người da đỏ với đất đai. Đối với thủ lĩnh Xi-át-tơn và đồng bào của ông, không có gì thiêng liêng hơn mảnh đất này, bởi đất chính là “người mẹ” - một phần ruột thịt: “Mảnh đất này là bà mẹ của người da đỏ. Chúng tôi là một phần của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi. Những bông hoa ngát hương là những người chị, người em của chúng tôi. Những mỏm đá, những vũng nước trên đồng cỏ, hơi ấm của chú ngựa con và của con người, tất cả đều chung một gia đình”. Tất cả những gì thuộc về đất đai đều gắn bó với cuộc sống của con người như một gia đình - đó là mối quan hệ bền chặt nhất trong cuộc sống này.

Không chỉ vậy, hình ảnh quê hương còn in hằn vào tâm trí họ: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi. Những dòng nhựa chảy trong cây cối cũng mang kí ức của người da đỏ”. Quê hương đối với người da đỏ là những gì thơ mộng, đẹp đẽ nhất.

Tiếp đến vị thủ lĩnh da đỏ đã cho thấy sự khác biệt giữa người da đỏ và người da trắng. Nếu như đối với người da đỏ, đất đai chính là một phần máu thịt, là gia đình. Thị với người da trắng: “Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai, rồi để lại đằng sau những bãi hoang mạc”. Họ chỉ muốn tạo ra một thế giới “chẳng có nơi nào yên tĩnh cả, chẳng có nơi nào là nghe được tiếng lá cây lay động vào mùa xuân hay tiếng vỗ cánh của côn trùng”. Và rồi họ “biến đất đai thành vật bán mua, biến nông thôn thành đô thị, nhưng quá quắt hơn, họ biến bầu không khí vốn là của chung, của muông thú, cỏ cây, cả người da trắng cũng cùng sẻ chia “hít thở bầu không khí đó” thành đối tượng chẳng đáng quan tâm.

Cuối cùng, tác giả yêu cầu người da trắng rằng: “Nếu chúng tôi bán cho Ngài mảnh đất này, Ngài phải nhớ rằng không khí đối với chúng tôi là vô cùng quý giá và phải chia sẻ linh hồn với tất cả cuộc sống mà không khí ban cho. Ngọn gió mang lại hơi thở đầu tiên của cha ông chúng tôi và cũng nhận lại hơi thở cuối cùng của họ. Nếu có bán cho Ngài mảnh đất này, Ngài phải giữ gìn và làm cho nó thành một nơi thiêng liêng cho ngay cả người da trắng cũng có thể thưởng thức được những làn gió thấm đượm hương hoa đồng cỏ”; “Nếu có quyết định chấp nhận yêu cầu của Ngài, chúng tôi phải đưa ra một điều kiện - đó là, người da trắng phải đối xử với các muông thú sống trên mảnh đất này như những người anh em”...

Như vậy, sau khi đọc “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” đã cho người đọc thấy được tầm quan trọng của thiên nhiên trong cuộc sống của con người. Cũng như hiểu được vì sao bức thư này trở nên rất nổi tiếng, từng được nhiều người xem là một trong số những văn bản hay nhất về môi trường và thiên nhiên.

Bài mẫu 4

Bảo vệ thiên nhiên và môi trường hiện nay là vấn đề sống còn đối với nhân loại. Để đạt được điều này, cần phải có sự đồng thuận và những biện pháp chiến lược ở tầm toàn cầu. Tuy nhiên, để có những hành động kịp thời và hiệu quả, trước hết con người phải thay đổi nhận thức. Bức thư của thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn góp phần quan trọng vào việc hình thành và nuôi dưỡng tư tưởng, tình cảm của chúng ta về vấn đề này.

"Đất là mẹ". Đây là luận điểm chủ chốt xuyên suốt toàn bộ bức thư, mở ra một quan niệm mới mẻ và sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và đất đai. Vì sao "mỗi tấc đất là thiêng liêng"? Đối với người dân da đỏ, đất không chỉ là nơi họ sống mà còn là phần tinh thần gắn bó máu thịt với họ từ bao đời nay. "Mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương..." không chỉ là cảnh vật, mà còn là những yếu tố cấu thành nên cuộc sống của họ. Đất đai vừa là không gian, vừa là thời gian, và tất cả điều này đã trở nên máu thịt: "Những dòng nhựa chảy trong cây cối cũng mang trong đó kí ức của người da đỏ". Câu văn chân thành như một lời tâm niệm, một tiếng nói trung thực từ đáy lòng. Hình ảnh bà mẹ trở đi trở lại nhiều lần trong đoạn văn nhằm khẳng định mối quan hệ huyết thống, mà khi đã có mối quan hệ huyết thống thì không thể chia cắt, tách rời: "Chúng tôi là một phần của mẹ, và mẹ cũng là một phần của chúng tôi". Con người, bông hoa, mỏm đá, vũng nước,... tất cả đều cùng chung một gia đình. Dòng nước không chỉ là những giọt nước, mà còn là "máu của tổ tiên chúng tôi". Tiếng thì thầm của dòng nước chính là "tiếng nói của cha ông chúng tôi".

Luận điểm quan trọng này phản ánh mối quan hệ cộng sinh giữa con người và môi trường sống từ buổi sơ khai, đồng thời xác nhận một quy luật trường tồn: con người muốn tồn tại, phải dựa vào thiên nhiên. Bức thư của thủ lĩnh Xi-át-tơn không chỉ dự báo nguy cơ mà còn cảnh báo hậu quả nếu con người phá vỡ những khế ước thiêng liêng giữa con người và môi trường. Khế ước tinh thần ấy được gọi là "kí ức của người da đỏ".

Trên cơ sở đó, tác giả bức thư gay gắt phê phán lối sống thực dụng của "người da trắng" đã và đang phá vỡ mối quan hệ vốn thân thiện giữa con người và thiên nhiên. Họ đã thay thế quan hệ gia đình bằng quan hệ sở hữu và chiếm đoạt. Lấy lợi nhuận làm thước đo, con người tàn bạo, ích kỷ và tham lam tự biến mình thành con thú: "Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai, rồi để lại đằng sau những bãi hoang mạc". Thế giới mà người da trắng tạo ra là những thành phố trái với tự nhiên, nơi "chẳng có nơi nào yên tĩnh, chẳng có nơi nào nghe được tiếng lá cây lay động vào mùa xuân hay tiếng vỗ cánh của côn trùng". Họ biến đất đai thành vật mua bán, biến nông thôn thành đô thị và thậm chí biến bầu không khí chung của muông thú, cỏ cây và con người thành đối tượng không đáng quan tâm. Điều này là một sự vô lý mà tác giả bức thư đã nêu rõ: "Nếu có bán cho Ngài mảnh đất này, Ngài phải giữ gìn và làm cho nó thành một nơi thiêng liêng cho ngay cả người da trắng cũng có thể thưởng thức được những làn gió thấm đượm hương hoa đồng cỏ".

Cách lập luận dẫn đến cao trào khi người viết so sánh hai hình ảnh: "con trâu rừng" và "con ngựa sắt nhả khói". Nếu xét về phương diện ích lợi trong giao thông, "con ngựa sắt nhả khói" là vô địch, là niềm tự hào. Nhưng nếu chỉ cần nó mà bắn bỏ những con trâu rừng thì hành vi đó là tự sát. Câu văn sau đây vượt qua sự khập khiễng của biện pháp so sánh thông thường để đạt đến một sự tiên tri, minh triết: "Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu tại sao một con ngựa sắt nhả khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống". Câu hỏi này không có hồi âm vì bản thân nó đã là chân lý, một sự thật hiển nhiên.

Phần kết của bức thư cũng như phần quan trọng phía trên không bị ràng buộc bởi nghi thức mua bán thông thường. Quan trọng là thái độ của con người đối với đất đai. Về chủ sở hữu, đất có thể thuộc về người da trắng, nhưng "Ngài phải dạy con cháu rằng mảnh đất dưới chân chúng là những nắm tro tàn của cha ông chúng tôi", đất đó "do nhiều mạng sống của chủng tộc chúng tôi bồi đắp nên", nghĩa là mồ mả tổ tiên của người da đỏ. Nhưng điều quan trọng hơn là: dù chủ sở hữu là ai, "Đất là Mẹ". Đã là mẹ, đất sẽ yêu thương đùm bọc mọi đứa con mình. Nhưng không ai được phép xúc phạm tới đất đai. Bởi "Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra với những đứa con của Đất".


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Văn 8 - Chân trời sáng tạo - Xem ngay

Tham Gia Group Dành Cho 2K11 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí