Bài 4: Bến sông tuổi thơ trang 23 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Khởi động

Trả lời câu hỏi trang 23 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Bạn yêu thích, tự hào về điều gì ở quê hương hoặc nơi mình sinh sống?

Phương pháp giải:

Em nghĩ về điều tự hào ở quê hương hoặc nơi mình sinh sống và chia sẻ.

Lời giải chi tiết:

Em tự hào về quê hương của mình với truyền thống lịch sử lâu đời 1000 năm văn hiến, các di tích lịch sử như Hoàng thành Thăng Long, nhà tù Hỏa Lò,…có nhiều phong cảnh đẹp như hồ Gươm,….

Nội dung bài đọc

Bài đọc

BẾN SÔNG TUỔI THƠ

Từ khi sinh ra và lớn lên, tôi đã thấy trước nhà có một dòng sông êm đềm lững lờ con nước, có hàng bần xanh soi bóng nghiêng nghiêng...

Mỗi chiều, bọn trẻ chúng tôi tụ năm tụ bảy ở bến sông, vui đùa đủ các trò của tuổi con nít. Chúng tôi thường lấy chén muối ớt hoặc chén mắm đồng rồi rủ nhau hái những trái bần để ăn. Hôm nào lỡ tay cho nhiều ớt quá thì cả bọn vừa ăn vừa hít hà vì cay.

Những ngày nước ròng nước lớn, con sông mang phù sa bồi đắp cho cây bần ngày một lấn ra sông. Chiều chiều, gió từ phía sông thổi về man mác, những bông hoa bần tim tím nở xoè, từng cánh hoa thi nhau rơi xuống rồi cuốn trôi theo dòng nước. Thỉnh thoảng lại nghe những trái bần chín rớt tỏm xuống sông, âm thanh rất đỗi quen thuộc và gần gũi với bọn trẻ sống ở xứ cù lao này.

Trái bần chua cũng là một đặc sản của quê tôi. Vì trái bần mà đem nấu canh chua cá bống sao hay cá bông lau thì khó có món nào ngon hơn được. Cá bông lau là thứ cá ngon quý hiếm, chỉ có theo mùa, còn cá bống sao thì ngược lại, có quanh năm. Khi rảnh rỗi, chúng tôi chỉ cần xuống bãi sông lội một lát là kiếm được cá, lượm vài ba trái bần là nấu được nồi canh chua. Ai đến cù lao quê tôi mà chưa từng thưởng thức món canh này thì cũng xem như chưa đến.

Mỗi lần đi đâu xa nhà, tôi lại nhớ bến sông quê có hàng bần nở hoa tím chờ gió thổi qua. Khi đó, tôi tưởng đâu như có hương thơm của những trái bần chín và mùi vị của canh cá bống sao nấu với trái bần chua. Những cây bần con bên sông vẫn cứ tiếp tục mọc lên để duy trì màu xanh bờ bãi cù lao quê hương tôi.

(Theo Lê Văn Trường)

Từ ngữ

- Bần: cây to, mọc ở vùng nước lợ, có rễ phụ nhọn và xốp đâm ngược lên khỏi mặt bùn.

- Cù lao (đảo): vùng đất nổi lên giữa sông hoặc ở biển.

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Từ khi sinh ra, những hình ảnh nào của quê hương đã trở nên thân thuộc với bạn nhỏ?

Phương pháp giải:

Em đọc câu văn đầu tiên của bài đọc để tìm câu trả lời.

“Từ khi sinh ra và lớn lên, tôi đã thấy trước nhà có một dòng sông êm đềm lững lờ con nước, có hàng bần xanh soi bóng nghiêng nghiêng...”

Lời giải chi tiết:

Những hình ảnh của quê hương như: dòng sông êm đềm lững lờ con nước, hàng bần xanh soi bóng nghiêng nghiêng... là những hình ảnh đã trở nên thân thuộc với bạn nhỏ từ khi sinh ra.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Bạn nhỏ đã có những kỉ niệm gì cùng bạn bè trên bến sông tuổi thơ?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Những hình ảnh bọn trẻ tụ năm tụ bảy ở bến sông, vui đùa đủ các trò của tuổi con nít, lấy chén muối ớt hoặc chén mắm đồng rồi rủ nhau hái những trái bần để ăn, hôm nào lỡ tay cho nhiều ớt quá thì cả bọn vừa ăn vừa hít hà vì cay.

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Trong cảm nhận của bạn nhỏ, vẻ đẹp của quê hương hiện lên như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Vẻ đẹp của quê hương hiện lên qua những cây bần nở hoa tím biếc, từng cánh hoa thi nhau rơi xuống rồi cuốn trôi theo dòng nước, món canh chua cá bống sao hay cá bông lau mà bạn nhỏ nghĩ không có món nào ngon hơn.

Câu 4

Trả lời câu hỏi 4 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Bạn nhỏ nhắc đến đặc sản gì của quê hương? Chi tiết nào cho thấy bạn rất tự hào về đặc sản đó của quê mình?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ ba của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Đặc sản của quê hương được bạn nhỏ nhắc đến là trái bần chua, canh chua cá bống sao hay cá bông lau. Chi tiết cho thấy bạn nhỏ rất tự hào về đặc sản của quê hương mình là bạn ấy cho rằng trái bần mà đem nấu canh chua cá bống sao hay cá bông lau thì khó có món nào ngon hơn được. Ai đến cù lao quê bạn ấy mà chưa từng thưởng thức món canh chua này thì cũng xem như chưa đến.

Câu 5

Trả lời câu hỏi 5 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Qua bài đọc, em yêu thích hình ảnh nào của vùng đất cù lao? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em dựa vào bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Em yêu thích hình ảnh của hàng bần nở hoa tím chờ gió thổi qua. Bởi vì hình ảnh này thể hiện sự tươi mới, sự sống động và vẻ đẹp tự nhiên của vùng đất cù lao.

- Hình ảnh mà em yêu thích là hình ảnh các bạn nhỏ tụ năm tụ bảy bên bến sông tuổi thơ với những trò chơi tuổi thơ vì kỉ niệm với các bạn luôn là những hình ảnh in sâu vào kí ức tuổi thơ.

Vận dụng Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Từ tôi và chúng tôi ở hai đoạn đầu của bài đọc được dùng để chỉ ai? Từ nào chỉ một người, từ nào chỉ nhiều người?

Phương pháp giải:

Em đọc hai đoạn đầu của bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Từ "tôi" để chỉ bạn nhỏ, nhân vật chính, người kể lại câu chuyện, từ "chúng tôi" chỉ nhân vật “tôi” và những người bạn.

- Từ "tôi" để chỉ một người, từ "chúng tôi" để chỉ nhiều người.

Vận dụng Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 24 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

a. Tìm từ có nghĩa giống với từ in đậm trong các câu sau:

Thỉnh thoảng lại nghe những trái bản chín rớt tỏm xuống sông, âm thanh rất đỗi quen thuộc và gần gũi với bọn trẻ sống ở xứ cù lao này.

Mỗi chiều, bọn trẻ chúng tôi tụ năm tụ bảy ở bến sông, vui đùa đủ các trò của tuổi con nít.

Trái bần chua cũng là một đặc sản của quê tôi.

b. Qua những từ in đậm ở trên, em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ của nhà văn trong bài Bến sông tuổi thơ? Chọn đáp án đúng.

A. Nhà văn sử dụng từ ngữ gần gũi với trẻ em.

B. Nhà văn dùng từ ngữ phổ biến với nhiều người.

C. Nhà văn sử dụng từ ngữ đậm màu sắc Nam Bộ.

D. Nhà văn dùng những từ ngữ trừu tượng, mơ hồ.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các từ, suy nghĩ về nghĩa và tìm từ đồng nghĩa phù hợp.

Lời giải chi tiết:

a.

- rớt: rơi

- cù lao: đảo

- con nít: trẻ con

- trái: quả

b. Chọn đáp án:

C. Nhà văn sử dụng từ ngữ đậm màu sắc Nam Bộ.