Bài 15: Bài ca về mặt trời trang 72 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Khởi động

Trả lời câu hỏi khởi động trang 72 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Chia sẻ với bạn suy nghĩ, cảm xúc của em về cảnh mặt trời mọc hoặc mặt trời lặn.

Phương pháp giải:

Em dựa vào suy nghĩ, cảm xúc của bản thân để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Cảnh mặt trời mọc:

Sáng sớm, em cùng bố đạp xe ra công viên. Lúc đó trời còn hơi lạnh và vắng người. Một lát sau, mặt trời dần xuất hiện. Ánh sáng toả ra làm mọi vật sáng hơn. Mọi người bắt đầu ra tập thể dục, có người đạp xe, có người dắt chó đi dạo.

- Cảnh mặt trời lặn:

Buổi chiều, em cùng bạn đi dạo bên bờ hồ. Mặt trời khuất dần sau những tòa nhà. Ánh nắng cuối ngày phủ lên mặt hồ một màu vàng cam óng ánh. Gió thổi nhẹ làm mặt hồ gợn sóng lăn tăn. Trên vỉa hè, mọi người đi bộ, vài em nhỏ cười nói rộn ràng. Những ngọn đèn đường bắt đầu bật sáng.

Nội dung bài đọc

Bài đọc

BÀI CA VỀ MẶT TRỜI

Không hiểu sao, tôi thức dậy rất sớm. Sương mù như tấm khăn voan mỏng màu sữa bay la đà trên những khóm cây quanh vườn, trùm lấp một khoảng sân. Tôi chợt nhận ra, trên những ngọn cau cao, chim sẻ thi nhau cất tiếng hót. Tôi lắng tai nghe. Dàn đồng ca chim sẻ khi bổng khi trầm, khi nhanh khi chậm, xôn xao vòm không gian. Chúng đang hát về cái gì vậy? Tôi không thể biết được. Nhưng rõ ràng là chúng đã trông thấy một cái gì đó mà tôi không thể cùng trông thấy được.

Tôi ngước nhìn về phương đông, sau vòm cây xanh thẳm bỗng nhô lên nửa vành mũ màu đỏ. Chiếc mũ đỏ to lớn nhô dần lên trên nền trời buổi sớm. Cuối cùng chiếc mũ đỏ bay lên khỏi vòm cây. Đây là vầng mặt trời. Vầng mặt trời giống một chiếc mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng. Chim sẻ càng cất cao giọng, chiếc mâm đồng đỏ càng nhích dần lên.

Vầng mặt trời đã lên từ bao giờ? Chắc là nó đã nhô lên khỏi mặt biển trước khi nhô lên khỏi vòm cây. Trái tim tôi bỗng vang lên một bài ca hoà với bài ca của những con chim sẻ trên trời cao. Bài ca về mặt trời.

Mâm đồng đỏ. Mâm đồng đỏ

Suốt đêm tắm biển

Làm nước biển sôi

Ngày trở về trời

Mâm đồng không nguội

Mâm đồng đỏ chói.

Mặt trời. Mặt trời...

(Theo Nguyễn Trọng Tạo)

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 bài đọc trang 73 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Đàn chim sẻ làm gì khiến nhân vật “tôi” chú ý? Nhân vật “tôi” nghĩ gì về chuyện đó?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn đầu tiên của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Nhân vật “tôi” chú ý đến những chú chim sẻ đang thi nhau cất tiếng hót trên những ngọn cau cao.

- Nhân vật “tôi” nghĩ đàn chim sẻ hót xôn xao như vậy vì đang trông thấy một điều gì đó mà nhân vật “tôi” ở thấp quá chưa nhìn ra được.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 bài đọc trang 73 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Cảnh mặt trời mọc được miêu tả như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Đầu tiên, mặt trời nhô lên sau vòm cây xanh thẫm như một vành mũ màu đỏ. Chiếc mũ đỏ to lớn nhô dần lên trên nền trời. Cuối cùng mặt trời bay lên khỏi vòm cây, to và đỏ giống như một chiếc mâm đồng. Vầng mặt trời bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng.

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 bài đọc trang 73 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Vì sao nhân vật “tôi” liên tưởng mặt trời như chiếc mũ đỏ rồi lại như chiếc mâm đồng đỏ?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Bạn nhỏ thay đổi hình ảnh so sánh vì hình dáng của mặt trời thay đổi khi nhô dần lên trên bầu trời. Ban đầu, mặt trời chỉ ló một nửa ra khỏi vòm cây, giống nửa vành mũ đội đầu. Khi nhô lên cao, mặt trời mới hiện ra đầy đủ, tròn đầy và to rõ, giống như một chiếc mâm màu đỏ.

Câu 4

Trả lời câu hỏi 4 bài đọc trang 73 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Khi phát hiện ra vầng mặt trời như chiếc mâm đồng đỏ, cảm xúc của nhân vật “tôi” như thế nào? Em suy nghĩ gì về bài hát của nhân vật “tôi”?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ hai và thứ ba của bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Khi phát hiện ra vầng mặt trời như chiếc mâm đồng đỏ, cảm xúc của nhân vật “tôi” dâng trào, chứa chan. Cảm xúc đó lớn tới mức nhân vật “tôi” sáng tác được một bài hát, cảm xúc dâng trào thành nhạc.

- Bài hát của nhân vật “tôi” rất đáng yêu, có những tưởng tượng rất hay như mặt trời tắm biển cả đêm mà không nguội, buổi sáng vẫn sáng lên rực rỡ, đỏ chói.

Câu 5

Trả lời câu hỏi 5 bài đọc trang 73 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Khi đọc đoạn văn tả mặt trời mọc, có hai bạn nhỏ đã nêu ý kiến như dưới đây. Em thích ý kiến của bạn nào hoặc có ý kiến nào khác? Vì sao?

Cảnh mặt trời mọc giống như một thước phim quay chậm. Vầng mặt trời chậm rãi xuất hiện, như một nghệ sĩ muốn màn mở đầu của mình phải thật đặc biệt để mang lại cảm xúc vỡ oà cho khán giả.

(Ngọc Minh)

Cảnh mặt trời mọc giống màn ảo thuật mà khán giả hồi hộp mong chờ. Khi mặt trời xuất hiện, bí mật được khám phá, “sân khấu" bầu trời sáng bừng rạng rỡ trong niềm vui của tất cả mọi người.

(Việt Phương)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ hai ý kiến, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Em thích ý kiến của bạn Ngọc Minh hơn. Hình ảnh mặt trời mọc như một sự kiện đặc biệt và tuyệt vời, giống như một nghệ sĩ muốn tạo ra ấn tượng mạnh mẽ cho khán giả. Hình ảnh này tạo ra cảm giác của sự kỳ vĩ và trọng đại khi mặt trời lên từ phía đông, và làm cho người đọc cảm nhận được sự quan trọng của mỗi ngày mới bắt đầu.