Tiếng Việt lớp 5, giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 kết nối tri thức, tập đọc lớp 5

Tuần 8: Thiên nhiên kì thú

Bài 15: Luyện tập về từ đa nghĩa trang 74 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Kết nối tri thức

Nêu nghĩa của từ hạt trong mỗi đoạn thơ dưới đây. Từ hạt trong đoạn thơ nào được dùng với nghĩa gốc? a. Khi đang là hạt Cầm trong tay mình Chưa gieo xuống đất Hạt nằm lặng thinh. (Trần Hữu Thung) b. Hạt mưa mải miết trốn tìm Cây đào trước cửa lim dim mắt cười Quất gom từng hạt nắng rơi Làm thành quả - những mặt trời tí hon. (Đỗ Quang Huỳnh)

Tổng hợp đề thi giữa kì 1 lớp 5 tất cả các môn - Kết nối tri thức

Toán - Tiếng Việt - Tiếng Anh

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 74 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Nêu nghĩa của từ hạt trong mỗi đoạn thơ dưới đây. Từ hạt trong đoạn thơ nào được dùng với nghĩa gốc?

a. Khi đang là hạt

Cầm trong tay mình

Chưa gieo xuống đất

Hạt nằm lặng thinh.

(Trần Hữu Thung)

b. Hạt mưa mải miết trốn tìm

Cây đào trước cửa lim dim mắt cười

Quất gom từng hạt nắng rơi

Làm thành quả - những mặt trời tí hon.

(Đỗ Quang Huỳnh)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các đoạn thơ, giải nghĩa từ hạt trong mỗi đoạn và xác định từ được dùng với nghĩa gốc.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

a. Từ hạt chỉ bộ phận nằm trong quả, có thể nảy mầm thành cây con. Đây là nghĩa gốc.

b. Từ hạt chỉ lượng nhỏ chất lỏng có hình giống như hạt của quả. Đây là nghĩa chuyển.

Xem thêm

Cách 2

– Trong đoạn thơ a, từ hạt có nghĩa là một bộ phận hình thành từ quả của một loại cây, có chức năng duy trì nòi giống, nảy mầm cây mới. Từ hạt trong câu này được dùng với nghĩa gốc.

– Trong đoạn thơ b, từ hạt có nghĩa là một giọt, lượng mưa nhỏ, có thể nhìn thấy và sờ thấy để biết số lượng, kích thước của chúng. Từ hạt trong câu này được dùng với nghĩa chuyển.

Xem thêm

Cách 2

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 74 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Trong hai đoạn thơ dưới đây, từ chân được dùng với các nghĩa nào? Các nghĩa đó có gì giống và khác nhau?

a. Cái gậy có một chân,

Biết giúp bà khỏi ngã.

Chiếc com-pa bố vẽ,

Có chân đứng, chân quay.

Cái kiềng đun hằng ngày,

Ba chân xoè trong lửa.

(Vũ Quần Phương)

b. Chân em bước thật êm

Đường sau mưa ẩm ướt

Trên lá non mịn mướt

Những giọt nước trong lành.

(Nguyễn Quỳnh Mai)

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các đoạn thơ, giải nghĩa từ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Ba từ chân trong đoạn a được dùng với nghĩa chuyển, chỉ phần dưới cùng của một vật để đỡ vật đó có thể đứng được.

- Từ chân trong đoạn b được dùng với nghĩa gốc, chỉ phần dưới cùng của cơ thể người, có chức năng di chuyển.

Giống: đều chỉ bộ phận dưới cùng.

Khác:

- Chân (a): của một số đồ dùng, có tác dụng đỡ, không thể di chuyển.

- Chân (b): của cơ thể người hay động vật, dùng để đi, đứng, chạy, nhảy….

Xem thêm

Cách 2

- Trong câu a, một chân, chân đứng, chân quay, ba chân: dùng với các nghĩa chuyển, là bộ phận tiếp xúc với đất, có chức năng đỡ, trụ cho bộ phận của vật đứng thẳng.

- Trong câu b, chân em: được dùng với nghĩa gốc, là bộ phận của con người có chức năng nâng đỡ, di chuyển bước đi.

- Các nghĩa này giống nhau ở chỗ đều là bộ phận có chức năng làm trụ, tiếp xúc giữa vật/người với mặt đất. Khác nhau ở chỗ với nghĩa gốc, chân là bộ phận di chuyển, bước đi được nhưng với nghĩa chuyển, chân chỉ là bộ phận giữ thăng bằng, tiếp giáp với đất, làm trụ cho vật chứ không tự di chuyển được.

Xem thêm

Cách 2

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 74 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức

Đặt câu để phân biệt các nghĩa của mỗi từ sau đây:

- Mũi

+ Nghĩa l: bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.

+ Nghĩa 2: bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước của một số vật.

- Сао

+ Nghĩa 1: có khoảng cách bao nhiêu đó từ đầu này đến đầu kia theo chiều thắng đứng.

+ Nghĩa 2: hơn mức trung bình về số lượng hay chất lượng.

Phương pháp giải: