Lý thuyết Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ

Hình thái của rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng.

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

Hình thái của rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hướng tới nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng.

-        Nước luôn di chuyển thụ động theo cơ chế thẩm thấu từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất của cây.

-        Các ion khoáng xâm nhập vào rễ cây theo hai cơ chế: thụ động và chủ động.

-        Nước và các ion khoáng di chuyển từ đất vào mạch gỗ của rễ theo hai con đường: con đường thành tế bào - gian bào và con đường chất nguyên sinh - không bào.

-        Các nhân tố ngoại cảnh như áp suất thẩm thấu của dịch đất, pH, độ thoảng của đất ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ.

II. GỢI ý trả lời câu hỏi sách giáo khoa

A. PHÂN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN

♦     Hãv nêu vai trò của nước đối với tế bào.

Trả lời:

Nước là dung môi hòa tan nhiều chất. Trong mồi trường nước, muối khoáng phân li thành các ion (Ví dụ: muối KC1 phân li thành K và Cl). Sự hấp thụ các ion khoáng luôn gắn với quá trình hấp thụ nước.

Quan sát hình 1.1 và hình 1.2, rồi mô tả đặc điểm hình thái của hệ rễ cây trên cạn thích nghi với chức năng hấp thụ nước và ion khoáng

Hình 1.1 — Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ

Trả lời:

Rễ cây sinh trưởng nhanh về chiều sâu, phân nhánh chiếm chiều rộng và đặc biệt, tăng nhanh số lượng lông hút (hình 1.1. Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ; hình 1.2 Lông hút của rễ).Lông hút tạo ra bề mặt tiếp xúc giữa rễ cây và đất đếnhàng chục, thậm chí hàng  trăm m², đảm bảo cho rễ cây hấp thụ nước và các ion khoáng đạt hiệu quả cao nhất.

Hãy kề các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút và qua đó giải thích sự ảnh hưởng của môi trường đổi với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây:

Trả lời:

-  Các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút là: độ thẩm thấu, độ axit (pH) và lượng ôxi của môi trường.

-  Các yếu tô trên của môi trường ảnh hưởng xấu đến sự hình thành và sự phát triển của lông hút. Lông hút không phái triển được, cây sẽ không hấp thụ được nước và các ion khoáng.