Soạn bài Bước vào đời SGK Ngữ văn 12 tập 2 Kết nối tri thức

Trước khi đọc

Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Theo bạn, trong giai đoạn “bước vào đời”, việc định hướng tương lai của mỗi cá nhân thường chịu tác động của những yếu tố nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng những hiểu biết xã hội để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

Những yếu tố tác động đến việc định hướng tương lai của mỗi cá nhân trong giai đoạn "bước vào đời":

-Yếu tố nội sinh:

+ Năng lực và sở thích bản thân: Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định hướng đi tương lai của mỗi cá nhân. Mỗi người cần xác định được năng lực và sở thích của bản thân để lựa chọn con đường phù hợp.

+ Nhân cách và giá trị đạo đức: Nhân cách và giá trị đạo đức là nền tảng để mỗi cá nhân đưa ra những lựa chọn đúng đắn, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.

+ Mục tiêu và hoài bão: Mục tiêu và hoài bão là động lực thúc đẩy mỗi cá nhân phấn đấu, nỗ lực để đạt được thành công trong tương lai.

-Yếu tố ngoại sinh:

+ Gia đình: Gia đình là môi trường đầu tiên tác động đến việc hình thành nhân cách và định hướng tương lai của mỗi cá nhân. Mức độ giáo dục, điều kiện kinh tế và quan điểm sống của gia đình có ảnh hưởng lớn đến lựa chọn của mỗi người.

+ Nhà trường: Nhà trường cung cấp cho mỗi cá nhân kiến thức, kỹ năng và định hướng nghề nghiệp cần thiết để bước vào đời.

+ Xã hội: Môi trường xã hội cũng có ảnh hưởng đến việc định hướng tương lai của mỗi cá nhân. Các giá trị văn hóa, chuẩn mực đạo đức và cơ hội việc làm trong xã hội tác động đến lựa chọn của mỗi người.

-Một số yếu tố khác:

+ Bạn bè: Bạn bè có thể ảnh hưởng đến lựa chọn và định hướng tương lai của mỗi cá nhân thông qua những lời khuyên, chia sẻ kinh nghiệm và tạo dựng môi trường học tập, rèn luyện phù hợp.

+ Truyền thông: Truyền thông cung cấp cho mỗi cá nhân nhiều thông tin về các ngành nghề, cơ hội việc làm và xu hướng phát triển của xã hội, từ đó giúp họ định hướng tương lai phù hợp.

-Kết luận: Việc định hướng tương lai của mỗi cá nhân trong giai đoạn "bước vào đời" chịu tác động của nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Mỗi cá nhân cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố này để đưa ra lựa chọn phù hợp với bản thân, từ đó gặt hái được thành công trong tương lai. Ngoài những yếu tố trên, giai đoạn "bước vào đời" cũng là giai đoạn mà mỗi cá nhân có nhiều cơ hội để học hỏi, trải nghiệm và khám phá bản thân. Do đó, mỗi người cần chủ động tìm hiểu, trau dồi kiến thức và kỹ năng, đồng thời tích cực tham gia các hoạt động xã hội để mở rộng mối quan hệ và tích lũy kinh nghiệm.

Trong khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý cách giới thiệu sự kiện của tác giả

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần mở đầu và đưa ra lời nhận xét về cách giới thiệu của tác giả.

Lời giải chi tiết:

Cách giới thiệu sự kiện trong bài "Bước vào đời" trích trong "Nhớ nghĩ chiều hôm" của tác giả Đào Duy Anh

-Giới thiệu trực tiếp:

+ Tác giả Đào Duy Anh sử dụng cách giới thiệu trực tiếp để nêu rõ ràng sự kiện "cuộc đón tiếp cụ Phan Bội Châu ở Đồng Hới vào một buổi trưa cuối năm này". Ông cũng cung cấp thông tin về thời gian và địa điểm diễn ra sự kiện.

-Giới thiệu gián tiếp:

+ Tác giả sử dụng một số câu văn dẫn dắt để giới thiệu sự kiện một cách gián tiếp. Ví dụ, ông viết: "Có một sự kiện trong đời tôi, tuy không quan trọng, nhưng nó có ảnh hưởng lớn đến khuynh hướng tư tưởng của tôi sau này, đó là cuộc đón tiếp cụ Phan Bội Châu ở Đồng Hới vào một buổi trưa cuối năm này."

-Giới thiệu qua những chi tiết cụ thể:

+ Tác giả miêu tả chi tiết khung cảnh buổi đón tiếp, từ trang phục của những người tham dự đến không khí náo nhiệt và trang trọng của buổi lễ. Ông cũng thuật lại lời nói của cụ Phan Bội Châu và những cảm xúc của bản thân khi được gặp gỡ vị anh hùng dân tộc.

-Kết hợp nhiều cách giới thiệu:

+ Tác giả kết hợp cả cách giới thiệu trực tiếp, gián tiếp và qua những chi tiết cụ thể để tạo nên một bức tranh sinh động và chân thực về sự kiện "cuộc đón tiếp cụ Phan Bội Châu ở Đồng Hới".

-Đặc điểm của cách giới thiệu sự kiện trong bài "Bước vào đời":

+ Rõ ràng, súc tích: Tác giả nêu rõ ràng tên sự kiện, thời gian, địa điểm và những nhân vật chính liên quan.

+ Hấp dẫn, thu hút: Tác giả sử dụng những câu văn dẫn dắt, miêu tả sinh động và lời văn giàu cảm xúc để thu hút người đọc.

+ Sinh động, cụ thể: Tác giả sử dụng những chi tiết cụ thể, chân thực để giúp người đọc hình dung rõ ràng hơn về sự kiện.

+ Có ý nghĩa: Sự kiện được giới thiệu không chỉ đơn thuần là một sự kiện lịch sử mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc đời tác giả.

+ Nhờ có cách giới thiệu sự kiện độc đáo và sáng tạo, Đào Duy Anh đã biến bài "Bước vào đời" thành một bài viết hấp dẫn và có giá trị giáo dục cao, giúp người đọc hiểu rõ hơn về những sự kiện lịch sử và những bài học quý giá trong cuộc sống.

Trong khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 46 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tác giả đã gợi lại bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỉ XX như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết được tác giả gợi lại trong văn bản

Lời giải chi tiết:

Tác giả Đào Duy Anh đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật tinh tế để gợi lại bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỉ XX trong tác phẩm "Bước vào đời". Một số biện pháp nổi bật bao gồm:

-Miêu tả không gian, thời gian:

+ Tác giả sử dụng những từ ngữ gợi cảm để miêu tả không gian sống của người dân Việt Nam thời bấy giờ, như: "làng quê nghèo nàn, xóm thôn tù tối", "những con đường gồ ghề, sỏi đá", "những ngôi nhà tranh xiêu vẹo"...

+ Tác giả cũng miêu tả thời gian một cách cụ thể, như: "những năm tháng trước Cách mạng tháng Tám", "thời kỳ thực dân Pháp đô hộ",...

-Khắc họa hình ảnh con người:

+ Tác giả khắc họa hình ảnh người dân Việt Nam thời bấy giờ một cách chân thực, sinh động. Đó là những người nông dân lam lũ, đói khổ, bị bóc lột, áp bức; những trí thức yêu nước, nhưng bất lực trước thực trạng xã hội; những thanh niên học sinh, sinh viên sục sôi lòng yêu nước, mong muốn được tham gia vào phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.

+ Tác giả cũng khắc họa hình ảnh tầng lớp thống trị, như: bọn quan lại tham nhũng, cường hào ác bá, thực dân Pháp tàn bạo,...

-Sử dụng các chi tiết tiêu biểu:

+ Tác giả sử dụng các chi tiết tiêu biểu để thể hiện bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam thời bấy giờ, như: cảnh phu phen kéo xe, cảnh lính tráng đàn áp dân chúng, cảnh người dân đi mót lúa,...

+ Những chi tiết này tuy nhỏ bé, nhưng lại có sức gợi cao, giúp người đọc hình dung ra một cách sinh động bức tranh xã hội Việt Nam thời bấy giờ.

-Sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu:

+ Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, phù hợp với trình độ nhận thức của đại đa số người đọc.

+ Nhờ vậy, tác phẩm của ông có thể đến được với nhiều đối tượng độc giả, góp phần nâng cao nhận thức của họ về lịch sử dân tộc.

-Kết luận: Nhờ có sự kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp nghệ thuật, tác giả Đào Duy Anh đã thành công trong việc gợi lại bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỉ XX trong tác phẩm "Bước vào đời". Tác phẩm của ông không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật mà còn có giá trị về mặt lịch sử, giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá khứ của dân tộc và từ đó thêm trân trọng hiện tại.

Trong khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Hình dung về nhân vật được tái hiện trong kí ức của tác giả

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các ngôn ngữ và hình ảnh được tác giả sử dụng để tái hiện hình ảnh. Sử dụng tư duy liên tưởng, tưởng tượng để hình dung về nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Hình dung về nhân vật được tái hiện trong kí ức của tác giả trong văn bản "Bước vào đời" trích trong Nhớ nghĩ chiều hôm của Đào Duy Anh

-Nhân vật được tái hiện trong kí ức của tác giả là cụ Phan Bội Châu - một nhà yêu nước lỗi lạc của Việt Nam đầu thế kỷ XX.

-Hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên trong tâm trí tác giả là một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm, một con người giản dị và gần gũi.

+ Về ngoại hình: Tác giả miêu tả cụ Phan Bội Châu có "mái tóc bạc phơ", "bộ râu dài", "khuôn mặt hiền từ", "đôi mắt sáng ngời".

+ Về trang phục: Cụ mặc một bộ đồ bà ba giản dị, chân đi dép quai hậu.

+ Về cử chỉ, hành động: Cụ điềm đạm, từ tốn, nói năng nhẹ nhàng, ân cần.

+ Về lời nói: Lời nói của cụ giản dị, dễ hiểu, nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng yêu nước nồng nàn và tinh thần trách nhiệm cao cả đối với dân tộc.

-Tác giả đặc biệt ấn tượng với những câu nói của cụ Phan Bội Châu:

"Phải trả thù cho tổ tiên, phải trả thù cho cha mẹ, phải trả thù cho đồng bào".

"Cháu hãy cố gắng học tập, rèn luyện để sau này trở thành một người có ích cho đất nước".

+ Những câu nói này đã truyền cho tác giả một niềm tin mãnh liệt vào tương lai của dân tộc và thôi thúc tác giả phải nỗ lực học tập, rèn luyện để góp phần xây dựng đất nước.

+ Hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên trong kí ức của tác giả là một hình ảnh đẹp đẽ, thiêng liêng, là nguồn cảm hứng bất tận cho thế hệ trẻ.

+ Ngoài ra, tác giả còn sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật khác để khắc họa hình ảnh cụ Phan Bội Châu, như:

+ Sử dụng các chi tiết tiêu biểu: như mái tóc bạc phơ, bộ râu dài, trang phục giản dị,...

+ Sử dụng ngôn ngữ giàu cảm xúc: thể hiện sự ngưỡng mộ, kính trọng đối với cụ Phan Bội Châu.

+ Sử dụng phép so sánh: so sánh cụ Phan Bội Châu với "cây đa", "bóng mát" để làm nổi bật phẩm chất cao quý của cụ.

+ Nhờ có sự kết hợp nhuần nhuyễn các biện pháp nghệ thuật, tác giả Đào Duy Anh đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh cụ Phan Bội Châu - một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm, một con người giản dị và gần gũi.

Trong khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 48 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tác giả đã cảm nhận thế nào về sức ảnh hưởng của những nhân vật lịch sử đối với cá nhân mình? 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, tìm ra các chi tiết nêu lên cảm xúc, tình cảm của  tác giả.

Lời giải chi tiết:

Tác giả Đào Duy Anh dành cho những nhân vật lịch sử một sự kính trọng và ngưỡng mộ vô cùng sâu sắc. Ông luôn trân trọng những giá trị mà họ đã cống hiến cho đất nước và dân tộc. Sức ảnh hưởng của những nhân vật lịch sử đối với tác giả thể hiện qua nhiều khía cạnh:

-Về mặt tư tưởng, đạo đức:

+ Những nhân vật lịch sử đã truyền cho tác giả lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và tinh thần bất khuất trước kẻ thù.

+ Họ cũng giúp tác giả hiểu rõ hơn về lịch sử dân tộc, từ đó thêm trân trọng hiện tại và tự hào về quá khứ.

-Về mặt học tập, rèn luyện:

+ Tác giả luôn lấy những nhân vật lịch sử làm tấm gương sáng để noi theo.

+ Họ là nguồn động lực để tác giả cố gắng học tập, rèn luyện và phấn đấu trở thành một người có ích cho xã hội.

-Về mặt sáng tác văn học:

+ Những nhân vật lịch sử là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học của Đào Duy Anh.

+ Ông đã viết nhiều bài nghiên cứu, khảo cứu về lịch sử và văn hóa Việt Nam, trong đó có nhiều bài viết về cuộc đời và sự nghiệp của các nhân vật lịch sử nổi tiếng.

+ Tác giả Đào Duy Anh đã từng nói: "Lịch sử là thầy học của con người". Qua câu nói này, ta có thể thấy được tầm quan trọng của lịch sử và những nhân vật lịch sử đối với cuộc sống của mỗi con người.

+ Nhờ có sự ảnh hưởng của những nhân vật lịch sử, tác giả Đào Duy Anh đã trở thành một nhà sử học, nhà văn hóa lớn của Việt Nam. Ông đã dành cả cuộc đời mình để nghiên cứu và truyền bá lịch sử, văn hóa dân tộc đến với các thế hệ sau.

+ Tác phẩm "Bước vào đời" của Đào Duy Anh là một minh chứng cho sức ảnh hưởng to lớn của những nhân vật lịch sử đối với cá nhân tác giả. Trong tác phẩm này, tác giả đã kể lại những kỷ niệm đẹp đẽ của mình về những lần gặp gỡ các nhân vật lịch sử nổi tiếng, và những bài học quý giá mà ông đã học được từ họ.

Sức ảnh hưởng của những nhân vật lịch sử là vô cùng to lớn. Họ là những tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo, là nguồn động lực để chúng ta học tập, rèn luyện và phấn đấu xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

Sau khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Đoạn trích kể về sự kiện gì? Tác giả đã kể câu chuyện từ điểm nhìn nào? Nêu ý nghĩa của việc lựa chọn điểm nhìn đó.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, vận dụng khả năng tổng hợp nội dung để tóm tắt văn bản. Hiểu rõ khái niệm về “điểm nhìn” để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

Phân tích sự kiện, điểm nhìn và ý nghĩa trong đoạn trích "Bước vào đời"

-Sự kiện được kể trong đoạn trích:

+ Đoạn trích "Bước vào đời" trích trong tác phẩm "Nhớ nghĩ chiều hôm" của Đào Duy Anh kể về sự kiện tác giả gặp gỡ cụ Phan Bội Châu lần đầu tiên vào một buổi trưa cuối năm tại Đồng Hới. Đây là một sự kiện quan trọng đã để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn tác giả và có ảnh hưởng lớn đến khuynh hướng tư tưởng của ông sau này.

-Điểm nhìn của tác giả:

+ Tác giả kể câu chuyện từ điểm nhìn của "tôi", tức là chính bản thân tác giả. Đây là điểm nhìn ngôi thứ nhất, giúp người đọc nhìn nhận sự kiện qua lăng kính của tác giả, cảm nhận được những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu.

-Ý nghĩa của việc lựa chọn điểm nhìn:

+ Tăng tính chân thực: Giúp người đọc cảm nhận được sự chân thực, sinh động của câu chuyện như thể chính mình đang được chứng kiến sự kiện diễn ra.

+ Gây ấn tượng mạnh mẽ: Khiến người đọc đồng cảm với tác giả, hiểu được những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu.

+ Làm nổi bật hình ảnh cụ Phan Bội Châu: Qua con mắt của tác giả, cụ Phan Bội Châu hiện lên như một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm, một con người giản dị và gần gũi.

+ Thể hiện sự tôn kính của tác giả: Việc sử dụng ngôi thứ nhất thể hiện sự tôn kính của tác giả đối với cụ Phan Bội Châu, một bậc tiền bối đáng kính trong phong trào yêu nước chống Pháp.

+ Nhờ có sự lựa chọn điểm nhìn hợp lý, tác giả Đào Duy Anh đã thành công trong việc kể lại một cách sinh động và hấp dẫn câu chuyện về lần gặp gỡ đầu tiên với cụ Phan Bội Châu. Qua đó, tác giả không chỉ thể hiện lòng kính trọng đối với cụ Phan Bội Châu mà còn truyền tải đến người đọc thông điệp về tầm quan trọng của lịch sử và những giá trị đạo đức cao quý.

Sau khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tính phi hư cấu của hồi kí đã được thể hiện như thế nào trong văn bản?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết đặc biệt là chi tiết hư cấu có trong văn bản – chú ý các từ ngữ xây dựng nên chi tiết đó.

Lời giải chi tiết:

*Tính phi hư cấu của hồi ký "Bước vào đời" được thể hiện qua các yếu tố sau:

-Nội dung chân thực, chính xác:

+Tác giả kể lại một sự kiện có thật đã xảy ra trong cuộc đời mình, đó là lần đầu tiên gặp gỡ cụ Phan Bội Châu tại Đồng Hới vào một buổi trưa cuối năm.

+Những chi tiết về thời gian, địa điểm, nhân vật và sự kiện trong câu chuyện đều được miêu tả một cách cụ thể, rõ ràng, có căn cứ xác thực.

+Tác giả không hư cấu hóa hay thêm thắt những chi tiết hoang đường, viễn tưởng vào câu chuyện.

- Sử dụng ngôn ngữ khoa học, logic:

+Tác giả sử dụng ngôn ngữ khoa học, logic để trình bày sự kiện một cách khách quan, trung thực.

+Ông không sử dụng những từ ngữ hoa mỹ, bóng bẩy hay những biện pháp tu từ để tô vẽ cho câu chuyện thêm ly kỳ, hấp dẫn.

+Lời văn của tác giả giản dị, dễ hiểu, phù hợp với nội dung và mục đích của thể loại hồi ký.

- Thể hiện quan điểm cá nhân một cách rõ ràng:

+Mặc dù là một tác phẩm phi hư cấu, nhưng "Bước vào đời" vẫn thể hiện rõ quan điểm cá nhân của tác giả.

+Tác giả bày tỏ sự ngưỡng mộ, kính trọng đối với cụ Phan Bội Châu - một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm.

+Đồng thời, tác giả cũng thể hiện niềm tự hào về bản thân khi được gặp gỡ và trò chuyện với cụ Phan Bội Châu.

-Có giá trị lịch sử và văn hóa:

+"Bước vào đời" không chỉ là một câu chuyện cá nhân của tác giả mà còn có giá trị lịch sử và văn hóa.

+Tác phẩm cung cấp cho người đọc những thông tin quý giá về cuộc đời và sự nghiệp của cụ Phan Bội Châu, một nhân vật lịch sử quan trọng của Việt Nam đầu thế kỷ XX.

+Đồng thời, tác phẩm cũng góp phần phản ánh bức tranh xã hội Việt Nam thời bấy giờ.

+Nhờ có sự kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố trên, tác giả Đào Duy Anh đã thành công trong việc thể hiện tính phi hư cấu của hồi ký "Bước vào đời". Tác phẩm không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật mà còn có giá trị về mặt lịch sử và văn hóa, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc.

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Trong đoạn trích, nhân vật “tôi” đã thể hiện hoài bão “bước vào đời” như thế nào? Điều gì đã thôi thúc tác giả hành động vì hoài bão đó?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các chi tiết được khắc họa trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

*Hoài bão "Bước vào đời" của nhân vật "tôi" được thể hiện qua những chi tiết sau:

-Mong muốn được tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước: Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, "tôi" nhận thức được tầm quan trọng của việc học tập và rèn luyện để trở thành một người có ích cho xã hội. "Tôi" mong muốn được tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước, góp phần giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp.

-Ham muốn được khám phá thế giới: "Tôi" khao khát được đi đây đi đó, được trải nghiệm những điều mới mẻ, được học hỏi những nền văn hóa khác nhau. "Tôi" tin rằng những điều này sẽ giúp "tôi" trưởng thành hơn và có thêm nhiều kiến thức để phục vụ đất nước.

-Mong muốn được sống một cuộc đời ý nghĩa: “Tôi” không muốn sống một cuộc đời tầm thường, vô vị. “Tôi” muốn được cống hiến sức mình cho những điều tốt đẹp, để lại dấu ấn trên cuộc đời.

*Điều gì đã thôi thúc tác giả hành động vì hoài bão đó?

-Sự ảnh hưởng của cụ Phan Bội Châu: Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, "tôi" được truyền cảm hứng bởi lòng yêu nước nồng nàn và ý chí kiên cường của cụ. "Tôi" nhận thức được trách nhiệm của mình đối với thế hệ trẻ và quyết tâm thực hiện hoài bão "bước vào đời".

-Lòng yêu nước: "Tôi" mang trong mình lòng yêu nước nồng nàn, luôn mong muốn được góp phần giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp.

-Niềm tin vào bản thân: "Tôi" tin tưởng vào khả năng của mình và tin rằng "tôi" có thể đạt được những điều mình mong muốn.

-Nhờ có hoài bão "Bước vào đời" và những động lực thôi thúc hành động mạnh mẽ, nhân vật "tôi" đã không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện và phấn đấu để đạt được những thành tựu to lớn trong cuộc sống. "Tôi" đã trở thành một nhà văn, nhà báo nổi tiếng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

-Đoạn trích "Bước vào đời" là một lời nhắn nhủ quý giá của tác giả Đào Duy Anh đối với thế hệ trẻ. Chúng ta cần học tập và rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Đoạn trích cho thấy những gì đang diễn ra trong đời sống chính trị - xã hội Việt Nam và cách sống của tầng lớp tri thức lúc bấy giờ.

Phương pháp giải:

Vận dụng khả năng tổng hợp và đọc hiểu văn bản để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

*Bức tranh đời sống chính trị - xã hội Việt Nam:

- Đất nước đang trong ách đô hộ của thực dân Pháp: 

+Tác giả miêu tả "những cảnh lầm than, thống khổ" của nhân dân ta dưới ách đô hộ của thực dân Pháp.

+"Tôi" cảm thấy "rất đau lòng" khi chứng kiến cảnh nước mất nhà tan, đồng bào phải chịu nhiều khổ cực.

- Sự trỗi dậy của phong trào yêu nước: 

+Tác giả nhắc đến "những phong trào yêu nước sôi nổi" của nhân dân ta.

+"Tôi" tin tưởng rằng "sẽ có ngày đất nước ta được độc lập, tự do".

- Sự suy thoái của chế độ phong kiến: 

+Tác giả nhận thức được "sự bất lực" của triều đình nhà Nguyễn trước ách xâm lược của thực dân Pháp.

+"Tôi" cảm thấy "phẫn uất" trước sự hèn nhát, bạc nhược của tầng lớp thống trị.

*Cách sống của tầng lớp tri thức:

-Tìm kiếm con đường cứu nước: 

+Tác giả cho biết "nhiều thanh niên trí thức" đã "tìm kiếm con đường cứu nước".

+"Tôi" cũng "tham gia vào các hoạt động yêu nước" để góp phần giải phóng dân tộc.

-Coi trọng tri thức: 

+Tác giả cho rằng "tri thức là sức mạnh".

+"Tôi" ý thức được tầm quan trọng của việc học tập và rèn luyện để trở thành một người có ích cho xã hội.

- Sống giản dị, thanh cao: 

+Tác giả miêu tả cuộc sống của cụ Phan Bội Châu - một đại biểu tiêu biểu cho tầng lớp tri thức lúc bấy giờ - "rất giản dị".

+Cụ Phan Bội Châu "sống thanh cao, lẫm liệt", không màng danh lợi, chỉ lo cho vận mệnh của đất nước.

-Như vậy, đoạn trích "Bước vào đời" đã khắc họa một cách sinh động bức tranh đời sống chính trị - xã hội Việt Nam và cách sống của tầng lớp tri thức lúc bấy giờ. Qua đó, tác giả thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Những nhân vật lịch sử nào được nhắc đến trong đoạn trích? Sức ảnh hưởng của các nhân vật ấy đối với những thanh niên giàu tinh thần dân tộc thời đó được thể hiện như thế nào?

Phương pháp giải:

Vận dụng khả năng tổng hợp và đọc hiểu văn bản để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

Nhân vật lịch sử được nhắc đến trong đoạn trích "Bước vào đời" là cụ Phan Bội Châu.

-Sức ảnh hưởng của cụ Phan Bội Châu đối với những thanh niên giàu tinh thần dân tộc thời đó được thể hiện như sau:

+ Cụ Phan Bội Châu là một nhà yêu nước vĩ đại, một nhà nho uyên thâm, một nhà thơ lỗi lạc. 

+ Cụ Phan Bội Châu đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

+ Cụ Phan Bội Châu đã sáng lập phong trào Duy Tân, khởi xướng phong trào Đông du, góp phần quan trọng vào việc thức tỉnh tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

+ Cụ Phan Bội Châu là tấm gương sáng về lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm và ý chí kiên cường. 

+ Cụ Phan Bội Châu đã chịu nhiều hy sinh, gian khổ trong cuộc đấu tranh chống Pháp, nhưng không bao giờ khuất phục trước kẻ thù.

+ Cụ Phan Bội Châu là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ thanh niên Việt Nam noi theo.

+ Cụ Phan Bội Châu đã truyền cho những thanh niên giàu tinh thần dân tộc lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc. 

-Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, "tôi" "nhận thức được trách nhiệm của mình đối với thế hệ trẻ" và quyết tâm "thực hiện hoài bão 'bước vào đời'".

+"Tôi" tin tưởng rằng "sẽ có ngày đất nước ta được độc lập, tự do" và "dân tộc ta sẽ sánh vai với các cường quốc năm châu".

-Nhờ có sự ảnh hưởng của cụ Phan Bội Châu và những nhân vật lịch sử khác, nhiều thanh niên Việt Nam thời đó đã hăng hái tham gia vào phong trào yêu nước, góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.

-Đoạn trích "Bước vào đời" là một lời nhắn nhủ quý giá của tác giả Đào Duy Anh đối với thế hệ trẻ. Chúng ta cần học tập và rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chỉ ra một số yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản và phân tích vai trò của chúng trong việc tái hiện kí ức về một giai đoạn đã qua của cuộc đời tác giả.

Phương pháp giải:

Vận dụng khả năng tổng hợp và đọc hiểu văn bản, vận dụng khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

*Yếu tố miêu tả:

- Miêu tả cảnh vật: 

+Tác giả miêu tả "bức tranh thiên nhiên hùng vĩ" của núi non, sông nước.

+"Tôi" cảm thấy "rất ấn tượng" trước vẻ đẹp của thiên nhiên.

+Cảnh vật thiên nhiên như hòa quyện với tâm trạng của "tôi", thể hiện sự háo hức, mong chờ của "tôi" trước khi "bước vào đời".

- Miêu tả con người: 

+Tác giả miêu tả "hình ảnh cụ Phan Bội Châu" - một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm.

+Cụ Phan Bội Châu được miêu tả "với mái tóc bạc phơ", "khuôn mặt hiền từ", "đôi mắt sáng ngời".

+Hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên một cách sống động, gần gũi, thể hiện sự kính trọng của tác giả đối với vị tiền bối.

-Miêu tả tâm trạng: 

+Tác giả miêu tả tâm trạng của "tôi" trước khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu: "lòng xao xuyến", "bồi hồi", "háo hức".

+Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, "tôi" cảm thấy "rất xúc động", "nhận thức được trách nhiệm của mình đối với thế hệ trẻ".

+Tâm trạng của "tôi" được miêu tả một cách chân thực, sinh động, thể hiện sự biến đổi nội tâm của "tôi" sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu.

* Yếu tố biểu cảm:

-Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh: 

+Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh để thể hiện cảm xúc của "tôi".

+Ví dụ: "lòng xao xuyến như sóng", "bồi hồi như chim về tổ", "háo hức như ngựa non trổ giái".

+Ngôn ngữ giàu hình ảnh giúp cho đoạn văn trở nên sinh động, hấp dẫn và truyền cảm.

- Sử dụng các câu cảm thán: 

+Tác giả sử dụng các câu cảm thán để thể hiện sự ngưỡng mộ, kính trọng đối với cụ Phan Bội Châu.

+Ví dụ: "Sao mà cụ già ấy lại vĩ đại đến thế!", "Giá như tôi có được một phần nhỏ chí khí của cụ!".

+Các câu cảm thán giúp cho đoạn văn trở nên sôi nổi, thể hiện trực tiếp cảm xúc của tác giả.

- Sử dụng giọng văn trữ tình: 

+Giọng văn của tác giả nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện sự bồi hồi, xúc động khi nhớ về kỷ niệm cũ.

+Giọng văn trữ tình giúp cho đoạn văn trở nên da diết, lắng đọng, gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

-Vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm:

+ Giúp tái hiện một cách sinh động và chân thực kí ức về một giai đoạn đã qua của cuộc đời tác giả. 

+Nhờ có các yếu tố miêu tả và biểu cảm, người đọc như được sống lại cùng với tác giả, được cảm nhận những cảm xúc của tác giả khi nhớ về kỷ niệm cũ.

+ Thể hiện tình cảm của tác giả đối với cụ Phan Bội Châu và đối với quê hương, đất nước. 

-Qua những lời miêu tả và biểu cảm, tác giả đã thể hiện lòng kính trọng, ngưỡng mộ đối với cụ Phan Bội Châu - một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm.

-Đồng thời, tác giả cũng thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

-Gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc và khiến họ suy ngẫm về cuộc đời. 

+Đoạn trích "Bước vào đời" là một lời nhắn nhủ quý giá của tác giả Đào Duy Anh đối với thế hệ trẻ.

+Chúng ta cần học tập và rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

Sau khi đọc 7

Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Qua đoạn trích, bạn rút ra bài học gì về sự lựa chọn hướng đi khi đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời.

Phương pháp giải:

Vận dụng khả năng tự nhìn nhận, tự liên hệ bản thân để thực hiện yêu cầu đề bài.

Lời giải chi tiết:

Đoạn trích "Bước vào đời" trích trong tác phẩm "Nhớ nghĩ chiều hôm" của Đào Duy Anh đã để lại cho người đọc nhiều bài học quý giá, đặc biệt là bài học về sự lựa chọn hướng đi khi đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời.

-Bài học về lòng yêu nước và ý chí kiên cường:

+ Đoạn trích đã thể hiện rõ ràng lòng yêu nước nồng nàn của tác giả. Khi chứng kiến cảnh nước mất nhà tan, đồng bào phải chịu nhiều khổ cực, tác giả đã "rất đau lòng" và "phẫn uất" trước sự hèn nhát, bạc nhược của tầng lớp thống trị.

+ Chính lòng yêu nước nồng nàn đã thôi thúc tác giả "tìm kiếm con đường cứu nước". Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, tác giả "nhận thức được trách nhiệm của mình đối với thế hệ trẻ" và quyết tâm "thực hiện hoài bão 'bước vào đời'".

+ Câu chuyện của tác giả là một lời nhắc nhở đối với thế hệ trẻ về tầm quan trọng của lòng yêu nước. Chúng ta cần học tập và rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

-Bài học về tầm quan trọng của việc học tập và rèn luyện:

+ Đoạn trích cho thấy tác giả là một người ham học hỏi, luôn mong muốn được "học hỏi những điều mới mẻ, được học tập những nền văn hóa khác nhau".

+ Tác giả nhận thức được rằng "tri thức là sức mạnh", "cần phải học tập và rèn luyện để trở thành một người có ích cho xã hội".

+ Chính nhờ sự học tập và rèn luyện không ngừng, tác giả đã trở thành một nhà văn, nhà báo nổi tiếng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước.

+ Bài học của tác giả là lời khuyên quý giá cho thế hệ trẻ. Chúng ta cần phải trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng để trở thành những người có ích cho xã hội.

-Bài học về sự dũng cảm và quyết tâm:

+ Đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, "tôi" cảm thấy "lo lắng, bồi hồi". Tuy nhiên, "tôi" không hề chùn bước mà quyết tâm "bước vào đời", "thực hiện hoài bão của mình".

+ Chính sự dũng cảm và quyết tâm này đã giúp "tôi" vượt qua mọi khó khăn, thử thách và đạt được thành công trong cuộc sống.

+ Bài học của tác giả là lời động viên đối với thế hệ trẻ. Chúng ta cần phải dũng cảm đối mặt với khó khăn, thử thách và không ngừng nỗ lực để đạt được mục tiêu của mình.

-Bài học về tầm quan trọng của việc gặp gỡ những tấm gương tốt:

+ Gặp gỡ cụ Phan Bội Châu là một sự kiện quan trọng trong cuộc đời tác giả. Cụ Phan Bội Châu đã truyền cho tác giả lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

+ Bài học của tác giả cho thấy tầm quan trọng của việc gặp gỡ những tấm gương tốt. Những tấm gương tốt sẽ giúp chúng ta học hỏi được nhiều điều hay, lẽ phải và có thêm động lực để phấn đấu trong cuộc sống.

Kết nối đọc - viết

Trả lời Câu hỏi Kết nối đọc - viết trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Từ nội dung văn bản Bước vào đời và những trải nghiệm cá nhân, bạn hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về chủ đề: khát vọng của tuổi trẻ hôm nay. 

Phương pháp giải:

Dựa vào phần phân tích ở trên

Dựa và trải nghiệm cá nhân

Lời giải chi tiết:

Đọc "Bước vào đời", lòng tôi bồi hồi xúc động trước khát vọng mãnh liệt của tác giả khi bước vào ngưỡng cửa cuộc đời. Khát vọng ấy cũng là khát vọng chung của tuổi trẻ hôm nay. Tuổi trẻ hôm nay sống trong thời đại mới, đầy ắp cơ hội và thách thức. Chúng ta được thừa hưởng những thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến, được học tập và giáo dục trong môi trường hiện đại. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách như gánh nặng học tập, vấn đề việc làm, và cả những cám dỗ của xã hội. Chính vì vậy, khát vọng của tuổi trẻ hôm nay là khát vọng được học tập, được rèn luyện, được cống hiến sức mình cho xã hội. Chúng ta mong muốn được trau dồi kiến thức, kỹ năng để trở thành những người có ích cho đất nước. Chúng ta mong muốn được tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, góp phần xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, văn minh. Khát vọng của tuổi trẻ hôm nay là khát vọng được sống một cuộc đời ý nghĩa, được tự do, độc lập và hạnh phúc. Chúng ta mong muốn được sống trong một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Chúng ta mong muốn được cống hiến sức mình để xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước và cho thế hệ mai sau. Khát vọng của tuổi trẻ hôm nay là ngọn lửa cháy bỏng trong trái tim mỗi người. Nó là động lực thúc đẩy chúng ta học tập, rèn luyện và phấn đấu. Nó là niềm tin giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Hãy để khát vọng của tuổi trẻ hôm nay dẫn lối chúng ta đến với những thành công và góp phần xây dựng một Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh.