Soạn bài Nói và nghe: Trình bày về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học SGK Ngữ văn 12 tập 1 Kết nối tri thức

Đề bài

Trả lời Câu hỏi Thực hành nói và nghe trang 122 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Trình bày về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học

Lời giải chi tiết

Xin chào thầy cô và các bạn, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau thảo luận vấn đề liên quan đến việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học. Đây là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên giá trị của một tác phẩm nghệ thuật.

Văn học là một lĩnh vực nghệ thuật đặc biệt, nơi các tác giả sử dụng ngôn ngữ để thể hiện tư tưởng, tình cảm và quan niệm của mình về thế giới. Trong quá trình sáng tác, các tác giả không chỉ dựa vào vốn sống và cảm xúc của bản thân mà còn vay mượn những yếu tố từ các tác phẩm khác. Tuy nhiên, vay mượn không đồng nghĩa với sao chép. Để tạo nên tác phẩm độc đáo và mang dấu ấn riêng, các tác giả cần cải biến những yếu tố vay mượn và sáng tạo trên nền tảng đó. Vay mượn là việc tiếp nhận những yếu tố từ các tác phẩm khác như cốt truyện, nhân vật, chi tiết, mô típ, hình ảnh, ngôn ngữ... Mục đích của vay mượn là để làm phong phú thêm nội dung và hình thức tác phẩm, tạo sự liên kết với các tác phẩm khác, góp phần thể hiện quan điểm, tư tưởng của tác giả. Ví dụ, Truyện Kiều của Nguyễn Du vay mượn từ Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, Hamlet của Shakespeare được nhiều nhà văn Việt Nam chuyển thể sang sân khấu.

Tuy nhiên, vay mượn chỉ là bước đầu tiên trong quá trình sáng tác. Để tạo nên tác phẩm độc đáo, các tác giả cần cải biến những yếu tố vay mượn để phù hợp với mục đích sáng tạo của mình. Cải biến có thể thể hiện qua việc thay đổi cốt truyện, nhân vật, chi tiết, mô típ...; sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh sáng tạo, độc đáo. Ví dụ, Nguyễn Du đã cải biến nhiều chi tiết trong Kim Vân Kiều truyện để tạo nên Truyện Kiều với nội dung và ý nghĩa mới, Shakespeare đã thay đổi nhiều chi tiết trong vở Hamlet để phù hợp với văn hóa và bối cảnh xã hội của nước Anh. Sáng tạo là yếu tố quan trọng nhất, thể hiện bản sắc riêng của tác giả. Sáng tạo là khả năng kết hợp hài hòa giữa vay mượn và cải biến, đồng thời thể hiện tư tưởng, quan điểm, tình cảm của tác giả qua tác phẩm. Ví dụ, Truyện Kiều là một sáng tạo độc đáo của Nguyễn Du, thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc và tài năng nghệ thuật bậc thầy của ông, Hamlet là một sáng tạo của Shakespeare, thể hiện những suy tư về cuộc đời, về con người.

Vay mượn, cải biến và sáng tạo có mối quan hệ mật thiết, hỗ trợ lẫn nhau. Vay mượn là nền tảng để cải biến và sáng tạo. Cải biến là cầu nối giữa vay mượn và sáng tạo. Sáng tạo là yếu tố quyết định giá trị của tác phẩm. Việc sử dụng hợp lý các yếu tố vay mượn, cải biến và sáng tạo góp phần tạo nên giá trị của tác phẩm. Khi vay mượn, cần ghi rõ nguồn gốc để thể hiện sự tôn trọng đối với tác giả và tác phẩm gốc. Cải biến và sáng tạo là yếu tố thể hiện bản sắc riêng của tác giả.

Hiểu được tầm quan trọng của vay mượn, cải biến và sáng tạo giúp chúng ta đánh giá cao giá trị của tác phẩm văn học, đồng thời sáng tạo hiệu quả trong các lĩnh vực khác nhau.