Soạn bài Thực hành đọc: Sách thay đổi lịch sử loài người SGK Ngữ văn 12 tập 2 Kết nối tri thức

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 88 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tóm tắt các ý chính, ý phụ, các chi tiết trong văn bản

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các luận điểm được tác giả sử dụng

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Sách đóng vai trò quan trọng trong việc định hình xã hội, ảnh hưởng đến niềm tin, giá trị và cách nhìn nhận thế giới của chúng ta. Chúng là chất xúc tác cho các cuộc cách mạng, khơi dậy những khám phá khoa học và truyền cảm hứng cho vô số cá nhân.

- Trải qua lịch sử, nhiều cuốn sách đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong hành trình của nhân loại. Những tác phẩm này đã thách thức nhận thức của chúng ta, khơi dậy trí tưởng tượng và thúc đẩy chúng ta tiến bộ. Chúng là kho tàng tri thức, cầu nối cho các ý tưởng và là chất xúc tác cho sự thay đổi.

- Mặc dù khó có thể xác định chính xác một cuốn sách nào đó đã thay đổi hoàn toàn tiến trình lịch sử loài người, nhưng có rất nhiều cuốn sách đã chắc chắn mang lại ảnh hưởng sâu sắc. Những tác phẩm này đã vượt qua ranh giới thời gian và văn hóa, thu hút độc giả qua nhiều thế hệ và định hình ý thức tập thể của chúng ta.

- Từ những chuyên luận khoa học đột phá đặt nền móng cho sự hiểu biết hiện đại đến những tuyên ngôn chính trị mang tính cách mạng khơi dậy các phong trào xã hội, sách đã trở thành công cụ mạnh mẽ để biến đổi. Chúng đã thách thức các chuẩn mực đã được thiết lập, đặt câu hỏi về quyền lực và ủng hộ một thế giới công bằng và bình đẳng hơn.

- Văn học, dưới nhiều hình thức phong phú, cũng đóng vai trò then chốt trong việc định hình nhận thức của chúng ta về thế giới và bản thân. Tiểu thuyết, thơ và vở kịch đã khám phá chiều sâu cảm xúc của con người, đi sâu vào sự phức tạp của các mối quan hệ và phản ánh những chủ đề phổ quát về tình yêu, mất mát và điều kiện con người.

- Kết luận: Sách đã tác động sâu sắc đến lịch sử loài người, đóng vai trò là phương tiện truyền tải tri thức, chất xúc tác cho sự thay đổi và phản chiếu những trải nghiệm tập thể của chúng ta. Chúng đã làm phong phú thêm sự hiểu biết của chúng ta về thế giới, truyền cảm hứng cho sự sáng tạo và thúc đẩy nguyện vọng của chúng ta. Khi chúng ta tiếp tục khám phá lĩnh vực văn học rộng lớn, chúng ta có thể mong đợi rằng sách sẽ tiếp tục định hình cuộc sống của chúng ta và ảnh hưởng đến tiến trình của nền văn minh nhân loại.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 88 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý đến quan điểm của tác giả về vai trò của sách đối với lịch sử loài người và những dữ liệu lịch sử được sử dụng để làm sáng tỏ quan điểm đó. 

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức Ngữ văn và khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài

Lời giải chi tiết:

Cách 1

*Sách đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc lưu giữ, truyền tải và phát triển tri thức của nhân loại, từ đó tác động mạnh mẽ đến lịch sử loài người. Dưới đây là một số khía cạnh tiêu biểu:

*Kho tàng tri thức:

-Sách là nơi lưu giữ tri thức, kinh nghiệm và thành tựu của các thế hệ trước, giúp con người hiểu biết về quá khứ, hiện tại và tương lai.

- Thông qua sách, con người có thể tiếp cận kho tàng tri thức khổng lồ về khoa học, kỹ thuật, văn học, nghệ thuật, lịch sử, triết học,... từ đó mở rộng tầm nhìn, trau dồi tư duy và bồi dưỡng tâm hồn.

- Một số ví dụ điển hình: 

+Bách khoa toàn thư: Hệ thống tri thức tổng hợp về mọi lĩnh vực, cung cấp cho con người bức tranh toàn cảnh về thế giới.

+Sách khoa học: Ghi chép các khám phá, phát minh khoa học, thúc đẩy sự tiến bộ của nhân loại.

+Sách văn học: Phản ánh hiện thực xã hội, đời sống con người, bồi dưỡng tâm hồn và khơi gợi cảm xúc.

- Cầu nối giao thoa:

+ Sách là cầu nối giao thoa giữa các nền văn hóa, giúp con người kết nối, học hỏi và hiểu biết lẫn nhau.

+Thông qua sách, con người có thể tiếp cận các nền văn hóa khác nhau, từ đó mở rộng tầm nhìn, bồi dưỡng lòng khoan dung và tinh thần hợp tác.

- Một số ví dụ điển hình: 

+Sách dịch thuật: Giới thiệu các tác phẩm văn học, khoa học,... từ các quốc gia khác nhau, giúp con người hiểu biết về văn hóa thế giới.

+Sách lịch sử: Ghi chép các sự kiện lịch sử của các quốc gia, dân tộc, giúp con người hiểu rõ hơn về quá khứ và mối quan hệ giữa các quốc gia.

- Công cụ giáo dục:

+Sách là công cụ giáo dục quan trọng, giúp con người học tập, trau dồi kiến thức và kỹ năng.

+Thông qua sách, con người có thể tiếp cận các bài giảng, tài liệu học tập một cách dễ dàng và hiệu quả.

- Một số ví dụ điển hình: 

+Sách giáo khoa: Cung cấp kiến thức cơ bản cho học sinh ở các cấp học khác nhau.

+Sách tham khảo: Cung cấp kiến thức chuyên sâu cho học sinh, sinh viên và những người nghiên cứu.

-Nguồn cảm hứng sáng tạo:

+Sách là nguồn cảm hứng sáng tạo cho các nhà văn, nhà thơ, nhà khoa học,...

+Thông qua sách, con người có thể học hỏi từ những ý tưởng, sáng tạo của người khác, từ đó khơi dậy nguồn cảm hứng và sáng tạo cho bản thân.

- Một số ví dụ điển hình: 

+Sách văn học: Truyền cảm hứng cho các nhà văn sáng tác những tác phẩm mới.

+Sách khoa học: Truyền cảm hứng cho các nhà khoa học thực hiện những nghiên cứu mới.

- Công cụ tuyên truyền:

+Sách có thể được sử dụng như công cụ tuyên truyền, phổ biến tư tưởng, chính sách và định hướng dư luận.

-Một số ví dụ điển hình: 

+Sách chính trị: Tuyên truyền tư tưởng, chính sách của các đảng phái, tổ chức chính trị.

+Sách tôn giáo: Tuyên truyền giáo lý, niềm tin của các tôn giáo.

*Dữ liệu lịch sử làm sáng tỏ quan điểm:

-Sự phát triển của sách: 

+Sách xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại, dưới dạng chữ viết trên đá, da thú, tre, giấy,...

+Qua thời gian, sách phát triển đa dạng về hình thức và nội dung, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người.

+Sự phát minh ra máy in vào thế kỷ 15 là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử sách, giúp phổ biến tri thức đến với mọi người một cách rộng rãi hơn.

- Tác động của sách: 

+Sách đã đóng vai trò quan trọng trong các sự kiện lịch sử quan trọng như: 

Cách mạng Pháp: Sách báo, tài liệu cách mạng góp phần truyền bá tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái, thúc đẩy phong trào cách mạng.

Phong trào giải phóng dân tộc: Sách báo, tài liệu 

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 88 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Tra cứu, giải thích nghĩa của các thuật ngữ được sử dụng trong văn bản.

Phương pháp giải:

Sử dụng công nghệ thông tin để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

*Giải thích các thuật ngữ:

- Truyền thống:

+Định nghĩa: Truyền thống là những tập quán, phong tục, giá trị, niềm tin và cách ứng xử được lưu truyền qua nhiều thế hệ trong một cộng đồng hay xã hội.

+Đặc điểm: 

Mang tính lâu đời, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Có giá trị tinh thần và văn hóa quan trọng.

Góp phần duy trì bản sắc riêng của cộng đồng hay xã hội.

+Ví dụ: 

Lễ Tết cổ truyền của Việt Nam.

Nghệ thuật tuồng chèo của Việt Nam.

Tôn giáo, tín ngưỡng của các dân tộc.

- Hiện đại:

+Định nghĩa: Hiện đại là những gì thuộc về thời đại hiện nay, có tính chất mới mẻ, tiên tiến so với quá khứ.

+Đặc điểm: 

Mang tính cập nhật, phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội.

Ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào đời sống.

Có tính đổi mới, sáng tạo.

+Ví dụ: 

Công nghệ thông tin.

Khoa học vũ trụ.

Các phương tiện truyền thông hiện đại.

- Chẩn đoán:

+Định nghĩa: Chẩn đoán là quá trình xác định nguyên nhân, bản chất và tên gọi của bệnh.

+Mục đích: 

Giúp xác định bệnh chính xác để có phương án điều trị phù hợp.

Hạn chế sai sót trong điều trị.

- Phương pháp: 

+Khám lâm sàng: Hỏi bệnh, khám tổng quát, khám bộ phận.

+Cận lâm sàng: Xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết,...

-Ví dụ: 

Chẩn đoán bệnh tim mạch bằng siêu âm tim.

Chẩn đoán bệnh ung thư bằng sinh thiết khối u.

- Phẫu thuật:

+Định nghĩa: Phẫu thuật là một thủ thuật y tế sử dụng dao, kéo và các dụng cụ khác để cắt, rạch, hoặc sửa chữa một bộ phận nào đó trong cơ thể.

+Mục đích: 

Cứu chữa bệnh, chấn thương.

Cấy ghép nội tạng.

Thẩm mỹ.

+Phân loại: 

Phẫu thuật ngoại khoa: Cắt bỏ khối u, sửa chữa gãy xương,...

Phẫu thuật nội khoa: Phẫu thuật tim, phẫu thuật dạ dày,...

Phẫu thuật thần kinh: Phẫu thuật não bộ, cột sống,...

+Ví dụ: 

Phẫu thuật cắt ruột thừa.

Phẫu thuật thay khớp hông.

- Thị hiếu đọc:

+Định nghĩa: Thị hiếu đọc là sở thích, khuynh hướng lựa chọn và tiếp nhận sách báo, tài liệu của mỗi cá nhân hoặc cộng đồng.

+Yếu tố ảnh hưởng: 

Tuổi tác, giới tính, trình độ học vấn.

Nghề nghiệp, môi trường sống.

Ảnh hưởng của gia đình, xã hội.

+Phân loại: 

Thị hiếu đọc theo loại sách: Văn học, khoa học kỹ thuật, lịch sử,...

Thị hiếu đọc theo đối tượng: Trẻ em, thanh thiếu niên, người lớn tuổi,...

+Ví dụ: 

Thanh thiếu niên thường thích đọc sách trinh thám, khoa học viễn tưởng.

Người lớn tuổi thường thích đọc sách về lịch sử, văn học.

* Công nghiệp:

-Định nghĩa: Công nghiệp là ngành sản xuất hàng hóa dựa trên sự kết hợp của lao động con người, máy móc và khoa học kỹ thuật.

-Phân loại: 

+Công nghiệp nặng: Sản xuất các mặt hàng cơ bản như thép, xi măng, hóa chất,...

+Công nghiệp nhẹ: Sản xuất các mặt hàng tiêu dùng như dệt may, da giày, thực phẩm,...

+Công nghiệp chế biến: Chế biến nguyên liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh.

-Vai trò: 

+Góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

+Tạo ra việc làm cho người lao động.

+Nâng cao đời sống vật chất của người dân.

-Ví dụ: 

+Công nghiệp ô tô.

+Công nghiệp điện tử.

+Công nghiệp thực phẩm.

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Sách thay đổi lịch sử loài người (Vũ Đức Liêm)