Soạn bài Trên những chặng đường hành quân SGK Ngữ văn 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Nội dung chính

Trước khi đọc

Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 108 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Vì sao tuổi thanh xuân được xem là tuổi đẹp nhất trong cuộc đời mỗi con người?

Phương pháp giải:

Liên hệ bản thân để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Tuổi thanh xuân là thời gian của sự trẻ trung và nhiệt huyết, hơn nữa nó còn là bệ phóng cho tương lai. Khi ta sống những năm tháng thanh xuân, ta đang xây dựng nền tảng cho cuộc đời. Tại đây, mỗi cá nhân tự chuẩn bị hành trang, định hướng và viết tiếp câu chuyện riêng của cuộc đời mình.

Trong khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 109 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Những chi tiết này thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của tác giả?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Cảm giác tự hào, vui sướng xen lẫn xao xuyến khôn nguôi khi đến tuổi nhập ngũ, được khoác lên mình bộ quân phục xanh màu lá, trên đầu đội mũ có hình ngôi sao. Bên cạnh đó, tác giả hiểu được trách nhiệm của mình hơn đối với gia đình, người mình yêu thương, đồng độ và cao cả hơn là dân tộc Việt Nam.

Trong khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 109 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Qua đoạn văn này, bạn hình dung thế nào về bối cảnh của cuộc hành quân?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Cuộc hành quân đi đến Nghi Lộc - Nghệ An, đây là nơi trải qua cuộc chiến tranh khốc liệt với những trận ném bom của giặc. Trong bối cảnh cuộc hành quân, người con trai ấy gặp được những con người khác nhau.

Sau khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 110 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nêu những đặc điểm của thể loại nhật kí được thể hiện trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Những sự kiện được ghi chép hằng ngày, cẩn thận

- Có đánh số ngày, tháng, năm 

- Có địa điểm cụ thể

- Yếu tố phi hư cấu

Sau khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 110 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nêu tên và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn văn sau:

“Buổi gác đầu tiên là đêm trăng sáng, là bài thơ, là một trang nhật kí… Sung sướng và hãnh diện biết bao, ơi xóm làng yêu quý, ngủ yên, ngủ yên, có anh bộ đội thức canh trời. Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương, nhắm ngủ ngon lành… Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc. Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín…”

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

So sánh:

- Tác dụng: Tạo ra hình ảnh sắc nét, gợi tả chi tiết.

Liệt kê

- Tác dụng: nhấn mạnh cảm xúc của người lính trong đêm gác đầu tiên, tăng tính biểu cảm nhằm thể hiện rõ cảm xúc vui sướng, tự hào của người lính

Điệp từ “ngủ yên"

- Tác dụng: thể hiện sự trân trọng của người lính với sự bình yên của đất nước

- Nhân hoá: mái nhà "ngủ"

- Tác dụng: Gán tính cách, hành động của con người cho các vật thể vô tri, làm chúng trở nên gần gũi và sống động.

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Liệt kê một số chi tiết có tính xác thực trong nhật kí ngày 10/4/1972 (địa danh, con người, thời gian, sự kiện…) và cho biết tác dụng của chúng.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- “... cả cái địa chỉ của cô Kim Loan treo trên góc tường, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Vinh cũng nói được phần nào những đặc điểm ấy.”

- “D3 tập trung nghe tin chiến thắng của miền Nam, ta đã chiếm hoàn toàn cảng Cửa Việt - và cùng Đồng bằng sông Cửu Long đang ào ào khí thế nổi dậy của hàng chục vạn đồng bào."

- “...có ngày bắn rơi 10 máy bay, có hai chiếc B.52…”

- “Báo cho những người thân của chúng tôi rằng, chúng tôi đã xa Hà Nội lúc ấy là 12 giờ trưa 9.4.72”

→ Tác dụng: làm tăng tính xác thực, gần gũi, thân thuộc với bạn đọc

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Theo bạn, văn bản trên có sử dụng yếu tố hư cấu hay không? Nếu có, hãy nêu ví dụ, nếu không, cho biết vì sao.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Văn bản trên không sử dụng yếu tố hư cấu bởi tất cả các sự kiện đều có thật trong đời sống, có thể kiểm chứng. Các sự kiện được kể gắn với dòng hồi tưởng của người viết: quyết định tham gia quân ngũ → ngày chia tay bạn bè để lên đường vào chiến trường → cảm xúc khi vào quân ngũ → những trải nghiệm khi hành quân → khoảnh khắc hiện tại. 

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

+ Xúc động bồi hồi khi nhớ về ngày chia tay bạn bè lên đường tham gia kháng chiến 

+ Hạnh phúc, tự hào khi nhìn bộ quân phục màu xanh với ngôi sao trên mũ. 

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Bạn có nhận xét gì về cái “tôi" của tác giả nhật kí qua văn bản?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, chia sẻ những trải nghiệm, cảm xúc của bản thân, đem lại sự gần gũi, thân thuộc với bạn đọc. Cái “tôi" của tác giả kể một cách khách quan những sự kiện lịch sử diễn ra song bên cạnh đó cũng xen lẫn những cảm xúc của tác giả. 

Bài đọc

>> Xem chi tiết: Văn bản Trên những chặng đường hành quân…(Nguyễn Văn Thạc)