Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 42 SGK Ngữ văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 42 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nói mỉa trong các trường hợp sau:

a. - Thế sao bác cũng chủ trương cải cách trong báo của bác?

- Là vì tôi cũng như bác giai. Phụ nữ nghĩa là vợ con chị em người khác, chứ không phải vợ con chị em của tôi. Gia đình tôi thì cứ phải theo cổ, không được có hạng đàn bà ăn mặc tân thời nay khiêu vũ, mai chợ phiên, rồi về nhà chửi lại mẹ chồng bằng những lí thuyết bình quyền với giải phóng!

Ông nhà báo nói một cách quả quyết như những nhà văn sĩ cấp tiến làm cho nhà mĩ thuật cũng hăng hái nói tiếp:

- Đối với tôi ấy à?... Đàn bà cứ nhốt trong buồng. Mợ đã hiểu ra chưa?

(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ)

b. A-mê-li-a rất tán thành cuộc hôn nhân của anh trai, đúng như tính tình khôn ngoan của một thiếu nữ trẻ tuổi như cô ta.

(Uy-li-am Thác-co-rây, Hội chợ phù hoa)

c. Mỗi khi xuống nhà ăn cơm, cô lại khoác tay Giô đi, như là một điều dĩ nhiên; cô đã ngồi cạnh Giô trên chiếc xe riêng mui trần của anh ta (Giô thật là một con hươu đầu đàn lẫm liệt, vì anh ta ngồi rất bình thản trên xe tự điều khiển lấy đôi ngựa xám của mình).

(Uy-li-am Thác-co-rây, Hội chợ phù hoa)

d. Tri phủ Xuân Trường được mấy niên,

Nhờ trời hạt ấy cũng bình yên.

Chữ "thôi" chữ "cứu" không phê đến,

Ông chỉ quen phê một chữ "tiền"!

(Trần Tế Xương, Bõn tri phủ Xuân Trường)

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức tiếng Việt đã học để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

a. Biện pháp tu từ nói mỉa được sử dụng trong đoạn trích để thể hiện sự căm phẫn và châm biếm đối với quan điểm bảo thủ và cổ hủ của nhân vật. Bằng cách sử dụng tu từ nói mỉa, tác giả tạo ra một tác dụng từ mỉa tưởng rất mạnh mẽ.

b. Biện pháp tu từ nói mỉa ở đây giúp tạo ra sự đối nghịch giữa lời nói và ý định thực sự của người nói, đồng thời ám chỉ sự tự mãn và cảm giác tự cao của A-mê-li-a (thiếu nữ trẻ tuổi thường không khôn ngoan) trong việc tán thành cuộc hôn nhân. Nó cũng thể hiện sự phỏng đoán hoặc chê bai về tính chất thực sự của A-mê-li-a và quan điểm mâu thuẫn về tính tình của cô.

c. “Cô lại khoác tay Giô, như một điều dĩ nhiên": sự mỉa mai về tính cách của Rê-béc-ca

Biện pháp tu từ nói mỉa qua cụm từ "Giô thật là một con hươu đầu đàn lẫm liệt" tạo ra hình ảnh hài hước nhưng cũng mỉa mai về tính cách của Giô. Bằng cách so sánh Giô với "một con hươu đầu đàn lẫm liệt", câu văn ám chỉ rằng Giô có tính cách ngạo mạn, tự phụ và đôi khi thiếu sự nhạy cảm và quan tâm đến người khác.

d. Biện pháp tu từ nói mỉa qua cụm từ "chỉ quen phê" đã làm nổi bật một thói quen, một sở trường, một niềm đam mê lớn của "quan phụ mẫu" này. Việc quan, mọi công văn giấy tờ, ông phủ chỉ làm qua loa, chiếu lệ, thậm chí không ngó ngàng đến, "không phê đến" một chữ "thôi", một chữ "cứu" nào.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 43 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nghịch ngữ trong các trường hợp sau: 

a. Thôi! Tôi đã nhất định... nói có vong hồn ông Đoan với ông Phán nhà tôi chứng giám cho, tôi đã nhất định thủ tiết với hai ông! 

(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ) 

b. Tôi xin chịu một hình phạt êm đềm: Đôi môi tôi như hai kẻ hành hương rụt rè xin sẵn sàng xóa vết bàn tay thô bạo kia bằng một cái hôn trìu mến. 

(Sếch-xpia (Shakespeare), Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Romeo and Juliet))

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức tiếng Việt đã học để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

a. “Thủ tiết": nghĩa là người đàn bà góa giữ tiết hạnh với người chồng đã chết, không tái giá, tức là trong cuộc đời chỉ có một chồng thôi. Nhưng bà Phó Đoan thì đã lấy hai chồng rồi. 

b. Hình phạt - êm đềm, đôi môi như kẻ hành hương - cái hôn trìu mến: Thể hiện nguyện vọng của người nói

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 43 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Trong hai trường hợp sử dụng biện pháp tu từ nghịch ngữ ở bài tập 2, trường hợp nào là nói mỉa? Dựa vào đâu bạn nhận định như vậy?

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức tiếng Việt đã học để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Trường hợp a là nói mỉa, dựa vào cụm “thủ tiết với hai ông chồng". 

Vũ Trọng Phụng phơi bày bản chất bà Phó Đoan lẳng lơ, đa dâm bằng cách để bà ta hồn nhiên thủ tiết với ... hai ông chồng.

Từ đọc đến viết

Trả lời Câu hỏi Từ đọc đến viết SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) về sự khác biệt giữa tiểu thuyết và truyện ngắn

Phương pháp giải:

Dựa vào những kiến thức đã học và tìm kiếm thông tin trong sách, báo, internet,...

Lời giải chi tiết:

Tiểu thuyết và truyện ngắn đều là hai dạng văn chương viết với mục đích kể chuyện và gửi thông điệp tới độc giả, tuy nhiên, chúng có những sự khác biệt quan trọng. Truyện ngắn thường có độ dài ngắn, tập trung vào một sự kiện, một cảm xúc hay một ý tưởng cụ thể. Bởi vì độ ngắn, truyện ngắn thường có tác động mạnh mẽ và sâu sắc đối với độc giả chỉ trong một vài trang văn. Truyện ngắn thường có cốt truyện đơn giản, thường tập trung vào một tình huống cụ thể và không có quá nhiều sự phức tạp trong việc phát triển nhân vật hay cốt truyện. Ngược lại, tiểu thuyết thường có độ dài dài hơn, cho phép tác giả phát triển cốt truyện và nhân vật một cách chi tiết hơn. Tiểu thuyết thường miêu tả rõ ràng về nhân vật, tình tiết, và cốt truyện phức tạp hơn nhiều so với truyện ngắn. Thông qua độ dài và chi tiết, tiểu thuyết thường tập trung vào việc phát triển nhân vật và cốt truyện một cách toàn diện hơn.