Soạn bài Tự đánh giá trang 105 SGK Ngữ văn 12 tập 1 Cánh diều

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 107 SGK Văn 12 Cánh diều

Thông tin nào dưới đây không phải đặc điểm của thể loại văn bản trên?

A. Ghi chép hàng ngày về cuộc sống và suy nghĩ của nhân vật

B. Bộc lộ suy nghĩ, thái độ và đánh giá của nhân vật

C. Cốt truyện hoàn toàn hư cấu, tưởng tượng

D. Dùng lời độc thoại nhưng ngầm đối thoại với người khác?

Phương pháp giải:

Đọc lại đặc điểm của thể loại nhật kí 

Lời giải chi tiết:

C. Cốt truyện hoàn toàn hư cấu, tưởng tượng

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 107 SGK Văn 12 Cánh diều

Văn bản Một lít nước mắt ( trích) cho biết hoàn cảnh của nhân vật A-ya như thế nào?

A. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên đau khổ, tuyệt vọng 

B. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nhưng vẫn lạc quan, hy vọng

C. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên không tiếp tục học nữa

D. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên suy nghĩ tiêu cực 

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản trích Một lít nước mắt. 

Lời giải chi tiết:

B. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nhưng vẫn lạc quan, hy vọng

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 107 SGK Văn 12 Cánh diều

Dòng nào sau đây thể hiện thái độ tích cực của nhân vật A-ya đối với cuộc sống?

A. Khi gặp người quen, mình còn chẳng kịp nói lời chào

B. Lúc nào mình cũng cúi gằm mặt xuống

C. Mình phải hít thở và tiếp tục sống

D. Mình cảm giác có ai đó sau lưng

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản trích Một lít nước mắt.

Lời giải chi tiết:

C. Mình phải hít thở và tiếp tục sống

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 107 SGK Văn 12 Cánh diều

Phương án nào dưới đây cho thấy tác giả đã sử dụng thủ pháp miêu tả?

A. Mùa xuân rồi cũng đã qua đi, những cánh hoa bay lả tả lọt qua cửa xe hơi

B. Suốt một năm được nghĩ đến người khác khiến mình cảm thấy thật có ích

C. Khi thức dậy vào buổi sáng, mình thấy đáng sợ hơn buổi tối

D. Mình giờ đã trở thành một đứa chẳng thể làm gì ngoài khóc lóc 

Phương pháp giải:

Xem lại đặc điểm của thủ pháp miêu tả và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

A. Mùa xuân rồi cũng đã qua đi, những cánh hoa bay lả tả lọt qua cửa xe hơi

Câu 5

Trả lời Câu hỏi 5 trang 107 SGK Văn 12 Cánh diều

Câu văn nào dưới đây cho biết sự việc “ vừa mới xảy ra” đối với nhân vật?

A. Một năm trước đây, mình vẫn có thể đứng, nói chuyện và cười.

B. Đến một ngày nào đó, không chừng mình sẽ phải nằm bẹp giường.

C. Sáng nay, mình bị ngã, cằm đập xuống đất

D. Đây là năm cuối mình còn được trải nghiệm cuộc sống ở kí túc xá.

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản trích Một lít nước mắt. 

Lời giải chi tiết:

C. Sáng nay, mình bị ngã, cằm đập xuống đất

Câu 6

Trả lời Câu hỏi 6 trang 108 SGK Văn 12 Cánh diều

Tính phi hư cấu của văn bản trên được thể hiện ở những yếu tố nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Đọc lại kiến thức về tính phi hư cấu

Lời giải chi tiết:

- Tính phi hư cấu được thể hiện ở những sự kiện có thực ( về thời gian, địa điểm, …) mà người viết đã trực tiếp tham gia và chứng kiến. Trong đoạn trích Một lít nước mắt, yếu tố phi hư cấu được thể hiện:

+ Một lít nước mắt là nhật kí của Ki-tô A-ya,một nữ sinh người Nhật Bản mắc bệnh nan y. Là những dòng nhật kí bộc bạch về tâm trạng của A-ya trong quá trình điều trị bệnh ở bệnh viện. Căn bệnh bại não làm cô mất dần tiếng nói, khả năng tự điều khiển cơ thể nhưng dường như không thể làm mất đi sự lạc quan, nâng niu cuộc sống của cô → Dựa trên những sự kiện có thật mà chính người viết đã tham gia 

+ Thể hiện từng cung bậc cảm xúc đau khổ, tuyệt vọng tới lạc quan, hy vọng với cuộc sống của nhân vật A-ya trong nhật kí  qua lời độc thoại với chính bản thân mình hay lời đối thoại với mẹ…

Câu 7

Trả lời Câu hỏi 7 trang 108 SGK Văn 12 Cánh diều

Phân tích tác dụng của sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong phần (2) của đoạn trích Một lít nước mắt

Phương pháp giải:

Đọc lại phần 2 của văn bản trích 

Lời giải chi tiết:

Trong phần hai của đoạn trích Một lít nước mắt kể lại tâm trạng, cảm xúc của Aya khi cô không thể đi lại được do căn bệnh bại não. Đây là trích đoạn vô cùng xúc động được xây dựng bằng việc kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật:

- Thủ pháp trần thuật: Kể lại cuộc đối thoại của A-ya với mẹ khi A-ya biết mình không thể đi lại được do căn bệnh bại não. Dưới ngôi kể thứ nhất, do A-ya kể lại đã khiến độc giả càng cảm nhận sâu sắc những cảm xúc của cô gái cũng như nghị lực sống đầy mạnh mẽ của cô.

- Thủ pháp miêu tả: Xuất hiện trong các câu văn

+“Mình thì đang biết đi bỗng chuyển sang bò, giờ gần như cả ngày, cứ như mình bị thoái hóa vậy”

+“ Mình bò đến bên nhà vệ sinh cách đó ba mét, hành lang lạnh cóng”

+“… mẹ chẳng nói gì, nước mắt nghẹn ngào rơi xuống sàn nhà”

+“ Đầu gối mẹ ướt nước mắt của mình, còn mái tóc mình thì ướt nước mắt của mẹ”

+“ Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí..” 

  →Việc sử dụng biện pháp miêu tả càng khắc họa đậm nét tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng của mẹ và Aya trong tình huống đầy trớ trêu này. Dù đau khổ tuyệt vọng nhưng Aya vẫn chưa bao giờ từ bỏ, cô vẫn luôn lạc quan, mong muốn với nghị lực sống mạnh mẽ. 

Câu 8

Trả lời Câu hỏi 8 trang 108 SGK Văn 12 Cánh diều

Dẫn ra một số câu văn cho thấy sự đau khổ, cô đơn nhưng không tuyệt vọng của nhân vật A-ya

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích và tìm các chi tiết thể hiện cảm xúc nhân vật A-ya

Lời giải chi tiết:

Một số câu văn thể hiện sự đau khổ, cô đơn nhưng không tuyệt vọng của nhân vật A-ya:

+ “ Nhưng ít ra mình vẫn sống”

+ “Mình phải hít thở và tiếp tục sống, bởi mình không thể chết, chẳng có cách nào khác”

+ “ Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí..” 

+ “ Để cải thiện cái sự xấu xí đóm mỗi khi nhìn vào gương mình lại nhe răng cười toe toét, dẫu lúc đó chẳng có chuyện gì vui mình cũng cười.”

Câu 9

Trả lời Câu hỏi 9 trang 108 SGK Văn 12 Cánh diều

Chi tiết nào trong đoạn trích Một lít nước mắt để lại ấn tượng với em? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ tác phẩm và tìm ra chi tiết ấn tượng với bản thân mình

Lời giải chi tiết:

Trong đoạn trích Một lít nước mắt, chi tiết để lại ấn tượng với em là hình ảnh cô gái A-ya dù phải chống chọi với căn bệnh nan y nhưng cô vẫn lạc quan, vẫn tin tưởng với cuộc sống được thể hiện qua chi tiết: “Mình phải hít thở và tiếp tục sống, bởi mình không thể chết, chẳng có cách nào khác. Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí..” Có lẽ căn bệnh quái ác không buông tha cho A-ya, nó biến thể xác trở thành nhà ngục cho linh hồn và vĩnh viễn khép lại cuộc đời tươi đẹp với biết bao điều tuyệt vời. Thế nhưng, cô gái ấy vẫn luôn mong mỏi sự sống, đã can đảm lựa chọn đương đầu với số phần. Chính sức sống mạnh mẽ ấy đã mang đến động lực cho A-ya để tiếp tục chặng đường đầy khó khăn ấy. 

Câu 10

Trả lời Câu hỏi 10 trang 108 SGK Văn 12 Cánh diều

Thái độ A-ya khi đối mặt với căn bệnh nan y gợi cho em suy nghĩ gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của em?

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn trích và trả lời câu hỏi 

Lời giải chi tiết:

- Thái độ A-ya khi đối mặt với căn bệnh nan y khiến em vô cùng xúc động, cảm phục, ngưỡng mộ với cô gái đầy nghị lực ấy. Kito Aya chưa từng muốn buông xuôi, cô luôn hy vọng về một cuộc sống như trước đây, được khỏe mạnh và tự do làm mọi điều mình thích. Dù căn bệnh quái ác ấy đã lấy đi khả năng vận động của cô nhưng không thể lấy đi vẻ đẹp đầy lạc quan, tích cực luôn hướng tới cuộc sống của cô thiếu nữ A-ya này. 

- Qua câu chuyện của A-ya đã truyền tải thông điệp ý nghĩa với cuộc sống của bản thân mỗi người độc giả: hãy trân trọng cuộc sống hiện tại mình đang có và luôn nỗ lực hướng tới cuộc sống vì chúng ta vẫn còn rất may mắn hơn so với rất nhiều người khác.