Bài 2. Một số oxit quan trọng

Phương pháp giải một số dạng bài tập về một số oxit quan trọng

Phương pháp giải một số dạng bài tập về một số oxit quan trọng đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Dạng 1

Bài tập lý thuyết về một số oxit quan trọng:

* Một số lưu ý cần nhớ

Tên chất

Canxi oxit (CaO)

Lưu huỳnh đioxit (SO₂)

Phân loại

Oxit bazo

Oxit axit

Tính chất hóa học

Tác dụng với nước tạo thành dung dịch kiềm

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

Tác dụng với axit tạo thành muối và nước

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Tác dụng với dd kiềm tạo thành muối và nước

CaCO₃ → CaO + CO₂

Tác dụng với oxit axit => muối mới

CaO + CO₂→CaCO₃

Tác dụng với oxit bazo => muối mới

BaO + SO₂ → BaSO₃

Ứng dụng

- Phần lớn được dùng trong công nghiệp luyện kim, nguyên liệu cho công nghiệp hóa học

- Dùng để làm khô nhiều chất

- Phần lớn dùng để sản xuất H₂SO₄

- Tẩy trắng bột gỗ trong sản xuất giấy, đường

- Làm chất diệt nấm mốc

Điều chế

Điều chế CaO từ đá vôi:

CaCO₃ → CaO + CO₂

Cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ + H₂O

(Được thu bằng phương pháp đẩy không khí)

* Một số ví dụ điển hình:
Ví dụ 1: Oxit vừa tan trong nước vừa hút ẩm là:

A. SO₂

B. CaO

C. Fe₂O₃

D. Al₂O₃

Hướng dẫn giải chi tiết:

CaO là một oxit vừa tan trong nước và có khả năng hút ẩm.

Đáp án B

Ví dụ 2: Cặp chất nào sau đây có thể dùng để điều chế SO₂ trong phòng thí nghiệm?

A. Al và H₂SO₄ loãng.

B. NaOH và dung dịch HCl.

C. Na₂SO₄ và dung dịch HCl.

D. Na₂SO₃ và dung dịch HCl

Hướng dẫn giải chi tiết:

Để điều chế khí SO₂ ta cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh

Na₂SO₃ + 2HCl → 2NaCl + SO₂↑ + H₂O

Đáp án D

Ví dụ 3: Dẫn hỗn hợp khí gồm CO₂, CO, SO₂ lội qua dung dịch nước vôi trong (dư), khí thoát ra là:

A. CO

B. CO₂

C. CO₂, CO

D. Không có khí nào thoát ra

Hướng dẫn giải chi tiết:

Dung dịch nước vôi trong là Ca(OH)₂ là dung dịch bazơ

=> Oxit axit có thể tác dụng với dung dịch bazơ, đó là CO₂ và SO₂ và 2 khí này bị hấp thụ trong dung dịch

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

CO không tác dụng vì CO là oxit trung tính.

=> Khí thoát ra là CO

Đáp án A

Dạng 2

Oxit axit (SO₂ , CO₂) tác dụng với dung dịch kiềm (NaOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂)

* Một số lưu ý cần nhớ:

* Phản ứng của SO₂ khi tác dụng với dung dịch NaOH:

SO₂ + NaOH → NaHSO₃ (1)

1 1

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃+ H₂O (2)

1 2

Ta xét giá trị T = n OH (có trong dung dịch kiềm) : n SO₂

- Nếu T ≤ 1 => Chỉ có phản ứng (1) diễn ra => Sản phẩm sinh ra chỉ có muối NaHSO₃ và có thể có SO₂ dư

- Nếu T ≥ 2 => Chỉ có phản ứng (2) diễn ra => Sản phẩm sinh ra chỉ có muối Na₂SO₃ và có thể có NaOH dư

- Nếu 1 < T < 2 => Cả phản ứng (1), (2) đều diễn ra => Sản phẩm sinh ra có cả 2 muối NaHSO₃, Na₂SO₃.

* Bài toán CO2/SO2 tác dụng với dung dịch Ca(OH)2, Ba(OH)2

2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂(1)

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O (2)

Ta lại xét tỉ lệ : T = n OH (có trong dung dịch kiềm) : n SO₂

- Nếu T ≤ 1 => Chỉ có phản ứng (1) diễn ra => Sản phẩm sinh ra chỉ có muối Ca(HCO₃)₂ và có thể có CO₂ dư

- Nếu T ≥ 2 => Chỉ có phản ứng (2) diễn ra => Sản phẩm sinh ra chỉ có muối CaCO₃và có thể có Ca(OH)₂ dư

- Nếu 1 < T < 2 => Cả phản ứng (1), (2) đều diễn ra => Sản phẩm sinh ra có cả 2 muối Ca(HCO₃)₂, CaCO₃.

* Một số ví dụ điển hình:

Ví dụ 1: Dẫn 1,12 lít khí SO₂ (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M. Khối lượng của muối thu được sau phản ứng là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{S{O_2}}} = 0,05{\text{ }}mol;{\text{ }}{n_{Ca{{\left( {OH} \right)}_2}}} = 0,07{\text{ }}mol\)

Ta thấy 1 mol Ca(OH)₂ có chứa 2 mol OH

=> 0,07 mol Ca(OH)₂ có chứa 0,14 mol OH

Ta có tỉ lệ: n OH : n SO₂ = 0,14 : 0,05 > 2

=> Sản phẩm sau phản ứng chỉ có muối CaSO₃ và Ca(OH)₂ dư

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

0,05 → 0,05 → 0,05

=> m_CaSO3 = 0,05.120 = 6 gam

Ví dụ 2: Dẫn 448 ml CO₂ (đktc) sục vào bình chứa 100 ml dung dịch KOH 0,25M. Khối lượng hai muối tạo thành là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{C{O_2}}} = 0,02\,\,mol;\,\,{n_{KOH}} = 0,025\,\,mol\)

Xét tỉ lệ: \(1 < \frac{{{n_{KOH}}}}{{{n_{C{O_2}}}}} = \frac{{0,025}}{{0,02}} = 1,25 < 2\) => phản ứng tạo 2 muối K₂CO₃ (x mol) và KHCO₃ (y mol)

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

x ← 2x ← x

CO₂ + KOH → KHCO₃

y ← y ← y

Theo PT ta có: \(\sum {{n_{C{O_2}}}} = x + y = 0,02\,\,(1)\)

∑n_KOH = 2x + y = 0,025 (2)

Từ (1) và (2) => x = 0,005 mol; y = 0,015 mol

\( = > {m_{{K_2}C{O_3}}} = 0,005.138 = 0,69\,\,gam;\,\,\,{m_{KHC{O_3}}} = 0,015.100 = 1,5\,\,gam\)

Ví dụ 3: Cho 4,48 lít CO₂ (đktc) đi qua 190,48ml dung dịch NaOH 2% có khối lượng riêng là 1,05g/ml. Khối lượng muối tạo thành là

Hướng dẫn giải chi tiết:

n_CO2= 0,2 mol;

+) Áp dụng công thức: m_dd= D.V = 1,05.190,48 = 200 gam

=> m_NaOH = 200.2% = 4 gam => n_NaOH = 0,1 mol

Xét tỉ lệ: \(\frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{C{O_2}}}}} = 0,5 < 1\) => phản ứng chỉ tạo muối NaHCO₃

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

0,1 ← 0,1 → 0,1

=> m_NaHCO3= 0,1.84 = 8,4 gam

Loigiaihay.com

Bình luận

Chia sẻ

Bình chọn:

4.5 trên 13 phiếu

Bài tiếp theo

Lý thuyết Một số oxit quan trọng.
Tính chất hóa học
Bài 1 trang 9 SGK Hóa học 9
Bằng phương pháp hóa học nào
Bài 2 trang 9 SGK Hóa học 9
Hãy nhận biết từng chất trong
Bài 3 trang 9 SGK Hóa học 9
200ml dung dịch HCl
Bài 4 trang 9 SGK Hóa học 9
Biết 2,24 lít khí
Bài 1 trang 11 SGK Hóa học 9
Viết phương trình hóa học cho mỗi chuyển đổi sau:
Bài 2 trang 11 SGK Hóa học 9
Giải bài 2 trang 11 SGK Hóa học 9. Hãy nhận biết từng chất
Bài 3 trang 11 SGK Hóa học 9
Giải bài 3 trang 11 SGK Hóa học 9. Có những khí ẩm
Bài 4 trang 11 SGK Hóa học 9
Giải bài 4 trang 11 SGK Hóa học 9. Có những chất khí sau: CO2, H2, O2, SO2, N2. Hãy cho biết chất nào có tính chất sau:
Bài 5 trang 11 SGK Hóa học 9
Giải bài 5 trang 11 SGK Hóa học 9. Khí lưu huỳnh đioxit
Bài 6 trang 11 SGK Hóa học 9
Dẫn 112 ml khí SO2 (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)2 có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.