Quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về vật chất, ý thức và mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

Vật chất

Vật chất với tư cách là phạm trù triết học đã có lịch sử phát triển trên 2.500 nãm. Ngay từ thời cổ đại, xung quanh phạm trù vật chất đã diễn ra cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.

Xem chi tiết

Ý thức

Theo quan điểm duy vật biện chứng, ý thức có nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội. Nguồn gốc tự nhiên của ý thức

Xem chi tiết

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức

Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là mối quan hệ biện chứng. Trong mối quan hệ này, vật chất có trước, ý thức có sau, vật chất là nguồn gốc của ý thức, quyết định ý thức, song ý thức không hoàn toàn thụ động mà nó có thể tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.

Xem chi tiết

Ý thức phương pháp luận

Trên cơ sở quan điểm về bản chất vật chất của thế giới, bản chất năng động, sáng tạo của ý thức và mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, chủ nghĩa duy vật biện chứng xây dựng nên nguyên tắc phương pháp luận cơ bản, chung nhất đối với hoạt động nhận thức và thực tiễn của con người.

Xem chi tiết

Lý thuyết: Chủ nghĩa duy vật biện chứng

Bằng việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học trên nền tảng thế giới quan duy vật và phương pháp biện chứng, chủ nghĩa duy vật của chủ nghĩa Mác-Lênin là chủ nghĩa duy vật biện chứng. Đây là hình thức phát triển cao nhất của chủ nghĩa duy vật, là hạt nhân lý luận của thế giới quan khoa học.

Xem chi tiết

Triết học là gì? vấn đề cơ bản lớn của triết học là vấn đề nào? Vị trí của vấn đề đó đối với sự phân định các trường phái triết học chính trong lịch sử?

- Triết học là hệ thống quan điểm lý luận chung nhất của con người về thế giới; về tự nhiên xã hội và tư duy; về vị trí, vai trò của con người trong thế giới đó.

Xem lời giải

Chủ nghĩa duy vật là gì? Nó có những hình thức - trình độ phát triển nào? Vì sao nói chủ nghĩa duy vật biện chứng do C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập là hình thức - trình độ phát triển cao nhất của chủ nghĩa duy vật trong lịch sử?

- Chủ nghĩa duy vật là một trong những trường phái triết học lớn trong lịch sử, bao gồm trong đó toàn bộ các học thuyết triết học được xây dựng trên lập trường duy vật trong việc giải quyết vấn để cơ bản của triết học

Xem chi tiết

Phạm trù (khái niệm) “vật chất” giữ vai trò gì đối với chủ nghĩa duy vật? Các nhà triết học duy vật trước Mác đã có quan niệm thế nào về “vật chất”? Nêu ưu điểm và hạn chế lịch sử của những quan niệm đó?

- Phạm trù “vật chất" giữ vai trò là phạm trù cơ bản và nền tảng của chủ nghĩa duy vật (nói chung) và chủ nghĩa duy vật biện chứng (nói riêng).

Xem lời giải

Phát biểu định nghĩa của V.I. Lênin về vật chất. Hãy phân tích nội dung cơ bản và ý nghĩa của định nghĩa đó?

- Quan niệm về vật chất của chủ nghĩa duy vật biện chứng được thể hiện tập trung, cô đọng ở định nghĩa về vật chất do V.I. Lênin viết trong tác phẩm “Sáng kiến vĩ đại”:

Xem lời giải

Hãy trình bày các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất và không gian, thời gian của vật chất?

- Các nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về vận động của vật chất + Khái niệm vận động: Theo Ph. Ăngghen: “Vận động, hiểu theo nghĩa chung nhất, tức được hiểu là một phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, thì bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy”.

Xem lời giải

Hãy trình bày khái quát nội dung cơ bản của quan niệm duy vật biện chứng về tính thống nhất vật chất của thế giới?

Theo quan điểm duy vật biện chứng, bản chất của thế giới là vật chất, thế giới thống nhất ở tính vật chất của nó. Quan điểm đó bao hàm những nội dung cơ bản sau

Xem lời giải

Hãy trình bày khái quát quan điểm duy vật biện chứng về nguồn gốc của ý thức?

Theo quan điểm duy vật biện chứng, ý thức có nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội. - Nguồn gốc tự nhiên của ý thức Các yếu tố tạo thành nguồn gốc tự nhiên của ý thức là bộ óc con người và hoạt động của nó cùng mối quan hệ giữa con người với thế giới khách quan

Xem lời giải

Hãy trình bày khái quát quan điểm duy vật biện chứng về bản chất của ý thức? Theo quan điểm đó, ý thức có “tự vận động” không?

- Nhận định khái quát về bản chất của ý thức Theo quan điểm duy vật biện chứng: ý thức là “hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan” (V.I. Lênin); là “cái vật chất được di chuyển vào bộ óc con người và được cải biến đi ở trong đó” (C. Mác).

Xem lời giải

Hãy trình bày khái quát quan điểm duy vật biện chứng về kết cấu của ý thức? Theo quan điểm đó, tri thức đóng vai trò gì trong đời sống tinh thần của con người và trong hoạt động thực tiễn của con người?

- Trình bày khái quát kết cấu của ý thức Ý thức có kết cấu cực kỳ phức tạp. Có nhiều ngành khoa học, nhiều cách tiếp cận nghiên cứu về kết cấu của ý thức. Mỗi cách tiếp cận phân tích kết cấu của ý thức đều góp phần làm sáng tỏ các yếu tố cấu thành ý thức của con người

Xem lời giải

Quan điểm duy vật biện chứng đối với vấn đề về mối quan hệ giữa vật chất và ý thức? Quan điểm đó có gì khác biệt cơ bản với quan điểm duy tâm và quan điểm duy vật siêu hình về vấn đề này?

- Theo quan điểm duy vật biện chứng: vật chất và ý thức tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau thông qua hoạt động thực tiễn của con người; trong mối quan hệ đó, vật chất giữ vai trò quyết định đối với ý thức.

Xem lời giải

Từ quan điểm duy vật biện chứng về vật chất, ý thức, mối quan hệ giữa vật chất và ý thức rút ra ý nghĩa phương pháp luận cơ bản?

Khái quát nội dung ý nghĩa phương pháp luận: Trên cơ sở quan điểm về bản chất vật chất của thế giới, bản chất năng động, sáng tạo của ý thức và mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, chủ nghĩa duy vật biện chứng xây dựng nguyên tắc phương pháp luận cơ bản, chung nhất, phổ biến đối với mọi hoạt động nhận thức và thực tiễn.

Xem lời giải