Công cuộc cải cách ở Trung Quốc và đổi mới ở Việt Nam cũng như ở một số nước xã hội chủ nghĩa khác đã diễn ra như thế nào và đã đạt được những thành công nào trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội?

-      Công cuộc cải cách ở Trung Quốc và đổi mới ở Việt Nam đã diễn ra như thế nào?

Trong khi chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, các nước xã hội chủ nghĩa còn lại tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải cách, đổi mới một cách toàn diện, ở đó chế độ xã hội chủ nghĩa ở những nước này không chỉ đứng vững mà còn tiếp tục được đổi mới và phát triển. Trong đó, Trung Quốc và Việt Nam là hai nước đã tiến hành công cuộc cải cách, đổi mới tương đối thành công nhất. Trên cơ sở vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể, mỗi nước đã tìm ra con đường đi lên chủ nghĩa xã hội trong điều kiện lịch sử mới. Tuy Trung Quốc và Việt Nam có những sự khác biệt nhất định trên nhiều hương diện, nhưng công cuộc cải cách, mở cửa ở Trung Quốc và công cuộc đổi mới ở Việt Nam có những nét tương đồng sau đây:

+ Đã từ bỏ mô hình kinh tế kế hoạch tập trung chuyển sang kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa (Trung Quốc) hoặc theo kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Với những đặc trưng: đa dạng hoá hình thức sở hữu, trong đó quôsc hữu giữ vai trò chủ thể (Trung Quốc), hoặc là công hữu là nền tảng (Việt Nam), kinh tế nhà nước là chủ đạo; sở hữu cổ phần được xem là hình thức chủ yếu của chế độ công hữu (Trung Quốc), hoặc doanh nghiệp cổ phần trở thành hình thức tổ chức kinh tế phổ biến (Việt Nam): đa dạng hoá hình thức phân phối, xem trọng phân phối theo lao động, đảm bảo quyền kinh doanh bình đẳng cho mọi loại hình doanh nghiệp không phân biệt đối xử; giá cả, tỷ giá, lãi suất do thị trường xác định có sự điều tiết của Nhà nước; phát triển đồng bộ các loại thị trường từ hàng hoá đến dịch vụ, thị trường chứng khoán; thực hiện các chương trình phúc lợi xã hội rộng lớn, xoá đói giảm nghèo, giữ gìn môi trường, V.V..

+ Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo hướng xây dựng hệ thống luật pháp ngày càng tương đồng với hệ thống luật pháp hiện đại, đặc biệt là phù hợp với những cam kết quốc tế, giảm dần sự can thiệp vi mô, sự can thiệp vào hoạt dộng kinh doanh của các doanh nghiệp, gia tăng quản lý vĩ mô, gia tăng sự phân quyển cho các địa phương: thực hiện chế độ dân chủ nói chung, đặc biệt là ở các cơ sở theo hướng công khai, minh bạch, gia tăng sự giám sát của các cấp, của công luận, của Quốc hội, của Hội đồng nhân dân các cấp, của các tổ chức xã hội, tinh giản bộ máy và biên chế, V.V..

+ Xây dựng các tổ chức xã hội phi chính phủ đa dạng gồm các hội nghề nghiệp, văn hoá, tôn giáo, xã hội.... các tổ chức này ngày càng có vai trò to lớn trong các lĩnh vực mà Nhà nước không với tay tối, như Từ thiện, cứu trợ người nghèo. V.V..

+ Hội nhập quốc tế sâu rộng, tham gia vào hầu hết các tổ chức quốc tế, các tổ chức khu vực, đặc biệt là đã gia nhập WTO, trở thành những quốc gia tích cực trong hội nhập khu vực ASEAN, Đông Á.

+ Đảm bảo sự cầm quyền và lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước trên tất cả các mặt. Sự lãnh đạo và cầm quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc, của Đảng Cộng sản Việt Nam đã và đang được đổi mới theo hướng khoa học, dân chủ và hiệu quả hơn, phù hợp với điều kiện cụ thể của Trung Quốc và Việt Nam.

-    Công cuộc cải cách ở Trung Quốc, đổi mới ở Việt Nam, cũng như ở một số nước xã hội chủ nghĩa khác đã đạt được những thành công nào?

+ Tổng kết gần 30 năm cải cách mở cửa của Trung Quốc (1978 - 2007), Đại hội XVII Đảng Cộng sản Trung Quốc (tháng 10-2007) đã khẳng định: “Cuộc đại cải cách, đại mở cửa chưa từng diễn ra trong lịch sử đã huy động tính tích cực của hàng trăm triệu người khắp các địa phương, làm cho nước ta thực hiện thành công bước ngoặt lịch sử vĩ đại từ thể chế kinh tế kế hoạch hóa tập trung cao độ sang kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa tràn đầy sức sống, từ đóng cửa, hé cửa đến mở cửa toàn diện... Thực tế chứng minh một cách hùng hồn rằng, cải cách, mở cửa là sự lựa chọn then chốt của vận mệnh Trung Quốc đương đại, là con đường tất yếu phát triển chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, thực hiện chấn hưng dân tộc Trung Hoa vĩ đại; chỉ có chủ nghĩa xã hội mới cứu được Trung Quốc, phát triển dược chủ nghĩa xã hội và phát triển được chủ nghĩa Mác”.

+ Tổng kết 20 năm đổi mới của Việt Nam (1986 - 2006). Đại hội X của Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 4-2006) đã khẳng định: "Để đi lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta phải phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc làm nền tảng tinh thần của xã hội; xây dựng nên dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc: xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân: xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia; chủ động và tích cực hội nhập kinh tê quốc tế”.