Thế nào là “văn hoá” và “nền văn hoá xã hội chủ nghĩa”?

*   Khái niệm văn hoá

Khái niệm “văn hoá’ có một nội hàm hết sức phong phú, bởi vậy cho đến nay có khá nhiều định nghĩa. Tự nhiên, nếu nhìn từ góc độ bao quát nhất, có thể định nghĩa: Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử nhờ lao động của mình.

Theo khái niệm trên, có thể nói: cái cốt lõi của văn hoá chính là hệ giá trị đóng vai trò làm cơ sở cho việc xây dựng nên một nền văn hoá nhất định, như: nền văn hoá phương Đông, phương Tây, văn hoá Hy Lạp, văn hoá Phục Hưng Tây Âu,…

Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin, trong điều kiện xã hội có giai cấp thì nội dung của vãn hoá cũng có tính giai cấp. Từ đó có thể nói tới các khái niệm theo tính giai cấp đó, như khi nói: nền văn hoá tư sản, nền văn hoá vô sản hay nền văn hoá xã hội chủ nghĩa,...

-    Khái niệm nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

Nền văn hoá xã hội chủ nghĩa là một nền vàn hoá được xây dựng trên cơ sở hệ giá trị tư tưởng cách mạng của giai cấp công nhân; có sự kế thừa, tiếp thu chọn lọc đối với những tinh hoa văn hoá đã được con người sáng tạo ra trong lịch sử.

Như vậy, nền văn hoá xã hội chủ nghĩa là nền văn hoá có bản chất giai cấp khác căn bản so với các nền văn hoá trước đây (thí dụ nền vàn hoá tư sản), thế nhưng nó lại là sự tiếp tục của sự phát triển văn hoá mà nhân loại đã sáng tạo ra. V.I. Lênin đã từng nhấn mạnh rằng: “Văn hóa vô sản không phải bỗng nhiên mà có nó không phải do những người tự cho mình là chuyên gia về văn hóa vô sản phát minh ra... Văn hóa vô sản phải là sự phát triển hợp quy luật của tổng số những kiến thức mà loài người tích lũy được dưới ách thống trị của xã hội tư bản, xã hội của bọn địa chủ và xã hội của bọn quan liêu”.

-     Những đặc trưng cơ bản của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa

Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa có những đặc trưng cơ bản sau đây:

Thứ nhất, đó là nền văn hoá được xây dựng trên nền tảng ý thức hệ của giai cấp công nhân thể hiện tập trung ở hệ tư tưởng Mác - Lênin.

Thứ hai, đó là nền văn hoá có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc; đó là nền văn hoá được sáng tạo bởi nhân dân lao động và phục vụ lợi ích của nhân dân lao động.

Thứ ba, đó là nền văn hoá có sự kế thừa đối với những tình hoa của lịch sử văn hoá các dân tộc trên thế giới.

Loigiaihay.com