Bản chất và hiện tượng
Phạm trù bản chất dùng để chỉ sự tổng hợp tất cả những mặt, những mối liên hệ tất nhiên, tương đối ổn định ở bên trong, quy định sự tồn tại, vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng đó.
- Khả năng và hiện thực
- Thế nào là mối liên hệ và mối liên hệ phổ biến? Cho ví dụ.
- Theo phép biện chứng duy vật, các mối liên hệ có những tính chất chung nào? Cho ví dụ.
- Thế nào là cái riêng, cái chung, cái đơn nhất? Giữa chúng có mối quan hệ như thế nào?...
Xem thêm: Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật
a) Phạm trù bản chất, hiện tượng
Phạm trù bản chất dùng để chỉ sự tổng hợp tất cả những mặt, những mối liên hệ tất nhiên, tương đối ổn định ở bên trong, quy định sự tồn tại, vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng đó. Phạm trù hiện tượng dùng để chỉ sự biểu hiện ra bên ngoài của những mặt, những mối liên hệ đố trong những điều kiện xác định.
b) Quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượng
Bản chất và hiện tượng đều tồn tại khách quan, là hai mặt vừa thống nhất, vừa đối lập với nhau.
Sự thống nhất giữa bản chất và hiện tượng: Bản chất bao giờ cũng bộc lộ qua hiện tượng, còn hiện tượng bao giờ cũng là sự biểu hiện của bản chất nhất định. Không có bản chất tồn tại thuần túy tách rời hiện tượng, cũng như không có hiện tượng lại không biểu hiện của một bản chất nào đó.
Khi bản chất thay đổi thì hiện tượng cũng thay đổi theo. Khi bản chất mất đi thì hiện tượng cũng mất theo. Vì vậy, V. I.Lênin cho rằng: "Bản chất hiện ra. Hiện tuợng là có tính bản chất".
Sự đối lập giữa bản chất và hiện tượng được thể hiện ở chỗ: bản chất là cái chung, cái tất yếu, còn hiện tượng là cái riêng biệt phong phú và đa dạng; bản chất là cái bên trong, hiện tượng là cái bên ngoài; bản chất là cái tương đối ổn định, còn hiện tượng là cái thường xuyên biến đổi.
c) Ý nghĩa phương pháp luận
Muốn nhận thức đúng sự thật, hiện tượng thì không dừng lại ở hiện tượng bên ngoài mà phải đi vào bản chất. Phải thông qua nhiều hiện tượng khác nhau mới nhận thức đúng và đầy đủ bản chất. Theo V.I.Lênin: "Tư tưởng của người ta đi sâu một cách vô hạn, từ hiện tượng đến bản chất, từ bản chất cấp một... đến bản chất cấp hai...".
Mặt khác, bản chất phản ánh tính tất yếu, tính quy luật nên trong nhận thức và thực tiễn cần phải căn cứ vào bản chất chứ không căn cứ vào hiện tượng thì mới có thể đánh giá một cách chính xác về sự vật, hiện tượng đó và mới có thể cải tạo căn bản sự vật.
Loigiaihay.com
Các bài liên quan: - Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật
- Đặc điểm của triết học phương Tây hiện đại
- Chủ nghĩa Tâyia (Teilhard) - Một cao vọng về triết học tôn giáo ở thế kỷ XX
- Nhân học triết học - Tập hợp triết học phi lý và khoa học về con người
- Chủ nghĩa hậu thực chứng hay những siêu biến thể của chủ nghĩa thực chứng
- Con đường vòng để tái lập hệ tư tưởng, phục hồi siêu hình học
- Chủ nghĩa thực dân mới ở miền Nam Việt Nam, hệ tư tưởng - Triết học
- Chủ nghĩa Tômát mới: Toan tính lấy đức tin định hướng cho lý trí
- Chủ nghĩa hiện sinh trong chùm triết học phi lý hiện đại
- Chủ nghĩa thực chứng mới - Hình thức hiện đại của chủ nghĩa duy lý
- Hành trình đi tới sự giải trừ hệ tư tưởng và cái chết của triết học
- Phủ định là gì? Phủ định biện chứng là gì? Phủ định biện chứng giữ vai trò gì đối với sự phát triển? Tại sao? Thế nào là “phủ định của phủ định”? Cho ví dụ minh hoạ
- Thực tiễn, nhận thức và vai trò của thực tiễn với nhận thức
- Thế nào là chất, lượng, độ, điểm nút, bước nhảy? Chất và lượng của sự vật có mối quan hệ biện chứng nào? Có thể rút ra ý nghĩa phương pháp luận gì từ việc nghiên cứu mối quan hệ đó? Cho ví dụ minh hoạ
- Thế nào là hàng hóa? Hàng hóa có những thuộc tính gì? Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa?
- Nội dung và tác động của quy luật giá trị?
- Thế nào là quan điểm toàn diện, phát triển và lịch sử cụ thể? Cho ví dụ. Các quan điểm đó được xác lập trên cơ sở lý luận nào?
- Thực tiễn là gì? Nhận thức là gì? Theo quan điểm duy vật biện chứng: thực tiễn có vai trò gì đối với nhận thức?
- Phát triển là gì? Cho ví dụ. Tăng trưởng và phát triển có mối quan hệ nào? Cho ví dụ
- Vấn đề dân tộc và những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin trong việc giải quyết vấn đề dân tộc
- Tỷ suất lợi nhuận là gì? Các nhân tố ảnh hưởng tới tỷ suất lợi nhuận?