Đề thi thử vào lớp 6 môn Tiếng Việt - Đề số 9

Đề bài

PHẦN I: TRẮC NGHIỆM (2,0 điểm)

Khoanh vào chữ cái trước ý trả lời đúng.

Câu 1. Từ "ăn" trong câu nào sau đây được dùng với nghĩa gốc?

A. Chị Hoa rất ăn ảnh.

B. Cậu cẩn thận kẻo ăn đòn đấy!

C. Hai cầu thủ phối hợp ăn ý.

D. Nhà em ăn tối lúc 7 giờ tối.

Câu 2. Từ nào KHÔNG cùng nhóm về nghĩa trong dãy từ sau: buồn rầu, ảo ảnh, muộn phiền, ảo não?

A. buồn rầu

B. ảo não

C. ảo ảnh

D. muộn phiền

Câu 3. Kết từ nào bị dùng sai trong câu sau: "Tuy bề ngoài trái sầu riêng trông xấu xí nên những múi của nó ở trong lòng lại đẹp đẽ, thơm tho."?

A. tuy

B. nên

C. của

D. Ở

Câu 4. Hai câu sau liên kết với nhau bằng cách nào?

(1) Giọng bà trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông. (2) Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng, và như những đoá hoa, cũng dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống.

A. Lặp từ ngữ

B. Thay thế từ ngữ

C. Dùng từ nối

D. Dùng từ nối và lặp từ ngữ

Câu 5. Dòng nào dưới đây nêu đúng chủ ngữ của câu: "Đầu phố, những cây dâu da đang thầm lặng ban phát từng làn hương ngọt ngào vào đêm yên tĩnh."?

A. Dọc phố

B. Đầu phố

C. những cây dâu da

D. những cây dâu da đang thầm lặng ban phát

Câu 6. Câu văn nào dưới đây KHÔNG có trạng ngữ?

A. Mỗi đêm hè, tôi thích nhất là được nằm trên chõng tre nghe bà kể chuyện.

B. Trong im ắng, một tiếng chim kêu thảng thốt.

C. Thầy giáo giảng về phép tính cộng cho các học sinh lớp 5A.

D. Các chú bộ đội sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc.

Câu 7. Dòng nào sau đây gồm các từ viết đúng chính tả?

A. súc động, bổ xung, nghành nghề, khúc khuỷu

B. soi xét, công ti, ngẫm nghĩ, xum họp

C. vững chãi, che trở, gói ghém, chải chuốt

D. gập ghềnh, ngoằn ngoèo, xoay sở, đen sì

Câu 8. Đọc đoạn trích sau:

(1) Tôi nói với các em:

- (2) Các em hãy nhìn lên bầu trời mà xem. (3) Mùa hè, nó rất nóng và cháy lên những tia sáng của ngọn lửa. (4) Còn bây giờ bầu trời thế nào? (5) Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để miêu tả nó.

(Theo Bầu trời mùa thu, Xu-khôm-linxki)

Những câu nào trong đoạn văn là câu khiến?

A. Câu (1) và câu (2)

B. Câu (3) và câu (4)

C. Câu (1) và câu (3)

D. Câu (2) và câu (5)

PHẦN II: TỰ LUẬN (8,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu nêu dưới:

(1) Mẹ ru khúc ca dao

Dịu êm như bờ cát

Xao xuyến và thiết tha

Như ánh trăng bát ngát

(2) Mẹ ru lời gió hát

Êm đềm như dòng sông

Diết da muôn ý nhạc

Cho con say giấc hồng

(3) Mẹ ru lời non sông

Mong con ngày khôn lớn

Nối tiếp bước cha ông

Xứng con cháu Tiên Rồng.

[...]

(4) Mỗi lời ru của mẹ

Như biển trời quê hương

Nuôi tâm hồn con trẻ

Lớn trong tình yêu thương.

(Lời mẹ ru, Huy Tùng)

Câu 1 (0,5 điểm). Lời ru của mẹ được so sánh với những hình ảnh nào trong khổ thơ (1) và (2)?

Câu 2 (1,0 điểm). Em có nhận xét gì về đặc điểm của những hình ảnh so sánh với lời ru ở khổ (1) và (2)?

Câu 3 (0,5 điểm). Khi ru lời non sông, mẹ mong ước điều gì ở con?

Câu 4 (1,5 điểm). Chỉ ra biện pháp tu từ điệp ngữ trong bài thơ và nêu tác dụng của biện pháp này.

Câu 5 (0,5 điểm). Bài thơ giúp em hiểu gì về vai trò của lời ru với trẻ nhỏ?

Câu 6 (0,5 điểm). Tìm những tính từ trong khổ thơ (1).

Câu 7 (0,5 điểm). Tìm những kết từ trong khổ thơ (4).

Câu 8 (3,0 điểm). Hãy viết đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc về một bài thơ viết về mẹ.

-------- Hết --------

Lời giải

  HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT

THỰC HIỆN: BAN CHUYÊN MÔN LOIGIAHAY.COM

PHẦN I: TRẮC NGHIỆM

Câu 1. Từ "ăn" trong câu nào sau đây được dùng với nghĩa gốc?

A. Chị Hoa rất ăn ảnh.

B. Cậu cẩn thận kẻo ăn đòn đấy!

C. Hai cầu thủ phối hợp ăn ý.

D. Nhà em ăn tối lúc 7 giờ tối.

Phương pháp giải:

Em nhớ lại khái niệm tính từ và chọn đáp án đúng.

Lời giải chi tiết :

- Phương án A: "ăn (ảnh)": hợp và rất hài hoà (nghĩa chuyển).

- Phương án B: "ăn (đòn)": phải chịu cái không hay (nghĩa chuyển).

- Phương án C: "ăn (ý)": phối hợp hài hoà, hiểu nhau (nghĩa chuyển).

- Phương án D: "ăn (tối)": cho thức ăn vào dạ dày qua miệng. Đây là nghĩa gốc.

Đáp án D.

Câu 2. Từ nào KHÔNG cùng nhóm về nghĩa trong dãy từ sau: buồn rầu, ảo ảnh, muộn phiền, ảo não?

A. buồn rầu

B. ảo não

C. ảo ảnh

D. muộn phiền

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ từ in đậm và chọn từ viết sai chính tả.

Lời giải chi tiết :

"Ảo ảnh": chỉ hình ảnh không có thật. Các từ "buồn rẩu", "ảo não", "muộn phiền" là các từ đồng nghĩa, chỉ cảm xúc không vui, buồn phiền.

Đáp án C.

Câu 3. Kết từ nào bị dùng sai trong câu sau: "Tuy bề ngoài trái sầu riêng trông xấu xí nên những múi của nó ở trong lòng lại đẹp đẽ, thơm tho."?

A. tuy

B. nên

C. của

D. Ở

Phương pháp giải:

Em giải nghĩa các đáp án và chọn từ khác nghĩa với các từ còn lại.

Lời giải chi tiết :

Cặp quan hệ từ đúng là "Tuy... nhưng". Vậy phương án B sai, cần sửa "nên" thành "nhưng".

Đáp án B.

Câu 4. Hai câu sau liên kết với nhau bằng cách nào?

(1) Giọng bà trầm bổng, ngân nga như tiếng chuông. (2) Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng, và như những đoá hoa, cũng dịu dàng, rực rỡ, đầy nhựa sống.

A. Lặp từ ngữ

B. Thay thế từ ngữ

C. Dùng từ nối

D. Dùng từ nối và lặp từ ngữ

Phương pháp giải:

Em giải nghaĩa từ quả trong các đáp án và chọn đáp án đúng.

Lời giải chi tiết :

Đại từ "nó" ở câu (2) thay thế cho cụm từ "giọng bà" ở câu (1).

Đáp án B.

Câu 5. Dòng nào dưới đây nêu đúng chủ ngữ của câu: "Đầu phố, những cây dâu da đang thầm lặng ban phát từng làn hương ngọt ngào vào đêm yên tĩnh."?

A. Dọc phố

B. Đầu phố

C. những cây dâu da

D. những cây dâu da đang thầm lặng ban phát

Phương pháp giải:

Em xác định thành phần câu rồi xác định dấu phẩy ngăn cách bộ phận nào.

Lời giải chi tiết :

Đầu phố (TN), những cây dâu da (CN) // đang thầm lặng ban phát từng làn hương ngọt ngào vào đêm yên tĩnh (VN).

Đáp án C.

Câu 6. Câu văn nào dưới đây KHÔNG có trạng ngữ?

A. Mỗi đêm hè, tôi thích nhất là được nằm trên chõng tre nghe bà kể chuyện.

B. Trong im ắng, một tiếng chim kêu thảng thốt.

C. Thầy giáo giảng về phép tính cộng cho các học sinh lớp 5A.

D. Các chú bộ đội sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ câu văn chú ý các danh từ riêng.

Lời giải chi tiết :

Phương án A: Trạng ngữ "Mỗi đêm hè" chỉ thời gian.

Phương án B: Trạng ngữ "Trong im ắng" chỉ không gian.

Phương án C: Trạng ngữ "vì Tổ quốc" chỉ nguyên nhân.

Đáp án C. Cấu trúc cầu như sau:

Thầy giáo (CN)// giảng về phép tính cộng cho các học sinh lớp 5A (VN).

Đáp án C.

Câu 7. Dòng nào sau đây gồm các từ viết đúng chính tả?

A. súc động, bổ xung, nghành nghề, khúc khuỷu

B. soi xét, công ti, ngẫm nghĩ, xum họp

C. vững chãi, che trở, gói ghém, chải chuốt

D. gập ghềnh, ngoằn ngoèo, xoay sở, đen sì

Phương pháp giải:

Em xác định thành phần câu và vế câu để tìm câu ghép.

Lời giải chi tiết :

- Phương án A: Từ sai: súc động, bổ xung, nghành nghề → Sửa lại: xúc động,

bổ sung, ngành nghề

- Phương án B: Từ sai: xum họp → Sửa lại: sum họp

- Phương án C: Từ sai: che trở → Sửa lại: che chở

Đáp án D.

Câu 8. Đọc đoạn trích sau:

(1) Tôi nói với các em:

- (2) Các em hãy nhìn lên bầu trời mà xem. (3) Mùa hè, nó rất nóng và cháy lên những tia sáng của ngọn lửa. (4) Còn bây giờ bầu trời thế nào? (5) Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp để miêu tả nó.

(Theo Bầu trời mùa thu, Xu-khôm-linxki)

Những câu nào trong đoạn văn là câu khiến?

A. Câu (1) và câu (2)

B. Câu (3) và câu (4)

C. Câu (1) và câu (3)

D. Câu (2) và câu (5)

Phương pháp giải:

Em giải nghĩa các thành ngữ, tục ngữ để chọn đáp án đúng.

Lời giải chi tiết :

- Câu (1), câu (3): Câu kể.

- Câu (4): Câu hỏi

- Câu (2), câu (5): Câu khiến; dấu hiệu nhận diện là từ chỉ ý mệnh lệnh "hãy" kết hợp động từ "nhìn" ở Câu (2), động từ "suy nghĩ" ở Câu (5).

Đáp án D.

PHẦN II: TỰ LUẬN (8,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm). Lời ru của mẹ được so sánh với những hình ảnh nào trong khổ thơ (1) và (2)?.

Phương pháp giải:

Em giải nghĩa từ “hiếm” theo cách hiểu của em.

Lời giải chi tiết:

Lời ru của mẹ được so sánh với hình ảnh: bờ cát, ánh trăng bát ngát, dòng sông.

(Học sinh có thể kể thêm "lời gió hát" nhưng kể được các hình ảnh trên là được điểm tối đa.)

Câu 2 (1,0 điểm). Em có nhận xét gì về đặc điểm của những hình ảnh so sánh với lời ru ở khổ (1) và (2)?

Phương pháp giải:

Em nhớ lại các cách liên kết, xác định phép liên kết được sử dụng và chỉ ra từ ngữ thể hiện phép liên kết đó.

Lời giải chi tiết:

Những hình ảnh này đều là hình ảnh thiên nhiên gần gũi, quen thuộc của quê hương, gợi cảm giác bình yên, sâu lắng. Những hình ảnh này cũng thể hiện tình cảm dịu dàng, yêu thương của mẹ dành cho con.

Câu 3 (0,5 điểm). Khi ru lời non sông, mẹ mong ước điều gì ở con?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn thứ ba để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Mẹ mong con khôn lớn, nối tiếp bước cha ông, xứng danh con cháu Tiên Rồng.

Câu 4 (1,5 điểm). Chỉ ra biện pháp tu từ điệp ngữ trong bài thơ và nêu tác dụng của biện pháp này.

Phương pháp giải:

Em đọc lời nói của ông Oa-sinh-tơn với con trai để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Điệp từ "Mẹ ru", "lời ru" có tác dụng:

+ Nhấn mạnh lời ru của mẹ phong phú, đều đặn, khiến cho tâm hồn của con thấm sâu những tình cảm tốt đẹp với quê hương.

+ Thể hiện tình yêu thương sâu sắc, sự chăm sóc không ngừng nghỉ của mẹ dành cho con.

+ Tạo nhịp điệu hài hòà, nhẹ nhàng, gợi âm hưởng lời ru êm ái, dịu dàng của mẹ.

Câu 5 (0,5 điểm). Bài thơ giúp em hiểu gì về vai trò của lời ru với trẻ nhỏ?

Phương pháp giải:

Em dựa vào nội dung bài đọc rút ra bài học cho bản thân.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ giúp em hiểu rằng lời ru của mẹ rất quan trọng với trẻ nhỏ. Lời ru không chỉ giúp con ngủ ngon mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, tình yêu thương và lòng tự hào về quê hương từ khi con còn bé. Nhờ những lời ru, con lớn lên trong tình yêu và sự chăm sóc của mẹ.

Câu 6 (0,5 điểm). Tìm những tính từ trong khổ thơ (1).

Phương pháp giải:

Em tìm câu văn có các từ ngữ thể hiện ý cầu khiến.

Lời giải chi tiết:

Tính từ gồm: dịu ềm, thiết tha, bát ngát.

Câu 7 (0,5 điểm). Tìm những kết từ trong khổ thơ (4).

Phương pháp giải:

Em tìm câu văn có các từ ngữ thể hiện ý cầu khiến.

Lời giải chi tiết:

Kết từ gồm: của, như, trong.

Câu 8 (3,0 điểm). Hãy viết đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc về một bài thơ viết về mẹ.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đề bài và xác định bố cục, nội dung và hình thức.

- Nội dung và cấu trúc:

+ Mở đầu: Giới thiệu tên bài thơ, tên tác giả; nêu ấn tượng chung về bài thơ.

+ Phần triển khai: Đan xen hai nội dung: Nêu những cái hay, cái đẹp của bài thơ về nội dung và nghệ thuật (cảm xúc của tác giả, ý nghĩa, từ ngữ, hình ảnh, nhạc điệu, biện pháp tu từ..) đồng thời bộc lộ tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ... của người viết với mỗi yếu tố nội dung, nghệ thuật nêu trên của bài thơ.

+ Kết thúc: Nhấn mạnh, khẳng định lại một lần nữa tình cảm, cảm xúc của người viết đối với bài thơ.

- Hình thức, dung lượng, diễn đạt:

+ Đảm bảo hình thức của một đoạn văn.

+ Không mắc lỗi ngữ pháp, dùng từ, chính tả.

- Sáng tạo: Có câu văn hay, biết sử dụng các từ ngữ gợi hình, gợi cảm.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ "Mẹ ốm" của Trần Đăng Khoa đã kể một câu chuyện giản dị, chân thực mà cảm động về tình yêu thương mà bạn nhỏ dành cho người mẹ. Mở đầu bài thơ, tác giả kể về sự việc mẹ bị ốm bằng những chi tiết tả thực: mẹ chẳng nói cười được, lá trầu khô giữa cơi trầu, "Truyện Kiều" gấp lại trên đầu, cánh màn buông lỏng, ruộng vườn vắng,... Khi mẹ ốm, người con đã quan sát từng chi tiết nhỏ của cảnh vật và cảm thấy chúng dường như cũng vắng vẻ, buồn bã, thiếu sức sống. Bạn nhỏ có những cắt nghĩa bất ngờ về lí do vì sao mẹ ốm: "Nắng mưa từ những ngày xưa/Lặn trong đời mẹ bây giờ chưa tan.". "Nắng mưa" không đơn giản là chuyện thay đổi của thời tiết nữa mà là "nắng mưa" trong đời mẹ, là những cay cực, gian truân mà mẹ đã nếm trải triền miên trong bao năm tháng. Từ "lặn" và "chưa tan" mang phép màu biến một thứ vô hình là gian truân, khó nhọc thành một thứ vật chất hữu hình, chìm khuất, ẩn giấu trong cơ thể mẹ; để đến hôm nay, mẹ thấy "khắp người đau buốt, nóng ran". Cách chẩn bệnh của bạn nhỏ khiến chúng ta không khỏi xúc động: Đã mấy ai thấu hiểu được sự xung đột giữa cái hữu hạn là cơ thể con người và cái vô hạn là những vất vả, hi sinh của mẹ? Từ việc chẩn bệnh, bạn nhỏ tiếp tục kể về hành trình "chữa bệnh" của mẹ: những cô bác hàng xóm láng giềng tốt bụng đến thăm; mẹ cũng cố gắng "lần giường tập đi". Nhưng liều thuốc hữu hiệu nhất với mẹ có lẽ chính là những việc bạn nhỏ làm để mẹ vui: "ngâm thơ", "kể chuyện", "múa ca", "sắm cả ba vai chèo". Ta bật cười bởi sự ngộ nghĩnh của diễn viên "bất đắc di" để rồi rưng rưng cảm động trước tấm lòng hiếu thảo của bạn nhỏ. Xuyên suốt bài thơ là lời kể những suy nghĩ, cảm xúc và việc làm của bạn nhỏ để chăm sóc mẹ. Những lời kể và hình ảnh miêu tả dung dị, chân thực cho thấy tình yêu thương và lòng biết ơn vô hạn của bạn nhỏ dành cho mẹ. Tình cảm của bạn nhỏ lay động tình yêu mẹ trong mỗi chúng ta, đánh thức lòng biết on và yêu thương vô hạn đối với mẹ - người luôn sẵn sàng hi sinh tất cả vì con. Đọc bài thơ "Mẹ ốm", bạn có muốn chạy ngay đến bên mẹ để nói với mẹ răng: "Mẹ ơi! Con yêu mẹ nhất trên đời."?