Phong trào cách mạng ở Trung Quốc (1919-1939)

Tóm tắt mục I. Phong trào cách mạng ở Trung Quốc (1919-1939)

I. Phong trào cách mạng ở Trung Quốc (1919-1939)

1. Phong trào Ngũ tứ và sự thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc

a) Phong trào Ngũ Tứ (ngày 4/5/1919)

* Nguyên nhân:

- Âm mưu xâu xé Trung Quốc của các nước đế quốc và quyết định bất công của các nước đế quốc.

- Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga.

* Diễn biến:

- Ngày 4/5/1919 học sinh, sinh viên ở Bắc Kinh biểu tình, lôi cuốn đông đảo các tầng lớp khác trong xã hội đặc biệt là giai cấp công nhân.

- Từ Bắc Kinh lan rộng ra 22 tỉnh và 150 thành phố trong cả nước, lôi cuốn đông đảo các tầng lớp xã hội tham gia, đặc biệt là giai cấp công nhân.

Học sinh, sinh viên biểu tình trong Phong trào Ngũ tứ (tranh minh họa)

* Kết quả: Thắng lợi.

* Nét mới và ý nghĩa của phong trào:

- Nét mới đó là lực lượng giai cấp công nhân tham gia với vai trò nòng cốt (trưởng thành và trở thành lực lượng chính trị độc lập)

- Mục tiêu: đấu tranh chống đế quốc và phong kiến. Không chỉ dừng lại chống phong kiến như cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911 (Đánh đổ triều đình Mãn Thanh).

* Ý nghĩa:

- Mở đầu cao trào chống đế quốc và chống phong kiến ở Trung Quốc.

- Giai cấp công nhân lần đầu tiên xuất hiện trên vũ đài chính trị như một lực lượng cách mạng độc lập.

- Đánh dấu bước chuyển của cách mạng Trung Quốc từ cách mạng dân chủ tư sản kiểu cũ sang cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.

b) Sự thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc 7/1921

- Việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin ngày càng sâu rộng.

- Nhiều nhóm cộng sản được thành lập. Trên sự chuyển biến mạnh mẽ của giai cấp công nhân cùng sự giúp đỡ của Quốc tế Cộng sản, tháng 7/1921 Đảng Cộng sản Trung Quốc được thành lập. Sự kiện này đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp công nhân Trung Quốc.

- Đồng thời mở ra thời kỳ giai cấp vô sản đã có chính Đảng của mình để từng bước nắm ngọn cờ cách mạng.

2. Chiến tranh Bắc phạt (1926 - 1927) và Nội chiến Quốc - Cộng (1927 - 1937) (Giảm tải)

* Chiến tranh Bắc phạt (1926 - 1927)

- Những năm 1926 - 1927, Quốc - Cộng hợp tác tiến hành cuộc chiến tranh đánh đổ các tập đoàn quân phiệt Bắc Dương đang chia nhau thống trị những vùng khác nhau ở miền Bắc Trung Quốc (Chiến tranh Bắc phạt).

- Ngày 12 - 4 - 1927, Tưởng Giới Thạch tiến hành cuộc chính biến ở Thượng Hải.

- Ngày 19 - 4 - 1927, Tưởng Giới Thạch thành lập chính phủ tại Nam Kinh.

- Đến tháng 7-1927, chính quyền hoàn toàn rơi vào tay Tưởng Giới Thạch. Cuộc chiến tranh Bắc phạt đến đây chấm dứt.

* Nội chiến Quốc - Cộng (1927 - 1937)

- Quốc dân đảng đã tổ chức 4 lần vây quét lớn nhằm tiêu diệt căn cứ địa cách mạng của Đảng Cộng sản, nhưng đều bị thất bại. Trong cuộc vây quét lần thứ năm (1933 - 1934), lực lượng cách mạng bị thiệt hại nặng.

- Tháng 10 - 1934, Quân đội Đảng Cộng sản rút lên phía bắc, trong lịch sử gọi là cuộc Vạn lí trường chinh. Trên đường trường chinh, tháng 1-1935, Mao Trạch Đông trở thành người lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Mao Trạch Đông trong cuộc vạn lí trường chinh

- Tháng 7 - 1937, Nhật phát động cuộc chiến tranh xâm lược Trung Quốc. Trước áp lực đấu tranh của quần chúng, Quốc dân đảng buộc phải đình chiến, hợp tác với Đảng Cộng sản, thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất chống Nhật.

=> Cách mạng Trung Quốc chuyển sang thời kì kháng chiến chống phát xít Nhật.

ND chính

- Phong trào Ngũ tứ và sự thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc.

- Cuộc chiến tranh Bắc phạt (1926 - 1927) và Nội chiến Quốc - Cộng (1927 - 1937).

Sơ đồ tư duy Phong trào cách mạng ở Trung Quốc (1919-1939)