Bài 4: Lên nương trang 23 SGK Tiếng Việt 4 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Quan sát tranh bên và trao đổi với bạn:

- Tranh vẽ cảnh ở đâu?

- Bạn nhỏ đang làm gì?

- Em có suy nghĩ gì về việc làm của bạn?

Phương pháp giải:

Em quan sát tranh và trả lời câu hỏi.  

Lời giải chi tiết:

- Tranh vẽ cảnh nương ngô trên núi.

- Bạn nhỏ đang thu hoạch ngô.

- Bạn nhỏ thật chăm chỉ, siêng năng nhưng cuộc sống cũng nhiều khó khăn, vất vả. 

Nội dung bài đọc

Bài đọc

Lên nương

Một cơn gió thổi từ phía thung lũng lên mát rượi. Liêm dừng lại hít hà. Em ngửi thấy mùi ngô non thơm dịu trong gió. Cao nguyên đang mùa xanh mát. Ngô, cỏ voi và những loại cỏ khác đón những cơn mưa mùa hạ vươn lên xanh ngắt. Liêm xốc lại chiếc quẩy tấu trên vai. Em vui bước trên con đường đầy màu xanh. Bố mẹ đi vắng cả. Chị Dua bận ôn bài. Chị chuẩn bị thi vào lớp Mười dưới huyện.

Liêm có cả mùa hè trên mảnh nương xanh biếc này. Hôm nay, Liêm lên nương chặt cỏ voi cho bò. Hai con bò nuôi nhốt trong chuồng. Mọi lần, những bó cỏ voi đều “chạy” từ trên nương về trên lưng của bố. Hôm qua, Liêm bảo với bố để mình chăm hai con bò. Bố cười: “Lưng con còn nhỏ lắm, không đủ sức nuôi hai con bò đâu!”. Liêm cũng cười: “Không sao. Con đi hai chuyến. Mỗi chuyến một bó cỏ là đủ rồi.” 

Vậy là chiều nay, Liêm lên nương thật sớm. Mặt trời mới đi hơn nửa đường một tí, nắng vàng soi cái bóng tròn ủm dưới chân Liêm.

Lục Mạnh Cường

Cỏ voi: loại cỏ thân đứng, cao, có nhiều đốt, lá xanh, dài, rộng.

Quẩy tấu: đồ vật đan bằng trúc hoặc vầu, dùng để đựng dụng cụ lao động khi lên nương.

Câu 1

Cảnh cao nguyên trong đoạn đầu được tả bằng những hình ảnh nào? 

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi 

Lời giải chi tiết:

Cảnh cao nguyên trong đoạn đầu được tả bằng những hình ảnh: Gió thổi mát rượi, mùi ngô non thơm dịu trong gió, xanh mát, ngô, có vươn lên xanh ngắt, con đường đầy màu xanh.

Câu 2

Mỗi cách nói sau có gì thú vị?

a. Những bó cỏ voi đều "chạy" từ trên nương về trên lưng của bố.

b. Lưng con còn nhỏ lắm, không đủ sức nuôi hai con bò đâu!

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi 

Lời giải chi tiết:

a. Những bó cỏ voi đều “chạy” từ trên nương về trên lưng của bố: đem đến cho người đọc cảm giác cỏ như có chân và việc lao động của bố trở nên nhẹ nhàng, vui vẻ hơn.

b. "Lưng con còn nhỏ lắm, không đủ sức nuôi hai con bò đâu!”: khẳng định tình cảm yêu thương của bố dành cho Liêm, với bố, “lưng còn nhỏ” nghĩa là Liêm còn bé bỏng, chưa thể làm việc quá nhiều. Liêm còn nhỏ, lưng Liêm không thể “cõng” cỏ voi để nuôi hai con bò như bố.

Câu 3

Những chi tiết nào cho thấy Liêm rất vui và sẵn sàng với công việc?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết cho thấy Liêm rất vui và sẵn sàng với công việc: Vui bước trên con đường đầy màu xanh; nhận với bố để mình chăm hai con bò khi biết bố mẹ và chị bận; trả lời bố: “Không sao. Con đi hai chuyển. Mỗi chuyến một bỏ cỏ là đủ rồi”; lên nương thật sớm.

Câu 4

Cách tả mặt trời và nắng ở đoạn cuối có gì hay? 

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Cách tả mặt trời bằng từ “đi” tạo cảm giác mặt trời như một người bạn đang đi cùng Liêm, cũng chăm chỉ và cần cù lao động. Nắng vàng soi bóng Liêm tròn ủm, bóng tròn ấy lại như một người bạn của mặt trời. Tất cả tạo nên sự gần gũi, thân thiết, vui tươi.

Câu 5

Bài đọc giúp em biết thêm điều gì về cuộc sống của các bạn nhỏ ở vùng cao?

Phương pháp giải:

Em đọc bài văn và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Bài đọc đã giúp em biết thêm nhiều điều đáng để học tập về cuộc sống của các bạn nhỏ vùng cao: các bạn nhỏ vùng cao phải sống trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở vật chất, đường đến trường còn nhiều gian nan và phải làm những công việc phụ giúp gia đình nặng nhọc ngay từ khi còn bé,...