Lý thuyết công nghệ và đời sống - Công nghệ 10

Bài 1: CÔNG NGHỆ VÀ ĐỜI SỐNG

I. Khái quát về khoa học, kĩ thuật, công nghệ

1. Khoa học

- Khoa học là hệ thống tri thức về mọi quy luật và sự vận động của vật chất, những quy luật của tự nhiên, xã hội, tư duy.

- Khoa học tự nhiên là một lĩnh vực của khoa học, có mục đích nhận thức, mô tả, giải thích và dự đoán về các sự vật, hiện tượng và quy luật tự nhiên dựa trên quan sát thực nghiệm

- Khoa học tự nhiên bao gồm : Vật lý, Hóa học, Sinh học, Thiên văn học và Khoa học trái đất

- Thành tự khoa học tự nhiên không chỉ nâng cao hiểu biết của con người về sự vật, hiện tượng và các quy luật tự nhiên mà còn ứng dụng thực tiễn rất lớn với đời sống con người

2. Kỹ thuật

- Kĩ thuật là việc ứng dụng các nguyên lý khoa học vào việc thiết kế, chế tạo, vận hành máy móc, thiết bị, công trình, quy trình và hệ thống một cách hiệu quả và kinh tế nhất

- Kĩ thuật được chia thành các lĩnh vực khác nhau như kĩ thuật cơ khí, kĩ thuật điện, kĩ thuật xây dựng,…

- Nhờ có kết quả của nghiên cứu kĩ thuật, con người đã tạo ra những giải pháp, công nghệ,…. mới đạt hiệu quả thực sự cao hơn

3. Công nghệ

- Công nghệ là giải pháp, quy trình, kí quyết kĩ thuật có kèm hay không kèm theo công cụ, phương tiện dùng để biến đối nguồn lực thành sản phẩm, dịch vụ.

- Công nghệ rất đa dạng, phong phú và có thể chia thành nhiều lĩnh vực khác nhau

- Trong mỗi giai đoạn lịch sử, công nghệ luôn là yếu tố có tính dẫn dắt, định hướng và chi phối nền kinh tế - xã hội. Khi có sự đột phá về công nghệ thì đó là thời điểm diễn ra cách mạng công nghiệp

4. Mối liên hệ giữa khoa học, kĩ thuật, công nghệ

- Khoa học, kĩ thuật, công nghệ có liên hệ mật thiết với nhau thông qua sơ đồ trên

- Khoa học là cơ sở của kĩ thuật, kĩ thuật thúc đẩy sự phát triển của khoa học

- Kĩ thuật tạo ra công nghệ mới, dựa trên cơ sở công nghệ hiện có

- Công nghệ thúc đẩy khoa học, khoa học là cơ sở để phát triển công nghệ

II. Công nghệ với tự nhiên, con người và xã hội

1. Công nghệ với tự nhiên

- Công nghệ có ảnh hưởng tới khoa học, giúp cho quá trình khám phá tự nhiên tốt hơn, đạt được những thành tựu cao hơn

- Công nghệ giúp con người xử lý những vấn đề về môi trường, phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu

- Công nghệ phát triển giúp con người khai thác thiên nhiên nhưng cũng làm cạn kiệt tài nguyên. Một số công nghệ còn ảnh hưởng môi trường, thế giới tự nhiên và con người

2. Công nghệ với con người

- Công nghệ mang lại sự tiện nghi, đáp ứng nhu cầu và thay đổi cuộc sống của con người

- Công nghệ làm tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả hoạt động của con người

- Công nghệ tạo ra hệ thống sản xuất thông minh nhưng đẩy con người vào tình trạng thất nghiệp

3. Công nghệ với xã hội

- Công nghệ thúc đẩy kinh tế, xã hội, quản lý tốt xã hội

- Công nghệ tác động đến cách nghĩ, lối sống của con người nhưng cũng làm con người phụ thuộc vào công nghệ