Lý thuyết cách mạng công nghiệp - Công nghệ 10

BÀI 6: CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

I. KHÁI QUÁT VỀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

- Cách mạng công nghiệp diễn ra khi có sự đột phá về công nghệ góp phần đem lại sự thay đổi sâu sắc về mọi mặt trong xã hội.

- Tính đến nay, lịch sử loài người đã chứng kiến 4 cuộc cách mạng công nghiệp

+ Cuộc cách mạng lần 1: Động cơ hơi nước và cơ giới hóa

+ Cuộc cách mạng lần 2: năng lượng điện và sản xuất hàng loạt

+ Cuộc cách mạng lần 3: công nghệ thông tin và tự động hóa

+ Cuộc cách mạng lần 4: công nghệ số và trí tuệ nhân tạo

II. Các cuộc cách mạng công nghiệp

1. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất

a. Bối cảnh ra đời và những thành tựu về công nghệ

- Diễn ra từ cuối thế kỉ XVII, bắt đầu từ nước Anh và sau đó lan rộng ra châu Âu và Hòa Kì và các nước trên thế giới

- Có nhiều thành tựu nổi bật : 

+ Máy hơi nước của James Watt

+ Máy dệt vải của linh mục Edmund

+ Luyện thép của Henry Cort

b. Vai trò, đặc điểm của cách mạng công nghiệp lần thứ nhất

- Đặc trưng: Động cơ hơi nước và cơ giới hóa

- Vai trò: 

+ Thúc đẩy mạnh quá trình đô thị hóa và phát triển công nghiệp

+ Nâng cao năng suất lao động và có sự bứt phá về kinh tế

2. Cách mạng công nghiệp lần thứ 2

a. Bối cảnh ra đời và những thành tựu về công nghệ

- Thời gian: cuối thế kỉ XIX và gắn liền với sự phát triển của các cường quốc công nghiệp như Anh, Đức, Hoa Kì

- Thành tựu nổi bật:

+ Nhà máy điện của Thomas Edison năm 1882

+ Các lĩnh vực về công nghệ oto

b. Vai trò, đặc điểm của cách mạng công nghiệp lần thứ hai

- Đặc trưng: Xuất hiện ngành năng lượng điện và dây chuyền sản xuất hàng loạt quy mô lớn

- Vai trò: 

+ Mở ra kỉ nguyên điện khí hóa, tạo đà cho các ngành công nghiệp nặng phát triển

+ Nhiều lĩnh vực, ngành nghề mới ra đời hình thành lên lực lượng lao động mới

3. Cách mạng công nghiệp lần thứ 3

a. Bối cảnh ra đời và những thành tựu về công nghệ

- Thời gian: từ những năm 70 của thế kỉ XX xuất hiện ở những năm 70 của thế kỉ XX khởi đầu từ nước Mỹ

- Thành tự nổi bật:

+ Bộ điều khiển logic có thể lập trình (PLC) 1968

+ Máy tính xách tay 1970

+ Internet vào những năm 90

b. Vai trò, đặc điểm của cách mạng công nghiệp lần thứ ba

- Đặc trưng: công nghệ thông tin và tự động hóa

- Vai trò

+ Mang lại sự kết nối thông tin toàn cầu xóa nhòa mọi ranh giới

+ Tạo đà nhảy vọt về năng suất lao động, quy mô và tốc độ phát triển sản xuất làm biến đổi đời sống con người

+ Nhiều ngành nghề truyền thống bị mất đi, nhiều ngành mới ra đời

+ Tỉ lệ thất nghiệp cao do bị robot thay thế

4. Cách mạng công nghiệp lần thứ 4

a. Bối cảnh ra đời và những thành tựu về công nghệ

- Thời gian: 

+ Năm 2011, thuật ngữ được sử dụng tại Đức.

+  Năm 2016, Diễn đàn kinh tế thế giới với chủ đề “Làm chủ cách mạng công nghiệp lần thứ tư” chính thức đánh dấu sự khởi đầu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư

- Thành tựu: là sự kết hợp nền tảng cách mạng công nghiệp lần thứ 3 với các công nghệ mới

+ Dữ liệu lớn (Big data)

+ Điện toán đám mây (Cloud Computing)

+ Internet vạn vật (IoT)

+ In 3D

+ Trí tuệ nhân tạo (AI)

b. Vai trò, đặc điểm của cách mạng công nghiệp lần thứ ba

- Đặc trưng: công nghệ số, tính kết nối và trí tuệ nhân tạo

- Vai trò: tác động nhiều mặt đến xã hội khiến con người thay đổi cách làm việc và hoạt động