Phương pháp giải:

Phương pháp cân bằng phương trình phản ứng bằng phương pháp thăng bằng e

Nguyên tắc: Dựa vào định luật bảo toàn e, số e mà chất khử nhường bằng số e chất oxi hóa nhận.

cân bằng theo 4 bước

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

- Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa, quá trình khử.

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng. Cân bằng các nguyên tố theo thứ tự:

Kim loại (cation) – gốc axit (anion) – môi trường (axit, bazơ) – cân bằng số nguyên từ H – cân bằng số nguyên tử hiđro.)

Lời giải chi tiết:

Sơ đồ phản ứng \(\overbrace {C{u_2}S}^0 + H\mathop {{\text{ }}N}\limits^{ + 5} {O_3} \to \mathop {Cu}\limits^{ + 2} {(N{O_3})_2} + {H_2}\mathop {{\text{ }}S}\limits^{ + 6} {O_4} + \mathop {{\text{ }}N}\limits^{ + 2} O + {H_2}O\)

Các quá trình oxi hóa – khử

\(3C{u_2}S + 22HN{O_3} \to 6Cu{(N{O_3})_2} + 3{H_2}S{O_4} + 10NO + 8{H_2}O\)

Hệ số cân bằng của  \(C{u_2}S\) và  \(HN{O_3}\)  lần lượt là 3 và 22

Đáp án A

Phương pháp giải:

Phương pháp cân bằng phương trình phản ứng bằng phương pháp thăng bằng e

Nguyên tắc: Dựa vào định luật bảo toàn e, số e mà chất khử nhường bằng số e chất oxi hóa nhận.

cân bằng theo 4 bước

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

- Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa, quá trình khử.

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng. Cân bằng các nguyên tố theo thứ tự:

Kim loại (cation) – gốc axit (anion) – môi trường (axit, bazơ) – cân bằng số nguyên từ H – cân bằng số nguyên tử hiđro.)

Lời giải chi tiết:

FeSO₄ + KMnO₄ + KHSO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + MnSO₄ + K₂SO₄ + H₂O

Các quá trình cho – nhận e

đặt hệ số của KHSO4 = a; K2SO4 = b => nH2O = a/2 (BTNT "H")
10FeSO₄ + 2KMnO₄ + aKHSO₄  → 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ +bK₂SO₄ + a/2H₂O
Ta có:

=> 10FeSO₄ + 2KMnO₄ + 16KHSO₄  → 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ +9K₂SO₄ + 8H₂O

=> hệ số tối giản của KHSO₄ là 16

Đáp án C

Phương pháp giải:

Phương pháp cân bằng phương trình phản ứng bằng phương pháp thăng bằng e

Nguyên tắc: Dựa vào định luật bảo toàn e, số e mà chất khử nhường bằng số e chất oxi hóa nhận.

cân bằng theo 4 bước

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

- Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa, quá trình khử.

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng. Cân bằng các nguyên tố theo thứ tự:

Kim loại (cation) – gốc axit (anion) – môi trường (axit, bazơ) – cân bằng số nguyên từ H – cân bằng số nguyên tử hiđro.)

Lời giải chi tiết:

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các ion (nguyên tố thay đổi số oxi hóa trong pthh)

 \(F{e^{2 + }} + \mathop {Mn}\limits^{ + 7} O_4^ -  + {H^ + } \to F{e^{3 + }} + M{n^{2 + }} + {H_2}O\)

- Bước 2: Các quá trình cho – nhận e 

\(\left| \matrix{ F{e^{ + 2}} \to F{e^{ + 3}} + 1e \hfill \cr {M^{ + 7}} + 5e \to M{n^{ + 2}} \hfill \cr} \right.\)

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng.

 \(5F{e^{2 + }} + MnO_4^ -  + 8{H^ + } \to 5F{e^{3 + }} + M{n^{2 + }} + 4{H_2}O\)

Tổng hệ số cân bằng là: 24

Đáp án C

Phương pháp giải:

Phương pháp cân bằng phương trình phản ứng bằng phương pháp thăng bằng e

Nguyên tắc: Dựa vào định luật bảo toàn e, số e mà chất khử nhường bằng số e chất oxi hóa nhận.

cân bằng theo 4 bước

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

- Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa, quá trình khử.

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng. Cân bằng các nguyên tố theo thứ tự:

Kim loại (cation) – gốc axit (anion) – môi trường (axit, bazơ) – cân bằng số nguyên từ H – cân bằng số nguyên tử hiđro.)

Lời giải chi tiết:

\(Al + HN{O_3} \to Al{(N{O_3})_3} + {N_2} + {N_2}O + {H_2}O\)

Các quá trình cho – nhận e

\(44Al + 162HN{O_3} \to 44Al{(N{O_3})_3} + 6{N_2} + 9{N_2}O + 81{H_2}O\)

\( \Rightarrow {n_{Al}}:{n_{{N_2}O}}:{n_{{N_2}}} = 44:9:6\)

Đáp án D

Phương pháp giải:

Chọn Fe và các hợp chất của sắt có số oxi hóa trung gian

Lời giải chi tiết:

Phương trình hóa học: \(X + HN{O_3} \to Fe{(N{O_3})_3} + NO + {H_2}O\)

Dựa vào phương trình hóa học trên

-Sản phẩm có muối sắt (III) X phải là hợp chất chứa Fe   

- Sản phẩm chỉ gồm muối nitrat và NO là sản phẩm khử duy nhất của HNO₃ nên X chỉ có thể là sắt, oxit sắt hoặc muối nitrat của sắt và có thể tham gia vào quá trình oxi hóa (do N+5 tham gia quá trình khử

N⁺⁵ + 3e → N⁺² (NO) để khử N⁺⁵  thành NO

X có thể là: \(Fe,FeO,F{e_3}{O_4},Fe{(N{O_3})_2}\)

Đáp án C

Phương pháp giải:

Cân bằng phương pháp ion - electron

áp dụng cho các phản ứng oxi hóa - khử xảy ra trong dd có sự tham gia của môi trường: axit, bazo, nước. Khi cân bằng sử dụng theo 4 bước như phương pháp thăng bằng electron nhưng chất oxi hóa, chất khử được viết đúng dạng mà nó tồn tại trong dd theo nguyên tắc sau:

1. Nếu phản ứng có axit tham gia:

+ Vế nào thiếu bao nhiêu O thêm bấy nhiêu H₂O để tạo ra H⁺ ở vế kia và ngược lại

VD: NO₃^‑  → NO

Ta thấy vế phải thiếu 2O, thêm vế phải 2H₂O để tạo vế trái 4H⁺, sau đó cân bằng điện tích của bán phản ứng

 NO₃^‑  + 4H⁺ + 3e → NO + 2H₂O

2. Nếu phản ứng có bazơ tham gia:

+ Vế nào thiếu bao nhiêu O thêm lượng OH^- gấp đôi để tạo H₂O ở vế kia và ngược lại

VD: Cr₂O₃ → 2CrO₄^-

Vế trái thiếu 5O thêm vế trái 10OH^- để tạo 5H₂O ở vế phải, sau đó cân bằng điện tích bán phản ứng

Cr₂O₃ + 10OH^- → 2CrO₄^- + 5H₂O +6e

3. Nếu phản ứng có H₂O tham gia

+ Sản phẩm phản ứng tạo ra axit, cân bằng theo nguyên tắc 1

+ Sản phẩm phản ứng tạo ra bazơ, cân bằng theo nguyên tắc 2

MnO₄^- + 2H₂O + 3e → MnO₂ + 4OH^-

Lời giải chi tiết:

Bước 1: Xác định sự thay đổi số oxi hóa của 1 số nguyên tố, xác định được chất khử, chất oxi hóa\(\mathop {Fe}\limits^{ + 2} S{O_4} + K\mathop {Mn}\limits^{ + 7} {O_4} + {H_2}O \to \,{K_2}S{O_4} + \mathop {Mn}\limits^{ + 4} {O_2} + \mathop {Fe}\limits^{ + 3} {(OH)_3} + \mathop {Fe_2^{}}\limits^{ + 3} {(S{O_4})_3}\)

Bước 2: Viết quá trình khử, quá trình oxi hóa, cân bằng mỗi quá trình và đặt hệ số thích hợp trước chất khử, chất oxi hóa

\(\begin{array}{l}\begin{array}{*{20}{c}}{3x}\\{1x}\end{array}\left| \begin{array}{l}F{e^{ + 2}} \to F{e^{ + 3}} + 1e\\Mn{O_4}^ -  + 2{H_2}O + 3e \to Mn{O_2}^ -  + 4O{H^ - }\end{array} \right.\\ \to 3F{e^{ + 2}} + Mn{O_4}^ -  + 2{H_2}O \to 3F{e^{ + 3}} + Mn{O_2}^ -  + 4O{H^ - }\end{array}\)

Bước 3: Viết bán phản ứng, ép đúng tỉ lệ Fe(OH)₃ và nhân hệ số thích hợp để triệt tiêu OH^-

\(\begin{array}{*{20}{c}}{3x}\\{4x}\end{array}\left| \begin{array}{l}3F{e^{ + 2}} + Mn{O_4}^ -  + 2{H_2}O \to 3F{e^{ + 3}} + Mn{O_2}^ -  + 4O{H^ - }(1)\\F{e^{3 + }} + 3O{H^ - } \to Fe{(OH)_3}\,\,\,\,(2)\end{array} \right.\)

\( \to 9F{e^{ + 2}} + 3Mn{O_4}^ -  + 6{H_2}O \to 5F{e^{ + 3}} + 3Mn{O_2}^ -  + 4Fe{(OH)_3}\,(3)\)

Ta thấy trong phương trình phân tử Fe⁺³ tồn tại ở dạng Fe₂(SO₄)₃ nên ta nhân cả 2 vê (3) với hệ số 2 để làm chẵn số nguyên tố Fe⁺³

\(18F{e^{ + 2}} + 6Mn{O_4}^ -  + 12{H_2}O \to 10F{e^{ + 3}} + 6Mn{O_2}^ -  + 8Fe{(OH)_3}\,(4)\)

Thêm ion K⁺, SO₄^2- vào phương trình ion (4) ta được phương trình phân tử ban đầu cân bằng.

→ 18FeSO₄ + 6KMnO₄ + 12H₂O → 3K₂SO₄ + 6MnO₂ + 8Fe(OH)₃ + 5Fe₂(SO₄)₃

Vậy hệ số của H₂O là 12

Đáp án A

Phương pháp giải:

Phương pháp : thăng bằng e

Lời giải chi tiết:

Lời giải

(5x-2y) Fe₃O₄ +(46x – 18y) HNO₃ → (15x-6y) Fe(NO₃)₃ + N_XO_Y + (23x-9y)H₂O

Số lượng phân tử HNO₃ môi trường là 45x -18y

Đáp án B

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Từ đó xác định được tỉ lệ số phân tử bị khử và số phân tử bị oxi hóa.

Lời giải chi tiết:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố hóa học thay đổi trong phản ứng:

Vậy phương trình hóa học được cân bằng là:

2FeS₂ + 14H₂SO_{4 đặc nóng}→ Fe₂(SO₄)₃ + 15SO₂ + 14H₂O

Vậy số phân tử bị khử là 15, số phân tử bị oxi hóa là 2. Tỉ lệ số phân tử bị khử và số phân tử bị oxi hóa là 15 : 2.

Đáp án B

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Từ đó xác định được hệ số của axit HNO₃ sau khi cân bằng.

Lời giải chi tiết:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố hóa học thay đổi trong phản ứng:

Vậy phương trình hóa học được cân bằng là:

(5n-2m)Fe_xO_y + (18nx- 6mx-2ny)HNO₃→ (5nx-2mx)Fe(NO₃)₃ + (9nx-3mx-ny)H₂O + (3x-2y)N_nO_m.

Sau khi cân bằng, hệ số của axit HNO₃ là(18nx- 6mx-2ny).

Đáp án A

Phương pháp giải:

Cân bằng phản ứng oxi hóa khử bằng phương pháp thăng bằng electron. 

Lời giải chi tiết:

\(\begin{array}{l}
x1\,\,\,\,\,\,\,FeS - 9e \to \mathop {Fe}\limits^{ + 3} + \mathop S\limits^{ + 6} \\
x3\,\,\,\,\,\,\,\mathop N\limits^{ + 5} + 3e \to \mathop N\limits^{ + 2}
\end{array}\)

FeS + 6HNO₃  → Fe(NO₃)₃ + H₂SO₄ + 3NO + 2H₂O

Đáp án B

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Từ đó xác định được số nguyên tử cacbon bị oxi hóa khi có 10 phân tử KMnO₄ phản ứng.

Lời giải chi tiết:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố hóa học thay đổi trong phản ứng:

\({C_6}{H_5} - \mathop C\limits^{ - 1} H = \mathop C\limits^{ - 2} {H_2} + {\rm{ }}K\mathop {Mn}\limits^{ + 7} {O_4} \to {\rm{ }}{C_6}{H_5} - \mathop C\limits^{ + 3} OOK{\rm{ }} + {\rm{ }}{K_2}\mathop C\limits^{ + 4} {O_3} + {\rm{ }}\mathop {Mn}\limits^{ + 4} {O_2} + {\rm{ }}KOH{\rm{ }} + {\rm{ }}{H_2}O\)

Vậy phương trình hóa học được cân bằng là:

3 C₆H₅-CH=CH₂ + 10 KMnO₄ → 3 C₆H₅-COOK + 3 K₂CO₃ + 10 MnO₂ + KOH + 4 H₂O.

Vậy khi có 10 phân tử KMnO₄ phản ứng thì số nguyên tử cacbon bị oxi hóa là 6.

Đáp án C

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Từ đó xác định được giá trị của a và b.

Lời giải chi tiết:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố hóa học thay đổi trong phản ứng:

Vậy phương trình hóa học được cân bằng là:

5 C₁₅H₂₁N₃O + 18 KMnO₄ + 27 H₂SO₄ → 5 C₁₅H₁₅N₃O₇ + 18 MnSO₄ + 9 K₂SO₄ + 42 H₂O.

Vậy giá trị của a và b lần lượt là 5 và 18.

Đáp án C

Phương pháp giải:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

Tìm hệ số thích hợp cho chất oxi hóa và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

Đặt hệ số của các chất oxi hóa và chất khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Từ đó xác định đượchệ số nguyên tối giản đứng trước chất bị khử khi phản ứng cân bằng.

Lời giải chi tiết:

Xác định số oxi hóa của các nguyên tố hóa học thay đổi trong phản ứng:

Vậy phương trình hóa học được cân bằng là:

C₆H₅C₂H₅ + 4 KMnO₄ → C₆H₅COOK + 4 MnO₂ + K₂CO₃ + KOH + 2 H₂O

Hệ số nguyên tối giản đứng trước chất bị khử (KMnO₄) khi phản ứng cân bằng là: 4.

Đáp án A

Phương pháp giải:

Cân bằng theo phương pháp thăng bằng electron

Lời giải chi tiết:

Bước 1: Xác định sự thay đổi số oxi hóa của 1 số nguyên tố

\({\left. {\left( {C{u_2}S.Fe{S_2}} \right.} \right)^0} + H\mathop N\limits^{ + 5} {O_3} \to \,\mathop {Cu}\limits^{ + 2} {(N{O_3})_2} + \mathop {Fe}\limits^{ + 3} {(N{O_3})_3} + {H_2}\mathop S\limits^{ + 6} {O_4} + \mathop N\limits^{ + 2} O + {H_2}O\)

Bước 2: Viết quá trình nhường, nhận e và đặt hệ số trước mỗi quá trình sao cho tổng e chất khử nhường = tổng e chất oxi hóa nhận

Bước 3: Đặt hệ số vào các chất trong phương trình

\(3C{u_2}S.Fe{S_2} + 46H\mathop N\limits^{ + 5} {O_3} \to \,6\mathop {Cu}\limits^{ + 2} {(N{O_3})_2} + \mathop {3Fe}\limits^{ + 3} {(N{O_3})_3} + 9{H_2}\mathop S\limits^{ + 6} {O_4} + \mathop {25N}\limits^{ + 2} O + 14{H_2}O\) 

→ Tổng hệ số của các chất trong phương trình trên là: 3 + 46 + 6 + 3 + 9 + 25 + 14 = 106

Đáp án D

Phương pháp giải:

Phương pháp : thăng bằng e

Lời giải chi tiết:

Lời giải

(5x-2y) FeO +(16x – 6y) HNO₃ → (5x-2y) Fe(NO₃)₃ + N_XO_Y + (8x-3y)H₂O

Hệ số tối giản của HNO₃ là 16x − 6y                                                                     

Đáp án C

Phương pháp giải:

Phương pháp cân bằng phương trình phản ứng bằng phương pháp thăng bằng e

Nguyên tắc: Dựa vào định luật bảo toàn e, số e mà chất khử nhường bằng số e chất oxi hóa nhận.

cân bằng theo 4 bước

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố có số oxi hóa thay đổi

- Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa, quá trình khử.

- Bước 3: Nhân các hệ số thích hợp để cân bằng số e cho – nhận

- Bước 4: Đặt hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng. Cân bằng các nguyên tố theo thứ tự:

Kim loại (cation) – gốc axit (anion) – môi trường (axit, bazơ) – cân bằng số nguyên từ H – cân bằng số nguyên tử hiđro.)

Lời giải chi tiết:

FeSO₄ + KMnO₄ + KHSO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + MnSO₄ + K₂SO₄ + H₂O

Các quá trình cho – nhận e

đặt hệ số của KHSO4 = a; K2SO4 = b => nH2O = a/2 (BTNT "H")
10FeSO₄ + 2KMnO₄ + aKHSO₄  → 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ +bK₂SO₄ + a/2H₂O
Ta có:

=> 10FeSO₄ + 2KMnO₄ + 16KHSO₄  → 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ +9K₂SO₄ + 8H₂O

=> hệ số tối giản của KHSO₄ là 16

Đáp án C

Phương pháp giải:

Cân bằng phản ứng oxi hóa – khử bằng phương pháp thăng bằng electron.

Lời giải chi tiết:

3Mg + 4H₂SO₄ → 3MgSO₄ + S + 4H₂O

Tổng hệ số cân bằng là: 3 + 4 + 3 + 1 + 4 = 15

Đáp án D

Phương pháp giải:

Cân bằng phương trình hóa học theo phương pháp thăng bằng electron.

Lời giải chi tiết:

2KMnO₄ + 10KI + 8H₂SO₄ → 6K₂SO₄ + 2MnSO₄ + 5I₂ + 8H₂O

Vậy a = 2; b = 10; c = 8

Đáp án B

Phương pháp giải:

Phân tử HCl bị oxi hóa tạo thành phân tử Cl2

=> Số phân tử HCl bị oxi hóa

=> Số phân tử HCl môi trường

Lời giải chi tiết:

Phân tử HCl bị oxi hóa tạo thành phân tử Cl₂

=> Số phân tử HCl bị oxi hóa là 5.2 = 10

=> Số phân tử HCl môi trường là 16-10 = 6

Vậy tỉ lệ số phân tử HCl bị oxi hoá và số phân tử HCl làm môi trường (không oxi hoá-khử) là 10:6 = 5:3

Đáp án D

Phương pháp giải:

Cân bằng phản ứng oxi hóa khử theo phương pháp thăng bằng e.

Lời giải chi tiết:

Vậy 3Fe₃O₄ + 28HNO₃ → 9Fe(NO₃)₃ + NO + 14H₂O

a + b + c + d + e = 3 + 28 + 9 + 1 + 14 = 55

Đáp án B