Anh/Chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về vấn đề: Học sinh lớp 12 với hành trình chuẩn bị nghề nghiệp, đi ngược cơn bão sa thải để bước vào thị trường lao động lớp 12

Dàn ý

I. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề: Trong bối cảnh nền kinh tế biến động, thị trường lao động liên tục thay đổi với làn sóng sa thải lan rộng, đặc biệt trong các ngành nghề đòi hỏi kỹ thuật cao và công nghệ, học sinh lớp 12 – thế hệ sắp bước vào ngưỡng cửa đại học và nghề nghiệp – đang đối mặt với nhiều thách thức.

- Dẫn dắt và nêu vấn đề nghị luận:

Vì vậy, việc chuẩn bị hành trang nghề nghiệp từ sớm, có chiến lược và định hướng rõ ràng là điều cấp thiết để học sinh lớp 12 vững vàng “đi ngược cơn bão sa thải” và thích nghi với thị trường lao động cạnh tranh ngày càng gay gắt.

II. Thân bài

1. Giải thích 

- Hành trình chuẩn bị nghề nghiệp:

Là quá trình học sinh tìm hiểu bản thân, định hướng nghề phù hợp, phát triển kỹ năng, lựa chọn ngành học và rèn luyện năng lực cần thiết cho tương lai.

- Cơn bão sa thải:

Làn sóng cắt giảm nhân sự, thất nghiệp tăng do ảnh hưởng của chuyển đổi số, AI, tự động hóa, suy thoái kinh tế… khiến thị trường lao động biến động mạnh.

2. Thực trạng 

- Nhiều học sinh vẫn còn mơ hồ, chọn ngành theo xu hướng hoặc áp lực gia đình.

- Thiếu kiến thức thực tế, chưa hiểu rõ năng lực bản thân và nhu cầu xã hội.

- Chưa trang bị đủ kỹ năng mềm (giao tiếp, hợp tác, tư duy phản biện, quản lý thời gian…).

- Tuy nhiên, một bộ phận học sinh đã ý thức rõ tầm quan trọng của việc định hướng nghề, chủ động học thêm, trải nghiệm, rèn kỹ năng.

3. Làm thế nào để học sinh lớp 12 chuẩn bị tốt hành trang nghề nghiệp

a. Hiểu rõ bản thân và thị trường lao động

- Tìm hiểu điểm mạnh, điểm yếu, sở thích và giá trị bản thân.

- Cập nhật thông tin về xu hướng nghề nghiệp, ngành nghề mới nổi, các kỹ năng được thị trường cần.

b. Chủ động học tập và rèn luyện kỹ năng

- Học tốt kiến thức nền, đồng thời trau dồi kỹ năng mềm và công nghệ.

- Tham gia hoạt động ngoại khóa, các dự án học tập, khóa học trực tuyến để có kinh nghiệm thực tế.

c. Định hướng rõ ràng, chọn ngành/chọn nghề phù hợp

- Không chạy theo “ngành hot” mà cần chọn đúng với năng lực và đam mê.

- Nhờ tư vấn từ thầy cô, chuyên gia hướng nghiệp hoặc trải nghiệm thực tế (intern, workshop, tư vấn tuyển sinh).

d. Giữ tâm thế sẵn sàng thích nghi

- Thế giới việc làm thay đổi nhanh chóng, cần luôn học hỏi, cập nhật và có tinh thần dấn thân, kiên trì.

4. Bài học và liên hệ bản thân

- Là học sinh lớp 12, mỗi người cần có kế hoạch cụ thể cho bản thân: chọn ngành, chọn trường, rèn kỹ năng, giữ tinh thần học hỏi và không ngừng đổi mới.

III. Kết bài

- Khẳng định lại vấn đề:

Trong thời đại biến động, học sinh lớp 12 không chỉ chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp mà còn là cho cả hành trình nghề nghiệp sau này.

Quảng cáo

Bài siêu ngắn Mẫu 1

Trong thời đại công nghệ và chuyển đổi số bùng nổ, thị trường lao động ngày càng khắc nghiệt với những yêu cầu cao về kỹ năng và năng lực thích nghi. Không ít người trưởng thành đang rơi vào tình cảnh mất việc, bị thay thế bởi máy móc, trí tuệ nhân tạo… Điều đó khiến cho “cơn bão sa thải” trở thành một thực tế không thể xem nhẹ. Vậy thì học sinh lớp 12 – những người trẻ chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa đại học và nghề nghiệp – cần làm gì để không bị cuốn theo cơn bão ấy? 

Hành trình nghề nghiệp không bắt đầu sau khi tốt nghiệp đại học, mà đã bắt đầu từ thời điểm ta suy nghĩ về việc “sau này mình sẽ làm gì?”. Đó là lúc mỗi học sinh cần định hình được đam mê, năng lực và con đường phát triển phù hợp với bản thân. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều học sinh lớp 12 còn mông lung về tương lai. Không ít bạn chọn nghề theo số đông, theo điểm chuẩn hoặc nghe lời bố mẹ, mà chưa thật sự hiểu bản thân mình có hợp với ngành đó không. Điều này khiến nhiều người sau này học lệch hướng, làm trái ngành, thậm chí thất nghiệp vì không đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Trước một thị trường lao động đầy biến động, học sinh cần sớm xây dựng cho mình một lộ trình phát triển rõ ràng. Trước hết là hiểu chính mình: biết mình giỏi gì, yêu thích điều gì, muốn trở thành ai trong tương lai. Sau đó là tìm hiểu về các ngành nghề đang phát triển, cơ hội việc làm trong tương lai, những kỹ năng nào đang được các doanh nghiệp cần đến. Ngoài kiến thức sách vở, các kỹ năng mềm như giao tiếp, hợp tác, tư duy phản biện, khả năng sử dụng công nghệ… cũng vô cùng cần thiết. Đó chính là “vũ khí” giúp người trẻ không bị tụt lại trong thời đại số.

Điều quan trọng là học sinh lớp 12 cần có tinh thần học hỏi không ngừng, sẵn sàng thay đổi và thích nghi. Trong một thế giới mà nghề nghiệp có thể biến mất chỉ sau vài năm, chỉ có những ai chủ động học tập, phát triển bản thân, linh hoạt với môi trường mới mới có thể đứng vững lâu dài. Đừng đợi đến khi ra trường mới nghĩ đến việc làm gì, mà hãy bắt đầu từ hôm nay – ngay khi bạn còn đang ngồi trên ghế nhà trường.

“Cơn bão sa thải" là lời cảnh tỉnh cho thế hệ trẻ về việc chuẩn bị nghề nghiệp một cách nghiêm túc và bài bản. Học sinh lớp 12 không chỉ học để thi, mà học để sống, để làm việc và để phát triển. Có sự chuẩn bị tốt từ bây giờ, các bạn hoàn toàn có thể tự tin bước vào thị trường lao động và làm chủ tương lai của mình.

Bài siêu ngắn Mẫu 2

Trong bối cảnh xã hội hiện đại liên tục biến động, thị trường lao động cũng thay đổi mạnh mẽ bởi tác động của công nghệ, trí tuệ nhân tạo và cả khủng hoảng kinh tế toàn cầu. "Cơn bão sa thải" – làn sóng cắt giảm nhân sự trên diện rộng – đang là nỗi lo hiện hữu với cả người lao động trẻ và những người chuẩn bị bước vào môi trường làm việc. Trong hoàn cảnh đó, học sinh lớp 12 – thế hệ tương lai của đất nước – cần nghiêm túc chuẩn bị hành trang nghề nghiệp để chủ động thích nghi và vững vàng bước vào thị trường lao động đầy cạnh tranh.

Hành trình chuẩn bị nghề nghiệp không chỉ là chọn một ngành học hay một công việc, mà là cả quá trình tự nhận thức, trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp để phát triển bản thân trong tương lai. Trong khi đó, “cơn bão sa thải” đang phản ánh sự đào thải gắt gao của thị trường: những công việc lạc hậu, những người không kịp thích nghi sẽ dễ dàng bị thay thế. Vì thế, việc chuẩn bị nghề nghiệp sớm và nghiêm túc không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu nếu học sinh muốn tồn tại và phát triển trong xã hội hiện đại.

Thực tế cho thấy, nhiều học sinh lớp 12 vẫn còn mơ hồ trong việc định hướng nghề nghiệp. Một số bạn chọn ngành theo trào lưu, theo mong muốn của gia đình mà chưa thực sự hiểu rõ năng lực và đam mê của bản thân. Ngoài ra, kỹ năng mềm – thứ rất cần trong môi trường làm việc – lại thường bị bỏ qua. Tuy nhiên, cũng có không ít học sinh đã chủ động tìm hiểu thị trường lao động, tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm thực tế để rèn luyện và phát triển toàn diện.

Để chuẩn bị tốt hành trang nghề nghiệp, học sinh trước hết cần hiểu rõ mình là ai: điểm mạnh, điểm yếu, sở thích và giá trị cá nhân. Đồng thời, các bạn cũng nên cập nhật thường xuyên về nhu cầu của thị trường, xu hướng nghề nghiệp mới như công nghệ thông tin, thiết kế sáng tạo, kỹ thuật số... Bên cạnh đó, việc rèn luyện kỹ năng mềm, tư duy phản biện, giao tiếp, làm việc nhóm và khả năng học tập suốt đời là yếu tố không thể thiếu. Quan trọng hơn, mỗi học sinh cần có một kế hoạch cụ thể và tinh thần sẵn sàng thay đổi để thích nghi với những biến động không ngừng.

Là học sinh lớp 12, bản thân mỗi người cần sớm xác định mục tiêu nghề nghiệp, định hướng ngành học phù hợp và không ngừng trau dồi bản thân. Khi thế giới ngoài kia thay đổi từng ngày, chỉ có sự chủ động và nỗ lực không ngừng mới giúp chúng ta đi ngược chiều gió, vượt qua "cơn bão sa thải" và làm chủ tương lai của chính mình.

Bài tham khảo Mẫu 1

Nếu như thế kỷ XX chứng kiến sự trỗi dậy của máy móc trong cách mạng công nghiệp, thì thế kỷ XXI đang bước vào kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo. Đầu năm 2025, những làn sóng sa thải nhân sự lan rộng khắp toàn cầu, từ những công ty công nghệ hàng đầu cho đến các doanh nghiệp nhỏ lẻ. Cơn bão ấy không còn giới hạn bởi sự suy thoái kinh tế mà đã có “bàn tay vô hình” của AI len lỏi. Trong hoàn cảnh ấy, học sinh lớp 12- thế hệ lao động tương lai- cần nhận ra rằng: hành trình chuẩn bị nghề nghiệp ngay từ hôm nay chính là tấm khiên để đi ngược chiều gió, mở ra con đường bền vững giữa thị trường lao động đầy rẫy những bất định.

Việc AI thay thế lao động không còn là một giả thuyết xa vời, mà đã trở thành thực tế sống động. Hệ quả tất yếu là hàng ngàn người lao động đã và đang bị sa thải. Trước viễn cảnh ấy, một câu hỏi lớn được đặt ra cho thế hệ trẻ: Làm sao để không bị thay thế? Làm sao để không bị bỏ lại phía sau?

Trước hết, đối với học sinh lớp 12, những người đang chuẩn bị bước vào thị trường lao động – thì hành trình định hướng nghề nghiệp sớm là vô cùng quan trọng. Việc lựa chọn một nghề không còn đơn thuần là theo đam mê hay truyền thống gia đình, mà cần căn cứ vào sự phù hợp với năng lực cá nhân và xu hướng phát triển của xã hội. Những ngành nghề dựa nhiều vào sự sáng tạo, tư duy chiến lược, cảm xúc- những yếu tố mà AI khó có thể thay thế-  như tâm lý học, giáo dục, y khoa, sáng tạo nội dung, phát triển công nghệ AI… đang trở thành những hướng đi đầy tiềm năng

Tiếp theo, để không bị tụt lại trong thời đại số, học sinh cần chủ động trang bị các kỹ năng “không thể thay thế”. Đó là kỹ năng tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, giao tiếp hiệu quả, làm việc nhóm và khả năng thích nghi linh hoạt. Đây là những kỹ năng giúp con người làm được những điều mà máy móc không thể, và đồng thời cũng là yếu tố được các nhà tuyển dụng đánh giá cao trong mọi thời kỳ.

Hơn nữa, trong kỷ nguyên công nghệ, việc tiếp cận sớm và thông minh với công nghệ là điều không thể thiếu. Không nhất thiết phải trở thành lập trình viên, nhưng học sinh nên hiểu và biết cách sử dụng công nghệ, đặc biệt là AI, như một công cụ hỗ trợ đắc lực trong học tập và công việc. Trên thực tế, rất nhiều học sinh ngày nay đã chủ động tận dụng AI để học tập hiệu quả hơn, tra cứu thông tin nhanh chóng, thậm chí xây dựng những dự án cá nhân từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Cuối cùng, yếu tố then chốt để học sinh lớp 12 có thể đi ngược “cơn bão sa thải” chính là tinh thần học tập suốt đời. Trong một thế giới mà tri thức liên tục đổi mới, không ai có thể tồn tại nếu chỉ dựa vào kiến thức cũ. Chỉ khi các em giữ được thái độ cầu tiến, biết tự làm mới bản thân, không ngừng học hỏi và thích nghi, thì dù AI có phát triển đến đâu, con người vẫn giữ được chỗ đứng và giá trị riêng trong xã hội. Theo UNESCO, khả năng “tự học” và “học lại” đang trở thành tiêu chí đánh giá năng lực của người lao động trong thế kỷ 21. Một người có thể giỏi hôm nay, nhưng nếu không cập nhật kỹ năng mới, rất có thể sẽ bị bỏ lại vào ngày mai. Vì vậy, học sinh lớp 12 cần nuôi dưỡng thói quen học hỏi liên tục để thích nghi với mọi thay đổi bất ngờ của thời đại số

Không ai có thể ngăn cản sự phát triển của công nghệ, cũng như không thể đứng yên giữa dòng chảy thay đổi của thời đại. Nhưng trong bất kỳ cuộc chuyển mình nào của lịch sử, con người với tư duy, cảm xúc và khát vọng- vẫn luôn là trung tâm. Đối mặt với làn sóng AI và cơn bão sa thải chưa có dấu hiệu dừng lại, học sinh lớp 12 không được phép thụ động. Các em cần coi đây là cơ hội để nhìn lại bản thân, xác định hướng đi rõ ràng, chủ động học tập và trau dồi kỹ năng để làm chủ tương lai. Bởi lẽ, công nghệ có thể tạo ra những cỗ máy mạnh mẽ, nhưng chỉ con người mới có thể tạo ra giá trị nhân văn, sự đồng cảm và những giấc mơ vươn xa. Nếu có sự chuẩn bị từ hôm nay, thế hệ học sinh hôm nay không chỉ vượt qua cơn bão, mà còn có thể lái con thuyền tương lai tiến ra đại dương rộng lớn của thế giới việc làm toàn cầu.

Bài tham khảo Mẫu 2

Cuộc sống hiện đại, với sự phát triển của công nghệ và toàn cầu hóa, đã tạo ra những biến động mạnh mẽ trong thị trường lao động thế giới. Từ đầu năm 2025, xu hướng các công ty, doanh nghiệp mạnh tay cắt giảm nhân sự đang trở thành một hiện tượng phổ biến, mang đến không ít thách thức cho những người lao động, đặc biệt là thế hệ trẻ. Trong bối cảnh đó, học sinh lớp 12 – những người sắp bước vào ngưỡng cửa của thị trường lao động – cần có những bước chuẩn bị kỹ càng, để không chỉ vượt qua cơn bão sa thải mà còn tạo ra được cơ hội cho chính mình trong tương lai.

Những biến động trong thị trường lao động, đặc biệt là cơn bão sa thải diễn ra khắp nơi, khiến nhiều người lao động, đặc biệt là thế hệ trẻ, cảm thấy lo lắng. Các công ty, doanh nghiệp đang phải đối mặt với tình hình khó khăn về tài chính, yêu cầu cắt giảm chi phí, và xu hướng tự động hóa, khiến nhiều vị trí công việc bị thay thế hoặc giảm bớt. Đây là một thực tế mà học sinh lớp 12 – những người chuẩn bị bước vào thị trường lao động – phải đối mặt.

Tuy nhiên, thay vì hoang mang, chính học sinh lớp 12 phải tìm cách chuẩn bị cho hành trình nghề nghiệp của mình ngay từ lúc này. Bởi vì chỉ có sự chuẩn bị đầy đủ về kỹ năng, kiến thức, và thái độ làm việc tích cực, họ mới có thể “đi ngược” lại cơn bão sa thải này, để tìm ra cơ hội phát triển và khẳng định bản thân.

Để không bị cuốn theo dòng chảy tiêu cực của thị trường lao động, học sinh lớp 12 cần chủ động trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết. Đầu tiên, học sinh cần xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp. Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp không chỉ dựa trên sở thích cá nhân mà còn phải cân nhắc đến xu hướng phát triển của thị trường lao động. Các ngành nghề như công nghệ thông tin, khoa học dữ liệu, kỹ thuật, và các ngành liên quan đến sáng tạo, đổi mới sẽ có triển vọng lớn trong tương lai. Ngoài ra, học sinh cũng cần tìm hiểu về các kỹ năng mềm như giao tiếp, quản lý thời gian, làm việc nhóm, và khả năng thích ứng, những yếu tố quan trọng giúp họ phát triển và duy trì được vị trí công việc trong môi trường thay đổi nhanh chóng.

Bên cạnh đó, học sinh lớp 12 nên tăng cường các hoạt động ngoại khóa, thực tập và trải nghiệm thực tế, bởi đây là những cơ hội giúp họ áp dụng lý thuyết vào thực tiễn và nâng cao các kỹ năng nghề nghiệp. Việc tham gia các khóa học, chương trình thực tập sẽ giúp học sinh không chỉ tích lũy thêm kinh nghiệm mà còn tạo dựng mối quan hệ trong ngành nghề mình theo đuổi, mở ra cơ hội nghề nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Ngoài việc trang bị kiến thức chuyên môn, một yếu tố không thể thiếu trong hành trình chuẩn bị nghề nghiệp chính là thái độ làm việc và khả năng thích ứng. Trong bối cảnh thị trường lao động đầy biến động, học sinh lớp 12 cần có tinh thần cầu tiến, biết cách học hỏi và điều chỉnh bản thân để phù hợp với yêu cầu của công việc. Họ cũng cần phải hiểu rằng công việc không chỉ là việc làm để mưu sinh, mà còn là cơ hội để học hỏi, phát triển bản thân và cống hiến cho xã hội.

Một yếu tố quan trọng không kém là việc học sinh lớp 12 cần trang bị cho mình một tinh thần kiên trì và quyết tâm. Trong bất kỳ ngành nghề nào, việc thành công không phải lúc nào cũng đến nhanh chóng mà đòi hỏi sự nỗ lực liên tục và sự chấp nhận thất bại để học hỏi. Do đó, mỗi học sinh cần có một tâm lý vững vàng, không sợ thất bại, và luôn sẵn sàng đối mặt với thử thách.

Cuối cùng, trong bối cảnh thị trường lao động đầy biến động và nguy cơ sa thải, học sinh lớp 12 cần nhận thức rằng sự chuẩn bị nghề nghiệp ngay từ bây giờ là rất quan trọng. Những bước chuẩn bị kỹ lưỡng, không chỉ về mặt kiến thức mà còn về thái độ làm việc, sẽ giúp học sinh không chỉ vượt qua được cơn bão sa thải mà còn có thể xây dựng một sự nghiệp vững chắc và phát triển bền vững. Chính vì vậy, sự chủ động, sáng tạo và khả năng thích ứng chính là chìa khóa để học sinh lớp 12 vững bước trên con đường sự nghiệp của mình trong tương lai.

Bài tham khảo Mẫu 3

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng khắc nghiệt, tình trạng sa thải, thất nghiệp gia tăng, việc học sinh lớp 12 chuẩn bị kỹ càng cho hành trình nghề nghiệp là một yêu cầu cấp thiết. Đó không chỉ là bước chuyển tiếp giữa nhà trường và xã hội, mà còn là hành trang giúp các em tự tin bước vào đời.

          Lớp 12 không đơn thuần là năm cuối cấp, mà còn là thời điểm quan trọng để mỗi học sinh định hình con đường tương lai. Việc lựa chọn nghề nghiệp cần xuất phát từ sự hiểu biết về bản thân, năng lực cá nhân và nhu cầu thực tế của xã hội. Đây chính là bước đầu tiên để giúp các em tránh lạc hướng trong một thị trường lao động đang biến động.

          Không chỉ lựa chọn đúng nghề, học sinh cần được trang bị kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giao tiếp, hợp tác, và đặc biệt là khả năng thích nghi. Trong thời đại công nghệ và tự động hóa, những người lao động linh hoạt, sáng tạo và có tinh thần học hỏi không ngừng sẽ có lợi thế vượt trội.

          Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều học sinh vẫn chọn nghề theo trào lưu hoặc theo định hướng từ người khác mà chưa thực sự hiểu bản thân. Điều này có thể dẫn đến việc chọn sai ngành, học không đam mê và khó tìm được công việc phù hợp sau này.

          Để thay đổi điều đó, nhà trường và gia đình cần phối hợp hỗ trợ học sinh định hướng nghề nghiệp sớm thông qua tư vấn, trải nghiệm thực tế, gặp gỡ chuyên gia. Bản thân học sinh cũng cần chủ động tìm hiểu thông tin, nâng cao năng lực, và không ngừng rèn luyện kỹ năng để thích ứng với thị trường lao động ngày một khắt khe.

          Tóm lại, chuẩn bị nghề nghiệp từ lớp 12 là bước đi khôn ngoan và cần thiết. Khi được định hướng đúng đắn, trang bị đầy đủ kỹ năng và thái độ tích cực, học sinh có thể tự tin đi ngược “cơn bão sa thải” và khẳng định vị trí của mình trong xã hội.