Dàn ý cho bài văn nghị luận xã hội hay, chi tiết nhất

1. Nghị luận xã hội là gì?

Văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội là kiểu văn bản dùng lí lẽ, bằng chứng bàn luận và làm sáng tỏ một vấn đề xã hội (Một ý kiến; Một tư tưởng đạo lí hay một hiện tượng xã hội), giúp người đọc có nhận thức đúng về vấn đề và có thái độ, giải pháp phù hợp đối với vấn đề đó. Nói cách khác, nghị luận xã hội là bàn luận về một vấn đề xã hội.

2. Dàn ý nghị luận xã hội

Để viết một bài nghị luận xã hội đạt yêu cầu, người học cần nắm vững không chỉ nội dung mà cả cấu trúc và bố cục lập luận. Việc xây dựng dàn ý là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình đó. Bài viết này trình bày các bước lập dàn ý cho bài văn nghị luận xã hội một cách hệ thống, giúp học sinh dễ dàng vận dụng trong quá trình học môn Ngữ văn.

2.1. Dàn ý cơ bản

A. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

B. Thân bài

- Giải thích vấn đề

- Bàn luận về vấn đề

+ Thực trạng/ Biểu hiện

+ Nguyên nhân/ Ý nghĩa

+ Giải pháp

+ Dẫn chứng

- Phản đề

C. Kết bài

Khẳng định lại vấn đề

2.2. Dàn ý chi tiết

A. Mở bài

Giới thiệu chủ đề cần nghị luận xã hội.

B. Thân bài

- Giải thích từ ngữ trọng tâm: bao gồm các khái niệm, các từ ngữ đặc biệt, nghĩa đen, nghĩa bóng (nếu có) của các từ ngữ xuất hiện trong đề bài. Từ đó, giải thích ngắn gọn ý nghĩa của vấn đề.

- Bàn luận:

+ Nêu luận điểm, dẫn chứng để phân tích luận điểm

+ Phân tích nguyên nhân của vấn đề: nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan

+ Phân tích những ảnh hưởng của vấn đề

+ Đưa ra giải pháp để giải quyết vấn đề

- Mở rộng vấn đề: Để có được cách viết văn nghị luận xã hội đa chiều và sâu sắc hơn, bạn có thể sử dụng một số kỹ thuật mở rộng vấn đề nghị luận như sau:

+ Giải thích: Không chỉ đưa ra biểu hiện của thực trạng mà bạn còn có thể tiến hành lý giải thực trạng đó bằng các ví dụ thực tế.

+ Liên hệ với những vấn đề có điểm tương đồng: Ví dụ: Khi nói về chủ đề tai nạn giao thông, bạn có thể đưa thêm dẫn chứng về tỷ lệ tử vong của các nguyên nhân khác. Từ đó so sánh và làm nổi bật lên tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông. 

+ Lật ngược vấn đề: Đặt ra giả thiết trái ngược và tiến hành phân tích, bác bỏ, đưa ra kết luận. 

C. Kết bài

- Nhấn mạnh quan điểm cá nhân về vấn đề: khẳng định được quan điểm của mình (đồng ý/ không đồng ý/ tán thành/ bác bỏ). Cũng có thể sử dụng cách viết văn nghị luận xã hội đưa ra ý kiến trung lập. Nhưng phải nêu đầy đủ các mặt lợi ích và hạn chế của vấn đề để bài phân tích sâu sắc hơn

- Rút ra bài học cho bản thân và xã hội: Từ thực trạng, lợi ích cũng như tác hại, bạn nên viết khái quát bài học dành cho bản thân.