Soạn Lịch sử 10, giải Sử 10 Kết nối tri thức với cuộc sống Chủ đề 3. Một số nền văn minh thế giới thời kì cổ-trung..

Bài 5. Một số nền văn minh phương Tây thời cổ - trung đại SGK Lịch sử 10 Kết nối tri thức


Nêu một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại và ý nghĩa của những thành tựu đó.

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 35 SGK Lịch sử 10 

Nêu một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại và ý nghĩa của những thành tựu đó.

Phương pháp giải:

Xem lại những thành tựu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại SGK trang 31-35.

Lời giải chi tiết:

Thành tựu

Nội dung

Chữ viết

- Xây dựng bảng 24 chữ cái.

- Người La Mã đã dựa trên cơ sở chữ viết Hi Lạp xây dựng chữ La-tinh

- Hệ thống chữ số La Mã.

Văn học

- Đặt nền móng cho văn học phương Tây.

- Các tác phẩm: Hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê, Vua Ơ-cơ-líp,…

Nghệ thuật

(kiến trúc, điêu khắc

và hội họa)

- Đạt được những thành tựu quan trọng trên cả 3 lĩnh vực: điêu khắc, kiến trúc và hội họa.

- Một số công trình: đền Pác-tê-nông, đấu trường Cô-li-dê, …

Khoa học, kĩ thuật

- Nhiều nhà khoa học nổi tiếng như Ta-lét, Pi-ta-go,…

Tư tưởng

- Là quê hương của triết học phương Tây với các nhà triết học tiêu biểu như: Ta-lét, Hê-ra-clit,…

Tôn giáo

- Thờ đa thần, thường xuyên hiến tế, cầu nguyện và tổ chức lễ hội tôn vinh các vị thần.

Thể thao

- Quan trọng trong đời sống, lễ hội và văn hóa Hy Lạp-La Mã cổ đại.

- Nhiều sự kiện và môn thể thao của Hy Lạp-La Mã cổ đại là cơ sở, nền tảng thể thao sau này.

 Ý nghĩa của những thành tựu đó:

- Chữ viết: những thành tựu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại là cơ sở xây dựng chữ La-tinh; hệ thống chữ số La Mã vẫn được sử dụng đến nay.

- Văn học: đạt nền móng cho văn học phương Tây và là nguồn tư liệu quan trọng để tìm hiểu lịch sử của hai nền văn minh này.

- Nghệ thuật: kiến trúc, điêu khắc đạt được nhiều thành tựu nổi bật, nhiều công trình nổi tiếng vẫn được lưu giữ đến ngày nay.

- Khoa học, kĩ thuật: có nhiều cống hiến vĩ đại, đạt nền móng nghiên cứu khoa học, kĩ thuật sau này.

- Tư tưởng: quê hương của triết học, gắn liền với cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Đặt nền tảng cho nhiều thành tựu về tri thức phương Tây thời cận và hiện đại.

- Tôn giáo: Tôn giáo để lại nhiều dấu ấn và ảnh hưởng đối với đời sống xã hội, văn hóa sau này.

- Thể thao: Đặt nền tảng cho sự phát triển hình thành và phát triển rực rỡ.

 

? mục 2

Trả lời câu hỏi mục 2 trang 37 SGK Lịch sử 10

Hãy nêu một số thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng và ý nghĩa của những thành tựu đó.

Phương pháp giải:

Xem lại những thành tựu của nền văn minh thời Phục hưng SGK trang 35-37.

Lập bảng thống kê và nêu ý nghĩa của các thành tựu.

Lời giải chi tiết:

Thành tựu

Nội dung

Văn học

- Nở rộ của các tài năng.

- Đạt nhiều thành tựu trên cả 3 lĩnh vực là thơ, tiểu thuyết và kịch.

Hội họa, kiến trúc và điêu khắc

- Thế kỉ XV-XVI, nghệ thuật Phục hưng đạt đến đỉnh cao

- Tiêu biểu nhất là Lê-ô-na đờ Vanh-xi với các bức tranh: Bữa tiệc cuối cùng, Nàng Mô-na Li-sa,…

Khoa học kĩ thuật

- Khoa học, kĩ thuật đạt được nhiều thành tựu, đẩy lùi những ảnh hưởng và chi phối của thần học.

- Nhiều tiến bộ về kĩ thuật, đặc biệt là trong các ngành dệt, khai mỏ, luyện kim,…

Tư tưởng

- Triết học duy vật với các học giả tiêu biểu như Phran-xít Bê-cơn, Đê-các-tơ,…

- Tạo tiền đề cho các cuộc cách mạng xã hội ở châu Âu và đặt nền tảng cho những bước tiến lớn về tư tưởng, triết học trong các thời đại tiếp theo.

 
Ý nghĩa của những thành tựu đó:
- Làm phong phú thêm thành tựu của văn minh Tây Âu thời kì Phục hưng.
- Những thành tựu về khoa học kĩ thuật đã góp phần phát triển kinh tế, tạo điều kiện cho kinh tế phát triển.
- Những thành tựu về tư tưởng đã tạo tiền đề cho cách mạng xã hội ở châu Âu và nền tảng cho tư tưởng, triết học ở giai đoạn sau.

Luyện tập Câu 1

Trả lời câu hỏi mục Luyện tập trang 37 SGK Lịch sử 10

1. Lập bảng thống kê các thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại và văn minh thời Phục hưng (theo gợi ý dưới đây vào vở).

Phương pháp giải:

Dựa vào những thông tin mục 1, 2 SGK trang 31 - 37 và lập bảng thống kê theo mẫu.

Lời giải chi tiết:

Lĩnh vực

Tác giả, tác phẩm/ thành tựu

tiêu biểu

Thuộc nền

văn minh

Ý nghĩa

Văn học

 

Sử thi I-li-át, Ô-đi-xê

Hy Lạp – La Mã

Là nguồn sử liệu để tìm hiểu lịch sử văn minh thế giới Hy Lạp – La Mã.

Tác giả Đan-tê, Ra-bơ-le, Uy-li-am Xếch-xpia,….

Phục hưng

Lên án chế độ phong kiến thối nát đương thời, đề cao giá trị con người, quyền tự do cá nhân.

Hội họa, điêu khắc, kiến trúc

 

Đền Pác-tê-nông, đền Thần Dớt, tượng Lực sĩ ném đĩa,…

Hy Lạp – La Mã

Ảnh hưởng sâu sắc tới nghệ thuật phương Tây sau này.

Tượng Đa-vít, tượng Đức mẹ sầu bi,...

Phục hưng

Ảnh hưởng tới phong cách nghệ thuật châu Âu đương đại.

Khoa học kĩ thuật

 

Các nhà khoa học Hy Lạp: Ta-lét, Pi-ta-go, Ác-si-mét, Hê-rô-dốt,…

Hy Lạp – La Mã

Đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học thế giới giai đoạn tiếp theo.

Các nhà khoa học Cô-péc-ních, Ga-li-lê,…

Phục hưng

Có ý nghĩa quan trọng trong việc đẩy lùi những ảnh hưởng và chi phối của thần học.

Tư tưởng

Triết học duy vật với các học giả tiêu biểu như Phran-xít Bê-cơn, Đê-các-tơ,…

Phục hưng

 Tác động to lớn đến tình hình chính trị, xã hội

- Tiền đề cho các cuộc cách mạng xã hội ở châu Âu 

- Đặt nền tảng cho những bước tiến lớn về tư tưởng, triết học trong các thời đại tiếp theo.

 


Luyện tập Câu 2

2. Ph. Ăng-ghen đã viết: ...“Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có Châu Âu hiện đại.” Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Dựa vào ý nghĩa thành tựu của văn minh Hy Lạp - La Mã mục 1 trang 31-35 SGK để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Ph. Ăng-ghen đã viết: “Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có Châu Âu hiện đại.” Em có đồng ý với nhận định này. Vì: 

- Văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại đã có nhiều đóng góp cho nhân loại với hàng loạt phát hiến vĩ đại trong suốt chiều dài lịch sử, trong đó có nhiều lĩnh vực là nền tảng cho sự phát triển của nhân loại hiện nay.

- Điểm nổi bật của văn minh Hy Lạp và La Mã:

+ Tính kế thừa (do văn minh Hy Lạp và La Mã ra đời muộn hơn nên được kế thừa nhiều thành tựu văn hóa của cư dân phương Đông cổ đại).

+ Mang tính hệ thống, thực tiễn và tính khái quát cao.

+ Dấu ấn cá nhân được đề cao.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi mục Vận dụng trang 37 SGK Lịch sử 10

Hãy sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, internet, …) và giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại hoặc nền văn minh thời Phục hưng.

Phương pháp giải:

Sưu tầm tư liệu thông qua sách báo, internet.

Lời giải chi tiết:

Parthenon, đền thờ khổng lồ nằm ở trung tâm của Hy Lạp, là một công trình kiến trúc mang tính biểu tượng về tín ngưỡng của người Hy Lạp cổ đại. Được xây dựng vào năm 447 trước Công Nguyên, ngôi đền Acropolis của Athens này đã tồn tại đủ lâu để chứng kiến sự sụp đổ của đế chế Hy Lạp cổ đại, sự trỗi dậy của nền Dân chủ Athen, và sự phát triển của văn minh phương Tây. Chính những bước ngoặt này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn nguyên sơ kho tàng lịch sử, những nhân chứng đã kinh qua nhiều cuộc xâm lược, chinh phục và bị tàn phá hoàn toàn, cuối cùng được xây dựng lại từ đống đổ nát.

Ngày nay, Parthenon là một trong những công trình kiến trúc nổi bật nhất ở Thành cổ Athen và là một trong những địa điểm nổi danh trên toàn thế giới. Từ tượng đài huyền diệu này, rất nhiều điều bí ẩn và thú vị được khám phá ra, là biểu trưng của cả một nền lịch sử văn hóa cổ đại.

Lời giải chi tiết:

Trả lời câu hỏi mục Vận dụng trang 57 SGK Lịch sử 10


Bình chọn:
3.4 trên 7 phiếu

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Sử 10 - kết nối tri thức - Xem ngay

PH/HS Tham Gia Nhóm Lớp 10 Để Trao Đổi Tài Liệu, Học Tập Miễn Phí!