Bài 13. Khối đại đoàn kết dân tộc trong lịch sử Việt Nam SGK Lịch sử 10

? mục 1.a Câu 1

Trả lời câu hỏi mục 1.a trang 101 SGK Lịch sử 10

1. Nêu những nét chính về sự hình thành và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc trong lịch sử Việt Nam.

 Phương pháp giải:

B1: Xem lại nội dung mục 1.a trang 100-101 SGK Lịch sử 10.

B2: Tìm hiểu qua internet, sách, báo về sự đoàn kết dân tộc trong các thời kỳ lịch sử.

Lời giải chi tiết:

- Cơ sở hình thành:

+ Yêu cầu từ trị thủy để phục vụ nông nghiệp.

+ Chống giặc ngoại xâm.

- Thể hiện qua các thời kỳ lịch sử:

+ Từ thời Văn Lang - Âu Lạc sang giai đoạn Đại Việt và đến thời đại ngày nay, nhân dân ta luôn đoàn kết cùng nhau trị thủy để phát triển kinh tế.

+ Nhân dân ta cùng nhau đứng lên chống lại sự xâm lược của phương Bắc bảo vệ nền độc lập dân tộc. 

+ Thời phong kiến, các triều đại phong chức tước, gả công chúa cho thủ lĩnh người dân tộc vùng biên giới.

+ Năm 1930 Khối đại đoàn kết dân tộc được thể hiện: Mặt trận dân tộc thống nhất 18/11/1930 nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. 

? mục 1.b Câu 2

Trả lời câu hỏi mục 1.b trang 102 SGK Lịch sử 10

2. Nêu vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của Việt Nam.

 Phương pháp giải:

B1: Xem lại nội dung mục 1.b trang 101 - 102 SGK Lịch sử 10.

B2: Nêu vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của Việt Nam.

Lời giải chi tiết:

Vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của Việt Nam:

- Khối đại đoàn kết dân tộc có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình hình thành nhà nước đầu tiên của Việt Nam - Nhà nước Văn Lang của các Vua Hùng.

- Khối đại đoàn kết dân tộc là một trong những nhân tố quyết định sự thành công của các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược.

- Về sau, mỗi khi có giặc ngoại xâm, khối đại đoàn kết dân tộc là những nhân tố quyết định sự thành công của các cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ và giành lại độc lập dân tộc.

? mục 1.c Câu 3

Trả lời câu hỏi mục 1.c trang 103 SGK Lịch sử 10

3. Quan sát Hình 2, kết hợp liên hệ thực tế, em hãy nêu vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong cuộc sống hiện nay. Kể thêm một số ví dụ khác mà em biết.

Phương pháp giải:

B1: Quan sát Hình 2 trang 103, kết hợp liên hệ thực tế.

B2: Nêu vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong cuộc sống hiện nay và kể thêm một số ví dụ.

Lời giải chi tiết:

Vai trò, tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong cuộc sống hiện nay, đại đoàn kết dân tộc có vai trò to lớn:

- Là cơ sở để huy động sức mạnh của toàn dân tộc trong sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa.

- Giữ gìn ổn định xã hội.

- Sự bền vững của môi trường.

- Đảm bảo an ninh quốc phòng, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia.

Ví dụ về tầm quan trọng của khối đại đoàn kết dân tộc trong cuộc sống hiện nay:

- Người dân Việt Nam đoàn kết chống dịch bệnh Covid 19.

- Chung tay khuyên góp những vùng chịu thiệt hại nặng nề của bão,...

? mục 2.a Câu 1

Trả lời câu hỏi mục 2.a trang 104 SGK Lịch sử 10

1. Các tư liệu 5, 6 thể hiện điều gì về chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam?

Phương pháp giải:

B1: Đọc các tư liệu 5, 6; kết hợp đọc thông tin mục 2.a SGK trang 104.

B2: Rút ra nhận xét của bản thân về những chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Lời giải chi tiết:

- Từ khi ra đời đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm xây dựng, phát triển khối đại đoàn kết dân tộc với ba nguyên tắc nhất quán: Đoàn kết, Bình đẳng và Tương trợ nhau cùng phát triển.

- Ba nguyên tắc này từng bước được phát triển, khẳng định trên tất cả các văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước. Các nguyên tắc được cụ thể hóa trong các chương trình hành động, chính sách của Nhà nước Việt Nam qua các thời kì.

? mục 2.b Câu 1

Trả lời câu hỏi mục 2.b trang 106 SGK Lịch sử 10

1. Tóm tắt nội dung cơ bản trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước (về kinh tế, văn hóa, xã hội vfa an ninh, quốc phòng).

Phương pháp giải:

B1: Xem lại nội dung mục 2.b trang 104-105 SGK Lịch sử 10.

B2: Tóm tắt các nội dung cơ bản trong chính sách dân tộc.

Lời giải chi tiết:

? mục 2.b Câu 2

2. Thông qua sách, báo, truyền hình, internet hoặc quan sát thực tế ở địa phương, em hãy kể tên một số chương trình thể hiện những nội dung cơ bản trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu thông tin qua sách, báo, internet.

Lời giải chi tiết:

Một số chương trình cơ bản trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước: Xây nhà cho người nghèo; Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch…

Luyện tập Câu 1

Trả lời câu hỏi mục Luyện tập trang 106 SGK Lịch sử 10

1. Nêu một số nhận xét của em về quá trình hình thành và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc Việt Nam.

Phương pháp giải:

B1: Đọc lại mục 1 SGK trang 100-103.

B2: Nhận xét về quá trình hình thành và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc Việt Nam. Xét trên các giai đoạn: thời Văn Lang- Âu Lạc, thời Bắc thuộc, thời phong kiến, giai đoạn 1945-1975, và hiện nay.

Lời giải chi tiết:

Quá trình hình thành và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc:

Luyện tập Câu 2

2. “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết

Thành công, thành công, đại thành công”

(Hồ Chí Minh)

Em hiểu như thế nào về quan điểm trên của Chủ tịch Hồ Chí Minh? Lấy những dẫn chứng lịch sử để chứng minh cho luận giải của em.  

Phương pháp giải:

Tìm những dẫn chứng lịch sử về đoàn kết dân tộc, sau đó nêu ra ý hiểu của bản thân. 

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của quan điểm trên: 

- Đoàn kết là sự gắn bó, chúng tay để cùng làm một việc gì đó, đại đoàn kết trước hết là đoàn kết trong Đảng, trong nhân dân, sau là đoàn kết toàn dân và đoàn kết quốc tế.

- Câu nói của Bác đã đưa ra một câu có quan hệ nhân quả giữa đoàn kết và thành công: có đoàn kết thì mới thành công. 

Dẫn chứng: trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, trước lời kêu gọi toàn dân kháng chiến cả Bác cùng với lòng yêu nước, quyết tâm đánh giặc ngoại xâm, quân và dân ta đã anh dũng đứng lên tạo nên những chiến thắng vang dội năm châu và giành lại nền độc lập, thống nhất đất nước.

Vận dụng Câu 1

Trả lời câu hỏi mục Vận dụng trang 106 SGK Lịch sử 10

1. Hiện nay, trong danh sách Di sản văn hóa vật thể và văn hóa phi vật thể của Việt Nam được UNESCO ghi danh, có nhiều di sản thuộc về cộng đồng các dân tộc thiểu số. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 15 dòng) giới thiệu về một di sản của đồng bào dân tộc thiểu số mà em thích nhất. 

Phương pháp giải:

B1: Nêu cảm nhận của em. 

B2: Tìm kiếm thông tin qua sách báo, internet về các di sản của các dân tộc thiểu số: lễ hội Kate, lễ hội lồng tồng, lễ cấp sắc, sử thi Ê Đê, v.v….

Lời giải chi tiết:

Việc UNESCO ghi danh nhiều di sản thuộc về cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Việt Nam làm em thấy tự hào, và có ý thức trong việc bảo tồn, phát huy những giá trị di sản truyền thống của các dân tộc thiểu số.

Di sản mà em thích đó là Lễ hội Róong Pọoc của người Giáy (Tả Van- Sa Pa):

Lễ hội Roóng Poọc (Xuống đồng) của người Giáy là dịp kết thúc một tháng Tết vui chơi, đồng thời mở đầu cho một chu kỳ sản xuất, một mùa vụ mới. Đây còn là dịp cúng thần cai quản địa bàn (Thổ địa) để cầu cho ngô lúa tốt tươi, chăn nuôi phát triển, xóm làng bình yên, mọi người khỏe mạnh,…

Lễ hội Roóng Poọc của người Giáy (xã Tả Van) phản ánh ước nguyện về một cuộc sống dân an, vật thịnh. Toàn bộ diễn trình nghi lễ và các trò chơi luôn gắn với tín ngưỡng phồn thực, cầu cho vạn vật sinh sôi, nảy nở. Dấu vết cầu mưa cũng phản ánh khá đậm nét trong hội Xuống đồng, như dán giấy màu vàng hình con rồng trên vòng nhật, nguyệt với ý nghĩa đảm bảo cho mưa thuận gió hòa. 

Vận dụng Câu 2

2. Nếu trường em hoặc tổ dân phố/làng/bản nơi em đang sinh sống phát động cuộc thi vẽ tranh hoặc sưu tầm hình ảnh và viết bài tham gia Ngày hội Đại đoàn kết dân tộc, em sẽ lựa chọn hình ảnh, bài viết nào? Tại sao?

Phương pháp giải:

Tìm kiếm hình ảnh, tranh, bài viết thông qua sách báo internet.

Lời giải chi tiết:

Nếu trường em hoặc tổ dân phố/ làng/ bản nơi em sinh sống phát động cuộc thi tham gia Ngày hội Đại đoàn kết dân tộc em sẽ chọn hình ảnh như dưới: