Văn bản Tú Uyên gặp Giáng Kiều

Tú Uyên gặp Giáng Kiều

(trích Bích Câu kì ngộ)

Vũ Quốc Trân

Mưa hoa khép cánh song hồ

Sớm khuya với bức họa đồ làm đôi tạo

Mâm chung một, đũa thêm hai

Thơ trao dưới nguyệt, rượu mời trước hoa

Tưởng gần thôi lại nghĩ xa

Có khi hình ảnh cũng là phát phủ

Em trời vừa tiết trăng thu

Ngàn suong rắc bạc, lá khô rụng vàng

Chiều thu như gọi tấm thưong

Lòng người trông xuống sông Tương mơ hình

Kề bên năn nỉ bày tình

Nỗi nhà thuở trước, nỗi mình ngày xưa

Từ phen giáp mặt đến giờ

Những là ngày tưởng đêm mơ đã chồn

Ấy ai điểm phấn tô son

Để ai ruột héo, gan mòn vì ai?

Buồng đào nửa bước chẳng rời

Nghìn vàng đổi được trận cười ấy chăng?

Rày xin bẻ khoá cung trăng

Vén mây mở mặt chị Hằng, chút nào!

Chọt trông mấp máy miệng đào

Mặt hoa hớn hở dường chào chúa Đông

Cho hay tình cũng là chung

Khách tiên chưa dễ qua vòng ái ân!

Một khi ra việc trường văn

Trở về đã thấy bát trận sẵn sàng

So xem phong vị khác thường

Mùi hoa sực nức, mùi hương ngạt ngào

Bếp trời sẵn đó hay sao?

Của đâu thấy lạ, lòng nào chẳng nghi!

Sáng mai cứ buổi ra đi

Liệu chừng thoắt trở lại về thử coi

Bỗng đâu thấy sự lạ đời

Trong tranh sao có bóng người vào ra?

Nhân nhân mày liễu mặt hoa

Này người khi trước đâu mà đến đây?

Nàng đương trang điểm nào hay

Cửa ngoài sẽ hé cánh mây bước vào

Vội vàng đánh tiếng ra chào

Bên mừng bên lệ, xiết bao là tình

Rằng: “Bấy lâu một chữ tình

Gặp đây xin tỏ tính danh cho tường?”

Nàng rằng: “Bồ liễu phận thường

Vì mang má phấn nên vương tơ điều

Vốn xưa thiếp khách thanh tiêu

Tiên Thù là hiệu, Giáng Kiều là tên

Ba sinh đã nặng vì duyên

Đem thân liễu yếu kết nguyền đào thơ

Nhân duyên đã định từ xưa

Tơ trăng xe đến bây giờ mới thân

Cũng là nhờ đức tiên quân

Đoá hoa biết mặt chúa xuân từ rày”

Sinh rằng: “Trong bấy lâu nay

Nhắp sầu gối muộn có ngày nào nguôi

Đã rằng: tác hợp duyên trời

Làm chỉ cho bận lòng người lắm nao”

Nàng rằng: “Xin quyết gieo cầu

Tấm son thề với trên đầu xanh xanh

Dám đâu học thói yến oanh

Mặn tình trăng gió, nhạt tình lửa hương

Gieo thoi trước đã dở dang

Sao nên nát đá phai vàng như chơi

Mái Tây còn để tiếng đời

Treo gương kim cổ cho người soi chung

Lạ gì hoa với gió đông

Tiếc hương vả cũng nể lòng chim xanh

Một mai mưa gió bất tình

Vóc tàn nên để yến oanh hững hờ

Nghĩ trong thân phận yếu thơ

Làm chi để tiếng sờ sờ lại sau!”

Nói thôi rút chiếc trâm đầu

Biến hình liền thấy đôi hầu theo ra

Tưng bừng sắm sửa tiệc hoa

Bình trầm đưa khói, chén hà đậm hương

Giọng tình sánh với quỳnh tương

Giả say sinh mới toan đường lần khân

Thưa rằng: “Túc trái tiền nhân

Không dưng dễ xuống cõi trần làm chi

Song còn mấy bạn tương tri

Bấy lâu chưa có chút gì là đâu

Trước xin từ biệt cùng nhau

Chữ duyên này trở về sau còn dài”

Nghe lời nói cũng êm tại

Chiều lòng chi nỡ ép nài mưa mây

Trước sân mừng cuộc tỉnh say

Tiếng vui đãi nguyệt, tiệc bày đối hoa

Bóng mây bỗng kéo quanh nhà

Thảo am thoắt đã đổi ra lâu đài

Tường quang sáng một góc trời

Nhởn nhơ áo, mũ, xiêm, hài, biết bao!

Người yểu điệu, khách thanh tạo

Mỗi người một vẻ, ai nào kém ai

Lả loi bên nói bên cười

Bên mừng cố hữu, bên mời tân lang

Đong đưa khoe thắm đua vàng

Vũ y thấp thoáng, Nghê thường thiết tha.

(Trích Bích Câu kì ngộ, Thi Nham Đinh Gia Thuyết đính chính và chú thích, Cổ văn Việt Nam, 1952, tr. 36 – 42)