Văn bản Hồi trống Cổ thành>
1. Châu Thương theo Quan Công sang Nhữ Nam. Đi được vài ngày, trông xa trên đỉnh núi, có một toà thành, Quan Công hỏi thổ dân( là thành nào? Thổ dân nói:
Hồi trống Cổ thành
(trích Tam quốc diễn nghĩa)
La Quán Trung
1. Châu Thương theo Quan Công sang Nhữ Nam. Đi được vài ngày, trông xa trên đỉnh núi, có một toà thành, Quan Công hỏi thổ dân( là thành nào? Thổ dân nói:
– Đây gọi là Cổ Thành. Mấy tháng trước có một tướng, tên gọi Trương Phi, dẫn vài mươi quân kị đến, đuổi quan huyện đi, chiếm lấy thành trì, mộ quân tậu ngựa, chứa cỏ tích lương, nay có đến năm ba nghìn quân mã. Xung quanh đây không ai dám chống lại.
Quan Công nghe nói, mừng rỡ vô cùng:
– Em ta từ khi ở Từ Châu thất tán, lâu nay vẫn không biết ở đâu, ai ngờ lại hoá ra ở đây!
Liền sai ngay Tôn Càn vào thành báo tin, bảo Trương Phi ra dón hai chị. Trương Phi từ khi trốn vào núi Mang Đãng, ở hơn một tháng. Một bữa ra ngoài nghe ngóng tin tức Huyền Đức, chợt đi qua Cổ Thành, vào huyện vay lương thực.
Quan huyện không cho vay, Phi nổi giận duổi ngay quan huyện di, cướp lấy ấn thụ, chiếm lấy thành trì, tạm lấy chốn nương thân.
Hôm ấy, Tôn Càn theo lệnh Quan Công, vào thành ra mắt Trương Phi, thi lễ xong, nói chuyện Huyền Đức đã bỏ Viên Thiệu sang Nhữ Nam, Vân Trường thì ở Hứa Đô vừa đưa hai phu nhân đến đây. Rồi mời Trương Phi ra đón.
Phi nghe xong, chẳng nói năng gì, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân, đi tắt ra cửa bắc. Tôn Càn thấy lạ nhưng không dám hỏi, cũng
phải theo ra thành.
2. Quan Công trông thấy Trương Phi ra, mừng rỡ vô cùng, giao long đạo cho Châu Thương cầm, tế ngựa lại đón. Trương Phi mắt tròn xoe, râu vểnh ngược, hò thét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công.
Quan Công giật mình, vội tránh mũi mẫu, hỏi:
– Hiền đệ cớ sao như thế, hả quên nghĩa vườn đào ru?
Trương Phi hầm hầm quát:
– Mày đã bội nghĩa còn mặt nào đến gặp tao nữa?
Quan Công nói:
– Ta làm sao mà bội nghĩa?
Trương Phi nói:
- Mày bỏ anh, hàng Tào Tháo, được phong hầu phong tước, nay lại đến đây đánh lừa tao! Phen này tạo quyết liều sống chết với mày.
Quan Công nói:
– Chuyện này em không biết, ta cũng khó nói. May có hai chị ở đây, em đến mà hỏi.
Hai phu nhân nghe thấy thế, vội vàng vén màn xe, gọi:
– Chú Ba sao lại thế?
Phi nói:
— Xin hai chị hãy thong thả, để tôi giết thằng phụ nghĩa này đã, rồi sẽ mời hai chị vào thành.
Cam phu nhân nói:
– Khoan đã chú Ba, khoan đã! Chớ hấp tấp mà làm càn bây giờ. Chú Hai không biết tin tức mọi người ở đâu, nên phải tạm nương mình bên Tào. Nay đã biết anh nhà ở Nhữ Nam, không ngại hiểm trở, đưa lũ ta đến đây. Chú không được nghĩ lầm như thế.
My phu nhân cũng nói:
– Chú Hai trước ở Hứa Đô, thực là bất đắc dĩ.
Phi nói:
– Hai chị bị nó lừa dối đẩy. Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ!
Quan Công nói:
– Hiền đệ đừng nói vậy, oan uổng anh quá!
Tôn Càn nói:
– Vân Trường đến đây là cốt để tìm tướng quân.
Trương Phi mắng:
– Mày cũng nói láo, nó dâu có bụng tốt, nó lại dây là để bắt ta đó!
Quan Công nói:
– Nếu ta đến bắt em, tất phải đem theo quân mã chứ!
Trương Phi trỏ tay đằng xa, nói:
– Không phải quân mã là gì kia?
Quan Công ngoảnh đầu lại, quả nhiên thấy bụi bay mù mịt, một toán quân mã kéo đến, cờ hiệu phấp phới chính là cờ Tào. Trương Phi nổi giận, nói:
– Bây giờ còn chối nữa thôi?
Rồi múa bát xà mâu hãm hở lại đâm Quan Công. Quan Công vừa đỡ vừa can:
– Hiền đệ hãy khoan, xem ta chém tên tướng ấy, để tỏ lòng thực của ta.
Trương Phi nói:
– Nếu mày quả có lòng thực, ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy.
Quan Công nhận lời. Một lát, quân Tào kéo đến. Sái Dương đi đầu, vác đạo tế
ngựa chạy lại, quát to:
– Mày giết cháu tao là Tần Kỳ, lại trốn đến đây, tao phụng mệnh thừa tướng đến
bắt mày.
Quan Công chẳng nói một lời, múa long đao xô lại. Trương Phi thắng cánh đánh trống, chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất.
Quân Tào chạy tan tác. Quan Công bắt một tên lính cầm cờ hiệu, hỏi chuyện đầu đuôi. Tên lính thưa:
– Sái Dương nghe tin tướng quân giết mất cháu ngoại là Tần Kỳ, nổi giận đùng
dùng, muốn sang Hà Bắc đánh nhau với tướng quân. Thừa tướng không cho đi,
nên sai Sái Dương sang Nhữ Nam đánh Lưu Tích, không ngờ đi đến đây lại gặp
tướng quân.
3. Quan Công sai tên lính kể chuyện ấy cho Trương Phi nghe. Phi hỏi kĩ việc ở Hứa Đô, tên lính kể hết nông nỗi từ đầu đến cuối, bấy giờ Trương Phi mới tin anh là thực... Phi mời hai chị vào thành.
Vào đến nhà, hai bà mới kể lại những việc Quan Công đã trải qua. Trương Phi nghe hết chuyện, rỏ nước mắt khóc, thụp xuống lạy Vân Trường.
(Tam quốc diễn nghĩa, tập một, PHAN KẺ BÍNH dịch, BÙI KỶ hiệu đính, NXB Văn học, Hà Nội, 2020)