Tóm tắt, bố cục Văn 10 Cánh diều hay nhất Tóm tắt, bố cục, nội dung chính các tác phẩm SGK Văn 10..

Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Kiêu binh nổi loạn


Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Kiêu binh nổi loạn giúp học sinh soạn bài dễ dàng, chính xác.

Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 10 tất cả các môn - Cánh diều

Toán - Văn - Anh - Lí - Hóa - Sinh - Sử - Địa...


Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Tóm tắt

Mẫu 1

Đoạn trích “Kiêu binh nổi loạn” trong Hoàng Lê nhất thống chí đã cho thấy sự thối nát của phủ chúa Trịnh: cha, con, anh, em tranh giành quyền lực, việc phế con trưởng lập con thứ hoàn toàn do quyền lợi ích kỉ của phe đảng, không vì quyền lợi của đất nước, của nhân dân. Tất cả sự nổi loạn, tàn bạo của đám kiêu binh “căm ghét”, “hậm hực” khinh bỉ cách làm của chúa Trịnh và quận Huy, chỉ muốn diệt trừ cho hả giận.

Mẫu 2

Đoạn trích “Kiêu binh nổi loạn” kể chuyện kiêu binh nổi loạn, giết Quận Huy Hoàng Đình Bảo, phế Trịnh Cán, lập Trịnh Tông lên ngôi chúa.

Mẫu 3

Trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn" là một bức tranh hiện thực tàn khốc phản ánh sự suy vi tột cùng của phủ chúa Trịnh trong giai đoạn cuối thế kỷ XVIII. Tác phẩm phơi bày một thực trạng chính trị mục nỗng khi các mối quan hệ gia tộc thiêng liêng như cha con, anh em bị lu mờ trước vòng xoáy quyền lực và lợi ích phe phái. Việc Trịnh Sâm phế con trưởng là Trịnh Tông để lập con thứ là Trịnh Cán không xuất phát từ năng lực trị quốc mà hoàn toàn do sự chi phối của cảm xúc cá nhân và thế lực Đặng Thị Huệ. Chính sự bất công trong việc phế lập này đã trở thành ngòi nổ trực tiếp cho những phẫn uất âm ỉ trong lòng quân đội và nhân dân. Đám kiêu binh, vốn là những kẻ cậy công, đã tìm thấy một cái cớ chính đáng để vùng lên thực hiện cuộc nổi loạn kinh thiên động địa. Họ mang trong mình tâm thế "căm ghét" và "hậm hực" sâu sắc trước cách hành xử độc đoán, phi nghĩa của chúa Trịnh và sự lộng quyền của Quận Huy. Cuộc bạo động không còn mang tính chất của một cuộc canh tân chính trị mà trở thành một màn trả thù tàn bạo để thỏa mãn cơn giận dữ kìm nén bấy lâu. Qua ngòi bút sắc sảo của các tác giả Ngô gia văn phái, sự thối nát của thượng tầng kiến trúc đã dẫn đến sự hỗn loạn của hạ tầng xã hội. Hình ảnh Quận Huy bị sát hại dã man minh chứng cho sự bất lực của pháp luật trước sức mạnh của đám đông hung hãn. Trích đoạn này không chỉ là sự kiện lịch sử mà còn là lời cảnh báo về hậu quả của việc đánh đổi vận mệnh đất nước cho những tính toán ích kỷ. Toàn bộ chương truyện là sự khẳng định cho quy luật tất yếu về sự sụp đổ của một triều đại đã đánh mất đi nhân tâm.



Xem thêm

Mẫu 4

Trong trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn", các tác giả Ngô gia văn phái đã tái hiện một cách chân thực và sống động tấn bi kịch quyền lực diễn ra nơi thâm nghiêm của phủ chúa. Điểm cốt lõi của xung đột chính là việc xóa bỏ tôn ti trật tự thông qua hành động phế trưởng lập thứ đầy cảm tính của Chúa Trịnh Sâm. Hành động này không những vi phạm các quy tắc đạo đức Nho giáo mà còn trực tiếp xâm phạm đến lợi ích của các phe cánh quân sự đang ủng hộ Trịnh Tông. Sự trỗi dậy của Quận Huy Hoàng Đình Bảo với vai trò là người bảo trợ cho Trịnh Cán đã đẩy mâu thuẫn lên tới đỉnh điểm của sự đối đầu. Đám kiêu binh, những kẻ vốn được nuông chiều, đã nhìn thấu sự thối nát và tính toán ích kỷ của phe đảng Quận Huy nên đã quyết định ra tay hành động. Họ coi việc lật đổ phe cánh hiện tại là một cơ hội để khẳng định sức mạnh và giành lại vị thế trong phủ chúa. Cảm giác bị xem thường và sự bất mãn trước cách điều hành đất nước của những kẻ lộng thần đã thúc đẩy họ tiến hành cuộc bạo loạn đẫm máu. Nghệ thuật miêu tả tâm lý đám đông trong đoạn trích vô cùng sắc sảo khi khắc họa sự hung hãn, tàn bạo của binh lính khi vượt ra ngoài sự kiểm soát của kỷ luật. Quận Huy, dù là một võ tướng quyền uy, cũng phải chịu cái chết bi thảm trước làn sóng phẫn nộ không thể ngăn cản. Đoạn trích chỉ ra rằng khi quyền lực chính trị không vì nhân dân thì nó sẽ trở thành mục tiêu của sự khinh bỉ và tiêu diệt. Đây là một trang sử đau thương về sự suy tàn của một vương triều vốn từng lừng lẫy.

Mẫu 5

"Kiêu binh nổi loạn" thuộc tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí là minh chứng điển hình cho sự tan rã của trật tự phong kiến dưới sức ép của lòng tham quyền lực. Tác giả đã bóc trần sự thật về một phủ chúa rệu rã, nơi những tình cảm cốt nhục bị hy sinh cho những mưu đồ chính trị thấp hèn của phe đảng Đặng Thị Huệ. Việc thiết lập người kế vị bị biến thành một canh bạc của những kẻ lợi ích nhóm, hoàn toàn ngó lơ vận mệnh và sự ổn định của quốc gia. Chính sự suy đồi từ bộ máy lãnh đạo đã tạo điều kiện cho các thế lực binh lính vốn đã kiêu căng trở nên hung bạo hơn bao giờ hết. Sự căm ghét Quận Huy trong lòng kiêu binh không chỉ là tư thù mà còn là biểu hiện của sự phản kháng đối với một hệ thống cầm quyền bất công. Họ hành động với một sự hận thù sâu sắc, khao khát được đập tan những biểu tượng của sự gian tà để thỏa lòng căm phẫn tích tụ. Cảnh tượng quân lính hò hét, phá phách và sát hại công thần ngay giữa phủ chúa tạo nên một không gian hỗn mang, vô tiền khoáng hậu. Sự tàn bạo của đám binh sĩ chính là hệ quả tất yếu từ sự tàn bạo và thối nát của những kẻ đứng đầu bộ máy cai trị. Quận Huy tử trận trong thế bị bao vây cho thấy sự đơn độc của những kẻ lộng quyền khi đối mặt với cơn thịnh nộ của quần chúng. Đoạn trích đã thành công trong việc khắc họa diện mạo của một thời đại mà công lý bị lu mờ bởi bạo lực và sự ích kỷ cá nhân. Cuộc nổi loạn này đã chính thức đặt dấu chấm hết cho uy tín cuối cùng của các đời chúa Trịnh.

 

Mẫu 6

"Kiêu binh nổi loạn" là một phân đoạn lịch sử đầy biến động, khắc họa sự va chạm nảy lửa giữa uy quyền phủ chúa và sức mạnh tự phát của quân đội. Nội dung đoạn trích tập trung vào sự thối nát trầm trọng của chính trường đương thời, nơi công lý bị đánh đổi bằng các mối quan hệ tình ái và tư lợi phe cánh. Trịnh Sâm vì sủng ái Đặng Thị Huệ mà phớt lờ đạo đức truyền thống, gây ra sự chia rẽ sâu sắc ngay trong nội bộ gia đình chúa. Đám kiêu binh nắm bắt được sự suy yếu này nên đã kích động nhau nổi dậy dưới danh nghĩa lập lại trật tự cho thế tử Trịnh Tông. Thực chất, đây là một cuộc bùng nổ của lòng hận thù và sự khinh bỉ đối với cách cầm quyền của Quận Huy Hoàng Đình Bảo. Họ coi Quận Huy là kẻ thù chính cần tiêu diệt để hả giận và giành lại quyền lợi vốn bị thu hẹp. Sự hung hãn của đám binh lính được miêu tả qua những hành động phá phách, giết chóc không ghê tay ngay nơi cung cấm. Quận Huy dù nỗ lực chống cự nhưng không thể ngăn được dòng thác phẫn nộ của những kẻ đang nắm giữ vũ khí trong tay. Cái chết của ông ta là biểu tượng cho sự sụp đổ của một phe phái chính trị dựa trên sự lộng quyền và tính toán cá nhân. Các tác giả Ngô gia văn phái đã giữ thái độ khách quan nhưng đầy ám ảnh khi ghi lại những giờ phút kinh hoàng này. Trích đoạn khẳng định một quy luật lịch sử rằng khi kẻ cầm quyền bỏ rơi dân tộc, họ sẽ bị chính lực lượng bảo vệ mình quay lưng và tiêu diệt.

 

Mẫu 7

Trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn" là một thành tựu rực rỡ của bút pháp tả thực lịch sử, phơi bày trọn vẹn sự rệu rã của phủ Chúa Trịnh. Tác giả đã không ngần ngại chỉ ra sự thối nát bắt nguồn từ đỉnh cao quyền lực, nơi những âm mưu phế lập diễn ra chỉ vì lợi ích nhóm. Sự thiên vị của Trịnh Sâm dành cho Trịnh Cán đã tạo nên một tiền lệ nguy hiểm, làm băng hoại các nguyên tắc trị quốc cơ bản. Trước cảnh tượng ngang trái đó, đám kiêu binh – những người vốn có đặc quyền – đã chuyển từ trạng thái hãnh tiến sang hận thù và nổi loạn. Sự hậm hực của họ đối với Quận Huy là kết quả của một quá trình bị dồn nén trước sự hống hách của kẻ cầm quyền. Cuộc nổi dậy diễn ra với quy mô lớn, thể hiện sức mạnh hủy diệt của đám đông khi không còn sự ràng buộc của kỷ cương. Hình ảnh kiêu binh nâng Trịnh Tông lên vai và đập tan những kẻ cản đường thể hiện sự đảo lộn hoàn toàn của trật tự xã hội. Quận Huy, đại diện cho phe cánh lộng quyền, đã phải trả giá bằng tính mạng trong một cảnh tượng vô cùng tàn khốc. Ngôn ngữ trần thuật sống động khiến người đọc cảm nhận được không khí nóng bỏng và sự giận dữ của quân sĩ. Qua đó, đoạn trích nhấn mạnh rằng sự mục nỗng từ bên trong chính là nguyên nhân dẫn đến sự phá hủy từ bên ngoài. Đây là một trang sử sinh động về sự kết thúc của một giai đoạn cầm quyền dựa trên sự bất chính.

 

Mẫu 8

Trong mạch truyện của Hoàng Lê nhất thống chí, trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn" đóng vai trò là cao trào phản ánh sự suy đồi của bộ máy nhà nước Lê - Trịnh. Tác giả đi sâu vào phân tích sự thối nát trong phủ Chúa khi tình cốt nhục bị rẻ rúng trước những tham vọng quyền lực không đáy. Việc phế con trưởng lập con thứ không dựa trên đức độ mà dựa trên sự thao túng của phe đảng Đặng Thị Huệ, gây ra sự phẫn nộ trong dư luận. Đám kiêu binh, vốn là công cụ của chúa, giờ đây trở thành thế lực đối nghịch hung hãn do sự bất mãn tích tụ. Họ khinh bỉ Quận Huy Hoàng Đình Bảo không chỉ vì vị trí của ông ta mà còn vì sự lộng hành của phe phái này. Cuộc nổi loạn nổ ra như một tất yếu lịch sử để quét sạch những kẻ mưu lợi cá nhân trên xương máu đất nước. Tâm thế "căm ghét" của binh lính đã biến thành hành động bạo lực tột cùng, không còn ranh giới của pháp luật hay đạo đức. Quận Huy bị bao vây và sát hại trong sự đơn độc, minh chứng cho sự sụp đổ của một quyền lực phi nghĩa. Các tác giả Ngô gia văn phái đã khắc họa sự hỗn loạn này bằng một thái độ phê phán sâu sắc về cách hành xử ích kỷ của giới cầm quyền. Trích đoạn kết thúc với hình ảnh trật tự cũ bị phá vỡ hoàn toàn, nhường chỗ cho một sự hỗn mang mới của sức mạnh quân sự tự phát. Toàn bộ chương truyện là bài học nhãn tiền về hậu quả của việc đánh mất nhân tâm và công lý.

 

Mẫu 9

"Kiêu binh nổi loạn" là một bức tranh toàn cảnh về sự sụp đổ của một đế chế chính trị thông qua lăng kính của bạo lực và sự phản kháng. Trích đoạn làm rõ nguyên nhân sâu xa của bạo loạn nằm ở sự thối nát của tầng lớp lãnh đạo phủ chúa, nơi quyền lợi phe phái đè bẹp lợi ích quốc gia. Trịnh Sâm, một vị chúa từng tài ba, nay sa vào vũng bùn tình ái và để phe cánh của Quận Huy lộng hành. Việc phế bỏ Trịnh Tông – người kế vị hợp pháp theo quan niệm đương thời – đã tạo ra một làn sóng bất mãn âm ỉ trong lòng quân lính. Kiêu binh không còn coi trọng uy thế của chúa khi thấy sự công bằng bị chà đạp bởi những toan tính ích kỷ. Họ tập hợp lực lượng, nương theo lòng căm ghét Quận Huy để thực hiện một cuộc đảo chính đẫm máu. Sự tàn bạo của đám binh sĩ trong đoạn trích cho thấy sự biến chất của đội quân vốn để bảo vệ hoàng tộc nay trở thành kẻ phá hủy. Họ sát hại Quận Huy và tiêu diệt phe đảng của ông ta một cách không khoan nhượng nhằm giải tỏa nỗi hậm hực bấy lâu. Cảnh tượng Quận Huy bị đánh đập dã man phản ánh sự phẫn nộ của đám đông khi đối diện với kẻ thù chính trị. Ngòi bút của Ngô gia văn phái đã lột tả được không khí căng thẳng và sự đảo điên của một xã hội đang trên đà sụp đổ. Qua đó, chúng ta thấy được giá trị của việc thượng tôn pháp luật và lòng dân trong quản trị đất nước.

Mẫu 10

Đoạn trích "Kiêu binh nổi loạn" trong Hoàng Lê nhất thống chí tập trung phơi bày sự mục nỗng từ bên trong phủ chúa Trịnh với những mâu thuẫn gia đình và phe phái. Sự ích kỷ cá nhân của Trịnh Sâm và sự lộng quyền của phe đảng Quận Huy đã đẩy đất nước vào cảnh rối ren không lối thoát. Thay vì chăm lo cho trăm họ, giới cầm quyền chỉ bận tâm đến việc tranh giành địa vị và củng cố quyền lực phe nhóm. Việc ép phế thế tử Trịnh Tông đã trở thành ngòi nổ cho sự nổi loạn của quân Tam phủ vốn đã mang tâm lý kiêu ngạo. Đám binh sĩ căm thù Quận Huy bởi họ nhận thấy ở ông ta sự dối trá và âm mưu tước đoạt quyền lợi của người kế vị chính tông. Họ hành động với thái độ khinh bỉ tột độ đối với các mệnh lệnh từ phủ chúa, coi đó là những thứ phi nghĩa. Cuộc bạo loạn nổ ra với sức mạnh kinh hồn, biến phủ chúa thành bãi chiến trường của những cơn giận dữ. Quận Huy bị kiêu binh hạ sát trong một tình thế bi đát, thể hiện sự bất lực của một võ quan trước sức mạnh của đám đông nổi giận. Sự tàn bạo của cuộc nổi dậy chính là tấm gương phản chiếu sự tàn bạo và thối nát của bộ máy cai trị thời bấy giờ. Tác giả đã phản ánh chân thực không khí lịch sử qua từng chi tiết về sự hung hãn và tàn khốc của quân lính. Trích đoạn để lại một ấn tượng sâu đậm về sự sụp đổ không thể cứu vãn của vương triều họ Trịnh.

 

Mẫu 11

Trích đoạn phản ánh một giai đoạn lịch sử hỗn loạn khi các quy tắc về kỷ cương và phép nước tại phủ chúa Trịnh hoàn toàn bị vô hiệu hóa. Sự mục nỗng khởi phát từ những toan tính phe phái của Quận Huy Hoàng Đình Bảo nhằm thao túng quyền lực thông qua việc lập Trịnh Cán. Chính sự ưu ái mù quáng của chúa Trịnh Sâm đối với Đặng Thị Huệ đã tạo kẽ hở cho các thế lực gian thần lộng hành, đẩy quốc gia vào tình thế nguy hiểm. Trước sự bất công và ích kỷ đó, đám kiêu binh đã trỗi dậy như một lực lượng phản kháng mang tính hủy diệt đối với trật tự hiện hữu. Họ mang tâm lý "hận thù" sâu sắc vì nhận thấy sự hy sinh của mình cho vương triều không được đền đáp bằng một minh quân chính thống. Cuộc nổi loạn không còn đơn thuần là sự phản kháng mà là một màn phô diễn bạo lực kinh hoàng nhằm hạ bệ phe đảng lộng quyền. Những tiếng hò reo sát khí cùng hành động phá phách của binh lính cho thấy quyền lực tối thượng của phủ chúa đã thực sự sụp đổ. Quận Huy dù nỗ lực trấn áp nhưng đã phải trả giá bằng tính mạng trước sự căm phẫn tột độ của đám đông. Cái chết của ông ta là biểu tượng cho sự thất bại của những mưu đồ chính trị dựa trên sự gian xảo và tư lợi. Toàn bộ cảnh tượng nổi loạn minh chứng cho quy luật rằng khi lòng dân và quân sĩ không còn, uy quyền chỉ còn là một cái xác rỗng. Tác phẩm đã thành công khi khắc họa một thời đại mà sự tàn bạo của cấp dưới là tấm gương phản chiếu sự thối nát của cấp trên.

 

Mẫu 12

Thông qua trích đoạn này, các tác giả Ngô gia văn phái đã bóc trần sự tha hóa đạo đức nghiêm trọng trong nội bộ tầng lớp cai trị phủ chúa Trịnh. Sự tranh giành quyền lực giữa cha, con, anh, em không còn ranh giới của luân thường đạo lý, biến cung đình thành một đấu trường của tham vọng. Việc Trịnh Sâm gạt bỏ con trưởng Trịnh Tông để lập con thứ không chỉ là sai lầm chính trị mà còn là sự băng hoại về mặt gia phong. Đám kiêu binh đã lợi dụng sự rạn nứt này để thể hiện thái độ khinh bỉ và lòng căm ghét đối với bộ máy cầm quyền hiện tại. Họ coi Quận Huy là kẻ tội đồ chính, kẻ đã đứng sau màn kịch phế lập đầy rẫy sự bất công và ích kỷ. Những cơn giận dữ kìm nén của quân sĩ bùng phát thành hành động bạo loạn, biến sự "hậm hực" thành những đòn tấn công chí tử. Cảnh tượng quân lính hò hét đòi đầu Quận Huy cho thấy sự tôn nghiêm của pháp luật đã hoàn toàn biến mất. Quận Huy chết trong sự nhục nhã, bị đám kiêu binh đối xử không khác gì một kẻ tội đồ thấp hèn nhất. Sự tàn bạo của đám binh lính chính là hệ quả của một nền giáo dục và quản lý đã mục nỗng từ gốc rễ. Trích đoạn là lời tuyên cáo về sự kết thúc của một chế độ mà ở đó lợi ích đảng phái được đặt lên trên vận mệnh quốc gia. Đây là bức tranh hiện thực đầy ám ảnh về một thời kỳ đen tối trong lịch sử trung đại Việt Nam.

 

Mẫu 13

Bản tóm tắt này tập trung vào diễn biến tâm lý và hành động tự phát của lực lượng quân Tam phủ trước sự mục nỗng của chính thể họ Trịnh. Kiêu binh trong đoạn trích hiện lên như một thực thể hung hãn, vừa đáng sợ vừa là nạn nhân của một xã hội thiếu công bằng. Họ nhận thấy sự thối nát của các phe phái trong cung đình, nơi anh em tranh giành quyền lực mà quên đi lợi ích của nhân dân. Sự căm thù Quận Huy của đám binh sĩ bắt nguồn từ việc họ cảm thấy bị xúc phạm trước sự lộng quyền của kẻ gian thần. Họ hành động với một mục tiêu duy nhất là tiêu diệt phe cánh Đặng Thị Huệ để hả giận và lập lại người mà họ coi là chính thống. Những hành vi tàn bạo như phá hủy nhà cửa, sát hại đối phương diễn ra với một sự hả hê đầy man rợ. Trình trạng hỗn loạn này phản ánh sự bất lực của bộ máy hành pháp khi không còn khả năng kiểm soát đội quân của chính mình. Quận Huy, dù mang danh võ quan quyền quý, cũng trở nên nhỏ bé và bất lực trước sự vây hãm của đám đông phẫn nộ. Cuộc nổi loạn đã chứng minh rằng bạo lực sẽ nảy sinh tất yếu khi công lý bị những lợi ích ích kỷ của giới cầm quyền chà đạp. Ngòi bút của tác giả đã lột tả sắc sảo sự "hậm hực" của binh sĩ khi biến thành năng lượng tàn phá khủng khiếp. Trích đoạn để lại một thông điệp về sự mong manh của quyền lực nếu nó không được xây dựng trên nền tảng nhân tâm.

 

Mẫu 14

Đoạn trích tập trung miêu tả sự sụp đổ của quyền lực phe phái trong phủ chúa Trịnh thông qua sự kiện bạo loạn của quân sĩ. Tác giả chỉ ra rằng nguồn cơn của mọi biến loạn bắt đầu từ sự tham lam và tính toán ích kỷ của phe đảng do Quận Huy cầm đầu. Vì muốn thâu tóm quyền hành, Quận Huy đã xúi giục chúa Trịnh Sâm thực hiện việc phế trưởng lập thứ một cách trái đạo lý. Hành động này không chỉ gây chia rẽ sâu sắc trong nội tộc chúa Trịnh mà còn khơi dậy lòng căm ghét mãnh liệt từ lực lượng kiêu binh. Đám quân sĩ nhận thấy sự bất công và khinh bỉ cách làm việc vì tư lợi của phủ chúa nên đã quyết định khởi binh hành sự. Họ tập trung toàn bộ sự thù hận vào Quận Huy, coi ông ta là mầm mống của mọi sự thối nát và rối ren trong đất nước. Cuộc tấn công nổ ra như một cơn bão tố, nơi sự tàn bạo của kiêu binh được đẩy lên đến mức cực đoan nhất. Quận Huy chết trong tư thế bị bao vây, bị hành hạ dã man ngay tại trung tâm quyền lực mà ông ta từng lộng hành. Sự kiện này cho thấy khi chính quyền không vì lợi ích của đất nước, họ sẽ sớm bị đào thải bởi chính lực lượng dưới quyền. Các tác giả đã ghi lại trung thực những giờ phút hỗn loạn khi mà binh biến trở thành tiếng nói cuối cùng của sự phẫn nộ. Trích đoạn là bằng chứng lịch sử về sự suy vong tất yếu của một triều đại đã đánh mất đi tính chính danh.

 

Mẫu 15

Trích đoạn phản ánh sự suy đồi của phủ chúa Trịnh bắt đầu từ sự rạn nứt sâu sắc trong các mối quan hệ gia tộc cốt nhục. Tác giả đã chỉ ra thực trạng đau lòng khi cha con, anh em tranh giành quyền lực một cách quyết liệt và bất chấp đạo lý thông thường. Việc Trịnh Sâm phế con trưởng để lập con thứ hoàn toàn bị chi phối bởi những lợi ích phe cánh hẹp hòi của Đặng Thị Huệ và Quận Huy. Sự ích kỷ cá nhân này đã làm lung lay tận gốc rễ sự ổn định của vương triều và gây ra sự phẫn nộ trong lòng quân sĩ. Đám kiêu binh vốn có tâm lý cậy công, nay lại thêm sự "hậm hực" trước cách hành xử bất công của bề trên. Họ khinh bỉ sự lộng quyền của Quận Huy và coi hành động nổi loạn là một cách để thực thi công lý tự phát. Sự tàn bạo của cuộc binh biến phản ánh mức độ căm ghét tột cùng của cấp dưới đối với những kẻ cầm quyền gian trá. Quận Huy không thể chống lại sức mạnh của đám đông đang sôi sục ý chí trả thù và tiêu diệt phe cánh lộng thần. Cảnh tượng nổi loạn giữa kinh thành minh chứng cho sự sụp đổ của hệ thống kỷ cương và pháp luật phong kiến. Qua đó, đoạn trích nhấn mạnh rằng sự thối nát của thượng tầng luôn kéo theo sự hỗn mang của toàn bộ xã hội. Đây là một lát cắt hiện thực cho thấy sự sụp đổ của họ Trịnh là một quá trình tự thân và không thể cứu vãn.

 

Mẫu 16

Đoạn trích miêu tả một cuộc chính biến mang tính bộc phát của quân sĩ nhưng lại có sức mạnh làm thay đổi cục diện phủ chúa. Tác giả làm rõ rằng sự thối nát của chính quyền Trịnh Sâm đã tạo nên một khoảng cách không thể lấp đầy giữa chúa và quân. Vì những lợi ích riêng tư và phe cánh, việc phế lập thế tử đã diễn ra một cách phi nghĩa, gây bất mãn sâu sắc trong quân đội. Kiêu binh, với bản tính kiêu ngạo vốn có, đã tìm thấy cơ hội để trừng trị phe cánh Quận Huy mà họ vốn đã "căm ghét". Họ coi sự tồn tại của Quận Huy là một sự xúc phạm đối với lẽ phải và trật tự chính thống của vương triều. Cơn thịnh nộ bùng phát thành hành động nổi loạn tàn bạo, nơi máu và lửa bao trùm lên những công trình uy nghiêm của phủ chúa. Quận Huy, kẻ nắm giữ binh quyền tột đỉnh, nay trở thành mục tiêu săn đuổi của chính những người lính dưới quyền mình. Sự tiêu diệt phe cánh này nhằm mục đích hả giận và khôi phục vị thế cho thế tử Trịnh Tông theo ý chí của đám đông. Hành động của binh sĩ không còn sự kiềm chế của kỷ luật mà mang tính chất trả thù cá nhân và phe phái rõ rệt. Trích đoạn thể hiện sự sụp đổ của uy quyền chính trị trước sức mạnh vật chất của quân đội khi họ đã mất đi niềm tin. Đây là minh chứng rõ nhất cho thực trạng phủ chúa Trịnh lúc bấy giờ: lỏng lẻo về kỷ cương và thối nát về nhân cách.

 

Mẫu 17

Trong tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí, trích đoạn này là lời kết án đanh thép sự suy vi của vương triều họ Trịnh. Tác giả tập trung vào sự thối nát từ bên trong của phủ chúa, nơi các giá trị gia đình bị hy sinh cho những mưu đồ ích kỷ. Cha không ra cha, con không ra con, tình anh em bị xé nát bởi những cuộc tranh giành ngôi vị thế tử do phe cánh điều khiển. Việc phế trưởng lập thứ không dựa trên hiền tài mà dựa trên sự sủng ái cá nhân của chúa Trịnh Sâm dành cho phe đảng của mình. Trước thực trạng đó, đội quân kiêu binh đã bộc lộ sự khinh bỉ và hậm hực đối với cả chúa Trịnh lẫn lộng thần Quận Huy. Họ tiến hành cuộc nổi loạn với một sự tàn bạo khó tin, thể hiện lòng căm thù sâu sắc đối với những kẻ lộng quyền. Mục đích của họ là tiêu diệt Quận Huy – kẻ được coi là linh hồn của những mưu đồ gian ác nơi phủ chúa. Cảnh tượng bạo loạn diễn ra giữa kinh kỳ cho thấy sự tê liệt hoàn toàn của bộ máy cai trị thời bấy giờ. Quận Huy bị hạ sát một cách thảm khốc, phản ánh sự sụp đổ của một quyền lực phi nghĩa trước cơn thịnh nộ của quân lính. Đoạn trích chỉ ra rằng khi người đứng đầu quốc gia hành động vì lợi ích cá nhân, họ sẽ gieo mầm mống cho sự hủy diệt chính mình. Toàn bộ chương truyện là một tư liệu quý giá về thực trạng xã hội Việt Nam thời cuối Lê đầu Trịnh.

 

Mẫu 18

Trích đoạn tập trung khắc họa sự sụp đổ của một nhân vật quyền lực là Quận Huy Hoàng Đình Bảo trong bối cảnh phủ chúa hỗn loạn. Tác giả chỉ ra rằng sự thối nát của phủ chúa bắt đầu từ những âm mưu phế lập ích kỷ, nơi anh em tranh giành quyền lợi phe cánh. Quận Huy là người đứng đầu phe đảng đứng sau việc lập Trịnh Cán, bất chấp sự phản đối của dân chúng và quân sĩ. Chính vì sự lộng quyền và tính toán cá nhân này, ông ta đã trở thành đối tượng bị "căm ghét" nhất trong mắt lực lượng kiêu binh. Đám binh lính hậm hực trước sự bất công đã quyết định nổi dậy để tiêu diệt Quận Huy nhằm giải tỏa sự phẫn nộ. Cuộc nổi loạn diễn ra vô cùng tàn bạo, phản ánh sự hận thù sâu sắc của đám đông đối với những kẻ gian thần. Quận Huy, dù là một võ tướng dạn dày, cũng phải chịu cái chết bi thảm và cô độc ngay giữa phủ chúa. Sự kiện này minh chứng cho sự yếu ớt của quyền lực phe phái khi không còn được quân sĩ và nhân dân ủng hộ. Kiêu binh đã dùng bạo lực để đập tan mọi biểu tượng của phe cánh Quận Huy, đẩy phủ chúa vào cảnh điên đảo. Đoạn trích thành công trong việc miêu tả sự sụp đổ của trật tự phong kiến truyền thống dưới sức mạnh của bạo loạn quân sự. Qua đó, tác giả khẳng định sự thối nát của giới cầm quyền chính là liều thuốc độc tiêu diệt chính triều đại đó.

 

Mẫu 19

"Kiêu binh nổi loạn" là bức tranh sinh động về sự tha hóa của chính thể phủ chúa Trịnh cuối thế kỷ XVIII. Trích đoạn làm rõ nguyên nhân của loạn lạc bắt nguồn từ sự tranh giành quyền lực giữa cha con và anh em ngay trong phủ chúa. Vì sự ích kỷ và phe đảng, chúa Trịnh Sâm đã thực hiện việc phế trưởng lập thứ, một hành động vi phạm cả luật pháp và đạo đức. Điều này đã gây ra sự khinh bỉ và hậm hực trong lòng lực lượng kiêu binh, những kẻ đang nắm giữ sức mạnh cơ bắp của vương triều. Họ nhìn thấu sự thối nát của Quận Huy và phe đảng Đặng Thị Huệ nên đã quyết định nổi dậy dưới danh nghĩa bảo vệ chính nghĩa. Cơn giận dữ của quân sĩ bùng phát thành một cuộc nổi loạn tàn bạo, nơi mọi tôn nghiêm cung đình đều bị chà đạp. Họ căm thù Quận Huy đến mức muốn tiêu diệt ông ta ngay lập tức để thỏa cơn hận thù kìm nén. Quận Huy bị kiêu binh hạ sát trong một cảnh tượng hãi hùng, cho thấy bạo lực đã thay thế hoàn toàn cho luật pháp. Sự tàn phá của quân lính là minh chứng rõ nhất cho sự sụp đổ về mặt uy tín của phủ chúa đối với quân đội. Trích đoạn phản ánh sự thật cay đắng rằng khi cấp trên hành động vì tư lợi, cấp dưới sẽ phản ứng bằng sự hung bạo. Đây là một giai đoạn đầy biến động, đánh dấu bước trượt dài của họ Trịnh vào hố sâu của sự suy tàn.

 

Mẫu 20

Bản tóm tắt này phân tích sự suy vong của phủ chúa Trịnh dưới góc độ của một hệ thống quản lý đã hoàn toàn mục nỗng. Tác giả Ngô gia văn phái đã chỉ ra thực trạng thê thảm khi những người trong gia đình chúa tranh giành quyền lực một cách bất chấp nhân tính. Sự ích kỷ cá nhân của chúa Trịnh Sâm và sự lộng hành của phe đảng Quận Huy đã phá hủy mọi cấu trúc ổn định của quốc gia. Trước sự bất công và phi nghĩa của việc phế lập thế tử, đám kiêu binh đã bộc lộ thái độ "khinh bỉ" và sẵn sàng bạo loạn. Họ coi Quận Huy là kẻ thù số một, là nguồn cơn của sự thối nát và sự phân biệt đối xử trong quân đội. Cuộc nổi loạn diễn ra với tính chất tàn bạo tột cùng, thể hiện sự căm ghét sâu sắc của lính Tam phủ đối với giai cấp lãnh đạo. Quận Huy bị tiêu diệt trong một tình thế không thể chống đỡ, báo hiệu sự sụp đổ của một phe phái chính trị gian tà. Bạo lực của kiêu binh chính là hệ quả tất yếu từ sự thối nát và bất công của hệ thống vương quyền. Phủ chúa trong trích đoạn hiện lên như một sân khấu của sự hỗn loạn, nơi pháp luật bị thay thế bởi luật rừng. Đoạn trích nhấn mạnh rằng khi công lý không còn hiện diện ở đỉnh cao quyền lực, xã hội sẽ rơi vào cảnh biến loạn không lối thoát. Đây là một bài học lịch sử đắt giá về tầm quan trọng của sự liêm chính và công bằng trong cai trị.

 

Mẫu 21

Trích đoạn cho thấy một sự thật lịch sử về sự nổi dậy của quân sĩ khi niềm tin vào chính quyền bị xói mòn bởi sự tham lam. Tác giả miêu tả phủ chúa Trịnh như một nơi thối nát, nơi cha, con, anh, em đối đầu nhau chỉ vì cái ghế quyền lực. Vì lợi ích cá nhân của phe đảng Đặng Thị Huệ, chúa Trịnh đã làm một việc trái đạo trời là phế con trưởng để lập con thứ. Hành động phi nghĩa này đã làm nảy sinh tâm lý hậm hực và hận thù trong đội quân kiêu binh. Họ khinh bỉ sự nhu nhược của chúa và sự hống hách của Quận Huy Hoàng Đình Bảo nên đã quyết định khởi loạn. Đám lính Tam phủ hành động với tâm thế căm ghét tột độ đối với những kẻ đã phá bỏ luật lệ của tổ tiên. Cuộc nổi loạn không chỉ là bạo lực quân sự mà còn là sự bùng nổ của lòng phẫn nộ trước thực trạng xã hội bất công. Quận Huy bị sát hại trong sự giận dữ của kiêu binh, kết thúc một đời lộng quyền bằng một cái chết bi thảm. Sự tàn bạo của đám binh sĩ trong đoạn trích thực chất là phản ánh sự mục nỗng tột cùng của thượng tầng xã hội. Tác giả đã phản ánh trung thực thái độ của quân sĩ thời bấy giờ đối với những âm mưu chính trị bẩn thỉu. Trích đoạn để lại hình ảnh một phủ chúa rệu rã, sẵn sàng sụp đổ trước bất kỳ biến động nào từ phía nhân dân và quân đội.

 

Mẫu 22

Trong trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn", các tác giả đã tái hiện sống động những giây phút kinh hoàng nhất của lịch sử phủ chúa. Sự thối nát của giới cầm quyền được phơi bày qua những cuộc tranh giành ngôi vị thế tử đầy tính toán ích kỷ giữa các phe cánh. Chúa Trịnh Sâm đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi để tình cảm cá nhân và sự thao túng của phe đảng lấn át nghĩa vụ quốc gia. Chính sự bất công này đã khơi dậy lòng căm ghét sâu sắc từ đội quân kiêu binh đối với Quận Huy Hoàng Đình Bảo. Họ nhận ra sự hậm hực bấy lâu của mình cần được giải tỏa bằng một cuộc nổi dậy tàn bạo nhằm tiêu diệt kẻ gian thần. Cuộc bạo động nổ ra giữa phủ chúa, nơi kiêu binh không ngần ngại dùng bạo lực để thực thi ý chí của đám đông. Quận Huy chết giữa vòng vây của lính tráng, là kết cục tất yếu cho một kẻ lộng quyền nhưng không có nhân tâm. Sự tàn bạo của quân sĩ trong đoạn trích cho thấy sự xuống cấp trầm trọng của kỷ luật quân đội trong một thể chế đang mục nỗng. Qua đó, tác giả khẳng định sự sụp đổ của một triều đại là điều không thể tránh khỏi khi họ đã bỏ rơi quyền lợi của đất nước. Trích đoạn là bức tranh tả thực sắc sảo về một thời kỳ hỗn mang, nơi bạo loạn trở thành phương thức duy nhất để giải quyết mâu thuẫn chính trị. Đây là tư liệu quý báu để hiểu về sự kết thúc thê thảm của tập đoàn phong kiến họ Trịnh.

 

Mẫu 23

Trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn" tập trung làm nổi bật sự mục nỗng của phủ chúa thông qua các mâu thuẫn nội tộc gay gắt. Tác giả chỉ ra rằng nguồn gốc của loạn lạc nằm ở sự ích kỷ của phe đảng do Đặng Thị Huệ và Quận Huy đứng đầu. Cha, con và anh em chúa Trịnh tranh giành quyền lực một cách tàn nhẫn, hoàn toàn ngó lơ lợi ích của đất nước và nhân dân. Việc phế trưởng lập thứ diễn ra trong không khí u ám của những âm mưu đen tối, gây ra sự phẫn nộ trong lòng quân sĩ. Đám kiêu binh đã bộc lộ lòng căm ghét sâu sắc đối với cách điều hành thiên vị và hèn nhát của phủ chúa. Họ coi Quận Huy là kẻ thù chung cần phải tiêu diệt để rửa nhục cho thế tử Trịnh Tông và cho chính họ. Cuộc nổi loạn nổ ra với quy mô lớn, thể hiện sự tàn bạo tột độ của đám lính Tam phủ khi được kích động bởi hận thù. Quận Huy tử trận trong sự nhục nhã, cho thấy sự mong manh của quyền lực dựa trên sự gian xảo và bạo lực. Sự hung hãn của kiêu binh là minh chứng cho sự sụp đổ của các giá trị đạo đức truyền thống trong xã hội phong kiến suy vi. Trích đoạn ghi lại chân thực cảnh tượng hãi hùng khi binh lính làm chủ phủ chúa bằng vũ khí và lòng thù hận. Qua đó, các tác giả Ngô gia văn phái đã gián tiếp phê phán một chế độ cai trị đã đánh mất đi tính chính nghĩa.

 

Mẫu 24

Bản tóm tắt này đi sâu vào phân tích sức mạnh của đám đông kiêu binh và sự sụp đổ của trật tự pháp luật tại phủ chúa. Tác giả chỉ ra thực trạng thối nát của bộ máy cai trị khi mọi quyết định quan trọng đều bị thao túng bởi phe đảng ích kỷ. Anh em, cha con chúa Trịnh đối đầu nhau, biến phủ chúa thành một mớ hỗn độn của những âm mưu phế lập phi đạo đức. Chính điều này đã khiến đội quân kiêu binh vốn đã kiêu ngạo nay lại thêm sự khinh bỉ và hậm hực đối với bề trên. Họ tập hợp lại, mang theo lòng căm ghét Quận Huy – kẻ được coi là linh hồn của phe đảng lộng quyền hiện thời. Cuộc nổi loạn diễn ra với một sự tàn bạo ghê gớm, phản ánh sự mất kiểm soát hoàn toàn của hệ thống kỷ cương vương triều. Quận Huy dù nỗ lực chống đỡ nhưng đã bị tiêu diệt dã man bởi những người lính mà ông ta từng chỉ huy. Sự tàn phá của kiêu binh chính là cái giá phải trả cho sự thối nát và tính toán ích kỷ của giới lãnh đạo phủ chúa. Trích đoạn phác họa một không gian lịch sử đầy bạo lực, nơi súng gươm và sự giận dữ của đám đông thay thế cho đạo lý. Các tác giả đã ghi lại một cách khách quan nhưng đầy đau xót về cảnh tượng phủ chúa bị dày xéo bởi quân lính. Đây là bức tranh sống động về sự kết thúc của một giai đoạn cầm quyền không có lòng dân.

 

Mẫu 25

Đoạn trích "Kiêu binh nổi loạn" nhấn mạnh thái độ phản kháng và sự khinh bỉ của quân sĩ đối với tầng lớp cai trị phủ chúa. Tác giả đã vạch trần sự thối nát tột độ của phủ chúa khi lợi ích phe phái được đặt cao hơn cả tình cốt nhục và sự ổn định của đất nước. Việc phế bỏ con trưởng để lập con thứ là kết quả của những âm mưu ích kỷ do Quận Huy và Đặng Thị Huệ dàn dựng. Chính sự bất công này đã tích tụ nỗi hậm hực và lòng hận thù trong đội quân lính Tam phủ vốn hay cậy công. Họ căm ghét cách làm của chúa Trịnh Sâm và đặc biệt là sự hống hách của kẻ lộng thần Quận Huy. Cuộc nổi loạn diễn ra như một sự tất yếu để tiêu diệt những kẻ mà kiêu binh coi là ung nhọt của vương triều. Sự tàn bạo của đám quân sĩ khi sát hại Quận Huy và tàn phá dinh thự cho thấy lòng căm thù đã đạt đến đỉnh điểm. Quận Huy chết trong sự đơn độc và hận thù, phản ánh sự sụp đổ của một quyền lực dựa trên mưu hèn kế bẩn. Sự hỗn loạn trong phủ chúa là bằng chứng rõ nhất cho sự tê liệt của một bộ máy chính trị đã mất đi nhân tâm. Tác giả đã thành công trong việc khắc họa diện mạo của một thời đại biến loạn qua hành động của đám binh lính. Trích đoạn là lời cảnh tỉnh về hậu quả của sự tham lam và ích kỷ của những kẻ cầm quyền.

 

Mẫu 26

Trích đoạn này mang giá trị của một bài học lịch sử sâu sắc về sự suy vong tất yếu khi chính quyền đánh mất đi tính chính nghĩa và công bằng. Tác giả miêu tả sự thối nát của phủ chúa Trịnh bắt đầu từ việc cha con, anh em tranh giành quyền lực một cách tàn nhẫn và mù quáng. Việc Trịnh Sâm phế con trưởng lập con thứ hoàn toàn do quyền lợi ích kỷ của phe cánh Đặng Thị Huệ và lộng thần Quận Huy. Sự phi nghĩa này đã làm xói mòn uy tín của chúa và tạo cơ hội cho đám kiêu binh nổi loạn nhằm giải tỏa sự hậm hực bấy lâu. Họ căm ghét Quận Huy vì ông ta đại diện cho tất cả những gì là bất công và lộng quyền nơi phủ chúa. Cuộc biến loạn diễn ra vô cùng tàn bạo, thể hiện sự khinh bỉ tuyệt đối của quân sĩ đối với giới cầm quyền đã mất đi đạo đức. Quận Huy bị hạ sát ngay giữa phủ chúa, minh chứng cho sự sụp đổ của một chế độ dựa trên sự thiên vị và phe đảng. Sự hung hãn của kiêu binh chính là hệ quả từ sự mục nỗng tột cùng của bộ máy cai trị đương thời. Qua đó, tác giả Ngô gia văn phái nhấn mạnh rằng bạo lực sẽ nảy sinh tất yếu từ những bất công tích tụ do sự ích kỷ của lãnh đạo. Phủ chúa Trịnh trong đoạn trích hiện lên rệu rã và điên đảo trước làn sóng phẫn nộ của binh lính. Đây là một kết cục bi thảm nhưng tất yếu cho một vương triều đã bỏ quên dân tộc để chạy theo tư lợi.

 

Mẫu 27

Trích đoạn "Kiêu binh nổi loạn" là hồi chuông báo tử cho sự tồn tại của chúa Trịnh trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Văn bản đã chỉ rõ thực trạng thối nát của phủ chúa, nơi các mối quan hệ gia tộc bị xé nát bởi tham vọng và phe cánh hẹp hòi. Việc phế trưởng lập thứ không dựa trên quyền lợi của đất nước mà chỉ nhằm củng cố thế lực cho phe đảng của Đặng Thị Huệ và Quận Huy. Sự ích kỷ tột độ này đã khiến đội quân kiêu binh nảy sinh tâm lý căm ghét và khinh bỉ tột độ đối với cả chúa lẫn lộng thần. Họ tiến hành nổi loạn với sự tàn bạo man rợ, coi việc tiêu diệt Quận Huy là mục tiêu tối thượng để hả giận. Quận Huy tử trận trong tình thế thảm thương, báo hiệu sự kết thúc của một giai đoạn lộng quyền phi nghĩa. Sự hỗn loạn giữa trung tâm quyền lực cho thấy chính quyền đã hoàn toàn mất khả năng kiểm soát đội quân bảo vệ mình. Toàn bộ trích đoạn là bức tranh về sự sụp đổ hệ giá trị vương quyền khi bạo lực thay thế cho pháp luật và đạo đức. Ngòi bút tả thực của Ngô gia văn phái đã lột tả sắc sảo sự rệu rã của họ Trịnh trong giờ phút lâm nguy. Đây là bằng chứng lịch sử không thể chối cãi về sự suy vong của một triều đại đã đánh mất đi nền tảng công lý. Cuộc nổi loạn của kiêu binh chính là bước ngoặt đẩy phủ chúa vào cảnh điên đảo không thể cứu vãn.

Bố cục

Văn bản chia thành 4 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến “chùa Khán Sơn”) : Cuộc trò chuyện giữ Thế tử Trịnh Tông với hạ nhân và quan thần.

- Phần 2 (Tiếp theo đến “kéo đến để khởi sự”) : Kế sách của Vũ Bằng được mọi người đồng tình, ủng hộ.

- Phần 3 (Tiếp đến “hồ Thủy Quân”) : Tình thế bất lực, thảm hại, bi đát và cái chết của Quận Huy.

- Phần 4 (Đoạn còn lại) : Sự thắng thế của thế tử Tông.

Nội dung chính

Đoạn trích “Kiêu binh nổi loạn” thể hiện sự thối nát của phủ chúa Trịnh và miêu tả sự nổi loạn của đám kiêu binh khi căm ghét và khinh bỉ cách làm của chúa Trịnh và quận Huy.


Bình chọn:
4.9 trên 7 phiếu

>> Xem thêm

Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 - Cánh Diều - Xem ngay

PH/HS Tham Gia Nhóm Lớp 10 Để Trao Đổi Tài Liệu, Học Tập Miễn Phí!