Sự tích thành Lồi
Ngày xưa, có một ông vua nước Chàm muốn lấy một nàng công chúa nước Đại Việt làm vợ. Nhà vua nghe nói công chúa Huyền Trân nhan sắc tuyệt trần, những phi tần trong cung vua khó bề sánh kịp.
Download
Playback seep
Đọc truyện: Sự tích thành Lồi
Ngày xưa, có một ông vua nước Chàm muốn lấy một nàng công chúa nước Đại Việt làm vợ. Nhà vua nghe nói công chúa Huyền Trân nhan sắc tuyệt trần, những phi tần trong cung vua khó bề sánh kịp. Ao ước người đẹp, nhà vua đêm mơ ngày tưởng. Vua nghĩ đến việc dâng vàng bạc, châu báu, kỳ nam và voi ngựa để làm sính lễ, nhưng những món ấy chưa hẳn đã đưa lại kết quả như ý muốn. Một viên nội thị rỉ vào tai vua:
– Muốn chiếm được người đẹp, trừ phi hiến đất, không có kế nào khác.
Trước vua còn ngần ngại, nhưng sau đó quả quyết sai một sứ bộ ra cầu hôn với sính lễ hai châu Ô, Rí ở biên giới. Thấy triều thần có người can ngăn, nhà vua ung dung đáp:
– Tất cả đất đai này đều là của trẫm. Mà trẫm thì chả vui gì nếu không lấy được công chúa Đại Việt. Hơn nữa, giữa hai nước máu chảy đã nhiều rồi. Ngày nay trẫm muốn mượn mối nhân duyên để đẹp yên can qua khốc hại.
Trước món sính lễ đặc biệt, triều đình Đại Việt ai nấy đều tỏ vẻ hài lòng. Vua Trần và công chúa Huyền Trân gật đầu ưng thuận. Được lời như cởi tấm lòng, vua Chàm sai quan thái bốc chọn ngày lành tháng tốt rồi phái một sứ bộ mang năm trăm quân sĩ đi thuyền ra đón vợ về. Đám rước dâu từ kinh thành ra đi vượt qua muôn trùng sóng nước mới tới kinh đô. Vua Chàm mừng rỡ. Công chúa muốn gì được nấy. Bọn nội thị từ đấy mới thấy hoàng cung nhộn nhịp tươi vui hơn trước.
Trong khi đó một sứ bộ Đại Việt bắt đầu vào nhận đất mới.
Nhưng việc đời còn éo le nhiều nỗi. Công chúa cùng vua Chàm hương đượm lửa nồng chưa được một năm thì nhà vua bỗng nhiên mắc bệnh rồi mất. Tin dữ truyền đi khắp hai nước, riêng đối với công chúa thì không khác gì tiếng sét ngang tai. Đầu xanh đã chịu cảnh góa bụa. Không những thế, công chúa sẽ chịu tang trong một thời kỳ ngắn để rồi lên hỏa đàn về với vua Chàm bên kia thế giới. Nhập gia tùy tục, tuy công chúa là người Việt nhưng nay đã là hoàng hậu Chàm, không thể không theo đúng tục lệ của nước Chàm.
Vua Trần nghe tin lo sợ, vội sai sứ bộ vào điếu tang và tìm cách cứu công chúa. Nhân lúc mọi người bối rối, sứ bộ Việt giả cách xin phép đưa công chúa làm lễ cầu hồn rồi lén đưa xuống thuyền nhỏ, một mạch dong buồm ra Bắc.
Việc hoàng hậu bỏ trốn làm cho triều đình nước Chàm nổi giận. Đã thế thì lời hứa cũ không còn có giá trị nữa. Món đồ sính lễ là hai châu Ô, Rí phải được trả lại. Nghĩ thế, ông vua mới nước Chàm bèn sai năm vạn quân mã ra giữ chặt lấy hai châu đó, mặc dầu việc bàn giao đã sắp xong.
Bên Đại Việt không ngờ có chuyện xảy ra như thế, chỉ phái tướng quân Đoàn Nhữ Hải mang mấy ngàn quân vào dò động tĩnh.
Một buổi chiều hè, quân Đại Việt mang theo cát bụi từ Đàng Ngoài đã tiến vào tới sát bờ sông. Quân do thám về báo quân Chàm đã kéo ra đông vô kể do một viên tướng mặt đen râu xồm tên là Lồi hiện đang đóng trên mấy ngọn đồi ở bên kia sông. Thấy tình thế đã trở nên nghiêm trọng, tướng Việt lo lắng vì sức người sức mình cách nhau một trời một vực. Đoàn tướng quân vò đầu suy nghĩ. Rồi đó người ta thấy quân lính Việt được lệnh cắm trại rải rác suốt mấy dặm dài dọc theo bờ sông. Mỗi trại chia ra từng nhóm quân, nhóm nào nhóm ấy cắm cờ la liệt. Để khoa trương thanh thế, ban đêm mọi nơi thắp đèn đuốc sáng choang, lại đánh trống, chiêng và hò reo rầm trời. Ban ngày có một toán quân đã cắt đặt sẵn, vác gươm giáo sáng quắc, nai nịt chỉnh tề đi quanh hòn núi nổi lên bờ sông.
Bên Chàm thấy bên Việt án binh bất động, lại thấy quân địch kéo qua núi liên miên không ngớt, nghĩ tới oai hùng của những người đã chiến thắng trăm vạn quân hùm beo Mông Cổ nên sinh khiếp sợ. Song, vâng mệnh vua đem đại quân ra giữ biên thùy, không lẽ chưa giao chiến đã vội rút lui.
Sau mấy ngày làm kế nghi binh, Đoàn tướng quân cho quân mang thư mời tướng Chàm ra trước trận để cùng thương lượng. Kết quả, các tướng lĩnh hai bên đi đến một định ước: “Trong một đêm hai bên đều khởi công, mỗi bên đắp một bức thành cho suốt tới sáng, bên nào hơn thì thắng. Bên thua lập tức lui binh nhường đất, để khỏi giết hại sinh linh”.
Trong khi quân Đại Việt còn đủng đỉnh nấu ăn coi bộ chưa nghĩ tới cuộc đấu sức đã bắt đầu thì quân Chàm đã vội vã kẻ đào người chuyền đất, đắp một bức thành suốt dọc bờ sông vượt qua mấy ngọn đồi. Tướng Lồi đốc thúc ráo riết. Trời vừa tối hắn thì quân Chàm đã đắp nổi một quãng khá cao. Cho đến mờ sáng, cả tướng lẫn quân lấy làm mừng rỡ vì mặt thành đã cao hơn trượng.
Chợt nghe một hồi trống đồng từ bên kia vọng đến, quân Chàm bên này trông sang, thì kia, thăm thẳm mấy dặm dài, thành của quân Đại Việt đã xây xong tự bao giờ: tường cao dễ đến mấy trượng, cổng thành với cái vọng lâu của nó trông thật là đồ sộ. Chẳng những thế, trong thành lại còn nhà cửa mới xây rất nguy nga: mái lợp ngói đỏ, tường quét vôi trắng, trên mặt thành voi ngựa, quân lính dàn ra không biết bao nhiêu mà kể. Thật là bạt ngàn san dã... Hàng ngũ của họ rất tề chỉnh, đứng im phăng phắc dưới bóng cờ như chỉ chờ lệnh là xông ra.
Tướng Lồi ở trên chòi cao đưa mắt nhìn với một vẻ ngơ ngẩn hãi hùng. Quân Việt quả là dồn tất cả lực lượng vào đây. Trêu vào họ chỉ là chuốc lấy một thất bại thảm hại. Khi nghe tiếng loa bên địch thét lên, tướng Lồi nổi hiệu cho toàn quân rút lui khỏi vùng Ô, Rí.
Tuy không phải đánh chác gì, nhưng Đoàn tướng quân cũng báo tin đại thắng về cho vua Trần, không quên nói hết mãn kỳ của mình trong cuộc đọ trí nguy hiểm này. Bởi vì quân Chàm có biết đâu thành của quân Việt toàn bằng phên tre dựng lên, nhà cửa đều bằng nan ghép lại, quân sĩ, voi ngựa đều bằng cỏ bện hoặc bằng đất, những mái đỏ tường trắng cỏ xanh đều là màu thuốc tô điểm.
Ngày nay vẫn còn dấu vết bức thành do quân Chàm đắp dở, thuộc địa phận mấy xã Đương Xuân, Nguyệt Biều (Thừa Thiên). Người ta gọi là thành Lồi để phân biệt nó với thành Phật Thệ ở gần đó và cũng để nhắc nhở cái tên viên tướng thua cay trong cuộc đấu trí vừa hiếm có vừa ly kỳ ấy.
Bài học rút ra
Khôn khéo thắng cường bạo
-
Tướng Đoàn Nhữ Hải của Đại Việt tuy quân số ít hơn rất nhiều so với quân Chàm, nhưng đã dùng trí thông minh để nghĩ ra kế “hư thành” – dựng thành giả, quân giả, voi ngựa giả để đánh lừa địch.
-
Chính nhờ mưu kế khéo léo này, ông khiến tướng Lồi kinh sợ, tưởng quân Việt đông và mạnh nên phải rút lui, giúp Đại Việt giữ được hai châu Ô, Rí mà không cần phải đổ máu.
-
Dùng trí tuệ, sự khôn khéo có thể chiến thắng cả những kẻ mạnh hơn mình. Trong cuộc sống, không phải lúc nào sức mạnh cũng là yếu tố quyết định; đôi khi, sự thông minh, sáng tạo sẽ giúp ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể.
Biết giữ chữ tín
-
Ban đầu, vua Chàm đồng ý hiến đất để cầu hôn công chúa Huyền Trân, nhưng khi công chúa được triều đình Đại Việt cứu trở về, vua Chàm đời sau lại nuốt lời, đem quân chiếm lại hai châu đã trao.
-
Hành động này không những gây căng thẳng giữa hai nước mà còn khiến Chàm Pa mất uy tín, cuối cùng bị Đại Việt dùng trí lược khiến phải lui quân.
-
Giữ chữ tín là nền tảng để tạo nên uy tín và sự bền vững trong mọi mối quan hệ. Khi đã hứa hẹn, nhất là ở tầm quốc gia, mà lại nuốt lời, thì sẽ mất lòng tin, dẫn tới thất bại, thậm chí bị lợi dụng và suy yếu.
Đặt lợi ích dân tộc lên hàng đầu
-
Vua Trần khi gả công chúa Huyền Trân cho vua Chàm là để đổi lấy hai châu đất. Sau này, dù biết cứu công chúa có thể gây chiến tranh, ông vẫn cử người cứu để bảo vệ danh dự và mạng sống của người thân, nhưng vẫn giữ vững được đất nước.
-
Tướng Đoàn Nhữ Hải cũng đặt lợi ích toàn cục lên trên, dùng mưu trí thay vì giao tranh để tránh thương vong cho dân.
-
Khi hành động vì lợi ích của dân tộc, cần biết hy sinh tình cảm riêng và giải quyết khéo léo để bảo vệ hòa bình, chủ quyền và nhân dân.
Đố vui qua truyện Sự tích thành Lồi
Bình luận
Chia sẻ
