Sự tích đầm Mực>


Đọc truyện: SỰ TÍCH ĐẦM MỰC
Ngày ấy, vào đời nhà Trần có một cụ đồ nho ở xã Quang Liệt tên là Chu An. Học vấn của cụ sâu và rộng. Cũng vì tiếng tăm của cụ truyền khắp mọi nơi nên học trò xa gần đến học rất đông.
Về sau nhà vua nghe tiếng, mời cụ về kinh giao cho trông coi trường Quốc Tử Giám và dạy thái tử học. Cụ để nhà lại cho vợ con rồi đi nhậm chức. Nhưng được hơn một năm đã thấy cụ chống gậy trở về. Cụ bảo mọi người rằng:
- Ta không thể chịu đựng được với bảy tên quyền thần dối vua hại nước!
Từ đó người ta thấy cụ trở lại với nghề dạy học. Lần này những người đến xin “nhập môn” đông vô kể. Cả một cái gò cao ở xóm Văn phải dựng thêm ba bốn mái nhà nữa mới đủ chỗ để chứa học trò. Nhà trong xóm chật ních những anh đồ nho, đủ mặt người kinh, người trại. Đó là chưa kể những người cơm đùm cơm gói đi về học tập.
Trong số học trò của cụ có hai anh em con vua Thủy Tề. Nghe tiếng cụ đồ, vua Thủy Tề cũng cho con lên học. Ngày ngày hai anh em đến bờ sông trút lốt thuồng luồng ở nước rồi lên đất, nói năng cử chỉ không khác gì người trần.
Một hôm cụ đồ đang chấm bài thì anh trưởng tràng đến kể cho biết rằng sáng hôm nay, khi chưa rõ mặt người, anh có việc đi chợ huyện, đến cầu Bưu, tình cờ thấy từ dưới sông có hai người đi trên mặt nước tiến vào bờ.
- Đúng là anh em nhà Gàn thầy ạ! Con đầu tiên sợ nhưng cũng cố đi theo. Quả nhiên họ vào đây. Thầy bảo bây giờ nên làm thế nào?
Cụ đồ gật gù đáp:
- Con cứ để yên mặc họ, con ạ! Nếu là quỷ thần mà họ chuộng đạo thánh hiền thì lại càng hay chứ sao!
Năm ấy vùng Thanh Đàm trời làm đại hạn. Suốt từ cuối năm trước cho đến tháng hai năm sau không có lấy một giọt mưa. Đồng ruộng nứt nẻ. Mấy đám lúa, đám ngô cứ héo dần. Thấy mọi người nhao nhác, cụ đồ cũng sốt ruột không kém. Một chiều kia sau buổi học, cụ đổ lưu hai anh em chàng Gàn ở lại rồi bảo:
- Thấy muốn các con thương đến dân một chút.
Hai anh em làm bộ ngơ ngác không nói gì. Thấy họ còn giấu mình, cụ đồ nổi giận:
- Các con bất tất phải giấu. Thầy đã biết cả. Bây giờ đây chỉ có các con là cứu được dân chúng. Các con hãy làm mưa cho họ nhờ.
Hai anh em đưa mắt nhìn nhau, hồi lâu bảo cụ:
- Dạ, nhưng hiểm vì sông hồ đều có lệnh "phong bể” cả thì lấy đâu ra nước bây giờ.
Cụ đồ khẩn khoản:
- Các con cố thử nghĩ xem có thể lấy nước ở đâu được không. Không cứu được nhiều thì ta hãy tạm cứu ít vậy!
Hai anh em ngần ngừ hồi lâu rồi chỉ vào nghiên mực đặt trên án thư, bảo cụ đồ:
- Dạ, oai trời thì rất nghiêm nhưng lời của thầy thì rất trọng. Chúng con xin vâng lời thầy. Chúng con sẽ dùng nước ở nghiên mực này tạm thấm nhuần trong một vùng vậy.
Cụ đồ mừng rỡ chạy lại án thư bê cái nghiên mực lớn còn đẩy nước và cả quản bút lông của mình thường dùng, đưa cho họ. Hai anh em đỡ lấy rồi cả ba người cùng tiến ra bờ sông. Đến nơi, họ xắn ống tay áo rồi sau đó em bưng nghiên mực, anh cầm quản bút nhúng mực vấy lên trời nhiều lần. Đoạn họ vứt cả nghiên lẫn bút xuống nước, cúi vái cụ đồ rồi biến mất.
Đêm hôm ấy quả nhiên mây mù tối tăm rồi mưa một trận như trút. Cụ đồ vừa mừng vừa sợ, suốt đêm chạy ra chạy vào không ngủ. Sáng dậy, điều mà ai nấy đều lấy làm lạ là nước chỉ lênh láng suốt mấy cánh đồng trong vùng Thanh Đàm mà thôi.
Hơn nữa sắc nước chỗ nào chỗ nấy đều đen như mực. Trận mưa đêm hôm đó quả cứu vớt được biết bao là ruộng lúa, ruộng ngô và các thứ hoa màu khác. Dân vùng Thanh Đàm lại vui vẻ như xưa.
Nhưng lúc đó ở thiên đình, các thiên thần đều lấy làm lạ về một trận mưa bất ngờ. Ngọc Hoàng nổi giận sai một thiên thần đi tìm bắt cho được thủ phạm trị tội. Và cả hai anh em không thoát lưới trời nghiêm ngặt: cả hai đều rơi đầu dưới lưỡi búa của thần Sét.
Xác của họ hiện nguyên hình là hai con thuồng luồng, song đầu một nơi mình một nẻo, dạt vào gầm cầu Bưu. Cụ đồ nghe tin rất thương xót. Cụ khóc và cụ bắt tất cả học trò đưa đám chôn hai con thuồng luồng. Khăn áo hôm ấy trắng phau cả một bờ sông. Xác hai con vật được chôn cất một cách tử tế ở bên cầu và cũng đắp thành nấm như mộ của người.
Cái nghiên mực của cụ đồ Chu An sau đó trôi về làng Quỳnh Đô làm đen cả nước đầm ấy. Ngày nay người ta vẫn quen gọi là đầm Mực. Còn quản bút thì lại trôi về làng Tả cho nên các cụ thường truyền rằng nhờ thế làng Tô tức làng Tả Thanh Oai bây giờ, có lắm người học hành đỗ đạt. Còn chỗ ngôi mộ hai anh em thuồng luồng sau đó người ta lập miếu thờ, ngày nay vẫn còn có tên là miếu Gàn.
Bài học rút ra
Chính trực, dám đứng lên chống lại cái xấu
-
Cụ đồ Chu An là người học cao, được vua mời về kinh giữ chức quan trọng. Nhưng khi thấy bảy tên quyền thần dối vua hại nước, cụ không cam chịu mà thẳng thắn từ quan, quay về quê dạy học. Cụ còn dạy học trò lấy chính nghĩa làm đầu, không màng danh lợi.
-
Người quân tử phải biết giữ khí tiết, chính trực, không khuất phục trước cái xấu, cái ác. Dù ở hoàn cảnh nào cũng cần sống ngay thẳng, dám đấu tranh vì lẽ phải, vì dân, vì nước.
Lòng nhân ái và sự hy sinh vì cộng đồng
-
Khi thấy dân làng Thanh Đàm gặp hạn hán khốn khó, cụ Chu An rất lo lắng. Cụ nhờ hai anh em thuồng luồng giúp dân làm mưa dù biết việc đó sẽ nguy hiểm cho họ. Hai anh em cũng sẵn sàng nhận lời, chấp nhận làm trái luật trời để cứu dân, cuối cùng phải chịu chết dưới lưỡi búa thần Sét.
-
Qua đó, người đọc có thể rút ra bài học: con người cần biết sống nhân ái, yêu thương, giúp đỡ nhau khi hoạn nạn. Những người sống có tình, có nghĩa sẽ luôn được người đời thương nhớ, kính trọng.
Tôn sư trọng đạo, quý trọng người thầy
-
Hai anh em thuồng luồng dù là loài thủy thần, nhưng vẫn ngày ngày lên bờ học chữ nghĩa với cụ Chu An, kính trọng thầy như người cha, coi lời thầy như lệnh. Khi cụ nhờ làm mưa cứu dân, họ không dám từ chối vì kính phục tấm lòng của thầy và vì trọng chữ nghĩa thầy trò.
-
Qua đó, người đọc có thể rút ra bài học: đạo lý “Tôn sư trọng đạo” là truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Người học trò phải biết kính trọng, biết ơn thầy cô – những người dạy dỗ, truyền đạt kiến thức và đạo lý làm người.
Đố vui qua truyện Sự tích đầm Mực


- Sự tích hòn Vọng Phu - Truyện cổ tích
- Sự tích quả dưa hấu - Truyện cổ tích
- Sự tích bà chúa Ngọc - Truyện cổ tích
- Nữ Oa vá trời - Truyện cổ tích
- Con Rồng cháu Tiên - Truyện cổ tích
>> Xem thêm