Soạn bài Hội thi thổi cơm SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết>
Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm; tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, Internet, thực tế,...) về các hội thi dân gian khác trong đời sống
Nội dung chính
Văn bản giới thiệu về những nét độc đáo, sự khác biệt giữa các hội thi thổi cơm ở mỗi địa phương khác nhau, từ đó giúp người đọc hiểu được các quy tắc, luật lệ của hội thi truyền thống |
Chuẩn bị 1
Câu 1 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm; tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, Internet, thực tế,...) về các hội thi dân gian khác trong đời sống
Phương pháp giải:
Tham khảo qua sách, báo, Internet, thực tế,...
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Kéo co là một trò chơi thể hiện tinh thần thượng võ của dân ta. Tuy mỗi vùng một khác, nhưng bao giờ cũng là cuộc đấu tài, đấu sức giữa hai bên. Kéo co phải đủ ba keo, bên nào kéo được đối phương ngã về phía mình nhiều keo hơn là bên ấy thắng. Dù bên nào thắng thì cuộc thi cũng rất vui, vui ở sự ganh đua, những tiếng hò reo khuyến khích của người xem hội
Một số hội thi dân gian mà em biết: đấu vật, trọi gà, kéo co, cướp cờ, cờ tướng…
Bịt mắt đập niêu: Người chơi sẽ được chia làm các đội. Mỗi đội gồm hai thành viên. Một thành viên đập niêu sẽ phải bịt mắt. Sau đó, họ phải đi theo sự chỉ dẫn của đồng đội đến vị trí treo niêu. Người chơi sẽ phải đập cho chiếc niêu bị vỡ. Đội nào đập vỡ niêu trước sẽ chiến thắng.
Chuẩn bị 2
Câu 2 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi
Phương pháp giải:
Tham khảo qua sách, báo, Internet, thực tế,..
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Một số hội thi dân gian mà em biết: kéo co, đấu vật, đua thuyền, chọi gà, chơi cờ người…
- Một số hội thi hiện đại mà em biết: hội thi sáng tác thơ văn, hùng biện, rung chuông vàng,...
- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi vì để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng cho trò chơi
- Một số hội thi dân gian mà em biết: đấu vật, trọi gà, kéo co, cướp cờ, cờ tướng…
- Hội thi hiện đại như Đường lên đỉnh Olympia, Hùng biện Tiếng Anh, thi cờ vua, đá cầu, thi chạy…
- Phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi để đảm bảo tính trật tự và công bằng trong cuộc thi hay trò chơi.
Một số hội thi:
- Dân gian: Bịt mắt đập niêu, Nhảy bao bố…
- Hiện đại: Rung chuông vàng, Hùng biện…
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?
Phương pháp giải:
Chú ý đoạn in đậm mở đầu văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đoạn mở đầu được in đậm vì đó là phần sa pô nằm dưới tiêu đề và trên đầu bài viết nhằm thu hút người đọc. Nội dung chính của đoạn này là giới thiệu về hội thi thổi cơm.
Đoạn mở đầu được in đậm bởi nó là phần mở đầu, khái quát chung nhất của văn bản.
Nội dung chính: giới thiệu khái quát nhất về hội thi thổi cơm ở Việt Nam
Đây là phần sa pô, khái quát chủ đề của văn bản.
Nội dung chính: Giới thiệu khái quát về hội thi thổi cơm.
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 106, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?
Phương pháp giải:
Quan sát hình ảnh minh họa
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Bức ảnh minh họa cho hội thi thổi cơm dân gian
Bức ảnh minh họa cho hoạt động diễn ra trong hội thi thổi cơm ở Từ Liêm-Hà Nội.
Bức ảnh minh họa cho: Hành động đốt lửa
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 107, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hằng Hóa - Thanh Hóa)
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Địa điểm hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió
Mỗi một tiêu đề nhỏ là một địa điểm diễn ra hội thi thổi cơm khác nhau
Địa điểm: Trên thuyền thúng tại một đầm rộng, gió lộng.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ phần Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện đặc biệt ở chỗ:
- Người dự thi là nam giới
- Cách thi: Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lưng, ngọn tre cao hơn đầu. Trên ngọn tre đeo sẵn một niêu cơm, người kia có nhiệm vụ đun nấu. Cả hai người vừa nấu vừa bước quanh sân đình.
- Người dự thi chỉ có nam
- Cách thi: nồi cơm treo trên ngọn tre, đầu còn lại buộc vào đai lưng người thi.
Cuộc thi chỉ dành cho nam. Mỗi nhóm hai người xếp thành hàng ngang. Một người buộc cành tre dẻo, dai vào lưng, ngọn tre cao hơn đầu. Trên ngọn tre treo sẵn một niêu cơm. Người kia có nhiệm vụ đun nấu. Cả hai vừa nấu vừa bước quanh sân đình.
CH cuối bài 1
Câu 1 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và chú ý nội dung của từng phần
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Bố cục của văn bản: 5 phần
+ Phần 1 (từ đầu đến “vừa đi vừa nấu cơm”): giới thiệu về hội thi thổi cơm
+ Phần 2 (tiếp dến “dùng để cúng thần”): Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)
+ Phần 3 (tiếp đến “Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo, ngon, xong trước là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)
+ Phần 4 (tiếp đến “Kết thúc cuộc thi, ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc”): Thi nấu cơm ở hộ Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa)
+ Phần 5 (phần còn lại): Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)
- Theo em, thông tin quan trọng nhất là những quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm vì đó là các quy tắc tạo nên một cuộc thi
Bố cục văn bản gồm 2 phần:
- Phần 1: Khái quát chung về hội thi thổi cơm
- Phần 2: Hội thi thổi cơm ở các vùng khác nhau
→ Theo em, thông tin quan trọng nhất là phần 2 bởi nó chỉ ra sự khác biệt giữa hội thi ở các vùng sẽ dẫn đến sự khác biệt trong luật lệ, quy tắc chơi.
- Bố cục: 5 phần
- Phần 1: Giới thiệu khái quát về hội thi thổi cơm
- Phần 2: Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm
- Phần 3: Thi nấu cơm ở hội làng Chuông
- Phần 4: Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng
- Phần 5: Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện
- Thông tin quan trọng nhất: Thông tin về quy tắc, luật lệ của hội thi. Vì đó là yếu tố để làm nên một cuộc thi.
CH cuối bài 2
Câu 2 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân - kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản, chú ý trật từ thời gian, quan hệ nguyên nhân - kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo thứ tự thời gian từ khi cuộc thi bắt đầu đến lúc kết thúc. Cách sắp xếp đó giúp người đọc dễ dàng hình dung về cách thức cũng như luật lệ của hội thi thổi cơm ở nhiều vùng miền khác nhau.
- Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự thời gian từ khâu chuẩn bị cho đến cách chơi, quy định chơi.
- Cách sắp xếp thông tin đó giúp người đọc dễ hiểu, dễ tiếp nhận thông tin và làm nổi bật được sự khác nhau về hội thi thổi cơm ở những địa điểm khác nhau.
Trật tự: Thời gian
Cách sắp xếp giúp người đọc dễ dàng hình dung về cuộc thi.
CH cuối bài 3
Câu 3 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chỉ ra những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ các phần thi thổi cơm của các địa phương và so sánh
Lời giải chi tiết:
|
Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội) |
Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội) |
Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa – Thanh Hóa) |
Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định) |
Giống nhau |
- Nấu cơm trong điều kiện khó khăn - Đội nào thổi cơm chín dẻo, ngon, xong trước thì thắng cuộc |
|||
Khác nhau |
- Địa điểm: Từ Liêm - Hà Nội - Nguồn gốc: diễn lại tích của Phan Tây Nhạc. - Thể lệ, cách thức: mỗi nhóm 10 người tự xay thóc giã gạo nấu cơm. Đội nào nấu được cơm chín ngon trước là thắng, cơm dùng để cúng thần. |
- Địa điểm: làng Chuông (Hà Nội)
- Thể lệ, cách thức: chia ra làm cuộc thi của nam và cuộc thi của nữ. |
- Địa điểm: Hoằng Hóa – Thanh Hóa
- Thể lệ, cách thức: nấu cơm trên thuyền. |
- Địa điểm: Nam Định
- Thể lệ, cách thức: cuộc thi dành cho nam, mỗi đội 2 người, nấu cơm trong thời gian một tuần hương. |
* Giống nhau
- Người tham gia đều phải thực hiện các thử thách
- Người thắng cuộc là người nấu được cơm nhanh nhất và ngon nhất
* Khác nhau
Hội thi Tiêu chí |
Thi nấu cơm ở hội Thị Cẩm |
Thi nấu cơm ở hội làng Chuông |
Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng |
Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện |
Nơi diễn ra |
- Từ Liêm - Hà Nội và trên mặt đất |
- Hà Nội, nam trên thuyền, nữ trong một vòng tròn |
- Thanh Hóa, trên thuyền thúng |
- Nam Định và trên mặt đất |
Đối tượng |
Nam và nữ |
Nam và nữ |
Nam và nữ |
Chỉ có nam |
Thử thách |
- Có phần thi giã gạo |
- Nữ cõng con và giữ con cóc trong vòng tròn, nam bơi thuyền khi nấu cơm |
- Ngồi trên thuyền bồng bềnh |
- Nồi cơm treo trên ngọn tre |
a. Giống nhau:
- Người chơi phải nấu cơm trong điều kiện mang tính thử thách.
Cơm chín, dẻo và ngon sẽ dành chiến thắng.
b. Khác nhau:
- Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm:
- Địa điểm: Từ Liêm - Hà Nội
- Nguồn gốc: diễn lại tích của Phan Tây Nhạc.
- Thể lệ, cách thức: mỗi nhóm 10 người tự xay thóc giã gạo nấu cơm. Đội nào nấu được cơm chín ngon trước là thắng, cơm dùng để cúng thần.
- Thi nấu cơm ở hội làng Chuông:
- Địa điểm: làng Chuông (Hà Nội)
- Thể lệ, cách thức: chia ra làm cuộc thi của nam và cuộc thi của nữ.
- Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng:
- Địa điểm: Hoằng Hóa - Thanh Hóa
- Thể lệ, cách thức: nấu cơm trên thuyền.
- Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện
- Địa điểm: Nam Định
- Thể lệ, cách thức: cuộc thi dành cho nam, mỗi đội 2 người, nấu cơm trong thời gian một tuần hương.
CH cuối bài 4
Câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là để giới thiệu về cuộc thi thổi cơm của các địa phương nổi tiếng.
Trong văn bản, người viết đã giới thiệu về thể lệ và cách thức tổ chức hội thi thổi cơm ở nhiều địa điểm khác nhau giúp người đọc có hình dung từ khái quát tới chi tiết về hội thi dân gian này.
- Mục đích của văn bản nhằm chỉ ra sự khác biệt về luật lệ, đặc trưng của hội thi nấu cơm ở những địa điểm khác nhau.
- Để làm rõ điều đó, tác giả có sự đối chiếu về địa điểm, đối tượng và những thử thách được đưa ra ở mỗi địa điểm:
+ Địa điểm thi: hội Thị Cấm thi trên mặt đất; hội làng Chuông nữ thi trong vòng tròn, nam thi trên thuyền; hội Từ Trọng thi trên thuyền thúng; hội Hành Thiện thi trên sân đình.
+ Đối tượng dự thi: hội Thị Cấm và hội Từ Trọng cả nam lẫn nữ đều có thể tham gia; hội làng Chuông có phần thi riêng cho nam và nữ; hội Hành Thiện chỉ có nam được tham gia.
+ Thử thách: hội Thị Cẩm có thêm phần thi giã gạo; hội làng Chuông nữ phải cõng con và giữ con cóc trong vòng tròn, còn nam phải bơi thuyền rồi giữ thuyền khi nấu cơm; hội Từ Trọng người thi phải ngồi trên thuyền thúng bồng bềnh; hội Hành thiện nồi cơm được treo trên ngọn tre và đầu còn lại buộc vào đai lưng người dự thi.
- Mục đích: Cung cấp thông tin cho người đọc về hội thi thổi cơm.
- Người viết đã nêu rõ về địa điểm tổ chức, mục đích tổ chức, cách thức và luật lệ tổ chức của hội thi.
CH cuối bài 5
Câu 5 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản trên giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị.
Phương pháp giải:
Nêu suy nghĩ của em, chọn ra hội thi mà em cho là thú vị nhất
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Văn bản giúp em hiểu thêm về quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm.
- Luật thi và cách thi thổi cơm của địa phương mà em thấy thú vị là: hội Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa)
+ Luật thi: người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm lầy, lộng gió; mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau
+ Cách thi: sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm; thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm chí gặp mưa phùn gió bấc. Kết thúc cuộc thi, ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.
- Văn bản giúp em hiểu thêm về cách thức thực hiện và luật lệ trong hội thi thổi cơm ở các vùng.
- Em ấn tượng với luật thi và cách thi thổi cơm ở hội Từ Trọng ở Thanh Hóa. Bởi ở đó, người chơi phải ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng và lộng gió, có lúc trời mưa ẩm ướt, rất khó để củi lửa cháy. Điều đó làm tăng thêm độ khó cho người thi, đồng thời thể hiện cách ứng phó trước tình huống đó của mỗi người tham gia.
- Văn bản giúp em hiểu thêm quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm.
- Luật thi và cách thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị: Hội Từ Trọng (Hằng Hóa - Thanh Hóa), nấu cơm trên thuyền.
CH cuối bài 6
Câu 6 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản Hội thi thổi cơm chỉ có một ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản và lựa chọn nội dung minh họa phù hợp
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung cuộc thi của nữ của hội thi nấu cơm ở làng Chuông (Hà Nội) vì quy định của cuộc thi thể hiện sự tháo vát, tần tảo, đảm đang của người phụ nữ khi họ phải vừa nấu cơm vừa giữ trẻ vừa trông chừng một con vật.
- Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung người cổ vũ hoặc ban giám khảo để minh họa để có thể hình dung rõ hơn về không khí của hội thi.
Nếu vẽ hình minh họa cho bài viết, em cũng sẽ vẽ hình có nội sung tương tự như vậy. Bởi hoạt động chính của hội thi là việc thổi cơm của mỗi người thi, vì vậy ảnh minh họa lên thể hiện được hoạt động chính đó nhằm làm nổi bật lên nội dung chính của toàn văn bản.
Cung cấp một số hình ảnh liên quan đến hội thi ở từng nơi. Như vậy sẽ giúp người đọc hình dung rõ hơn về hội thi ở từng nơi.
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 5 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Những nét đặc sắc trên "đất vật" Bắc Giang SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về quy tắc, luật lệ trong một hoạt động hay trò chơi SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Giải thích quy tắc, luật lệ của một hoạt động hay trò chơi SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Tự đánh giá bài 5 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết
>> Xem thêm
Các bài khác cùng chuyên mục
- Soạn bài Tự đánh giá cuối học kì II SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Tự đánh giá bài 10 SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Nghe và tóm tắt ý chính của bài nói SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Viết bản tường trình SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Tự đánh giá cuối học kì II SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Tự đánh giá bài 10 SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Nghe và tóm tắt ý chính của bài nói SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết
- Soạn bài Viết bản tường trình SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Cánh diều - chi tiết