Đọc hiểu Thần thoại Lúa và cỏ | Luyện đề đọc hiểu Văn 10

Một hôm Trời ngự giữa lưng trời phán hỏi loài người muốn điều gì trước nhất.

Câu hỏi

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

LÚA VÀ CỎ

Một hôm Trời ngự giữa lưng trời phán hỏi loài người muốn điều gì trước nhất. Tổ tiên chúng ta xin một ngày hai bữa cơm.

Trời bèn hoá phép cứ mỗi ngày có một hạt lúa khổng lồ lăn qua khắp các cửa nhà. Các bà chỉ việc đưa tay ra hứng là có số gạo đủ ăn trong ngày. Sau mỗi ngày làm xong phận sự, hạt lúa được Trời hoá phép lại lớn như cũ. Người ta chỉ cần quét dọn nhà cửa sạch sẽ để tiếp rước hạt ngọc của trời lăn đến cửa.

Có một người đàn bà kia tính tình lười biếng, không nghe lời dặn của Trời. Khi hạt lúa lăn đến cửa không thấy chủ nhà quét dọn tiếp rước mình bèn quay sang nhà khác. Người chủ nhà tức giận cầm chổi rượt theo, đập một cái thật mạnh làm cho hạt ngọc vỡ tan từng mảnh. Loài người phải nhịn đói một thời gian bèn đi thưa với Trời, Trời bảo rằng:

- Các người không kính nể hạt ngọc của ta, từ đây, các người phải làm hết sức mình để cho hạt ngọc được sống dậy. Mỗi người phải đi tìm mảnh gạo vỡ của ta đem về, xới đất, tưới nước, săn sóc cho đến khi trổ bông sinh hạt. Ta sẽ giúp các ngươi làm việc, ta sẽ làm mưa và nắng

Từ đó loài người mới bắt đầu trồng lúa.

Cũng vào lúc sinh ra lúa, Trời sai một Thiên thần đưa xuống hạ giới một số hạt giống lúa và một số hạt giống cỏ vãi ra khắp mặt đất để nuôi người và vật. Ban đầu, thần gieo tất cả hạt giống cỏ ở trong tay trái, cỏ mọc rất nhanh, lan tràn rất mạnh qua đêm. Đến nỗi hôm sau Thần mới chỉ gieo hết một nửa số hạt giống lúa ở trong tay phải thì đã không còn một khoảng đất nào để gieo nữa. Thần đành đem nửa số hạt giống lúa về trời. Do đó mà ở trên mặt đất, cỏ mọc nhiều mà lại rất khoẻ, còn lúa thì ít lại mọc rất khó khăn, nếu không chăm bón, làm cỏ thì bị cỏ át mất.

Khi đã biết rõ việc ấy, Trời liền nổi giận đày thần xuống trần hoá làm con trâu, ăn cỏ đời này qua đời khác và phải kéo cày cho loài người trồng lúa.

Trời đặt ra một vị thần để trông nom lúa gạo. Thần Lúa là một ông cụ già râu tóc bạc phơ, thường hay chống gậy đi đó đây.

(Thần thoại, Doãn Quốc Sỹ sưu tầm và dịch thuật, NXB Sáng tạo, 1970, tr.29-30)

Câu 1

Xác định nhân vật chính và ngôi kể của đoạn văn

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để xác định nhân vật chính và vận dụng kiến thức về các ngôi kể

Lời giải chi tiết

− Nhân vật chính: Hạt lúa.

→ Là đối tượng được tác giả nhắm tới và là tâm điểm của toàn bài. Được thể hiện là hạt lúa nói riêng và là lương thực nói chung.

− Ngôi kể thứ 3

→ Tác giả giấu mình, kể chuyện và gọi các nhân vật theo tên.

Câu 2

Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: Khi hạt lúa lăn đến cửa, không thấy chủ nhà quét dọn tiếp rước mình, bèn quay sang nhà khác.

Xem lời giải

Câu 3

Từ câu chuyện lúa và cỏ, anh/chị rút ra được bài học gì cho mình ?

Xem lời giải

Phương pháp giải

Liên hệ bản thân để rút ra bài học

Gợi ý: Từ câu chuyện trên, em rút ra được cho mình:

- Thấy được sự cần thiết của việc trân trọng và bảo vệ lương thực.

- Không những phải trân trọng thức ăn mà còn phải biết trân trọng và biết ơn những người đã tạo ra nó.

- Không nên lãng phí đồ ăn, thay vì đổ bỏ hay để thừa thì hãy cố gắng ăn và nấu vừa đủ theo nhu cầu sử dụng để tránh lãng phí.

Lời giải chi tiết

Câu chuyện "Lúa và Cỏ" là một bài học sâu sắc về lối sống cho mỗi chúng ta. Trước hết, em thấy mình cần phải biết trân trọng từng hạt gạo, bởi đó không chỉ là lương thực mà còn là kết tinh của mồ hôi, công sức lao động vất vả. Sự lười biếng, vô trách nhiệm của người phụ nữ trong truyện đã khiến cả cộng đồng phải chịu hậu quả, nhắc nhở em phải luôn chăm chỉ và có ý thức trong mọi việc, dù là nhỏ nhất. Hơn nữa, hình ảnh cỏ mọc nhanh hơn lúa dạy em rằng, những thứ xấu, tiêu cực luôn dễ dàng phát triển và lấn át những điều tốt đẹp. Vì vậy, bản thân cần không ngừng nỗ lực, "nhổ cỏ" cho chính tâm hồn và cuộc sống của mình để những "hạt lúa" của sự chăm ngoan, hiếu học và tử tế được đơm hoa, kết trái.

👉

Giải bài nhanh với AI Hay: