Màng sinh chất (màng tế bào)

a) Cấu trúc của màng sinh chất, b) Chức năng của màng sinh chất.

a) Cấu trúc của màng sinh chất

Năm 1972,Singơ(Singer) và Nicolson (Nicolson) đã đưa ra mô hình cấu tạo màng sinh chất được gọi là mô hình khảm động. Theo mô hình này, màng sinh chất có cấu tạo gồm 2 thành phần chính là phôtpholipit và prôtêin. Ngoài ra, ở các tế bào động vật và người, màng sinh chất còn có nhiều phân tử colestêron làm tăng độ ổn định của màng sinh chất. Các prôtêin của màng tế bào có tác dụng như những kênh vận chuyển các chất ra vào tế bào cũng như các thụ thể tiếp nhận các thông tin từ bên ngoài. Có thể nói, màng sinh chất như bộ mặt của tế bào và các thành phần của màng sinh chất như prôtêin, glicôlipit và glicôprôtêin làm nhiệm vụ như các giác quan (thụ thể), cửa ngõ (kênh) và những dấu chuẩn nhận biết đặc trưng cho từng loại tế bào (hình 10.2).

Hình 10.2. Cấu trúc màng sinh chất theo mô hình khảm động

b) Chức năng của màng sinh chất

Với thành phần cấu tạo chủ yếu là phôtpholipit và prôtêin nên màng sinh chất có các chức năng chính sau đây :

- Trao đổi chất với môi trường một cách có chọn lọc : Lớp phôtpholipit chỉ cho những phân tử nhỏ tan trong dầu mỡ (không phân cực) đi qua. Các chất phân cực và tích điện đều phải đi qua những kênh prôtêin thích hợp mới ra vào được tế bào. Với đặc tính chi cho một số chất nhất định ra vào tế bào nên người ta thường nói càng sinh chất có tính bán thấm.
- Màng sinh chất còn có các prôtêin thụ thể thu nhận thông tin cho tế bào. Tế bào là một hệ mở luôn thu nhận các thông tin lí hoá học từ bên ngoài và đưa ra vững đáp ứng thích hợp trước sự thay đổi của điều kiện ngoại cảnh. Ví dụ, màng sinh chất của tế bào thần kinh ở người có các thụ thể nhận tín hiệu là các chất dẫn truyền xung thần kinh từ tế bào phía trước giải phóng ra, nhờ vậy xung thần kinh được truyền từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác.

- Màng sinh chất có các “dấu chuẩn" là glicôprôtêin đặc trưng cho từng loại tế bào. Nhờ vậy, các tế bào của cùng một cơ thể có thể nhận biết nhau và nhận biết các tế bào “lạ” (tế bào của cơ thể khác).

Bình luận

Chia sẻ

Bình chọn:

4.4 trên 31 phiếu

Bài tiếp theo

Khung xương tế bào
Tế bào chất của tế bào nhân thực có cấu tạo gồm bào tương và các bào nhân thực.
Tại sao khi ghép các mô và cơ quan từ người này sang người kia thì cơ thể người nhận lại có thể biết các cơ quan lạ và đào thải các cơ quan lạ đó?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 46 SGK Sinh học 10.
Bài 1 trang 46 SGK Sinh học 10
Giải bài 1 trang 46 SGK Sinh học 10. Nêu cấu trúc và chức năng của khung xương tế bào.
Bài 2 trang 46 SGK Sinh học 10
Giải bài 2 trang 46 SGK Sinh học 10. Mô tả cấu trúc và chức năng của màng sinh chất
Bài 3 trang 46 SGK Sinh học 10
Giải bài 3 trang 46 SGK Sinh học 10. Phân biệt thành tế bào thực vật với thành tế bào của vi khuẩn.
Bài 4 trang 46 SGK Sinh học 10
Giải bài 4 trang 46 SGK Sinh học 10. Chất nền ngoại bào là gì? Nêu chức năng của chất nền ngoại bào.
Các cấu tạo bên ngoài màng sinh chất
a) Thành tế bào, Bên ngoài màng sinh chất của tế bào thực vật và nấm còn được bao bọc bởi thành tế bào.