Lý thuyết đặc điểm dân cư, xã hội châu Âu - CTST

Bài 2. Đặc điểm dân cư, xã hội châu Âu

1. Đặc điểm dân cư châu Âu

a. Quy mô và gia tăng dân số

- Dân số châu Âu đạt 747,6 triệu người (2020).

=> Chiếm gần 10% dân số thế giới và xếp T4 trong các châu lục.

- Tỉ số gia tăng dân số tự nhiên thấp, có năm xuống đến giá trị âm (- 0,1% - 2020).

=> Những năm gần đây, dân số tăng chủ yếu do nhập cư.

b. Cơ cấu dân cư

- Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi:

+ Cơ cấu dân số già, tỉ lệ dân số trên 65 tuổi trở lên ngày càng tăng.

+ Nguyên nhân: tỉ lệ sinh giảm, tuổi thọ trung bình của dân cư tăng.

- Cơ cấu dân số theo giới tính:

+ Giai đoạn 1950 – 2020, tỉ lệ nữ cao hơn nam và đang có sự thay đổi.

+ Nguyên nhân: ảnh hưởng bởi các yếu tố xã hội, vấn đề chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em.

- Cơ cấu dân số theo trình độ học vấn:

+ Dân cư có trình độ học vấn cao.

+ Năm 2019, số năm đi học trung bình của người từ 25 tuổi trở lên là 11,8 năm (thuộc nhóm cao trên thế giới).

=> Thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội ở các quốc gia châu Âu.

2. Di cư ở châu Âu

- Từ thế kỉ XV, với các cuộc phát kiến địa lí, người châu Âu đã di cư đến khai phá các vùng đất mới ở châu Mỹ.

- Từ giữa thế kỉ XX – nay, người nhập cư vào châu Âu tăng mạnh, chủ yếu là người lao động đến từ các khu vực của châu Á và Bắc Phi.

- Trong nội bộ các quốc gia châu Âu, lao động di chuyển chủ yếu từ khu vực Nam Âu và Đông Âu đến Tây Âu để làm việc.

=> Ảnh hưởng của người nhập cư đến châu Âu đến sự phát triển KT – XH:

- Tích cực:

+ Góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động.

+ Tăng nhu cầu các sản phẩm và dịch vụ.

- Tiêu cực: nhập cư trái phép gây khó khăn trong phát triển KT – XH và an ninh trật tự đối với các quốc gia.

3. Đô thị hóa ở châu Âu

- Dân cư phân bố không đều.

- Quá trình đô thị hóa bắt đầu từ những đô thị xuất hiện ở thời cổ đại và phát triển trong thời kì trung đại > nửa cuối XVIII, đô thị hóa phát triển mạnh > Các đô thị không ngừng gia tăng quy mô, nhiều đô thị mới được hình thành.

- Mức độ đô thị hóa cao với 75% dân số sống trong các đô thị (2020).

- Mạng lưới đô thị phát triển rộng với nhiều thành phố đông dân và hiện đại, các đô thị vệ tinh xuất hiện ngày càng nhiều.