Đề thi giữa kì 1 Văn 8 - Đề số 14

Đề thi

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Câu 1 (0.5 điểm). Xác định thể thơ của ngữ liệu trên.

Câu 2 (0.5 điểm).  Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Câu 3 (1.0 điểm). Xác định biện pháp tu từ và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong câu thơ được in đậm.

Câu 4 (1.0 điểm). Nhân vật trữ tình đã bày tỏ tình cảm với mẹ qua những hình ảnh nào? Từ đó em có cảm nhận gì về người mẹ trong bài thơ?

Câu 5 (1.0 điểm). Người con trong bài thơ trên đã bộc lộ tình cảm với mẹ của mình. Còn em, em sẽ làm gì để thể hiện tình cảm với người thân trong gia đình.

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ ghi lại cảm nhận của em về 2 khổ cuối của bài thơ “Con yêu mẹ”.

Câu 2 (4.0 điểm) Viết bài văn kể lại một chuyến đi hoặc một hoạt động xã hội mà em đã từng tham gia.

Đáp án

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Câu 1.

Phương pháp:

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết:

Thể thơ 6 chữ

Câu 2.

Phương pháp:

Đọc và xác định nhân vật trữ tình xuyên suốt văn bản

Lời giải chi tiết:

Nhân vật trữ tình trong bài thơ là người con nhỏ – em bé đang bày tỏ tình yêu thương với mẹ của mình.

Câu 3.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức về biện pháp so sánh

Lời giải chi tiết:

- Biện pháp tu từ: So sánh.

- Tác dụng: So sánh tình yêu của con với “ông trời” giúp diễn tả tình cảm của người con dành cho mẹ rộng lớn, bao la, không gì có thể đo đếm được. Qua đó thể hiện sự hồn nhiên, ngây thơ mà sâu sắc trong cách cảm nhận của trẻ thơ.

Câu 4.

Phương pháp:

Đọc và xác định tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ

Lời giải chi tiết:

- Nhân vật trữ tình bày tỏ tình cảm với mẹ qua những hình ảnh: ông trời, Hà Nội, trường học, con dế – những điều gần gũi, thân thuộc với em nhỏ.

- Cảm nhận: Người mẹ trong bài thơ hiện lên là người yêu thương con sâu sắc, luôn mong muốn được gần gũi, chăm sóc con. Tình mẫu tử được thể hiện giản dị mà vô cùng ấm áp, cảm động.

Câu 5.

Phương pháp:

Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết:

Em sẽ thể hiện tình cảm với người thân trong gia đình bằng những việc làm nhỏ bé nhưng ý nghĩa như: vâng lời cha mẹ, chăm ngoan học giỏi, giúp đỡ bố mẹ việc nhà, quan tâm, chia sẻ và nói lời yêu thương với họ mỗi ngày. Đó chính là cách em bày tỏ lòng yêu thương và biết ơn của mình.

PHẦN VIẾT (6.0 điểm)

Câu 1.

Phương pháp:

1. Mở đoạn:
Hai khổ cuối của bài thơ “Con yêu mẹ” thể hiện tình yêu thương hồn nhiên, trong sáng và sâu sắc của người con dành cho mẹ.

2. Thân đoạn:
- Người con muốn yêu mẹ bằng “cái gì gần hơn” – điều đó cho thấy em luôn mong được ở bên mẹ, không muốn xa mẹ dù chỉ một chút.

- Hình ảnh “con dế trong bao diêm” là một so sánh thật đáng yêu, thể hiện sự ngộ nghĩnh, sáng tạo của tâm hồn trẻ thơ.

- Với em nhỏ, tình yêu mẹ là điều gần gũi, giản dị, hiện hữu ngay trong những vật nhỏ xung quanh mình.

- Còn người mẹ lại hiện lên qua lời thơ là người luôn nhớ con, luôn mong con ở cạnh bên – hình ảnh đầy yêu thương và ấm áp.

3. Kết đoạn:
Hai khổ thơ khép lại bài thơ bằng âm điệu dịu dàng, gợi lên tình mẫu tử thiêng liêng và vô giá, khiến người đọc thêm yêu và trân trọng tình cảm gia đình.

Lời giải chi tiết:

Hai khổ cuối của bài thơ “Con yêu mẹ” thể hiện trọn vẹn tình yêu thương hồn nhiên, ngây thơ nhưng cũng rất sâu sắc của em bé dành cho mẹ. Người con luôn mong được gần gũi mẹ, “nếu có cái gì gần hơn, con yêu mẹ bằng cái đó” – một cách bày tỏ tình cảm thật chân thật và cảm động. Hình ảnh “con dế trong bao diêm” là sáng tạo độc đáo, thể hiện trí tưởng tượng phong phú của trẻ thơ: nhỏ bé, giản dị mà chứa chan yêu thương. Qua đó, người mẹ hiện lên dịu dàng, nhân hậu, luôn nhớ thương và muốn ở bên con từng giây phút. Về nghệ thuật, hai khổ thơ sử dụng thể thơ 6 chữ, ngôn ngữ trong sáng, tự nhiên, gần gũi với lời nói hằng ngày của trẻ nhỏ; biện pháp so sánh, điệp ngữ và đối thoại giúp lời thơ sinh động, giàu cảm xúc. Cách thể hiện ấy làm cho tình mẫu tử trở nên thật trong trẻo, ấm áp, để mỗi người đọc đều cảm nhận được tình yêu thương thiêng liêng, bất tận giữa mẹ và con.

Câu 2.

Phương pháp:

1. Mở đoạn: Giới thiệu về chuyến đi tham quan Lăng Bác mà em cảm thấy nhớ mãi.

2. Thân đoạn: 

Khung cảnh ở trong lăng Bác Hồ

+ Không gian, quang cảnh ra sao?

+ Con đường đi vào lăng thế nào?

+ Cây cối trong lăng

+ Hình ảnh Bác trong lăng thế nào để lại ấn tượng gì trong em

3. Kết đoạn: Tình cảm, cảm xúc ấn tượng của em trong chuyến viếng thăm lăng Bác.

Lời giải chi tiết:

Tất cả các học sinh có danh hiệu "Học sinh xuất sắc" học tập và rèn luyện thì nhà trường cho đi tham quan Lăng Bác. Nhận được tin đó, học sinh đứa nào cũng náo nức mong chờ ngày trở về thủ đô, để đến lăng thăm Bác và báo cáo với Bác. Thế là cái ngày ấy cũng đã cận kề. 

Hôm ấy, tôi dậy lúc sáng tinh mơ và cũng không còn phải đợi mẹ đánh thức như mọi khi, nhưng vẫn có một cảm giác thật lạ thôi thúc làm tôi tự nhắc bản thân: hãy nhanh chóng! Khi đi ra cửa, bầu trời của buổi sớm mùa hè dường như được nâng cao hơn và trong xanh vòi vọi. Một luồng gió mát ở trên cao phả xuống kèm theo hương cau thoang thoảng. Những chú chim non hát to chào mừng buổi sáng. Tôi xuất hiện mặc chiếc quần áo đồng phục của nhà trường. Tôi múa chân ba chân sáo. Bố ôm con trìu mến rồi dặn dò tôi nhiều điều. Lúc ấy con rất mong muốn lao ngay vào trường. Đồng hành với con suốt chuyến du lịch sẽ là mẹ nhưng hôm ấy bố rất bận rộn. Các bạn khác bạn lúc nào cũng có bố hoặc mẹ theo đến cùng. Chúng tôi cười như thể chưa từng thấy hạnh phúc hơn thế này. Những thầy và cô giáo của tôi hôm nay cũng xinh đẹp lạ kỳ. Các cô giáo thướt tha bên tà áo dài dân tộc. Các thầy bảnh bao với bộ áo trắng sơ cua thắt cà vạt. Đúng 6 giờ đoàn xe đã xuất phát thẳng hướng về thủ đô yêu dấu! Con đường với chúng tôi hết sức quen thuộc. Du khách ngước trông đầu ra ngoài cửa kính sẽ thấy các con phố đẹp và nhiều ngôi nhà cao lên ngút tầm mắt. Anh hướng dẫn viên bắt nhịp để du khách hát lên các khúc ca về Bác Hồ kính yêu. Cũng lời ca đó ở trường chúng ta không thể hiện nhưng hôm nay lại cảm thấy mình đẹp lên, dịu dàng và sâu lắng hơn. Con đường tưởng xa xôi nay đã thành gần. Chả mấy chốc chúng ta đã vào khu vực lăng Bác. Hiện ra trước mắt tôi là một không gian bao la rộng rãi ngay trong lòng thủ đô. Tôi hồi hộp, tim cũng nhịp nhiều hơn và hào hứng đợi chờ. Chúng tôi xếp theo hàng lối trong biển người đang chờ vào lăng viếng Bác. Đường đi bộ vào Lăng Bác tương đối xa, trời rất nắng nóng nhưng cho dù có đứng chờ nhiều đến mấy thì ai cũng trật tự và bình tĩnh. Nơi tôi hiểu rằng tôi cũng như nhiều bạn của mình lúc này đây đang rất vinh dự khi được là một người đại diện ưu tú nhất cho các bạn học sinh toàn trường đến đây để tưởng nhớ và bày tỏ lòng kính trọng với Bác. Giữa Quảng trường Ba Đình lịch sử, Lăng Bác uy nghiêm mà thân thiện. Phía trước Lăng là một hàng chữ "Chủ tịch Hồ Chí Minh". Bên thềm lăng là hai cây thị lớn đang trổ hoa vàng ươm, các bình hoa sặc sỡ sắc màu cùng hương thơm phảng phất thoang thoảng theo chiều gió càng làm cho không gian nơi này trở nên bình yên và thanh khiết. Tôi nhớ mãi bài học của mình". Hoa nơi nào trên mọi miền đất nước đến đây hội tụ nở chồi rồi tỏa ngát hương thơm. Ngay thềm lăng mười tám hàng vạn tuế đại diện như một đoàn quân đang đứng nghiêm trang". Tôi thầm đếm số 1,2,3. Cũng giống như lời nhà văn kể thì mỗi cây nơi lăng bác lại có lịch sử của riêng, nó đại diện cho mỗi vùng đất và từng miền quê, nó là kết tinh tình yêu của những con người trên toàn mảnh đất hình chữ "S" thân thương này. Qua một chặng đường xa, cuối cùng đoàn đã đặt chân vào Lăng Bác. Không khí trong Lăng yên bình, thanh tịnh và tôn nghiêm. Dòng người chầm chậm đi, mắt hướng về nơi Bác đang an nghỉ. Bác ở đấy, bình yên trong giấc ngủ và nét mặt rạng ngời. Tim tôi như thắt chặt từng bước chân như cố gắng giữ lâu lại mong có thể trông thấy Bác nhiều hơn. Hàng người cứ bước đi chầm chậm, thong thả. Có lẽ tuy là mỗi con người khác nhau đến từ các vùng miền của đất nước khác nhau nhưng họ cùng chung một cảm xúc như nhau, đó là lòng thành kính, niềm xúc động và bùi ngùi không thể tả. Rời ngoài Lăng, mấy anh chị hướng dẫn viên đưa đoàn vào thăm Phủ Chủ tịch, nhà, ao có cá Bác Hồ, nhà Bảo tàng để nhìn thấy tất cả các dụng cụ sinh hoạt của Bác như: đôi dép cao su, cây gậy tre, cái mũ cối, bộ quần áo vải sờn, chiếc giường Bác ngủ, chiếc bàn ăn, chiếc ghế Bác ngồi và được xem lại từng đoạn phim tư liệu quý giá về cuộc đời của Bác. Tất cả đều vẫn vẹn nguyên hiển hiện trước mắt chúng tôi như thể Bác cũng đang ở đó. Tự nhiên tôi thấy trong lòng đang tuôn trào một cảm giác rất lạ lùng: vừa khâm phục, vừa nhớ nhung lại vừa tiếc thương, cũng giống y như là một cái cảm giác khi tôi đứng bên ngôi mộ của ông nội mình lúc bố dẫn mẹ tới thắp hương tại mộ ông. Mắt mẹ bỗng dưng ướt lệ. Tiểu học cố gắng kìm không để giọt nước mắt lăn dài. Tôi chợt nghĩ đến câu chuyện bà đã nói: Năm 1969, khi hay tin Bác Hồ ra đi vĩnh viễn, dưới trời mưa xối xả, cả triệu người dầm mưa đưa tiễn Bác, nước mắt của con người trộn với nước mắt của đất trời thương tiếc Người mãi mãi. Xế chiều, đoàn xe lại rời Hà Nội, chia tay Thủ đô nơi có Bác luôn đi theo mỗi bước chân của thầy và trò. Dịp trở lại Hà Nội trong tâm trạng bồi hồi cảm động nhưng các thành viên tham gia đoàn đều có một niềm vui lớn, vì phải thừa nhận rằng chuyến đi viếng Lăng Bác của đoàn thực sự là một trải nghiệm hết sức bổ ích và quý giá. Tôi tự thề với lòng bản thân là sẽ phấn đấu học cho giỏi để qua năm mình còn trở về thủ đô và vẫn có thể đến Lăng thăm Bác. 

Nhớ đến Bác, lại thấy thấm lời dặn năm xưa của Người: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hơn không. Dân tộc Việt Nam có đủ vinh quang sánh vai với những cường quốc năm châu hay không, cũng là do một phần lớn vào công học của chúng cháu".