Đề khảo sát chất lượng đầu năm Văn 8 - Đề 2

Đề thi

PHẦN I. ĐỌC-HIỂU

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

         “…Tôi lặng lẽ gật đầu và quấy quả chạy về nhà để kịp thu dọn đồ đạc. Sau khi chào từ biệt mọi người trong nhà, cả bà Sáu lẫn người mẹ tội nghiệp của chị Ngà, tôi ngậm ngùi quay lưng bước qua ngách cửa, vội vàng như người chạy trốn. Nhưng khi băng qua sân, mắt chạm phải dãy cúc vàng từ nay không người nâng niu chăm sóc, lòng tôi bất giác chùng xuống và đôi chân bỗng dưng nặng nề không bước nổi. Những cánh hoa vàng mỏng manh kia rồi đây biết sẽ đem lại niềm vui cho tâm hồn ai trong những ngày sắp tới khi chị Ngà đã vĩnh viễn ra đi và tôi cũng đang từ bỏ nơi này? Chiều nay tôi ra đi, tuổi thơ tôi ở lại, mối tình đầu của tôi ở lại và màu hoa kỷ niệm kia cũng ngập ngừng ở lại. Ðừng buồn hoa cúc nhé, tao cũng như mày thôi, từ nay trở đi mỗi khi hoàng hôn buông xuống, trái tim lẻ loi trong ngực tao sẽ luôn đớn đau khi nhớ tới một người... "

                             (Trích “Đi qua hoa cúc” – Nguyễn Nhật Ánh – NXB Trẻ - 2005)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn?

Câu 2. Xác định kiểu câu xét theo mục đích nói và cho biết hành động nói của câu “Những cánh hoa vàng mỏng manh kia rồi đây biết sẽ đem lại niềm vui cho tâm hồn ai trong những ngày sắp tới khi chị Ngà đã vĩnh viễn ra đi và tôi cũng đang từ bỏ nơi này?”.

Câu 3. Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được Nguyễn Nhật Ánh sử dụng trong câu “Ðừng buồn hoa cúc nhé, tao cũng như mày thôi, từ nay trở đi mỗi khi hoàng hôn buông xuống, trái tim lẻ loi trong ngực tao sẽ luôn đớn đau khi nhớ tới một người...".

Câu 4. Nêu nội dung chính của đoạn văn trên.

PHẦN II: LÀM VĂN

Câu 1: Trình bày suy nghĩ của em về: Những rung cảm đầu đời của tuổi học trò.

Câu 2: Phân tích bài thơ “Tức cảnh Pác Bó” của Hồ Chí Minh.

Đáp án

PHẦN I. ĐỌC HIỂU

Câu 1.

Phương pháp: 

Chú ý lời của người kể chuyện

Cách giải: 

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

Câu 2.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức đã học về các kiểu câu phân loại theo mục đích nói

Cách giải: 

- Kiểu câu: Câu nghi vấn

- Hành động nói: Bộc lộ cảm xúc

Câu 3.

Phương pháp: 

Vận dụng kiến thức đã học về biện pháp tu từ

Cách giải: 

- Biện pháp tu từ: nhân hóa, hoán dụ

- Tác dụng: Bộc bạch tâm trạng, nỗi niềm của nhân vật trữ tình. Đó là những cung bậc cảm xúc: Buồn bã, nuối tiếc, xót xa, cay đắng, luyến tiếc… khi phải rời xa những kỷ niệm tuổi thơ, phải để lại mối tình đầu khắc khoải nhung nhớ gắn với loài hoa kỷ niệm.

- Trạng thái cảm xúc quen thuộc, những rung động nhẹ nhàng của lứa tuổi mới lớn- tuổi học trò đã được nhà văn gửi gắm một cách tài tình qua lớp vỏ ngôn từ giàu hình tượng với những biện pháp tu từ đặc sắc.

Câu 4.

Phương pháp: 

Đọc kĩ và xác định nội dung chính

Cách giải: 

Tâm trạng ngậm ngùi, lưu luyến của nhân vật tôi trước khi ra đi.

PHẦN II. LÀM VĂN

Câu 1.

Phương pháp: 

Liên hệ thực tế

Cách giải: 

MB: Dẫn dắt vấn đề

Tình yêu là vấn đề muôn đời được xã hội quan tâm. Mỗi thời đại sẽ có cách nhìn nhận và quan điểm khác nhau về tình yêu. Nhất là tình yêu tuổi học trò. Để bàn về tình yêu tuổi học đường, trước hết chúng ta hãy tìm hiểu khái niệm nhé!

TB: 

1. Tình yêu học trò là gì?

Khác với sự cuồng nhiệt của tình yêu trưởng thành, tình yêu học đường là tình yêu đầu đời ngây thơ, khờ dại. Nhưng rất thuần khiết và không hề toan tính thiệt hơn. Chúng ta yêu, chúng ta tin tưởng và cùng người ấy vẽ nên giấc mơ ngọt ngào. Đó là tuổi thanh xuân.

2. Tình yêu tuổi học trò nên hay không?

Đây là câu hỏi không chỉ những cô cậu học trò mà ngay cả bậc phụ huynh và thầy cô giáo mong muốn tìm câu trả lời.

Tình yêu tuổi học trò như một con dao hai lưỡi, chỉ cần sử dụng không đúng cách nó sẽ làm chúng ta bị thương. Vì vậy, chúng ta hãy xây dựng tình yêu của mình thật đơn giản, thật tích cực. Như thế, nó mới trở thành một phần thanh xuân tươi đẹp nhất.

Tình yêu ở tuổi ô mai mang đến cho chúng ta những cảm xúc tuyệt vời nhưng ở lứa tuổi đó, tình yêu không phải là tất cả. Một đồng xu có hai mặt, tình yêu tuổi học trò cũng vậy. Hai mặt lợi và hại luôn xảy ra đồng thời. Quan trọng là bạn biết mình nên làm gì để học tập tốt, để sống tốt. Đừng quá chăm chút vào tình yêu học đường mà quên mất rằng, tương lai là cả một con đường dài phía trước.

3. Cần làm gì khi có tình yêu học trò?

a. Cha mẹ nên quan tâm đến con cái nhiều hơn

Tình yêu tuổi học trò hết sức tự nhiên, không ai có thể cấm cản được. Bởi nó cũng là một trong những yếu tố giúp tâm lý tuổi dậy thì hoàn thiện và phát triển. Vì vậy, cha mẹ thay vì cấm cản hãy dành nhiều thời gian quan tâm, chia sẻ với các con.

Bên cạnh đó, cha mẹ hãy lắng nghe các bạn bày tỏ cảm xúc để có thể tư vấn, khuyên bảo con nên yêu như thế nào cho đúng cách. Đồng thời dạy con các kỹ năng phòng tránh để tránh những hệ lụy đáng tiếc.

b. Nâng cao nhận thức về tình yêu học đường

Sẽ thật sai lầm nếu các bạn học sinh không trau dồi những kiến thức cần thiết về tình yêu, giới tính. Bởi vì không được trang bị đầy đủ những kỹ năng sống cơ bản sẽ dễ dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Có thể là nhiều học sinh không nghe thầy cô giáo giảng bài, chỉ lo nhắn tin, viết thư cho người yêu; một số trường hợp xảy ra bạo lực để tranh giành đối phương. Hoặc nguy hiểm hơn hơn là đi quá giới hạn về tình dục…

Do đó, nhà trường nên có những buổi ngoại khóa để giáo dục bàn về tình yêu tuổi học đường. Trong các khóa học ấy, thầy cô hãy để cho các em nói lên ý kiến, quan điểm cá nhân về tình yêu thời áo trắng.

Đối với gia đình, cha mẹ nên phối hợp với nhà trường bằng nhiều cách khác nhau trang bị cho con em của mình những kỹ năng cơ bản về tuổi dậy thì, tuổi mới lớn. Quan trọng hơn hết, gia đình và thầy cô phải là chỗ dựa tình thần đáng tin cậy để các em vượt qua giai đoạn tâm lý có nhiều thay đổi, xáo trộn này.

KB. Khẳng định vấn đề

Yêu ở tuổi nào không quan trọng, quan trọng là cách bạn yêu và ứng xử với tình yêu của mình. Là những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, các bạn đang tiếp thu tri thức, đang học hỏi những giá trị văn minh nhất của nhân loại. Do đó, hãy yêu thật văn minh, thật tiến bộ để tình yêu đó mãi là những ký ức thanh xuân rực rỡ nhất mà bạn không thể nào quên.

Câu 2.

Phương pháp: 

Nhớ lại nội dung bài thơ

Xác định các chi tiết, hình ảnh nghệ thuật đặc sắc

Vận dụng thao tác lập, phân tích

Cách giải: 

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

- Khái quát nội dung bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”.

b. Thân bài

* Hoàn cảnh ra đời bài thơ.

* Hoàn cảnh sống và làm việc của Bác ở núi rừng Pác Pó:

- Phép đối chỉnh: sáng - tối, ra - vào, suối-hang.

=> Diễn tả hoạt động lặp đi lặp lại thành một nếp sống sinh hoạt đều đặn. Cách ngắt nhịp 4/3 tạo thành hai vế sóng đôi, toát lên một cảm giác về sự nhiph nhàng, nề nếp.

- Thức ăn của Bác thì đơn sơ, giản dị: cháo ngô với rau măng. Cụm từ “vẫn sẵn sàng” không chỉ muốn nói về sự sẵn có, tự nhiên của thức ăn, mà đó dường như còn là tâm thế luôn sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó khăn của người chiến sĩ cách mạng.

- Điều kiện làm việc: bàn đá “chông chênh”.

=> Điều kiện làm việc hết sức tạm bợ. Trên chiếc bàn ấy, Bác đang làm những công việc vô cùng quan trọng, liên quan đến vận mệnh của cách mạng Việt Nam.

=> Dù cuộc sống vô cùng khó khăn, thiếu thốn về mọi thứ nhưng Bác vẫn luôn giữ phong thái ung dung, tinh thần lạc quan, sống hào hợp với thiên nhiên của Bác

* Cảm nghĩ về cuộc đới cách mạng:

- Cách kết thúc bài thơ thật bất ngờ: “Cuộc đời cách mạng thật là sang”. Cái sang của Bác không phải là sang trọng về vật chất, mà cái sang ấy là cái sang khi được sống giữa thiên nhiên, dưới bầu trời Tổ quốc để cống hiến sức mình vì độc lập dân tộc. Đó là cái sang của người làm cách mạng.

*Đánh giá:

- Thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn, hàm súc, ngôn ngữ giản dị, chân thật, mộc mạc, phép đối chỉnh mang lại hiệu quả nghệ thuật cao, cùng giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh thể hiện phong thái ung dung, tinh thần lạc quan, sống hào hợp với thiên nhiên của Bác ngay trong hoàn cảnh làm việc hết sức khó khăn.

c. Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề.

- Liên hệ bản thân.