Bài 5. Các cuộc cách mạng công nghiệp trang 25, 26, 27, 28, 29, 30 SGK Công nghệ 10 Cánh diều

- Nội dung cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất là:

Bắt đầu từ nước Anh, diễn ra vào nửa cuối thế kỉ XVIII, 

Gắn liền với việc ứng dụng các thành tựu khoa học, kĩ thuật vào sản xuất và đời sống. Động cơ hơi nước do James Watt sáng chế (1784) được coi là một dấu mốc quan trọng của cuộc cách mạng công nghiệp, mở ra quá trình cơ khí hóa cho nhiều ngành sản xuất.

Mở đầu quá trình cơ khí hóa ngành công nghiệp dệt, làm tăng năng suất dệt lên tới vài chục lần.

Sự ra đời của đầu máy xe lửa, tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước đã tạo ra bước phát triển mạnh cho giao thông đường sắt, đường thủy.

- Động cơ hơi nước được chọn làm dấu mốc cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất vì:

Trước đây, tình hình kinh tế của các nước trên thế giới hết sức thô sơ và đơn giản. Hầu hết công việc đều dựa vào nguồn lao động chân tay, dựa trên sức nước, sức gỗ, sức gió ... với quy mô rất nhỏ. Vì thế, năng suất lao động không những ở mức thấp mà còn tốn nhiều nhân lực. 

Động cơ hơi nước đã tạo ra nguồn động lực mới, làm giảm sức lao động cơ bắp của con người.

Lao động bằng thủ công dần thay thế lao động bằng máy móc, khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở Anh và châu Âu.

Làm cho năng suất lao động tăng, thay đổi bộ mặt kinh tế Anh và châu Âu

Dẫn đến sự ra đời của các ngành công nghiệp mới.

=> Động cơ hơi nước lại được chọn làm dấu mốc cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất.

Vai trò:

Làm tăng năng suất lao động

Tăng sản lượng hàng hóa

Thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp và đô thị hóa

Chuyển phương thức sản xuất từ lao động thủ công sang sản xuất cơ khí

Đặc điểm:

Chỉ diễn ra ở một số nước trên thế giới, mở đầu từ nước Anh, sau đó lan tỏa sang những nước khác như Mỹ và các nước châu Âu.

Sản xuất cơ khí với việc sử dụng máy móc phát triển đã làm xuất hiện các ngành sản xuất mới, các thành thị và trung tâm công nghiệp mới.

- Cuộc cách mạng này được coi là xảy ra ở Anh đầu tiên vì:

Việc sản xuất lương thực ngày càng gia tăng cho phép dân số vương quốc Anh cũng tăng lên nhanh chóng, đã giúp cung cấp công nhân lượng lớn cho các nhà máy và hầm mỏ, rất quan trọng đối với Cách mạng Công nghiệp. Đồng thời, dân số lớn hơn đã tạo ra một thị trường để cung cấp bày bán hàng hóa, giúp chủ sở hữu của các nhà máy kiếm được lợi nhuận khổng lồ từ việc bán hàng hóa.

Vương quốc Anh không chỉ có nguồn cung cấp tài nguyên lớn và đa dạng cho thế giới mà còn có thể dễ dàng được tìm thấy và thuận lợi khai thác được (than đá tương đối gần bề mặt tiếp cận).

Vị trí địa lý thuận lợi cho vận chuyển và buôn bán.

Chính trị ổn định bền vững, chính phủ vương quốc Anh cũng cởi mở hòa đồng với những ý tưởng của chủ nghĩa tư bản.

=>Tất cả đều kết hợp hoàn hảo để cho phép vương quốc Anh có những điều kiện cần thiết thuận lợi khiến công nghiệp hóa phát triển mạnh mẽ.

Sản xuất theo dây chuyền lại tăng được năng suất lao động vì Các nơi làm được sắp xếp theo nguyên tắc đối tượng và được chuyên môn hoá. Dây chuyền giúp sản xuất, vận chuyển hàng hóa được phân chia thành những bước công việc có thời gian lao động được xác định theo trình tự hợp lý, vận hành một cách liên tục và hiệu quả nhất; tiết kiệm thời gian và năng suất lao động tăng cao hơn. 

- Nội dung của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba là:

   + Bắt đầu vào những năm 70 của thế kỉ XX, là cuộc cách mạng tự động hóa

   + Công nghệ thông tin và công nghiệp điện tử đã thâm nhập ngày càng sâu vào hệ thống sản xuất, tạo điều kiện tự động hóa các dây chuyền sản xuất, làm tăng năng suất lao động và nâng cao chất lượng sản phẩm.

   + Các máy tự động điều khiển số cùng với các robot công nghiệp đã giúp giải phóng người lao động ra khỏi các công việc nặng nhọc và môi trường độc hại.

   + Các hệ thống sản xuất hàng hóa theo dây chuyền được thay thế dần bằng các hệ thống sản xuất tự động với công nghệ điều khiển số. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba

   + Hàng loạt các công nghệ tiên tiến như công nghệ năng lượng mới, công nghệ vật liệu, công nghệ điện tử, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano,.. đưa nền sản xuất công nghiệp phát triển lên đỉnh cao mới.

- Máy tự động điều khiển số, robot công nghiệp có vai trò trong các hệ thống sản xuất tự động là: giải phóng người lao động ra khỏi các công việc nặng nhọc và môi trường độc hại.

Một số tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đối với cuộc sống gia đình em hiện nay là

Em có thể sử dụng các thiết bị theo dõi sức khỏe: theo dõi nhịp tim và mức độ hoạt động của con người. Các thiết bị đó có thể gửi cảnh báo cho con người để tập thể dục nhiều hơn và có thể chia sẻ thông tin này cho bác sĩ để biết thêm dữ liệu về nhu cầu và thói quen.