Đề ôn hè Văn 7 lên 8 - Đề 10

Đề bài

I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

KHÁT VỌNG

Ngày còn bé ta mơ trăng tháng Tám

Giữa đêm rằm bầy cỗ, vui chơi

Cùng bạn nhỏ rước đèn múa hát

Trống ếch lùng tùng náo nức trăng vui.

Khi lớn khôn ước mơ càng cháy bỏng

Vai kề vai nghe rộn tiếng tim yêu

Trải tâm tư dưới trời trăng sáng

Cuộc đời ơi, đẹp biết bao nhiêu!

Chỉ thế thôi ư? Ta còn mơ ước

Thành nhà thơ ca ngợi cuộc đời

Những vần thơ cùng du hành vũ trụ

Sưởi ấm vừng trăng lạnh niềm vui.

Đâu chỉ lên trăng, thơ ta còn bay khắp

Theo những con tàu cập bến các vì sao

Như lòng ta chẳng bao giờ nguôi khát vọng

Biết bay rồi, ta lại muốn bay cao.

(Xuân Quỳnh, "Khát vọng", in trong tập thơ Tơ tằm – Chồi biếc, NXB Văn học, 1963)

Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Trong khổ thơ đầu tiên, những từ ngữ và hình ảnh nào cho thấy những ước mơ thời thơ ấu của nhân vật “ta”?

Câu 3. Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong khổ thơ cuối là gì?

Câu 4. Tình cảm và cảm xúc nào được nhà thơ thể hiện trong bài thơ? Những cảm xúc đó được thể hiện như thế nào?

Câu 5. Qua bài thơ, Xuân Quỳnh muốn truyền tải đến người đọc thông điệp gì? Thông điệp ấy có ý nghĩa gì đối với em trong cuộc sống hôm nay?

II. VIẾT (6.0 điểm)

Câu 1. (2.0 điểm)

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về nội dung khổ thơ sau:

Ngày còn bé ta mơ trăng tháng Tám

Giữa đêm rằm bầy cỗ, vui chơi

Cùng bạn nhỏ rước đèn múa hát

Trống ếch lùng tùng náo nức trăng vui.

Câu 2 (4.0 điểm)

Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) để trả lời cho câu hỏi:

“Điều gì sẽ xảy ra nếu trong cuộc sống, con người không có ước mơ?”

Lời giải chi tiết

Phần I. ĐỌC HIỂU 

Câu 1

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết:

Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2

Phương pháp giải:

Đọc kỹ khổ thơ đầu, tìm từ ngữ/hình ảnh gợi liên tưởng đến mộng mơ tuổi thơ.

Lời giải chi tiết:

Những từ ngữ, hình ảnh cho thấy ước mơ thời thơ ấu của nhân vật “ta” là: “mơ trăng tháng Tám”, “bầy cỗ, vui chơi”, “rước đèn múa hát”, “trống ếch lùng tùng”, “náo nức trăng vui”.

Câu 3

Phương pháp giải:

Xác định biện pháp tu từ, phân tích hình ảnh so sánh → nêu tác dụng biểu cảm và nội dung.

Lời giải chi tiết:

- Biện pháp tu từ so sánh trong khổ cuối: “Như lòng ta chẳng bao giờ nguôi khát vọng”.

- Tác dụng: Nhấn mạnh niềm khát vọng mãnh liệt, không ngừng nghỉ của nhân vật trữ tình; làm nổi bật tinh thần khao khát vươn tới, vượt giới hạn của con người; tăng sức biểu cảm và chiều sâu cho cảm xúc thơ.

Câu 4

Phương pháp giải:

Đọc toàn bài, xác định trạng thái cảm xúc; tìm cách thể hiện qua hình ảnh, từ ngữ.

Lời giải chi tiết:

- Tình cảm, cảm xúc được thể hiện: Sự trân trọng tuổi thơ, say mê tuổi trẻ, và niềm khát vọng vươn xa không ngừng.

- Cách thể hiện: Qua những hình ảnh gợi nhớ tuổi thơ (“rước đèn”, “trống ếch”), hình ảnh tuổi trẻ gắn với tình yêu và lý tưởng sống, và đặc biệt là hình ảnh thơ bay lên không gian – biểu tượng cho khát vọng bay cao, vươn xa.

Câu 5

Phương pháp giải:

Tổng hợp nội dung toàn bài, rút ra thông điệp, liên hệ bản thân.

Lời giải chi tiết:

- Thông điệp: Con người luôn cần có ước mơ và khát vọng sống cao đẹp, bởi chính ước mơ khiến cuộc đời trở nên ý nghĩa và không ngừng phát triển.

- Ý nghĩa với bản thân: Nhắc nhở em biết nuôi dưỡng hoài bão, sống tích cực, nỗ lực học tập và rèn luyện để biến ước mơ thành hiện thực, không ngừng tiến bộ trong hành trình trưởng thành.

PHẦN II. VIẾT

Câu 1

Phương pháp giải:

Đọc kĩ khổ thơ

Xác định nội dung chính

Chú ý các từ ngữ, hình ảnh nghệ thuật đặc sắc

Lời giải chi tiết:

1. Mở đoạn

- Giới thiệu khổ thơ – đoạn thơ mở đầu trong bài Khát vọng của Xuân Quỳnh.

- Nêu nội dung chính: Gợi lại những kỷ niệm tuổi thơ hồn nhiên, vui tươi.

2. Thân đoạn

- Hình ảnh “trăng tháng Tám”, “rước đèn”, “trống ếch” mang đậm màu sắc Tết Trung thu – một phần ký ức tuổi thơ.

- Câu thơ giàu nhạc điệu và cảm xúc: gợi không khí vui vẻ, náo nức, trong trẻo.

- Nhân vật “ta” hiện lên là một đứa trẻ say mê ánh trăng, sống trọn vẹn với niềm vui giản dị.

- Qua đó, thể hiện sự trân trọng ký ức tuổi thơ – nền tảng nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người.

3. Kết đoạn

- Đoạn thơ vừa gợi kỷ niệm cá nhân, vừa đánh thức tình cảm chung của bao thế hệ – ai cũng từng có tuổi thơ ngập trăng và tiếng trống.

Câu 2

Phương pháp giải:

Xác định vấn đề cần bàn luận

Liên hệ thực tế

Vận dụng thao tác lập luận, kĩ năng viết bài

Lời giải chi tiết:

1. Mở bài:

- Dẫn dắt: Ước mơ là ngọn lửa thắp sáng cuộc sống và thúc đẩy con người vươn lên.

- Đặt vấn đề: Nếu con người sống mà không có ước mơ, điều gì sẽ xảy ra?

2. Thân bài:

a. Giải thích:

- Ước mơ là khát vọng, mong muốn hướng tới điều tốt đẹp trong tương lai.

- Nó là động lực giúp con người hành động, vươn lên và hoàn thiện bản thân.

b. Tác hại nếu không có ước mơ:

- Sống không mục tiêu, dễ rơi vào cảm giác mông lung, chán nản.

- Thiếu động lực phấn đấu, dễ buông xuôi trước khó khăn.

- Không phát triển bản thân, không đóng góp cho cộng đồng.

- Xã hội thiếu những người tiên phong, sáng tạo, dễ trì trệ.

c. Dẫn chứng: Những con người vĩ đại như Bác Hồ, Thomas Edison, Elon Musk… đều bắt đầu từ ước mơ lớn.

- Trái lại, có nhiều bạn trẻ sống buông thả vì không xác định được mục tiêu sống.

d. Mở rộng – phản đề:

- Có ước mơ nhưng mơ hồ, thiếu thực tế cũng dễ dẫn đến thất bại.
→ Cần có ước mơ đúng đắn, phù hợp năng lực và nỗ lực thực hiện.

3. Kết bài:

- Khẳng định: Sống không có ước mơ là sống mờ nhạt và dễ lạc hướng.

- Liên hệ bản thân: Mỗi người cần nuôi dưỡng ước mơ để sống ý nghĩa và có ích.