“Mình”, “ta” trong bài thơ này là những ai? Dựa vào yếu tố nào trong văn bản và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ để xác định điều đó?
Tìm các câu thơ xuất hiện cặp đại từ “mình-ta” và trả lời câu hỏi
Cách 1
- Trong bài thơ, đại từ “mình”, “ta” được sử dụng rất sáng tạo, biến hóa linh hoạt:
+ Trường hợp thứ nhất: mình chỉ những người cán bộ, ta chỉ người Việt Bắc
(Mình về mình có nhớ ta/ Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng).
+ Trường hợp thứ hai: mình chỉ người Việt Bắc, ta chỉ người cán bộ
(Ta về, mình có nhớ ta/ Ta về, ta nhớ những hoa cùng người).
+ Trường hợp thứ ba: mình chỉ cả người cán bộ và người Việt Bắc
(Chữ mình thứ ba trong câu: Mình đi mình lại nhớ mình).
Cách 2- Trường hợp 1 : đại từ “mình” dùng để chỉ những người cán bộ, những người lính từng làm việc trên chiến khu Việt Bắc, còn đại từ “ta” dùng để chỉ những người dân Việt Bắc. Thể hiện qua các từ ngữ “mình về”, “ mình đi”, “có nhớ” – ý chỉ người ra đi, người rời vùng núi để về thành thị.
+ Trường hợp 2 : “mình” chỉ người Việt Bắc, “ta” chỉ người cán bộ. Thể hiện qua câu “Ta về, mình có nhớ ta/ Ta về, ta nhớ những hoa cùng người”
+ Trường hợp 3 : “mình” chỉ cả người cán bộ và người dân Việt Bắc. Như trong câu thơ : “Mình đi, mình có nhớ mình”, “mình đi, mình lại nhớ mình”
Cách 3Trong bài thơ Việt Bắc, “mình” và “ta” là những từ xưng hô thân mật của người Việt được sử dụng khá uyển chuyển. “Mình” và “ta” tạo nên sự đối thoại, gần gũi như những câu ca dao, giọng điệu kể chuyện:
-“mình” và “ta” trong bài thơ có thể hiểu là hai nhân vật trữ tình: người đi và người ở. “Mình” và “ta” không chỉ là người đi hoặc người ở mà còn bao gồm cả hai. Ví dụ, “Mình đi, mình có nhớ mình” hoặc “Ta về, mình có nhớ ta”.
-“Mình” và “ta” cũng có thể hiểu là người nói tự xưng và người bạn đối thoại thân thiết. Ví dụ “Mình với mình, mình với ta” và “Ta với mình, mình với ta”.
Để xác định điều này, chúng ta dựa vào cả văn bản của bài thơ và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Bài thơ Việt Bắc được sáng tác vào tháng 10 năm 1954, khi các cơ quan trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam và chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Đây là một sự kiện lịch sử quan trọng và bài thơ phản ánh sự lưu luyến, tình cảm sâu sắc của người kháng chiến đối với chiến khu Việt Bắc.
Các bài tập cùng chuyên đề
Con đường thơ của Tố Hữu được đánh dấu bằng 5 tập thơ chính. Sắp xếp nào sau đây đúng theo trình tự thời gian sáng tác của tập thơ đó?
Đáp án nào sau đây không phải nội dung thơ của Tố Hữu?
Nhận xét nào sau đây phù hợp với nội dung tập thơ Từ ấy của Tố Hữu?
Tố Hữu xuất thân trong một gia đình như thế nào?
Đáp án nào không phải phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu?
Bốn câu thơ sau là lời của ai?
“-Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”
Bài thơ Việt Bắc được ra đời trong hoàn cảnh nào?
Vị trí của đoạn trích trong bài thơ Việt Bắc là:
Giá trị nội dung của bài thơ Việt Bắc là:
Bài thơ Việt Bắc được viết theo thể thơ nào?
Bài thơ Việt Bắc sử dụng lối đối đáp giao duyên của:
Việt Bắc sử dụng cặp đại từ xưng hô nào?
Tích vào đáp án không phải là giá trị nghệ thuật của bài thơ Việt Bắc:
Địa danh nào sau đây là quê hương của Tố Hữu?
Thơ ca Tố Hữu có sự thống nhất với?
Đâu là nhận xét đúng nhất về thơ Tố Hữu?
Bài thơ nào sau đây không phải là của nhà thơ Tố Hữu?
Tố Hữu nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm bao nhiêu?
Đâu là nhận định đúng về phong cách sáng tác của Tố Hữu?
“Mình”, “ta” trong bốn dòng thơ đầu là những ai?
Người ở lại đang gợi nhắc những kỉ niệm nào?
Những kỷ niệm nào đã sống lại theo nỗi nhớ của nhân vật trữ tình?
Hãy tưởng tượng bức tranh thiên nhiên và con người trong đoạn thơ này.
Những địa danh lịch sử và không khí chiến đấu, chiến thắng đã được tái hiện thế nào qua những vần thơ lục bát này?
Người ở lại muốn gửi tâm tư gì với người về?
Người về đã đáp lại những suy nghĩ của người ở lại thế nào?
Dựa vào hình thức trình bày của văn bản và sự xuất hiện luân phiên các từ xưng hô “mình”, “ta”, hãy xác định kết cấu của tác phẩm. Kết cấu đó gợi cho liên tưởng đến thể loại nào của văn học dân gian?
Tâm trạng bao trùm của cả “mình” và “ta” trong đoạn trích là gì? Từ tâm trạng ấy, những kỉ niệm nào đã ùa về? ( Ví dụ: kỉ niệm về thiên nhiên Việt Bắc,…)
Hình tượng thiên nhiên, con người và cuộc sống kháng chiến ở Việt Bắc được nhà thơ khắc họa qua những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào? Hãy giải thích sự độc đáo hoặc nét đặc sắc của một trong các yếu tố nghệ thuật đó.
Việt Bắc là một bài thơ hiện đại nhưng lại thấm đẫm chất dân gian. Hãy chỉ ra các biểu hiện của tính dân gian, tính hiện đại trong đoạn trích.
