Nguyên tố nhóm IA có tính chất gì? - Hoá 12

a) Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi: thấp và giảm dần từ Li đến Cs.

b) Khối lượng riêng: nhỏ (đều là các kim loại nhẹ) do có bán kính nguyên tử lớn và cấu trúc mạng tinh thể kém đặc khít (rỗng).

c) Độ cứng: thấp (đều mềm, có thể cắt bằng dao, kéo) do liên kết kim loại yếu.

Kim loại IA thể hiện tính khử mạnh và tăng dần từ Li đến Cs.

- Khi đốt nóng trong không khí, kim loại Li cháy với ngọn lửa màu đỏ tía; Na cháy với ngọn lửa màu vàng; K cháy với ngọn lửa màu tím nhạt.

Ví dụ: Sodium tác dụng vói oxygen trong không khí, có thể tạo ra sodium oxide.

4Na + O₂ \( \to \) 2Na₂O

                         sodium oxide

Lưu ý: Khi đốt kim loại trong môi trường giàu oxygen có thể thu được hợp chất peroxide, superoxide.

Ví dụ: K + O₂ → KO₂

                  Potassium superoxide

- Kim loại nhóm IA phản ứng với chlorine ở điều kiện thường tạo thành muối chloride.

2M + Cl₂ \( \to \)2MCl

- Kim loại Li cần đun nhẹ, Na và K bốc cháy mạnh trong khí chlorine.

2K + Cl₂ \( \to \) 2KCl

- Mức độ mãnh liệt của phản ứng tăng dần từ Li đến K.

- Khi tác dụng với nước, Li nổi trên mặt nước, Na nóng chảy thành hạt cầu và chạy trên mặt nước, K tự bùng cháy.

-  Khả năng phản ứng của kim loại nhóm IA với nước tăng dần từ Li đến Cs.

- Thế điện cực chuẩn của kim loại nhóm IA rất nhỏ. Kim loại nhóm IA tác dụng mạnh với nước tạo thành dung dịch kiểm và giải phóng khí hydrogen:

2M_(s) + 2H₂O_(l) \( \to \)2 MOH_(aq) + H_2(g)          \({\Delta _{\rm{r}}}{\rm{H}}_{{\rm{298}}}^{\rm{o}}\) < 0

2Na(s)  +2H₂O_(l) \( \to \)2NaOH_(aq) + H_2(g)         

- Các kim loại nhóm IA được bảo quản trong dầu hoả, trong chân không hoặc trong khí hiếm.

- Ví dụ: Na, K thường được bảo quản bằng cách ngâm trong dầu hoả khan, Rb, Cs thường được bảo quản trong các ống thuỷ tinh hàn kín.