Chú ý:
- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc
- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến
Đọc kĩ bài thơ tìm ra các hình ảnh khơi nguồn cảm xúc, các từ ngữ gợi bối cảnh không gian, vận dụng tri thức Ngữ văn để nhận diện
Cách 1
- Hình ảnh khơi nguồn cảm xúc: Sông Mã, Tây Tiến, rừng núi, Sài Khao, đoàn quân mỏi, Mường Lát, sương lấp, đêm hơi
- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:
*Bối cảnh không gian:
- "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi":
+"Sông Mã": Con sông Mã chảy qua Lai Châu, Sơn La, là địa danh gắn liền với những năm tháng chiến đấu của đoàn quân Tây Tiến.
+"Xa rồi": Thể hiện sự chia ly, cách biệt về không gian và thời gian.
-"Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi":
+"Rừng núi": Thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu của Tây Bắc.
+"Nhớ chơi vơi": Nỗi nhớ da diết, không thể kìm nén.
-"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi":
+"Sài Khao": Địa danh thuộc tỉnh Lai Châu.
+"Sương lấp": Khung cảnh mờ mịt, che phủ cả đoàn quân.
+"Đoàn quân mỏi": Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến đang hành quân trong điều kiện gian khổ, mệt mỏi.
-"Mường Lát hoa về trong đêm hơi":
+"Mường Lát": Địa danh thuộc tỉnh Thanh Hóa.
+"Hoa về trong đêm hơi": Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, lãng mạn.
*Ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:
-"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi":
+Giọng điệu bi tráng, thể hiện niềm tự hào và nỗi nhớ về một thời đã qua.
+"Tây Tiến ơi": Lời gọi cất lên thể hiện sự gắn bó, đồng cam cộng khổ của tác giả với đoàn quân.
-"Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi":
+Nỗi nhớ da diết về thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu và con người Tây Bắc.
+"Nhớ chơi vơi": Nỗi nhớ không thể kìm nén, thể hiện sự gắn bó sâu nặng với mảnh đất Tây Bắc.
-"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi":
+Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến vượt qua gian khổ, hiểm nguy.
+"Đoàn quân mỏi": Thể hiện sự kiên cường, bất khuất của người lính Tây Tiến.
-"Mường Lát hoa về trong đêm hơi":
+Vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn của đoàn quân Tây Tiến.
+"Hoa về": Hình ảnh ẩn dụ cho những con người Tây Tiến mang trong mình vẻ đẹp tâm hồn.
*Ngoài ra:
+Giọng thơ đa dạng: Bi tráng, hào hùng, trữ tình.
+Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.
*Kết luận:
Bốn câu thơ đầu bài Tây Tiến đã vẽ nên một bức tranh sinh động về không gian núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, hoang vu và hình ảnh đoàn quân Tây Tiến với vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn nhưng cũng đầy gian khổ, hiểm nguy.
Cách 2- Hình ảnh: sông Mã
- Từ ngữ gợi bối cảnh không gian và ấn tượng: rừng núi, chơi vơi, sương, đoàn quân, hoa, đêm.
Cách 3- "Sông Mã": Sông Mã là con sông lưu giữ nhiều kỷ niệm về đồng đội cũ, được nhắc đến như một cái cớ khơi gợi cảm xúc.
- Cụm từ "xa rồi", gợi lên cảm giác tiếc nuối, xót xa đến quặn lòng như bị mất mát một điều gì lớn lao. Lời thơ cảm thán "Tây Tiến ơi", là tiếng kêu xé lòng, day dứt về đồng đội.
- Điệp từ "nhớ" lặp lại hai lần làm cho nỗi nhớ cháy bỏng, da diết đến quặn lòng, day dứt về đồng động. Nhớ rừng núi là nhớ về thiên nhiên Tây Bắc, nhớ về con đường hành quân cũng là nhớ về Tây Tiến.
- Từ láy chơi vơi diễn tả cảm giác bồng bềnh, huyền ảo, lơ lửng. Đó là nỗi nhớ của xóa nhòa không gian, thời gian, đưa con người đắm vào quá khứ, sống với kỷ niệm. Với cách sử dụng điệp vần ơi trong các tiếng ơi, chơi, vơi tạo âm hưởng mênh mang như kéo dài thêm nỗi nhớ.
Các bài tập cùng chuyên đề
Bài thơ Tây Tiến được Quang Dũng sáng tác trong hoàn cảnh nào?
Đoàn quân Tây Tiến được thành lập năm nào?
Nhiệm vụ của đoàn quân Tây Tiến là gì?
Lời giới thiệu nào về lính Tây Tiến là cụ thể và chính xác nhất?
Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng còn có tên khác nào trong các tên sau đây?
Nội dung nào sau đây đúng với bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng?
Địa danh nào dưới đây là quê hương của Quang Dũng?
Trước Cách mạng tháng Tám, Quang Dũng làm công việc gì?
Quang Dũng làm Đại đội trưởng ở tiểu đoàn 212, Trung đoàn 52 Tây Tiến năm bao nhiêu?
Quang Dũng làm Trưởng tiểu ban tuyên huấn của Trung đoàn 52 Tây Tiến năm bao nhiêu?
Năm 2001, Quang Dũng được trao tặng giải thưởng gì?
Phong cách sáng tác của nhà thơ Quang Dũng là:
Quang Dũng đã từng làm những lĩnh vực nào dưới đây?
Tích vào những tác phẩm không phải của nhà thơ Quang Dũng:
Nội dung chính đoạn 1 bài thơ Tây Tiến là:
Bạn đã học, đã đọc những bài thơ nào viết về đề tài người lính cách mạng Việt Nam? Đọc diễn cảm một đoạn thơ mà bạn yêu thích
Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, nhạc điệu, đối và những từ kết hợp khác lạ trong đoạn thơ.
Chú ý hình ảnh gây ấn tượng về thiên nhiên và con người miền Tây Bắc.
Hình dung dáng vẻ, tư thế, cốt cách của đoàn binh Tây Tiến
Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “người đi”
Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Tây Tiến” là gì?
Đọc đoạn thơ 1 và thực hiện các yêu cầu sau:
a.Nêu ấn tượng về trạng thái cảm xúc của tác giả thể hiện ở hai câu thơ mở đầu.
b.Cho biết hình dung của bạn về bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến.
c.Phân tích những hình ảnh thể hiện ấn tượng ban đầu của tác giả về đoàn quân Tây Tiến
d.Nêu cảm nhận về nhạc điệu trong bốn câu thơ sau:
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Trong kí ức của nhân vật trữ tình, hình ảnh đêm lửa trại và con người, cuộc sống miền Tây Bắc hiện lên với những nét đặc sắc gì? Những hình ảnh đó đã góp phần làm nổi bật hình tượng người lính Tây Tiến như thế nào?
Trong hai đoạn 3, 4 hình tượng đoàn binh Tây Tiến được gợi ra qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Khái quát đặc điểm của hình tượng này.
Chỉ ra một số biểu hiện của phong cách lãng mạn trong bài thơ. Phân tích một biểu hiện mà bạn cho là đặc sắc.
Phân tích một số hình thức tổ chức ngôn ngữ đặc biệt trong bài thơ Tây Tiến
Hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ từng bị phê phán là “xa lạ” với hình ảnh thực tế của anh bộ đội cụ Hồ thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. Theo bạn, vì sao có sự đánh giá như vậy? Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề này.
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận của bạn về một nét đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến.
Tìm hiểu qua các tài liệu, sách, báo, Internet,… về tác giả Quang Dũng, về binh đoàn Tây Tiến và hoàn cảnh ra đời của bài Tây Tiến
Chú ý nét đặc sắc của khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính trên nền bối cảnh thiên nhiên đó