Thuế là gì? Một số khái niệm cơ bản về thuế - Toán 12

Thuế là những khoản tài chính mà nhà nước quy định các tổ chức, cá nhân khi có đủ điều kiện phải có nghĩa vụ nộp cho nhà nước, góp phần đảm bảo ngân sách nhà nước, đáp ứng nhu cầu chi tiêu và thực hiện chức năng quản lý kinh tế - xã hội của nhà nước. Như vậy, thuế là khoản thu nộp mang tính bắt buộc mà các tổ chức hoặc cá nhân phải nộp cho nhà nước khi có đủ những điều kiện nhất định.

Do thuế là một khoản thu quan trọng bậc nhất của ngân sách nhà nước nên thuế có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi quốc gia và nhà nước. Vì vậy, khi tham gia giao thông, chúng ta thường gặp các khẩu hiệu như: “Nộp thuế là quyền lợi và nghĩa vụ của mọi công dân”.

- Thuế đảm bảo phúc lợi xã hội cho các đối tượng chính sách và đồng thời là nguồn lực quan trọng để triển khai xây dựng hạ tầng xã hội như điện, đường, trường, trạm, ... trên cả nước phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân.

- Thuế phân bổ, cân bằng lại thu nhập; làm giảm, hạn chế khoảng cách giàu nghèo trong xã hội hiện nay. Bởi lẽ, thuế đánh chủ yếu vào những đối tượng có thu nhập, thu nhập cao; ngược lại nhà nước luôn có chính sách miễn, giảm thuế cho các đối tượng có thu nhập thấp, đối tượng chính sách,...

- Thuế tăng cường phát triển kinh tế – xã hội và cuộc sống của người dân. Đồng thời thuế cũng đảm bảo sự cạnh tranh công bằng, bình đẳng trong xã hội nói chung.

Căn cứ vào đối tượng đánh thuế, ta có thể phân loại thuế thành các nhóm thuế phổ biến như sau:

- Các loại thuế được đánh thuế trên tài sản, điển hình như: thuế sử dụng đất, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế bảo vệ môi trường,…

- Các loại thuế đánh vào thu nhập, thực hiện đối với những đối tượng có giá trị thặng dư phát sinh từ tài sản, điển hình như: thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.

(Nguồn tham khảo: Hiến pháp năm 2013; Luật số 14/2008/QH12 và Luật số 32/2013/QH13 về thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật số 38/2019/QH14 và Luật số 106/2016/QH13).